Bài 1: Miêu tả phong cảnh trang 13 sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 tập 1 - Chân trời sáng tạo

a. Phong cảnh được miêu tả ở đâu? b. Nhận diện phần mở đầu, phần chính và phần kết của bài văn. c. Tác giả sắp xếp miêu tả cảnh theo trình tự nào?

Viết phần 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 13 sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo

Đọc bài văn dưới đây và thực hiện yêu cầu:

                                                 Phong cảnh quê Bác

                                        Đường vào vùng Nghệ quanh quanh

                                   Bãi cỏ xanh, dòng nước trong veo như bức tranh thủy mặc.

         Những bài ca cổ ngâm vang vọng trong lòng chúng tôi trên con đường trở về quê Bác.

         Giữa khung cảnh 'bãi cỏ xanh dương biếc', chúng tôi mê mải ngắm những cánh đồng bát ngát, những cây cầu sắt mới bóng, dáng đẹp, những mái trường, nhà cửa tươi tắn bên cạnh những đám tre non.

         Phong cảnh ở đây thực sự tuyệt vời. Đứng trên đỉnh núi Chung, nhìn sang bên trái là dòng sông Lam uốn khúc theo dãy núi Thiên Nhẫn. Ánh nắng chiếu xuống mặt sông tạo nên một dải sáng quanh co. Nhìn sang bên phải là dãy núi Trác nối liền với dãy núi Đại Huệ ở xa xăm. Trước mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi, là nhà Bác và cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng, đầy đủ màu xanh: xanh vàng của ruộng mía, xanh mượt mà của lúa chiêm đang vào mùa, xanh đậm của rừng tre, cùng một số cây phi lao xanh biếc và nhiều loại cây xanh khác. 

         Toàn cảnh cánh đồng trong tầm nhìn, làng liền làng, ruộng kế ruộng. Cuộc sống ở đây đầy đủ hương vị, ấm áp.

                                                                                                Theo Hoài Thanh, Thanh Tịnh

a. Phong cảnh được miêu tả ở đâu?

b. Xác định phần mở bài, phần thân và phần kết bài của bài văn.

c. Tác giả sắp xếp miêu tả cảnh theo trình tự nào?

Chiến lược giải:

a. Đọc kỹ đoạn văn đầu tiên để tìm câu trả lời.

b. Đọc và suy nghĩ cẩn thận về bài văn, sau đó trả lời câu hỏi.

c. Đọc kỹ đoạn văn thứ ba để tìm câu trả lời.

Giải thích chi tiết:

a. Bài văn miêu tả phong cảnh quê Bác.

b. 

- Mở đầu: 

                              Đường vào vùng Nghệ quanh quanh

                         Bãi cỏ xanh, dòng nước trong veo như bức tranh thủy mặc.

      Những bài ca cổ ngâm vang vọng trong lòng chúng tôi trên con đường trở về quê Bác.

- Phần thân bài: Từ “Giữa khung cảnh “bãi cỏ xanh dương biếc', chúng tôi mê mải ngắm những cánh đồng bát ngát, những cây cầu sắt mới bóng, dáng đẹp, những mái trường, nhà cửa tươi tắn bên cạnh những đám tre non.” Đến “Nhìn xuống cánh đồng, đầy đủ màu xanh: xanh vàng của ruộng mía, xanh mượt mà của lúa chiêm đang vào mùa, xanh đậm của rừng tre, cùng một số cây phi lao xanh biếc và nhiều loại cây xanh khác. .”

- Phần kết bài:

Toàn cảnh cánh đồng trong tầm nhìn, làng liền làng, ruộng kế ruộng. Cuộc sống ở đây đầy đủ hương vị, ấm áp.

c. Bác mô tả cảnh theo thứ tự không gian.

- Phía bên trái

- Phía bên phải

- Phía trước mặt

- Nhìn từ trên cao xuống

Viết 3

Trả lời câu hỏi 1 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu:

                                                     Rừng cọ quê tôi

       Sông Thao quê tôi, rừng cọ um tùm, không nơi nào giống.

       Cây cọ vươn cao trời, hai ba chục mét, gió bão không thể quật đổ. Cành cọ dài như thanh kiếm sắc sảo, đâm thẳng lên trời. Cây non vừa mọc, lá đã vuốt xuống sát đất. Lá cọ tròn trịa, xòe ra nhiều phiến dài, như một rừng tay vẫy, lấp lánh dưới ánh nắng như mặt trời mới bình minh. Mùa xuân, tiếng hót líu lo của chim chóc vang vọng. Chỉ nghe tiếng hót mà không thấy hình bóng con chim. 

       Nhà tôi ẩn mình dưới bóng rừng cọ. Trường học của tôi cũng chìm trong rừng cọ. Hàng ngày, tôi bước đi giữa rừng cọ. Không đếm hết được tàu lá cọ phủ mình. Ngày nắng, bóng râm mát mẻ. Ngày mưa, đầu không ướt chút nào.

       Quê tôi truyền nhau câu hát:

                           Ai đi ngược về hay đi xuôi, cũng đều về được quê hương.

Cơm nắm lá cọ, người con của dòng sông Thao.

Dòng sông Thao dẫu bước đi xa, vẫn hồi tưởng về rừng cọ quê nhà.

Người con của dòng sông Thao, luôn ghi nhớ về rừng cọ quê mình, theo lời của Nguyễn Thái Vận.

Tìm kiếm phần giới thiệu, thân bài, và kết luận trong văn bản.

Phân biệt nội dung của mỗi phần trong thân bài.

Hướng dẫn giải:

Hãy đọc kỹ đoạn văn, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Ghi chú:

1. Phần giới thiệu: Tóm tắt về bối cảnh chung.

2. Nội dung chính: Miêu tả các đặc điểm nổi bật của bối cảnh hoặc sự thay đổi của nó theo thời gian.

3. Kết luận: Đưa ra nhận xét, tình cảm, hoặc liên kết với thực tế về cảnh vật.

Giải thích chi tiết:

a.

- Phần mở bài: Không gì bằng sông Thao quê tôi, với rừng cọ mênh mông.

- Phần thân bài:

Từ “Cành cọ thẳng tắp vươn lên trời hai ba chục mét, không gì có thể đánh gãy dù là gió bão. Lá cọ dài như thanh kiếm sắc bén cắt xẻ.” Đến “Ngày nắng, bóng mát rợp, ngày mưa, đầu cũng không ướt.”

- Phần kết luận:

                                         Quê tôi có câu ca:

                                   Ai đi ngược về xuôi

                           Cơm nắm lá cọ, biểu tượng của người con sông Thao.

            Bất kể đi xa đâu, người con sông Thao luôn nhớ về rừng cọ quê nhà.

b. Xác định ý nghĩa của từng phần trong văn bản chính.

- Phần 1: Mô tả đặc điểm của cây cọ.

- Phần 2: Đánh giá vị trí, vai trò của cây cọ đối với quê hương.