Buzz
Giải về Hệ thống pháp luật và các văn bản pháp luật của Việt Nam giúp học sinh hiểu về hệ thống và tên gọi của các văn bản quy phạm pháp luật, cũng như cơ quan ban hành chúng. Đồng thời, cung cấp nhiều gợi ý, so sánh với kết quả của học sinh, từ đó rèn luyện và củng cố kiến thức.
Bài tập luyện tập Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 12
Câu hỏi số 1
Theo bạn, các nhận định về văn bản quy phạm pháp luật sau đúng hay sai? Tại sao?
a. Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em không phải là văn bản quy phạm pháp luật.
b. Quyết định xét xử của Tòa án là văn bản quy phạm pháp luật.
c. Hiến ước, Thoả thuận là văn bản quy phạm pháp luật.
d. Luật do Quốc hội ban hành là văn bản quy phạm pháp luật.
e. Nghị quyết do Chính phủ ban hành không được coi là văn bản quy phạm pháp luật.
Gợi ý đáp án
a. Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em là một trong những văn bản quy phạm pháp luật.
=> Đúng vì báo cáo giúp đánh giá và cung cấp thông tin về việc thực hiện chính sách và pháp luật liên quan đến việc bảo vệ trẻ em.
b. Bản án, quyết định xét xử của Tòa án là một trong các văn bản quy phạm pháp luật.
=> Chính xác vì quyết định này áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật.
c. Hương ước, Lệ làng không thuộc vào loại văn bản quy phạm pháp luật.
=> Sai. Bởi vì hương ước và lệ làng chỉ là các quy định tập hợp của cộng đồng để tuân theo chứ không phải là văn bản pháp luật chính thức.
d. Pháp lệnh được Quốc hội ban hành là một trong những loại văn bản quy phạm pháp luật.
=> Đúng. Bởi vì pháp lệnh do Quốc hội ban hành có hiệu lực pháp lý và quy định về các vấn đề được giao cho Quốc hội.
e. Nghị quyết được Chính phủ ban hành không được coi là văn bản quy phạm pháp luật.
=> Chính xác. Bởi vì những quyết định này được đưa ra để giải quyết các vấn đề quan trọng trong phạm vi thẩm quyền của Chính phủ.
Câu 2
Xin cho biết văn bản nào sau đây thuộc hệ thống pháp luật Việt Nam.
a. Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao về hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và các tội phạm khác liên quan đến chức vụ.
b. Nghị định số 84/2020/NĐ-CP ngày 14 - 6 - 2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục.
c. Kế hoạch liên tịch số 9337/KHLT/BGDĐT-BCA-BGTVT-TWĐTN-ĐTHVN ngày 04 - 9 - 2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bộ Công an - Bộ Giao thông vận tải - Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh - Đài Truyền hình Việt Nam về việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, xử lý các vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông trong học sinh, sinh viên.
d. Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thủ tục đăng kí doanh nghiệp.
e. Luật Giáo dục năm 2019.
g. Pháp lệnh số 02/2020/UBTVQH14 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội về việc ưu đãi người có công với cách mạng.
Ý kiến giải đáp
a. Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và các tội phạm khác liên quan đến chức vụ.
b. Nghị định số 84/2020/NĐ-CP ngày 14 - 6 - 2019 của Chính phủ quy định cụ thể một số điều của Luật Giáo dục.
e. Luật Giáo dục năm 2019.
Câu 3
Em hãy xác định và sắp xếp các văn bản sau theo bảng gợi ý và giải thích lý do.
a. Quyết định về việc gọi công dân nhập ngũ
b. Luật về Xử lý vi phạm hành chính
c. Quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện
d. Nghị định do Chính phủ ban hành
e. Quyết định về bản án, quyết định xét xử của Toà án
g. Thông tư của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
Gợi ý đáp án
Văn bản quy phạm pháp luật: e, c
=> Nếu áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những người vi phạm pháp luật
Văn bản thể hiện hiệu lực pháp lý: a, b, d, g
=> Vì chúng quy định các luật mà công dân phải tuân thủ
Câu 4
Hãy xếp các văn bản sau theo mức độ hiệu lực pháp lý từ cao nhất đến thấp nhất
a. Hiến pháp năm 2013
b. Hướng dẫn đăng ký doanh nghiệp theo Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
c. Chi tiết Luật Giáo dục theo Nghị định số 84/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
d. Ưu đãi người có công với cách mạng theo Pháp lệnh số 02/2020/UBTVQH14 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội.
e. Hướng dẫn xét xử tội phạm theo Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao.
g. Luật Giáo dục năm 2019.
h. Quyết định về tín dụng cho người lao động từ huyện nghèo làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, số 27/2019/QĐ-TTg.
Gợi ý đáp án
Đáp án: g- c- b -d-e-h-a
Áp dụng kiến thức từ Giáo dục Kinh tế và Pháp luật Bài 12
Câu 1
Hãy tìm hai văn bản pháp luật và mô tả cơ quan ban hành, mục đích, đối tượng và phạm vi áp dụng của chúng.
Gợi ý đáp án
Hiến pháp, luật, nghị quyết
- Cơ quan ban hành: Quốc hội
- Mục đích: Ban hành luật để người dân thực hiện và tôn trọng chuẩn mực đạo đức
- Đối tượng: Công dân Việt Nam
- Phạm vi áp dụng: Trên toàn quốc
Lệnh, quyết định
- Cơ quan ban hành: Chủ tịch nước
- Mục đích: Ban hành các quy định và quyết định để người dân thực thi
- Đối tượng: Công dân Việt Nam
- Phạm vi áp dụng: Trên lãnh thổ Việt Nam
Câu 2
Em hãy tìm một văn bản hướng dẫn thi hành Luật Giáo dục và chia sẻ thông tin về văn bản đó.
Gợi ý đáp án
Nghị định này quy định, chi tiết một số điều của Luật Giáo dục, bao gồm: Thời gian nghỉ hè của giáo viên; trao tặng danh hiệu Tiến sĩ danh dự, Giáo sư danh dự; chuyển đổi nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông tư thục sang nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông tư thục hoạt động không vì lợi nhuận; học bổng khuyến khích học tập; học bổng chính sách và miễn, giảm giá vé dịch vụ công cộng cho học sinh, sinh viên.
Theo quy định, thời gian nghỉ hè của giáo viên được xác định như sau:
- Giáo viên ở các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, và trường chuyên biệt nghỉ hè mỗi năm 08 tuần, bao gồm cả nghỉ phép hàng năm;
- Giáo viên ở trường trung cấp và cao đẳng nghỉ hè mỗi năm 06 tuần, bao gồm cả nghỉ phép hàng năm;
- Thời gian nghỉ hè của giảng viên ở các cơ sở giáo dục đại học tuân theo quy chế của cơ sở giáo dục đó;
- Trong trường hợp khẩn cấp như phòng chống thiên tai, dịch bệnh hoặc tình huống cấp bách, thời gian nghỉ hè của giáo viên các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, trường chuyên biệt, trường trung cấp và cao đẳng do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định theo thẩm quyền.
Ngoài khoảng thời gian nghỉ hè được quy định tại Điều 3 Nghị định 84/2020, giáo viên và giảng viên còn được nghỉ lễ, tết và các ngày nghỉ khác theo quy định của Luật Lao động.
Nghị định số 84/2020/NĐ-CP quy định mức học bổng cho học sinh THPT chuyên trong các cơ sở giáo dục đại học, học sinh trường chuyên có hạnh kiểm tốt, học lực giỏi, và học viên đạt thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/9/2020, thay thế các văn bản trước đó và bãi bỏ một số quy định về học bổng.
Sinh viên được tuyển cử, học sinh trường dự bị đại học, và học viên trường PTDT nội trú sẽ được hưởng học bổng tương đương 80% mức lương cơ sở/tháng. Học viên thương binh thuộc hộ nghèo, học trong các cơ sở giáo dục dành cho thương binh, người khuyết tật sẽ được hưởng học bổng bằng 100% mức lương cơ sở/tháng.
Nghị định số 84/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/9/2020, thay thế và bãi bỏ một số văn bản liên quan đến học bổng và quy định chi tiết của Luật Giáo dục.
