Giải bài tập Bài 15: Quyền và trách nhiệm cơ bản của công dân về khiếu nại và tố tụng trong Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 11 - Sách Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh hiểu rõ hơn về các quy định cơ bản của pháp luật liên quan đến quyền và trách nhiệm của công dân trong khiếu nại và tố tụng. Nó cũng cung cấp tài liệu tham khảo và so sánh kết quả để học sinh có thể rèn luyện, củng cố và kiểm tra kiến thức của mình.
Luyện tập Bài 15 trong Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 11
Câu hỏi 1
Xin cho biết các phát ngôn sau đúng hay sai? Vì sao?
a. Công dân chỉ được quyền khiếu nại trong lĩnh vực hành chính.
b. Hành vi vi phạm quyền và trách nhiệm của công dân về khiếu nại, tố cáo có thể gây ra khủng hoảng chính trị quốc gia.
c. Đăng bài trên mạng xã hội là hành động thể hiện quyền khiếu nại, tố cáo của công dân.
d. Thực hiện đúng quyền và trách nhiệm của công dân về khiếu nại, tố cáo sẽ đóng góp vào việc xây dựng một nhà nước trong sạch, vững mạnh.
Đề xuất đáp án
a. Sai, bởi ngoài lĩnh vực hành chính, công dân cũng có quyền khiếu nại trong các lĩnh vực khác của cuộc sống xã hội như lao động, việc làm, giáo dục, y tế,...
b. Chính xác, vì hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo có thể dẫn đến việc người dân tiếp nhận thông tin không chính xác, gây hiểu nhầm, bất mãn với hoạt động của các cán bộ, cơ quan nhà nước và tạo điều kiện cho các thế lực phản động kích động người dân biểu tình, phá hoại chính quyền, dẫn đến khủng hoảng chính trị…
c. Sai, vì khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, công dân phải gửi đơn khiếu nại, tố cáo đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Việc đăng bài lên mạng xã hội không có giá trị pháp lý và có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực như hiểu nhầm, gây xung đột, mâu thuẫn...
d. Đúng, bởi việc thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo sẽ hỗ trợ cho cơ quan nhà nước phát hiện việc làm vi phạm pháp luật, xâm hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Dựa trên điều này, Nhà nước có thể can thiệp, xử lí, ngăn chặn việc vi phạm, khắc phục hậu quả, từ đó làm cho cơ cấu nhà nước ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Câu 2
Các tác nhân dưới đây thực hiện đúng hay vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo? Vì sao?
a. Cán bộ T khuyến khích anh B rút đơn tố cáo để tránh bị trả thù nhưng anh B không đồng ý.
b. Lãnh đạo cơ quan X yêu cầu nhân viên tổ chức nhiều kênh tiếp nhận thông tin phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, góp ý, phê bình của nhân dân tại cơ quan.
c. Công an G hướng dẫn anh D một số biện pháp đảm bảo an toàn cho bản thân sau khi tiếp nhận thông tin tố cáo của anh.
d. Bà S đã cung cấp thông tin không đúng sự thật khi tố cáo bà Á vi phạm pháp luật.
Gợi ý đáp án
a. + Hành vi của cán bộ T chưa thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về tố cáo, vì hành vi này không tuân thủ quy định của pháp luật, ẩn chứa sự bảo kê cho người vi phạm, gây hại đến quyền lợi của người tố cáo.
+ Hành vi của anh B đã thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về tố cáo, bởi đã thể hiện trách nhiệm công dân đối với quốc gia, tuân thủ nghĩa vụ pháp lý và tham gia vào việc bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
b. Hành vi của lãnh đạo cơ quan X đã thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo. Hành động này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của họ, từ đó thu thập, xử lý, và khắc phục những vấn đề chưa hoàn thiện trong tổ chức và hoạt động của cơ quan, ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật, giảm thiểu những hậu quả tiêu cực không mong muốn.
c. Hành vi của đội công an G đã tuân thủ đúng quyền và nghĩa vụ của công dân về việc tố cáo. Hành động của đội công an G đã bảo vệ quyền lợi và an toàn của người tố cáo. Điều này sẽ giúp anh D tự bảo đảm an toàn cho mình, nhận biết các nguy cơ tiềm ẩn và giảm thiểu những hậu quả tiêu cực.
d. Hành vi của bà S đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về việc tố cáo. Hành vi này ảnh hưởng đến quyền lợi của bà A và gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong quá trình giải quyết vụ việc.
Câu 3
Em hãy đưa ra lời khuyên cho mỗi nhân vật trong các tình huống sau đây:
a. Bố mẹ P cần nhận ra rằng mức bồi thường từ việc thu hồi một phần diện tích đất của họ không hợp lý với quy định của Nhà nước. Cả hai nên xem xét gửi đơn khiếu nại, mặc dù diện tích đất bị thu hồi không lớn, nhưng lo ngại về rủi ro và khó khăn trong quá trình khiếu nại cũng là điều cần xem xét.
Nếu em là P, em sẽ đưa ra lời khuyên như thế nào cho bố mẹ?
b. Y phát hiện chủ tiệm tạp hoá gần nhà đã bán pháo nổ và đồ dùng tự quấn pháo nổ cho trẻ em nhiều lần. Y muốn tố cáo hành vi này với cơ quan công an nhưng lo sợ bị trả thù và đe dọa đến an toàn của người thân. O sẽ khuyên Y như thế nào?
Nếu là O, em sẽ đưa ra lời khuyên như thế nào cho Y?
Gợi ý đáp án
a. Nếu là P, em sẽ:
+ Giải thích cho bố mẹ hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, mục đích là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Phát hiện sai phạm mà không khiếu nại là gián tiếp bao che cho hành vi vi phạm.
+ Khuyên bố mẹ nên thu thập thông tin và nộp đơn khiếu nại để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
b. Nếu là O, em sẽ:
+ Giải thích cho Y hiểu hành vi của chủ tiệm tạp hoá có thể gây ra những hậu quả tiêu cực (ví dụ: nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe,...), hiểu về quyền tố cáo của công dân.
+ Khuyên Y nên tố cáo hành vi của ông chủ tiệm tạp hoá. Khi tố cáo, Y nên chia sẻ lo lắng với cán bộ công an và yêu cầu giữ bí mật thông tin người tố cáo để đảm bảo an toàn cho bản thân và người thân.
Câu 4
Theo em, học sinh có nghĩa vụ như thế nào trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo?
Gợi ý đáp án
Nhiệm vụ của HS trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo:
+ Chăm chỉ học tập, rèn luyện bản thân, nâng cao hiểu biết về quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo;
+ Tự ý thức thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo thông qua những hành động phù hợp với khả năng và tuổi tác;
+ Lan tỏa, khuyến khích mọi người xung quanh hiểu biết và tuân thủ các quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo;
+ Phê phán, đấu tranh, tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật.
Vận dụng Kiến thức Kinh tế và Pháp luật 11 Bài 15
Câu hỏi: Em hãy viết một bài luận thể hiện tầm quan trọng của quyền và nghĩa vụ khiếu nại, tố cáo của công dân và chia sẻ với các bạn trong lớp.
Gợi ý đáp án
Gợi ý:
- Ý nghĩa của các quy định pháp luật về quyền khiếu nại của công dân:
+ Đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân;
+ Là điều kiện để công dân tham gia và đóng góp vào việc quản lý nhà nước và xã hội một cách hiệu quả;
+ Biểu hiện quyền tự chủ của công dân trong việc quản lý nhà nước; đối phó, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong xã hội, giảm thiểu hậu quả tiêu cực, đóng góp vào xây dựng và phát triển xã hội công bằng, dân chủ, văn minh;...
- Ý nghĩa của các quy định pháp luật về quyền của công dân về tố cáo:
+ Là nền tảng pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân;
+ Tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền của mình một cách hiệu quả;
+ Ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền lợi của cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước và xã hội; đồng thời, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn xã hội.