Giải Bài 17 của SGK môn Kinh tế Pháp luật 10 giúp học sinh hiểu rõ vai trò của pháp luật trong cuộc sống. Ngoài ra, còn cung cấp tài liệu gợi ý và so sánh với kết quả đã làm để rèn luyện và kiểm tra kiến thức.
Trả lời Luyện tập về Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10, Bài 17
Câu hỏi số 1
Hãy thảo luận cùng bạn bè và chia sẻ ý kiến của bạn về các phát biểu sau đây:
a. Pháp luật được ban hành bởi tất cả các cơ quan nhà nước.
b. Pháp luật là tiêu chuẩn duy nhất để đánh giá hành vi của con người.
c. Tính quy phạm phổ biến của pháp luật được hiểu là phạm vi ảnh hưởng của pháp luật trên toàn quốc và trong nhiều lĩnh vực xã hội khác nhau.
d. Nội dung của pháp luật được biểu hiện bằng ngôn ngữ pháp lý rõ ràng, chính xác, thể hiện đặc điểm cụ thể về hình thức của pháp luật.
Đề xuất giải pháp
- Tôi đồng ý với quan điểm d
- Tôi không đồng ý với các quan điểm a, b, c.
* Giải thích:
- Pháp luật do Quốc hội nước CHXHCNVN ban hành.
- Pháp luật không phải là tiêu chuẩn duy nhất nhưng là tiêu chuẩn phổ biến nhất, chính xác nhất để đánh giá hành vi của con người.
- Tính quy phạm phổ biến của pháp luật là việc pháp luật được áp dụng nhiều lần, có hiệu lực trong phạm vi mà nó ảnh hưởng, đối với nhiều đối tượng.
Câu hỏi số 2
Hãy nhận diện các đặc điểm của pháp luật trong các quy định sau đây.
a. Cấm trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm tổn thương người khác (khoản 3 Điều 30 Hiến pháp năm 2013).
b. Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hoà và ổn định (khoản 2 Điều 57 Hiến pháp năm 2013).
c. Cấm kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em (khoản 8 Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016).
d. Cấm phát tán, xả ra môi trường các chất độc hại, vi rút gây nhiễm trùng cho con người, động vật, vi sinh vật chưa được kiểm định, xác chết của động vật do dịch bệnh và các tác nhân độc hại khác đối với sức khỏe con người, động vật và môi trường tự nhiên (khoản 3 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).
Đề xuất giải pháp
a. Cấm trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm tổn thương người khác (khoản 3 Điều 30 Hiến pháp năm 2013).
=> Ý nghĩa của tính quy phạm phổ biến.
b. Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hoà và ổn định (khoản 2 Điều 57 Hiến pháp năm 2013).
=> Ý nghĩa của tính bắt buộc chung.
c. Cấm kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em về đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo (khoản 8 Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016).
=> Ý nghĩa của tính quy phạm phổ biến
d. Cấm phát tán, xả ra môi trường các chất độc hại, vi rút gây nhiễm trùng cho con người, động vật, vi sinh vật chưa được kiểm định, xác chết của động vật do dịch bệnh và các tác nhân độc hại khác đối với sức khỏe con người, động vật và môi trường tự nhiên (khoản 3 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).
=> Ý nghĩa của tính quy phạm phổ biến
Bài 3
Xin mời đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi.
CUỐN SÁCH PHÁP LUẬT - NGƯỜI BẠN ĐÁNG TIN CẬY
Một ngày nọ, chị K - cháu gái của bác M, tìm đến bác để nhờ giúp đỡ trong việc giải quyết một mâu thuẫn với hàng xóm là anh H. Chị K kể:
- Suốt nhiều năm qua, không có xích mích gì giữa nhà chúng tôi và nhà anh H. Gần đây, anh H phá dỡ căn nhà cũ, xây dựng lên một căn nhà mới ba tầng, gây nứt vách tường nhà của chúng tôi, có nguy cơ sập đổ. Anh H khẳng định rằng hành động của mình không vi phạm pháp luật vì anh chỉ xây dựng trên mảnh đất của mình.
Nghe vậy, bác M gợi ý cho chị K cùng đến Uỷ ban nhân dân xã để được hỗ trợ, giải đáp.
Cán bộ xã thông báo rằng việc xây dựng công trình gây ảnh hưởng đến nhà và các công trình liên kề phải được bồi thường. Sau khi được tư vấn bởi cán bộ xã, bác M và chị K đến gặp anh H, sử dụng tình thân làng xóm để thảo luận và sử dụng các quy định pháp luật để trao đổi một cách chân thành.
Nhờ đó, hai gia đình đã thỏa thuận về mức đền bù dựa trên thiệt hại thực tế. Vách tường nhà của chị K đã được gia cố mạnh mẽ hơn. Mối quan hệ hàng xóm đã được làm dịu như trước. Chị K thở phào: “May mắn có Tủ sách pháp luật, tình cảm làng xóm lại được lành mạnh như xưa”
- Hành vi của anh H có xứng đáng bị chỉ trích không? Tại sao?
- Pháp luật đóng vai trò như thế nào trong vụ việc của chị K?
Gợi ý giải đáp
- Hành vi của anh H là đáng lên án.
* Giải thích: Anh ta thiếu hiểu biết về pháp luật, việc xây nhà đã ảnh hưởng đến hàng xóm. Khi bác M và chị K đến chia sẻ về kiến thức pháp luật, anh ta đã hiểu và bồi thường cho nhà của chị K theo đúng quy định.
Bài 4
Xin mời đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Tài xế A (30 tuổi, ở tỉnh B) điều khiển xe tải vận chuyển hơn 1 500 thùng nước giải khát từ tỉnh C đến tỉnh D. Khi đang lưu thông qua ngã tư, một số xe chạy trước mặt bất ngờ thắng gấp, theo phản xạ, anh A đánh tay lái sang hướng đường khác khiến xe bị lật. Vụ tai nạn tuy không gây thiệt hại về người, nhưng làm cả ngàn thùng nước giải khát đổ xuống đường. Lợi dụng lúc hỗn loạn, anh P và chị Q dùng xe ba gác, chở những thùng nước giải khát mang về nhà cất giấu.
- Theo quan điểm của em, hành động của anh P và chị Q có vi phạm pháp luật không? Tại sao?
- Hành vi của anh P và chị Q ảnh hưởng ra sao đến cộng đồng?
Đề xuất giải đáp
- Trong quan điểm của em, anh P và chị Q đã vi phạm pháp luật.
* Trong phân tích này: các bình nước không thuộc sở hữu của anh P và chị Q, việc họ thực hiện có thể coi là hành vi chiếm đoạt của người khác, đồng nghĩa với việc phạm tội trộm cắp.
- Hành động của anh P và chị Q đã gây ra sự mất trật tự trong xã hội, tạo ra một tiền lệ xấu và khuyến khích hình thành những thói quen tiêu cực trong một số người dân.
Trả lời Bài tập Vận dụng GDKT&PL 10 Bài 17
Câu 1
Cùng nhóm, em hãy tìm hiểu một trường hợp thực tế về pháp luật bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của công dân.
Ý tưởng giải đáp
Ví dụ 1: Chính phủ Việt Nam đã tổ chức các chuyến bay cứu hộ để đưa công dân Việt Nam về từ các quốc gia đang chịu ảnh hưởng nặng nề của covid-19 hoặc từ các khu vực đang gặp khủng hoảng chiến tranh.
Ví dụ 2: Thực hiện quyền học tiểu học miễn phí không đòi hỏi học phí từ phía công dân.
Câu 2
Hãy vẽ một bức tranh tuyên truyền với thông điệp “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
Ý tưởng giải đáp
Học sinh tự thực hiện