Khởi động
Trao đổi về các nhạc cụ dân tộc như khèn, đàn bầu, đàn t'rưng, đàn đá,...
G: Em có thể nói về hình dáng, cấu tạo, cách chơi,... của các nhạc cụ đó.
Phương pháp giải:
Trao đổi dựa vào gợi ý.
Lời giải chi tiết:
Bài tham khảo:
Đàn đá là nhạc cụ đơn giản nhất được làm từ các viên đá có kích thước và độ dày khác nhau. Khi chơi, người chơi dùng gùi gõ vào các viên đá để tạo ra âm thanh khác nhau. Viên đá lớn và dày phát ra âm thanh trầm, trong khi viên đá nhỏ và mỏng tạo ra âm thanh vang và xa.
Đàn đá cũng là một trong những nhạc cụ dân tộc của người dân Tây Nguyên. Mỗi dân tộc có cách chơi đàn đá đặc trưng riêng. Ví dụ, người M'nông buộc các viên đá lại thành chuỗi dài giống như đàn T'rưng và chơi bằng cách gõ như đàn T'rưng. Người Mạ ngồi chơi đàn đá trên mặt đất, mỗi người đánh một viên đá, tạo ra âm thanh tập thể giống như cồng chiêng. Nhờ sự duy trì qua thời gian, đàn đá vẫn giữ được đặc điểm văn hóa riêng biệt của mình, và UNESCO đã công nhận đàn đá là một trong những nhạc cụ trong không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên.
Bài đọc
THANH ÂM CỦA NÚI
Mọi người khi đến Tây Bắc và nghe tiếng khèn của người Mông thường cảm thấy nhớ nhà, thương nhớ, và cảm thấy hoài niệm... Âm thanh của cây khèn của người Mông có thể làm say đắm cả những du khách khó tính nhất.
Khèn của người Mông được làm từ gỗ và có sáu ống trúc lớn, nhỏ, dài, và ngắn khác nhau. Sáu ống trúc này biểu hiện tình anh em tụ họp. Chúng được sắp xếp một cách khéo léo trên thân khèn. Nhìn vào chúng, ta có thể nhìn thấy như dòng nước đang chảy. Dòng nước này mang theo những âm thanh tuyệt vời, chảy từ quá khứ lịch sử đến hiện tại.
Tiếng khèn gắn bó với người Mông mỗi khi họ đi lên núi hoặc xuống thị trấn. Tiếng khèn kết hợp với tiếng cười và sự vui tươi náo nhiệt của các ngôi làng mỗi khi mùa xuân về. Tiếng khèn trở thành một phần quan trọng trong văn hóa của người Mông và được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Khi đến Tây Bắc, du khách có thể gặp những nghệ nhân người Mông thổi khèn trên những ngọn núi cao, nơi có gió mạnh. Hình ảnh của họ trên nền trời xanh giống như một tác phẩm nghệ thuật tự nhiên. Dù núi cao đến đâu và rừng rậm bao la đến đâu, tiếng khèn vẫn vang lên với sức sống mãnh liệt và khát khao.
(Theo Hà Phong)
Từ ngữ
- Tây Bắc: vùng núi phía tây ở miền Bắc nước ta.
- Vấn vương (như vương vấn): thường phải suy nghĩ, nhớ hoài về điều gì đó, không thể quên được.
- Huyền diệu: rất kỳ lạ, không thể hiểu hết được.
1. Khi đến Tây Bắc, du khách thường cảm nhận thế nào về tiếng khèn của người Mông?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn 1 của bài đọc để tìm câu trả lời.
Lời giải chi tiết:
Khi đến Tây Bắc, du khách được nghe tiếng khèn của người Mông thường cảm thấy nhớ nhà, thương nhớ, và cảm thấy hoài niệm... Âm thanh của cây khèn của người Mông có thể làm say đắm cả những du khách khó tính nhất.
Bài 2
2. Vai trò của một người Mông trong việc giới thiệu về cây đàn khèn.
- Nguyên liệu làm khèn
- Cảm xúc và ấn tượng mà hình dáng cây khèn gợi lên.
Phương pháp giải:
Tôi sẽ đóng vai một người Mông và giới thiệu về cây đàn khèn dựa trên gợi ý đã cho.
Lời giải chi tiết:
Chiếc khèn của người Mông được làm từ gỗ và sáu ống tre có kích thước và hình dạng đa dạng. Sáu ống tre này biểu hiện cho tình đoàn kết của cộng đồng. Chúng được xếp gọn gàng song song trên thân cây khèn, tạo cảm giác như dòng nước đang chảy. Dòng nước ấy mang theo những âm thanh thần kỳ, lan tỏa từ quá khứ sâu xa đến hiện tại.
Bài 3
3. Theo bạn, tại sao tiếng khèn trở thành một biểu tượng quan trọng đối với người Mông?
Phương pháp giải:
Tôi sẽ đọc đoạn 3 của bài và suy nghĩ để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Tiếng khèn trở thành một biểu tượng quan trọng đối với người Mông vì:
- Tiếng khèn luôn gắn bó với cuộc sống hàng ngày của họ, từ khi ra nương đến khi đi chợ.
- Âm nhạc của khèn kết hợp hài hòa với tiếng cười vang vọng khắp làng mỗi khi mùa xuân về.
Bài 4
4. Đoạn kết của văn bản muốn truyền đạt điều gì về tiếng khèn và những người thổi khèn?
Phương pháp giải:
Tôi sẽ đọc đoạn kết của văn bản, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đoạn kết của văn bản muốn nói rằng những nghệ nhân thổi khèn vẫn đang bảo tồn và phát triển văn hóa của mình. Họ là những tác giả của tác phẩm nghệ thuật được tạo ra từ thiên nhiên, và âm nhạc của họ sẽ sống mãi với đất nước, lan tỏa vẻ đẹp này không chỉ trong thời gian hiện tại mà còn vào tương lai.
Câu 5
5. Xác định chủ đề của bài đọc Thanh âm của núi. Tìm câu trả lời đúng.
A. Nét đặc sắc của văn hoá các vùng miền trường tồn cùng thời gian.
B. Các nhạc cụ dân tộc thể hiện sự sáng tạo đáng tự hào của người Việt Nam.
C. Tiếng khèn của người Mông là nét văn hoá quý báu, cần được lưu giữ, bảo tồn.
D. Du khách rất thích đến Tây Bắc – mảnh đất có những nét văn hoá đặc sắc.
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Xác định chủ đề của bài đọc Thanh âm của núi: C. Tiếng khèn của người Mông là nét văn hoá quý báu, cần được lưu giữ, bảo tồn.
Chọn C