Bài 19B: Người dân chính số 1(tiếp)
A. Các hoạt động cơ bản
(Trang 10 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Quan sát hình vẽ sau và cho biết nó miêu tả cảnh gì?
Trả lời
Hình vẽ mô tả hai thanh niên đang ngồi nói chuyện trong căn phòng sơ sài vào buổi tối. Trong khi đó, một thanh niên khác đang bước vào
(Trang 10 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Lắng nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài: Người dân chính số một (tiếp)
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 3. Lựa chọn các giải nghĩa trong cột B phù hợp với các từ ngữ trong cột A (Trang 11)
Trả lời
a) -3
b) -1
c) -4
d) -2
e) -5
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 4. Tiến hành bài tập đọc cùng nhau
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Thảo luận và trả lời các câu hỏi
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) a. Anh Lê và anh Thành, dù đều là những người thanh niên yêu nước, nhưng họ khác nhau như thế nào?
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) b. Quyết tâm của anh Thành trong việc tìm kiếm con đường cứu nước được thể hiện qua những lời nói và cử chỉ nào?
Lời nói | Cử chỉ |
---|---|
…. | …. |
Trả lời
a. Anh Lê và anh Thành đều là những thanh niên yêu nước, tuy nhiên, giữa họ có điểm khác biệt:
Anh Thành | Anh Lê |
---|---|
Quyết tâm, tin tưởng vào quyết định mình đã chọn, ra nước ngoài học cái mới để về cứ nước, giúp dân. | Thấy rất nhiều khó khăn, ngại khổ khi tìm đường cứu nước (súng của ta kém địch xa, đi sang nước Pháp rất khó vì ở xa, không có phương tiện, tiền nong đi lại…). Có tâm lí tự ti, cam chịu vì cảm thấy mình yếu đuối, nhỏ bé trước sức mạnh vật chất của kẻ xâm lược. |
b. Quyết tâm của anh Thành trong việc tìm kiếm con đường cứu nước được thể hiện qua những lời nói và cử chỉ
Lời nói | Cử chỉ |
---|---|
- Tôi muốn sang nước họ, xem cách làm ăn của họ, học cái trí khôn của họ để về cứu dân mình… - Làm thân nô lệ mà muốn xóa bỏ kiếp nô lệ thì sẽ thành công dân, còn yên phận nô lệ thì mãi mãi làm đầy tớ cho người ta… - Đi ngay có được không, anh?" |
- Xòe hai bàn tay ra để trả lời câu hỏi của anh Lê: Tiền đây chứ đâu? |
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) c. Trong đoạn kịch, ai là 'Người dân chính số Một'? Tại sao có thể gọi như vậy?
Trả lời
'Người dân chính số Một' trong đoạn kịch là người thanh niên Nguyễn Tất Thành, được biết đến là Bác Hồ kính yêu. Có thể gọi như vậy vì ý thức công dân của anh được thức tỉnh rất sớm và anh đã quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước, đưa toàn dân ta thoát khỏi kiếp sống nô lệ. Gọi anh là 'người dân chính số Một' mang ý nghĩa cao đánh giá ý thức công dân ở trong anh.
B. Thực hành thực tế
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Trong hai đoạn mở bài dưới đây, đoạn nào mở bài trực tiếp? Đoạn nào mở bài gián tiếp? Hai đoạn văn có điểm gì tương đồng và khác biệt?
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) a. Nếu ai đó hỏi rằng: 'Em yêu ai nhất?' thì không cần phải suy nghĩ, em có thể trả lời ngay: 'Em yêu bà nhất.'
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) b. Đã gần đến Tết rồi. Năm nay, em lại được về quê nội ăn Tết, thật là vui. Em sẽ được đi chơi, được mừng tuổi. Nhưng điều vui nhất là được về với bà nội, người em yêu quý nhất.
Trả lời
Trong hai đoạn văn mở bài văn tả một người thân, chúng ta thấy:
• Cách mở bài ở ý (a) là cách mở bài trực tiếp.
• Cách mở bài ở ý (b) là cách mở bài gián tiếp.
Điểm tương đồng và khác biệt trong hai đoạn văn mở bài trên:
• Tương đồng: Cả hai đoạn mở bài đều giới thiệu về người bà.
• Khác biệt
o Mở bài ý a: Trả lời trực tiếp rằng người em yêu quý chính là bà
o Mở bài ý b: Giới thiệu về hoàn cảnh, niềm vui khi về quê rồi mới giới thiệu đến người bà.
(Trang 11 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Viết vào vở phần mở bài cho một trong các đề bài dưới đây theo hai cách: mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp.
a. Mô tả một thành viên trong gia đình em.
b. Mô tả một người bạn cùng lớp hoặc người hàng xóm gần nhà em.
c. Mô tả một nghệ sĩ biểu diễn.
d. Mô tả một nghệ sĩ hài mà em yêu thích.
Trả lời
a.
-Mở bài trực tiếp:
Ba tháng hè vui vẻ đã kết thúc, và tôi trở về thành phố để tiếp tục học tập. Tôi sẽ luôn nhớ những kỷ niệm về ông nội trong những ngày hè.
-Mở bài gián tiếp:
Dài rồi mới có dịp quay lại quê thăm ông. Khi bước vào sân, không gian yên bình và thanh bình lan tỏa trong lòng tôi. Tôi đi từng bước nhẹ nhàng, không muốn làm ồn ào từng vật dụng trong nhà. Rồi tôi ra vườn. Không gian ở đây như một cảnh đẹp trong truyện cổ tích: không khí trong lành, mát mẻ, mùi hoa ngọc lan và hương ổi chín thơm phảng phất... tất cả đều mời gọi tôi. Tôi nhìn thấy ông đang ngồi bên gốc na. Tôi chạy đến và gọi lớn: 'Ông ơi! Con về thăm ông rồi đấy'. Ông mỉm cười, sung sướng ôm tôi vào lòng. Tôi muốn ghi sâu vào trong tâm trí mùi hương mồ hôi từ chiếc áo của ông.
b.
-Mở bài trực tiếp:
Trong lớp tôi, có rất nhiều bạn học giỏi và ngoan ngoãn, trong đó có bạn Hoàng. Tôi và Hoàng là hàng xóm và là đôi bạn thân thiết.
- Mở bài gián tiếp:
Tuổi thơ của tôi đầy kỷ niệm gắn bó với bạn bè, thầy cô, và mái trường. Đây là con đường mà tôi đi học, là dòng sông nhỏ đầy tiếng cười của tôi và các bạn, là những trận bóng dưới trời mưa, những đêm trăng sáng chơi trò ú tìm và đuổi bắt cùng nhau… Nhưng trong những kỷ niệm đó, có bạn Lê Hoàng, người bạn học giỏi và dễ mến nhất, đã chia sẻ với tôi những vui buồn trong học tập và những kỷ niệm đáng nhớ của tuổi thơ.
(Trang 13 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 4. Nghe thầy cô kể chuyện về chiếc đồng hồ.
(Trang 13 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Dựa vào tranh và câu hỏi gợi ý, em kể lại từng đoạn và toàn bộ câu chuyện về 'chiếc đồng hồ'
Trả lời
-Tranh 1: Nghe nói Trung ương đã chọn một số đồng chí cán bộ để tham gia lớp tiếp quản Thủ đô, tất cả đều đang thảo luận sôi nổi. Mọi người đều háo hức muốn tham gia.
-Tranh 3: Bác kể câu chuyện về một chiếc đồng hồ để truyền đạt tư tưởng cho các đồng chí cán bộ.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 13 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Kể cho người thân nghe câu chuyện 'Chiếc đồng hồ'. Chia sẻ với người thân những điều mình học được từ câu chuyện.
Trả lời
Chiếc đồng hồ
Năm 1954, khi các cán bộ đang tham dự hội nghị tổng kết ở Bắc Giang, Trung ương đã quyết định rút bớt một số người để tham gia lớp tiếp quản Thủ đô. Tất cả đều háo hức muốn tham gia. Đặc biệt là những người quê Hà Nội. Sau nhiều năm xa nhà, nhớ Thủ đô, họ đã có dịp trở lại làm việc và mọi người đã thảo luận sôi nổi. Nhiều người đã đề xuất cấp trên hỗ trợ mong muốn riêng đó và được chấp nhận. Tâm trạng của các cán bộ tham dự hội nghị đã trở nên phân tán... Ban lãnh đạo cảm thấy không khó xử.
-Các ông có thấy cái gì không?
Mọi người cùng trả lời:
-Cái đồng hồ ạ
-Và trên mặt đồng hồ có ghi những gì?
-Có các con số ạ.
-Cái kim ngắn và cái kim dài được dùng để làm gì
-Để chỉ giờ và chỉ phút ạ.
-Cái thiết bị bên trong được dùng để thực hiện công việc gì?
-Để điều khiển kim chạy ạ.
Bác vẫn tươi cười, tiếp tục hỏi:
-Vậy trong chiếc đồng hồ, bộ phận nào được coi là quan trọng nhất?
Mọi người vẫn đang suy nghĩ, Bác lại đặt câu hỏi?
-Trong chiếc đồng hồ, có được phép bỏ đi một bộ phận không?
-Xin lỗi, không được ạ.
Nghe mọi người trả lời, Bác vươn lên giơ chiếc đồng hồ cao và rút ra kết luận:
-Các ông ạ, các thành phần trong một chiếc đồng hồ giống như các bộ phận của một quốc gia, như các nhiệm vụ cách mạng. Đã là nhiệm vụ của cách mạng thì đều quan trọng, đều cần phải thực hiện. Các ông hãy suy nghĩ: trong một chiếc đồng hồ, nếu kim đòi làm số, máy lại muốn đi ra ngoài làm mặt đồng hồ... cứ tranh chấp nhau như vậy thì có thể chiếc đồng hồ vẫn hoạt động được không?
Chỉ trong một thời gian ngắn, câu chuyện về chiếc đồng hồ của Bác đã làm cho mọi người đều cảm thấy sâu sắc, tự nhận ra những suy nghĩ riêng biệt không hợp lý.
Các chủ đề khác đều thu hút nhiều người quan tâm