Buzz
Bài 1C: Sắc đẹp hàng ngày
B. Hoạt động thực tế
(Trang 14 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Quan sát các hình sau và trả lời câu hỏi:
• Mỗi hình vẽ gì?
• Trong các hình đó, bạn ưa thích hình nào nhất?
• Hãy ghi lại những điều bạn quan sát được từ hình bạn ưa thích.
• Hãy trình bày kết quả quan sát của bạn trước nhóm.
Trả lời
Cả ba bức tranh đều miêu tả cảnh làng quê yên bình với dòng sông, cánh đồng rộng lớn, và những dãy núi nhấp nhô... Tuy nhiên, mỗi bức tranh lại diễn ra vào thời điểm khác nhau.
-Tranh 1: Hiện thực vẻ đẹp của bầu trời trong xanh, trong veo với những đám mây trắng trôi nhẹ, có dòng sông màu xanh biếc, những cánh đồng rộng lớn, những ngôi nhà nhỏ và những dãy núi.
-Tranh 2: Miêu tả cảnh làng quê vào lúc bình minh với ánh nắng vàng ấm áp chiếu rọi khắp nơi.
-Tranh 3: Thể hiện cảnh làng quê vào lúc chiều tà, khi mặt trời dần lặn xuống phía núi, khiến mọi vật dần chìm vào bóng tối.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Hãy lập dàn ý cho bài văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hoặc công viên, đường phố, cánh đồng, nương rẫy...)
Trả lời
Ví dụ (1) Buổi sáng ở công viên.
– Mở đầu: Tổng quan về địa điểm: Mỗi Chủ Nhật sáng, tôi được mẹ dắt đi công viên. Khung cảnh nơi này thật sự thu hút.
– Phần chính: Mô tả chi tiết các đặc điểm của cảnh vật.
+ Ngay từ lối vào đã đông người sôi động.
+ Luồng gió nhẹ nhàng vuốt nhẹ mái tóc của tôi.
+ Mặt hồ lặng lẽ sóng vỗ nhẹ nhàng.
+ Hạt sương đêm vẫn còn long lanh trên cành cây, kẽ lá.
+ Chim chóc nhảy múa, hót vang.
+ Những chiếc thuyền trôi trên mặt nước im lìm như đàn thiên nga đang nằm ngủ.
+ Các cụ già tập thể dục đã về nhà.
+ Tiếng nhạc vang lên từ các khu vui chơi.
+ Trẻ con vui chơi, chạy nhảy theo người lớn.
– Kết luận: Em rất thích đi công viên vào buổi sáng. Không khí ở đây thật mát mẻ và trong lành.
Ví dụ(2): Buổi chiều trên cánh đồng.
– Bắt đầu: Con đường về nhà của tôi uốn quanh làng, lấp lánh bên đồng lúa. Mỗi chiều về, tôi như lạc vào thế giới bất tận của cánh đồng lúa rộng lớn.
– Phần chính: Mô tả theo từng giai đoạn thời gian.
+ Mặt trời lững thững xuống phía ngọn tre như một người lái xe.
+ Ánh nắng vàng nhạt dần theo thời gian trôi qua.
+ Cánh đồng trải dài với màu vàng óng ả.
+ Những đợt sóng lúa nhấp nhô theo nhịp điệu của gió.
+ Hai bên bờ sông đều là hàng cây cao vút, tạo bóng mát trải dài xuống mặt nước trong xanh.
+ Đàn trâu bò ngủ nướng, những con bò màu vàng điềm đạm trên con đường làng dọc theo hàng cây.
+ Lũ chim bay lượn, hòa mình vào cánh đồng lúa khi bay, khi hạ cánh trên ruộng.
+ Tiếng gáy của chim cu vang vọng từng đàn.
+ Ở bờ ruộng, mấy ông nông dân đang trò chuyện, tay nâng bông lúa lên ngắm. Gương mặt họ toát lên niềm vui, mong chờ một mùa vụ phong phú.
+ Bên bờ, một phụ nữ đang buộc những bó lúa sát bờ.
+ Xa xa, mấy em nhỏ trở về sau giờ học.
– Kết luận: Bầu trời dần chuyển sang màu tối, khiến cho tâm trạng của em trở nên phấn chấn. Em mong rằng khoảnh khắc hoàng hôn sẽ mãi hiện hữu trên cánh đồng, để mọi người đều cảm nhận được sự an ấm của màu vàng.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Tìm và ghi vào bảng nhóm các từ đồng nghĩa:
a. Mô tả màu xanh b. Mô tả màu trắng
c. Mô tả màu đỏ d. Mô tả màu đen
Trả lời
a. Mô tả màu xanh: xanh biếc, xanh lè, xanh lét, xanh mét, xanh tươi, xanh đậm, xanh um, xanh thắm, xanh thẳm, xanh da trời, xanh nước biển, xanh lơ, xanh xanh, xanh nhạt, xanh non, xanh lục, xanh ngọc, xanh ngát, xanh ngắt, xanh rì, xanh ngút ngàn, xanh mướt, xanh rớt, xanh xao, xanh rờn, xanh mượt, xanh bóng, xanh đen, xanh hồ thuỷ,...
b. Mô tả màu trắng: trắng tinh, trắng toát, trắng muốt, trắng phau, trắng nõn, trắng nuột, trắng bóc, trắng ngần, trắng nhởn, trẳng ởn, trắng bóng, trắng bốp, trắng loá, trắng xoá, trắng lốp, trắng lôm lốp, trắng phốp, trắng bạch, trắng hếu, trắng mờ, trắng trẻo, trăng trắng, trắng dã, ...
c. Mô tả màu đỏ: đỏ au, đỏ bừng, đỏ cờ, đỏ choé, đỏ chói, đỏ đọc, đỏ đòng đọc, đỏ gay, đỏ hoe, đỏ hoen hoét, đỏ loét, đỏ hon hỏn, đỏ kè, đỏ khè, đỏ lòm, đỏ lừ, đỏ lửa, đỏ lựng, đỏ ngầu, đỏ nhừ, đỏ nọc, đỏ ối, đỏ quạch, đỏ rực, đỏ ửng, đỏ hồng, đỏ đậm, đỏ thắm, đỏ sẫm, đỏ hừng hực, đỏ tía, đỏ tím, đo đỏ, đỏ nhạt, ...
d. Mô tả màu đen: đen sì, đen kịt, đen sịt, đen thui, đen thủi đen thui, đen trũi, đen nghịt, đen ngòm, đen nhẻm, đen nhức, đen giòn, đen lánh, đen láy, đen đen, đen đủi,...
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Viết câu sử dụng một từ đã tìm ở hoạt động 3 và ghi vào vở.
Trả lời
-Mỗi sáng, dòng sông Đáy tỏa lên màu xanh ngọc lục bảo.
-Những đàn cò trắng toát đang bay lượn trên cánh đồng.
-Ở cuối vườn, những bông hoa chuối đỏ rực đang nở rộ.
-Mai tóc của bạn Lan trong lớp em mềm mượt và đen nhánh.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các đoạn văn sau:
Cá hồi vượt thác
Đàn cá hồi đối mặt với thác phải dừng lại để nạp năng lượng để sáng mai vượt qua. Suốt đêm thác vang lên âm thanh ... (điên dại, dữ dằn, điên cuồng). Nước phun lên tạo thành những đám mây trắng như tơ. Suốt đêm, đàn cá hồi rộn ràng.
Mặt trời vừa ... (mọc, nổi, lóe) lên. Dòng thác lấp lánh ... (sáng tỏ, sáng rực, sáng bừng) dưới ánh nắng. Tiếng nước ... (gầm gừ, gầm vang, gầm rú) lên. Những con cá hồi bắt đầu lao mình lên như chim. Chúng phá vỡ màn mưa thác trắng. Những bộ vây mở ra như đôi cánh.
Đàn cá hồi từng con lần lượt vượt qua thác một cách an toàn. Đứng “chân” bên bờ thác, chúng chưa kịp lấy lại thở, lại bắt đầu ... (cuống cuồng, hối hả, cuống quýt) tiếp tục hành trình.
(Theo Nguyễn Phan Hách)
Giải đáp
Cá hồi vượt thác
Bầy cá hồi khi gặp thác phải dừng lại để nạp năng lượng cho việc vượt qua vào sáng hôm sau. Suốt đêm, tiếng thác vang lên điên đảo. Nước phun lên tạo thành những đám mây trắng như tơ. Trong đêm, bầy cá hồi sôi động.
Mặt trời vừa mọc lên. Dòng thác lấp lánh sáng rực dưới ánh nắng. Tiếng nước gầm vang. Những con cá hồi tăng tốc lên như chim. Chúng phá vỡ màn mưa thác trắng. Những cặp vây mở ra như đôi cánh.
Bầy cá hồi từng con lần lượt vượt qua thác một cách an toàn. Dừng lại bên bờ thác, chúng chưa kịp lấy lại hơi thở, lại hối hả lên đường.
(Theo Nguyễn Phan Hách)
C. Bài tập thực hành
(Trang 16 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Tìm đọc đoạn văn, bài văn miêu tả
(Sưu tầm)
(Trang 16 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Dậy sớm, quan sát cảnh một buổi sáng nơi em ở và ghi lại những điều em quan sát được
Giải thích
Buổi sáng ở khu vực của em thật êm đềm. Khi mặt trời bắt đầu vươn lên qua những tòa nhà cao tầng, rực rỡ tia nắng vàng chiếu xuống mặt đất, khắp nhà cửa, mọi người bắt đầu chuẩn bị cho một ngày mới. Ánh đèn đường dần dần tắt đi. Tiếng chó sủa, tiếng mèo kêu ồn ào vang lên khắp nơi. Ánh sáng từ các cửa sổ nhấp nhô nhẹ nhàng. Trong nhà, tiếng nồi chảy rót, tiếng nước chảy nhỏ nhẹ. Các ông bà đi tập thể dục đã trở về, tiếng bước chân nhẹ nhàng, tiếng cười nói hòa lẫn vào nhau. Mùi bánh mì thơm phức, mùi phở nồng nàn lan tỏa. Bếp than của hàng phở phát ra lửa sáng rực. Làn gió nhẹ nhàng thổi qua những cành cây, kẽ lá. Tất cả những hình ảnh quen thuộc ấy thật đáng yêu.
Nhiều chủ đề khác đang được quan tâm bởi nhiều người.
