Buzz
Bài 26B: Hội làng - Tiếng Việt 5 VNEN
A. Hoạt động cơ bản
(Trang 89 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Quan sát bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi:
(Trang 90 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Trang phục của những người trong hình là trang phục truyền thống hay hiện đại?
(Trang 90 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Những người trong hình đang thực hiện hoạt động gì?
Trả lời
Nhìn vào hình vẽ, chúng ta có thể thấy những điểm sau:
- Trang phục của những người trong bức tranh là trang phục truyền thống, có chiếc áo tứ thân như ngày xưa.
- Những người trong tranh đang tham gia vào hoạt động hội thổi cơm thi.
(Trang 90 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Nghe giáo viên (hoặc bạn) đọc bài sau: 'Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân' (trích sách giáo khoa)
(Trang 90 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 3. Chọn lời giải thích ở cột B phù hợp với mỗi từ ngữ ở cột A
Trả lời
a)-3
b)-1
c)-2
d)-4
4. Luyện đọc cùng nhau
5. Thảo luận và trả lời câu hỏi:
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (1) Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân bắt đầu từ đâu?
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (2) Sắp xếp các sự kiện (được liệt kê trong ngoặc) vào ô trống dưới đây theo trình tự trong hội thi: (a. nấu cơm và di chuyển; b. chấm điểm; c. leo cột lấy lửa và chuẩn bị dụng cụ)
Trả lời
(1) Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân bắt nguồn từ những cuộc trận chiến của dân tộc Việt xưa tại bờ sông Đáy.
(2) Các sự kiện trong hội thi diễn ra theo thứ tự sau:
c. Leo cột lấy lửa và chuẩn bị dụng cụ
a. Nấu cơm và di chuyển đồng thời
b. Chấm điểm
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (3) Trong những công việc của hội thi, công việc nào đòi hỏi sức khỏe và sự nhanh nhẹn, công việc nào yêu cầu khéo léo?
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (4) Phát hiện những điều chỉ rõ ràng cho thấy thành viên trong từng nhóm tham gia hội thổi cơm thi đã làm việc một cách hòa hợp, tự tin và hiệu quả.
Trả lời
(3) Trong các công việc trên:
Việc đòi hỏi sức khỏe và sự nhanh nhẹn: leo nhanh lên cây chuối bôi mỡ, vượt qua những bóng râm nhẫn nại để lấy nén hương xuống, làm những chiếc đũa bông từ thanh tre già, xay thóc, giã gạo, và lấy nước cơm.
Việc cần sự khéo léo: cắm cẩn thận cần tre vào dây lưng, uốn cong nhẹ nhàng tạo hình cánh cung từ phía sau về phía trước, treo nồi nhỏ lên cái đầu, giữ nồi cơm bằng một tay và giữ đuốc đung đưa cho lửa bập bùng bằng tay còn lại, những hình ảnh này vừa mềm mại vừa uyển chuyển trên sân đình.
(4) Những điểm nhấn cho thấy mỗi thành viên trong đội thổi cơm thi đã phối hợp một cách nhịp nhàng và hiệu quả:
- Trong khi mỗi người trong đội tập trung vào công việc của mình, họ vẫn chơi chung nhịp với nhau:
+ Một người ngồi chăm chỉ vót những cây tre già thành những chiếc đũa bông.
+ Có người giã thóc, và có người giần sàng thóc đã giã thành gạo.
+ Khi đã có lửa, họ lấy nước để nấu cơm. Trong lúc nấu, các đội di chuyển linh hoạt trên sân đấu dưới sự cổ vũ của khán giả.
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (5) Tại sao việc giành giải trong cuộc thi được xem là 'niềm kiêu hãnh không gì sánh bằng của người làng'?
Trả lời
Việc giành giải trong cuộc thi được xem là 'niềm kiêu hãnh không gì sánh bằng của người làng' bởi vì đội chiến thắng đã chứng tỏ tài năng, sự khéo léo, sự đoàn kết và nỗ lực không ngừng của cả đội. Đó thực sự là một chiến thắng đáng tự hào.
B. Hoạt động thực hành
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Đọc đoạn trích từ truyện Thải sư Trần Thủ Độ.
(Trang 91 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Dựa vào nội dung của đoạn trích trên, hoàn thiện màn kịch “Giữ nghiêm phép nước” bằng cách viết thêm vào bảng một số đoạn hội thoại.
Trả lời
Trần Thủ Độ: -Thật sao?
Linh Từ Quốc Mẫu: - Tôi không rõ phép nước như thế nào nữa. Nếu ông không tin, hãy tra hỏi người đó.
Trần Thủ Độ: -Tôi sẽ tra hỏi hắn, bà yên tâm.
-Lính đâu! Mang người có tên quân hiệu đó đến đây ngay!
(Hai lính cùng người quan hiệu bước vào)
Quan hiệu (quỳ): - Kính bạch Thái sư và phu nhân.
Trần Thủ Độ: - Ngươi có phải là người quan hiệu sáng nay trực ở cửa Bắc không?
Quan hiệu (chắp tay, lễ phép): -Dạ, đúng vậy ạ.
Trần Thủ Độ (chỉ vào Linh Từ Quốc Mẫu): -Ngươi biết đây là ai không?
Quan hiệu: -Dạ, đây là mẹ vợ của Hoàng Thượng, là vợ của Thái sư.
Trần Thủ Độ: -Sáng nay ngươi đã bắt phu nhân xuống xe lễ đúng không?
Quan hiệu: -Dạ, vâng!Vì luật của vua quy định, mọi người đều phải tuân thủ phép nước, kể cả khi gặp phu nhân của Thái sư. Mong Thái sư minh xét.
Trần Thủ Độ (xuống tay, giúp người quan hiệu đứng lên): -Ngươi có vị trí khiêm nhường nhưng biết tôn trọng phép nước, ta không thể trách gì hơn! (Nói với hai tên lính) -Lính ơi! Hãy thưởng vàng, bạc cho họ.
(Hai tên lính bước vào, đặt trước mặt người quan hiệu)
Quan hiệu (nhận lấy): -Xin cảm ơn Thái sư.
(Trang 92 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 4. Sẵn sàng kể lại một câu chuyện về truyền thống hiếu học hoặc truyền thống đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Trả lời
Hãy để tôi kể câu chuyện về Bông sen trong giếng ngọc cho các bạn nghe. Đó là câu chuyện về cậu bé Mạc Đĩnh Chi, người luôn ham học và trở thành một người tài giỏi.
Vào thời xa xưa, cách đây hàng trăm năm, có một chàng trai tên Mạc Đĩnh Chi, sinh ra trong gia đình nghèo khó, với làn da sậm màu và gương mặt không được xinh đẹp. Mặc dù còn rất nhỏ tuổi, nhưng Mạc Đĩnh Chi luôn cố gắng giúp đỡ cha mẹ bằng cách vào rừng kiếm củi. Gần nhà Mạc Đĩnh Chi có một ngôi trường, nơi mà các bạn trong làng học hành. Mặc dù không có tiền mua bữa trưa nhưng Mạc Đĩnh Chi rất khao khát được học. Mỗi khi mang củi đi qua trường, cậu luôn tranh thủ nhìn lén vào lớp học.
Sau một thời gian dài như vậy, thầy giáo nhận ra tinh thần học hỏi của Mạc Đĩnh Chi mặc dù gia đình khó khăn, và cho phép cậu bé tham gia học tại trường. Nhờ trí thông minh của mình, Mạc Đĩnh Chi nhanh chóng trở thành học sinh giỏi nhất trường. Buổi tối, cậu bé dành thời gian để đọc sách, bởi ban ngày cậu phải làm việc. Nhưng do không có dầu để thắp đèn, Mạc Đĩnh Chi đã nghĩ ra cách sử dụng đom đóm để làm đèn.
Với đèn đom đóm ấy, Mạc Đĩnh Chi tiếp tục học hành một cách chăm chỉ. Không mất nhiều thời gian, cậu đã trở thành một người học vấn rộng lớn, được chọn đi thi đỗ trạng nguyên (khoa khí năm 1304). Tuy nhiên, vì vua thấy rằng Mạc Đĩnh Chi là một người nghèo và xấu xí, ông đã ra yêu cầu để cậu phải viết một bài văn để chứng minh khả năng của mình. Mạc Đĩnh Chi viết một bài phú có tên là 'Bông sen trong giếng ngọc' để thể hiện chí hướng và tài năng của mình. Bài văn của cậu rất hay, đến mức vua nhà Trần phải thưởng cho cậu một vị trí quan trọng trong triều đình. Với lòng yêu nước và lòng nhân ái, Mạc Đĩnh Chi đã làm nhiều việc tốt cho đất nước.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 93 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Kể lại câu chuyện em đã nghe trong lớp và thảo luận với người thân về ý nghĩa của câu chuyện đó.
Trả lời
Kể chuyện: (ở câu 4)
Ý nghĩa của câu chuyện: Câu chuyện này tôn vinh lòng quyết tâm phi thường, sự ham học và sự thông minh của Mạc Đĩnh Chi, đồng thời nhấn mạnh vào tinh thần hiếu học sâu sắc của người dân Việt Nam.
Có nhiều chủ đề khác mà nhiều người quan tâm
