Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn trong cơ thể người - KHTN 8 Kết nối tri thức trang 135-141

Buzz

Nội dung bài viết

I. Máu

1. Các thành phần của máu

2. Miễn dịch và Vaccine

II. Hệ tuần hoàn

III. Danh sách một số bệnh liên quan đến máu và tim mạch

IV. Tình huống giả định cấp cứu người bị chảy máu, tai biến, đột quỵ và đo huyết áp

V. Dự án: Tiến hành điều tra một số bệnh về máu, tim mạch và khuyến khích hoạt động hiến máu tình nguyện tại địa phương

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài 33 trong sách Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 8 hiểu về hệ tuần hoàn và máu trong cơ thể.
- Bài học tập trung vào các thành phần của máu như tiểu cầu, hồng cầu, bạch cầu và huyết tương, giải thích tác động của việc thiếu một trong các thành phần này đối với cơ thể.
- Ngoài ra, bài học còn giải thích vai trò của hệ miễn dịch và vaccine trong bảo vệ sức khỏe, đồng thời mô tả cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn, với sự hợp tác giữa tim và các mạch máu.

Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn trong cơ thể người - Giải KHTN 8 Kết nối tri thức giúp học sinh lớp 8 nhanh chóng trả lời câu hỏi từ sách Kết nối tri thức trang 135-141.

Thầy cô có thể tham khảo để soạn giáo án Bài 33 Chương VII: Sinh học cơ thể người trong sách giáo khoa KHTN 8 Kết nối tri thức.

I. Máu

1. Các thành phần của máu

Câu 2: Xác định tên và chức năng của các thành phần máu được đánh số trong Hình 33.1.

Trả lời:

Tên và chức năng của các thành phần máu được đánh số trong Hình 33.1:

1. Tiểu cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể nhờ cơ chế làm đông máu.

2. Hồng cầu: Chuyên chở oxy và CO2 trong máu.

3. Bạch cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể.

4. Huyết tương: Duy trì máu ở dạng lỏng giúp dễ lưu thông trong mạch máu; vận chuyển chất dinh dưỡng, các chất cần thiết và chất thải.

Câu 2: Nếu thiếu một trong các thành phần của máu, cơ thể chúng ta sẽ gặp tình huống gì?

Trả lời:

- Thiếu một thành phần của máu sẽ gây ra các bệnh lý liên quan đến máu, ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

- Ví dụ:

Thiếu tiểu cầu có thể gây xuất huyết, giảm khả năng đông máu và khả năng chống nhiễm trùng.
Thiếu hồng cầu có thể dẫn đến bệnh thiếu máu, hoặc có các triệu chứng như khó thở, chóng mặt, da xanh, tim đập nhanh,…
Thiếu bạch cầu thường làm suy yếu hệ miễn dịch, dễ nhiễm trùng hơn.

2. Miễn dịch và Vaccine

Câu 1: Giải thích tại sao con người có thể sống khỏe mạnh trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại

Trả lời:

Con người sống trong môi trường có nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể khỏe mạnh bởi cơ thể có khả năng nhận biết, ngăn chặn xâm nhập của mầm bệnh và chống lại chúng khi đã xâm nhập, đó là khả năng miễn dịch của cơ thể.

Câu 2: Vaccine đóng vai trò gì trong việc phòng bệnh?

Trả lời:

Tiêm vaccine giúp tạo miễn dịch cho cơ thể: Mầm bệnh đã bị tiêu diệt hoặc suy yếu trong vaccine kích thích tế bào bạch cầu tạo ra kháng thể, kháng thể tiếp tục tồn tại trong máu giúp cơ thể chống lại bệnh đã được tiêm vaccine.

II. Hệ tuần hoàn

Mô tả cấu tạo của hệ tuần hoàn và diễn đạt cách các cơ quan hợp tác để thực hiện chức năng của hệ tuần hoàn.

Trả lời:

- Hệ tuần hoàn bao gồm tim và các mạch máu. Hệ mạch bao gồm động mạch, mao mạch và tĩnh mạch; các mạch máu hình ống, kết hợp thành một hệ thống kín.

- Sự hợp tác giữa các cơ quan thể hiện chức năng của hệ tuần hoàn:

Tim chức năng như một chiếc bơm, thực hiện việc lưu thông máu trong hệ tuần hoàn.
Động mạch chuyển máu từ tim đến mao mạch để thực hiện quá trình trao đổi chất, nước và khí giữa máu và tế bào; máu trao đổi tại mao mạch trước khi quay trở về tim qua tĩnh mạch.

III. Danh sách một số bệnh liên quan đến máu và tim mạch

Bài 1: Thực hiện các công việc theo nhóm để tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và hậu quả của một số bệnh về máu và tim mạch.

Trả lời:

Tên bệnh	Nguyên nhân	Triệu chứng	Hậu quả
Thiếu máu	- Do không sản xuất đủ hoặc giảm số lượng hồng cầu hoặc huyết sắc tố (hemoglobin) dẫn đến máu giảm khả năng vận chuyển oxygen trong cơ thể. - Hoặc do mất quá nhiều máu khi bị thương, khi đến kì kinh nguyệt.	Mệt mỏi, da xanh, tim đập nhanh, đau thắt ngực, ngất và khó thở khi gắng sức…	Khiến cơ thể mệt mỏi và suy giảm chất lượng cuộc sống; có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như rối loạn nhịp tim kéo dài, ngất xỉu đột ngột, mẹ bầu có thể sinh non, thậm chí tử vong.
Huyết áp cao	- Huyết áp tăng cao lúc đầu có thể do sau khi luyện tập thể dục, thể thao, khi tức giận hay khi bị sốt,… Nếu tình trạng này kéo dài có thể làm tổn thương cấu trúc thành động mạch và gây ra bệnh huyết áp cao. - Do chế độ ăn nhiều đường và muối, thức ăn chứa nhiều chất béo,…	Nhức đầu, tê hoặc ngứa râm ran ở các chi, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn, chảy máu cam, …	Có thể gây ra nhiều biến chứng như nguy hiểm về sau như: nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận,…
Xơ vữa động mạch	- Do chế độ ăn chưa hợp lí, hút thuốc lá, ít vận động,… dẫn đến hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao kết hợp với Ca2+ ngấm vào thành mạch.	Các triệu chứng cụ thể phụ thuộc vào vị trí động mạch bị xơ vữa như: Đau thắt ngực, tê bì tay chân hoặc cảm giác yếu ớt vô lực, khó nói hoặc nói lắp, mất thị lực tạm thời ở một mắt hoặc cơ mặt bị rủ xuống,…	- Làm hẹp lòng mạch, mạch bị xơ vữa, dẫn đến tăng huyết áp, giảm dòng máu, tạo thành các cục máu đông dẫn đến tắc mạch. Nếu các cục máu đông xuất hiện ở động mạch vành tim gây đau tim, còn ở động mạch não là nguyên nhân gây đột quỵ.

Bài 2: Thực hiện các công việc theo nhóm để áp dụng kiến thức đã học về các bệnh, đề xuất các biện pháp phòng bệnh và bảo vệ hệ tuần hoàn cũng như cơ thể. Giải thích nguyên lý của các biện pháp đó.

Đáp án:

Các biện pháp	Cơ sở khoa học
Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, đủ chất; hạn chế thức ăn chế biến sẵn chứa nhiều muối, đường hoặc dầu mỡ.	Bổ sung sắt và các chất cần thiết tốt cho hệ tuần hoàn. Hạn chế các tác nhân gây hại cho hệ tuần hoàn như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch,…
Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,…	Hạn chế tình trạng chất kích thích làm tăng huyết áp và làm tăng trọng lượng cơ thể.
Tạo cuộc sống vui tươi, thoải mái về tinh thần, giảm căng thẳng.	Giúp hệ tuần hoàn làm việc hiệu quả, hạn chế tăng huyết áp.
Rèn luyện thể dục, thể thao vừa sức, hợp lí.	Nâng dần sức chịu đựng của tim và cơ thể, tăng khả năng hoạt động của hệ tuần hoàn.
Khám sức khỏe định kì.	Nắm được các chỉ số của cơ thể, từ đó có kế hoạch cải thiện sức khỏe tốt hơn.
Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, tiêu diệt các tác nhân truyền bệnh qua đường máu.	Giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng và gây hại của các tác nhân truyền bệnh qua đường máu.

IV. Tình huống giả định cấp cứu người bị chảy máu, tai biến, đột quỵ và đo huyết áp

Câu hỏi 1: Khi thực hiện buộc dây garô cần chú ý điều gì?

Câu hỏi 2: Tại sao chỉ sử dụng buộc dây garô để cấp cứu vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân? Và làm thế nào để xử lý vết thương chảy máu động mạch không nằm ở tay, chân?

V. Dự án: Tiến hành điều tra một số bệnh về máu, tim mạch và khuyến khích hoạt động hiến máu tình nguyện tại địa phương

Câu 1: Việc hiến máu có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không? Vì sao?

Câu 2: Ai có thể tham gia hiến máu và ai không thể tham gia?

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Máu có những thành phần nào và chức năng của chúng là gì?

Máu gồm bốn thành phần chính: Tiểu cầu giúp đông máu và bảo vệ cơ thể, hồng cầu chuyên chở oxy và CO2, bạch cầu bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và virus, huyết tương giúp duy trì máu ở dạng lỏng, vận chuyển dưỡng chất và chất thải.

Thiếu một thành phần nào trong máu sẽ gây ra bệnh gì?

Thiếu tiểu cầu có thể dẫn đến xuất huyết, thiếu hồng cầu gây bệnh thiếu máu, thiếu bạch cầu làm suy yếu hệ miễn dịch. Mỗi loại thiếu hụt ảnh hưởng đến sức khỏe và có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không điều trị.

Tại sao cơ thể con người có thể sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại?

Cơ thể con người có hệ thống miễn dịch mạnh mẽ giúp nhận diện và tiêu diệt vi khuẩn có hại. Hệ miễn dịch này hoạt động như một hàng rào bảo vệ, ngăn ngừa các bệnh tật dù môi trường có nhiều mầm bệnh.

Vaccine có vai trò gì trong việc phòng ngừa bệnh tật?

Vaccine giúp tạo ra kháng thể trong cơ thể, nhờ đó hệ miễn dịch sẽ nhận diện và chống lại mầm bệnh khi tiếp xúc với chúng sau này. Đây là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Hệ tuần hoàn gồm những bộ phận nào và chúng phối hợp như thế nào để thực hiện chức năng?

Hệ tuần hoàn bao gồm tim và các mạch máu (động mạch, mao mạch, tĩnh mạch). Tim bơm máu qua động mạch đến mao mạch để trao đổi chất, rồi máu quay lại tim qua tĩnh mạch, đảm bảo quá trình lưu thông máu hiệu quả.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh tim mạch và bảo vệ hệ tuần hoàn là gì?

Cần duy trì chế độ ăn hợp lý, tập thể dục thường xuyên, hạn chế chất kích thích, kiểm tra sức khỏe định kỳ và đảm bảo môi trường sống trong lành. Những biện pháp này giúp duy trì sức khỏe hệ tuần hoàn và phòng ngừa các bệnh tim mạch.

Hiến máu có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không?

Hiến máu an toàn có thể không ảnh hưởng đến sức khỏe nếu thực hiện đúng cách. Nó giúp cơ thể tái tạo máu mới và cũng có lợi cho người nhận máu. Tuy nhiên, người hiến máu cần đảm bảo sức khỏe tốt trước khi tham gia.