Buzz
1. Kiến thức cơ bản về Sinh học 11 Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa
I. Khái niệm về sự phát triển
Sự phát triển của thực vật bao gồm toàn bộ các biến đổi trong chu kỳ sống, với ba quá trình chính: sinh trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái, hình thành các cơ quan như rễ, thân, lá, hoa và quả.
II. Các yếu tố tác động đến quá trình ra hoa
1. Độ tuổi của cây
Quá trình ra hoa của thực vật không hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện môi trường, mà còn dựa vào loại cây và giống cây. Cây chỉ ra hoa khi đã đạt đến một độ tuổi nhất định.
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ thấp và chu kỳ ánh sáng
a. Nhiệt độ thấp
Một số loại thực vật chỉ ra hoa sau khi trải qua mùa đông lạnh, hiện tượng này gọi là xuân hóa, như lúa mì và bắp cải.
b. Chu kỳ ánh sáng
Sự ra hoa của cây phụ thuộc vào sự cân bằng giữa thời gian chiếu sáng ban ngày và ban đêm, gọi là chu kỳ ánh sáng.
Cây ngày ngắn sẽ nở hoa khi ánh sáng dưới 12 giờ/ngày vào mùa đông (như thược dược, cà phê, chè), cây ngày dài nở hoa khi ánh sáng vượt quá 12 giờ/ngày vào mùa hè (như sen, thanh long, dâu tây), và cây trung tính có thể ra hoa trong cả hai điều kiện ánh sáng dài và ngắn (như cà chua, lạc, dưa chuột).
c. Phytochrome
Phytochrome là một sắc tố nhận diện chu kỳ ánh sáng, ảnh hưởng đến quá trình ra hoa, nảy mầm và điều chỉnh khí khổng. Phytochrome có hai dạng: hấp thụ ánh sáng đỏ (Pđ) và hấp thụ ánh sáng đỏ xa (Pđx). Cây ngày dài ra hoa khi ánh sáng đỏ chiếu vào, trong khi cây ngày ngắn nở hoa khi ánh sáng đỏ xa được chiếu.
3. Hormone kích thích ra hoa
Khi điều kiện ánh sáng đạt yêu cầu, hormone kích thích ra hoa, hay còn gọi là florigen, được sản xuất tại lá và di chuyển từ lá đến ngọn của cây, kích thích quá trình nở hoa.
III. Mối liên hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Sinh trưởng và phát triển là hai quá trình liên kết chặt chẽ trong vòng đời của thực vật. Sinh trưởng tạo điều kiện cho sự phát triển, và ngược lại, sự phát triển thúc đẩy sinh trưởng.
1. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng
Trong nông nghiệp: Sử dụng hormone để kích thích hoặc ức chế sự nảy mầm của hạt. Điều chỉnh ánh sáng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây gỗ.
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển
Chọn cây trồng phù hợp với điều kiện địa lý và mùa vụ, áp dụng phương pháp xen canh. Sử dụng hiểu biết về ảnh hưởng của nhiệt độ và chu kỳ ánh sáng để quản lý cây trồng trong nông nghiệp và rừng hỗn loài.
2. Câu hỏi trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa
Câu 1: Phytochrome là
A. Một sắc tố nhận diện chu kỳ ánh sáng và cảm nhận ánh sáng, là protein và có mặt trong hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
B. Một sắc tố cảm nhận chu kỳ ánh sáng, có bản chất là protein và tồn tại trong hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
C. Một sắc tố vừa nhận diện chu kỳ ánh sáng vừa cảm nhận ánh sáng, là protein và có mặt trong lá cần ánh sáng để thực hiện quang hợp.
D. Một sắc tố không nhận diện ánh sáng nhưng nhận biết chu kỳ ánh sáng, có mặt trong hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
Câu 2: Phytochrome Pđx có tác dụng
A. Kích thích hạt nảy mầm, mở khí khổng, và ức chế sự nở hoa.
B. Kích thích hạt nảy mầm, mở khí khổng, và thúc đẩy sự nở hoa.
C. Kích thích hạt nảy mầm, đóng khí khổng, và thúc đẩy sự nở hoa.
D. Kích thích hạt nảy mầm, đóng khí khổng, và ức chế sự nở hoa.
Câu 3: Hormone florigen có tác dụng
A. Kích thích sự hình thành chồi.
B. Kích thích quá trình ra hoa.
C. Kích thích sự phát triển của rễ.
D. Kích thích quá trình nảy mầm.
Câu 4: Phát triển ở thực vật là
A. Tất cả những thay đổi xảy ra trong vòng đời của cá thể, thể hiện qua hai quá trình liên kết: sinh trưởng, phân hóa và sự hình thành các cơ quan của cơ thể.
B. Tất cả những thay đổi trong vòng đời của cá thể, thể hiện qua ba quá trình không liên quan: sinh trưởng, phân hóa và sự hình thành các cơ quan của cơ thể.
C. Tất cả những thay đổi trong vòng đời của cá thể, thể hiện qua ba quá trình liên kết: sinh trưởng, phân hóa và sự hình thành các cơ quan của cơ thể.
D. Tất cả những thay đổi trong vòng đời của cá thể, thể hiện qua hai quá trình liên kết: sinh trưởng, phân hóa và sự hình thành các cơ quan của cơ thể.
Câu 5: Tại sao ở các vườn cây công nghiệp cũ người ta thường cắt sát gốc?
A. Để làm mới cây.
B. Để cây chết, giúp việc đào gốc dễ dàng hơn so với khi cây còn sống.
C. Để giảm lượng chất dinh dưỡng mà cây đã hấp thụ khi trở nên già.
D. Để thúc đẩy cây ra hoa.
Câu 6: Khoảng tháng 5 – 6 âm lịch, tại sao những người trồng quất cảnh thường tiến hành “đảo quất”?
A. Để hạn chế việc cây hấp thụ quá nhiều chất dinh dưỡng.
B. Để giảm số lượng rễ phụ.
C. Để thúc đẩy cây ra hoa.
D. Để giảm lượng phân bón cần thiết trong giai đoạn cây không ra quả.
3. Đáp án cho các câu hỏi trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 36 về sự phát triển ở thực vật có hoa
Câu 1. Đáp án là B
Phytochrome Pđx có vai trò quan trọng trong việc kích thích hạt nảy mầm, đặc biệt khi tiếp xúc với ánh sáng đỏ. Nó còn giúp mở khí khổng, từ đó cải thiện khả năng quang hợp của cây và điều chỉnh thời điểm ra hoa tùy thuộc vào ánh sáng đỏ và ánh sáng xa hồng mà cây nhận được.
Câu 2. Đáp án là B
Hormone florigen là một chất kích thích quá trình ra hoa của cây. Nó được sản xuất ở lá và di chuyển xuống đỉnh sinh trưởng của thân cây. Hormone này hoạt động khi cây nhận được các tín hiệu từ môi trường như thay đổi độ dài ngày đêm, nhiệt độ, hoặc ánh sáng, để khuyến khích cây bắt đầu ra hoa và sinh sản.
Câu 3. Đáp án là B
Mía là cây lấy thân, và để tối ưu hóa năng suất, cần cân bằng giữa quá trình sinh trưởng và sinh sản (ra hoa, tạo hạt). Khi cây mía sinh trưởng chậm, có thể sớm ra hoa. Trong giai đoạn sinh trưởng, cây tập trung vào phát triển lá, thân non, và hệ rễ. Khi ra hoa, năng suất có thể giảm vì chất dinh dưỡng chuyển từ sinh trưởng sang sinh sản.
Câu 4. Đáp án là C
Câu 5. Đáp án là A
Phương pháp 'đốn sát gốc' (đốn đau) dùng để quản lý cây công nghiệp và cây ăn quả già cỗi, thường được gọi là 'trẻ hóa' cây. Phương pháp này loại bỏ phần thân già, không còn hiệu quả sinh sản, để tạo điều kiện cho các chồi mới phát triển mạnh mẽ. Quá trình trẻ hóa giúp cây hồi phục sức khỏe, tăng trưởng tốt hơn, và nâng cao năng suất cho vụ sau, đồng thời kiểm soát kích thước và hình dáng của cây, giảm nguy cơ bệnh tật và cải thiện khả năng thích ứng với môi trường.
Câu 6. Đáp án là C
'Đảo quất' là kỹ thuật được sử dụng để kích thích cây ra hoa và giảm sự sinh trưởng. Phương pháp này thường đi kèm với việc tạo ra môi trường khắc nghiệt cho cây, chẳng hạn như hạn chế nước và dinh dưỡng. Trong điều kiện khó khăn này, cây sẽ ưu tiên cho việc ra hoa và tạo hạt, thay vì tập trung vào sinh trưởng. Mục tiêu của 'đảo quất' là chuyển sự tập trung của cây từ sinh trưởng sang sinh sản, giúp tối ưu hóa hiệu suất và điều chỉnh chu kỳ sinh học của cây để phù hợp với mục tiêu sản xuất.
