Giải bài tập Khoa học tự nhiên 8 Bài 39: Da và việc duy trì nhiệt độ cơ thể ở con người hỗ trợ học sinh lớp 8 nắm bắt nhanh chóng nội dung sách Kết nối tri thức trên các trang 160-164.
Đồng thời, giúp giáo viên tham khảo để chuẩn bị giáo án cho bài học 39 về Sinh học cơ thể người trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức với cuộc sống. Hãy cùng theo dõi chi tiết trong bài viết dưới đây của Mytour:
I. Da ở con người
1. Cấu trúc và chức năng của da
Bài 1: Quan sát Hình 39.1, hãy nhận diện các phần của tầng biểu bì, tầng bì và tầng mỡ dưới da.
Trả lời:
- Các phần của tầng biểu bì: lớp sừng, lớp tế bào sống.
- Các phần của tầng bì: cơ quan cảm giác, cơ co chân lông, tuyến mồ hôi, lông và bao lông, mạch máu, tuyến dầu, dây thần kinh.
- Các phần của tầng mỡ dưới da: các tế bào mỡ.
Bài 2: Mô tả chức năng của các phần của da.
Trả lời:
Chức năng của các phần của da:
- Lớp biểu bì đảm nhận vai trò bảo vệ cơ thể, chống lại tác động của tia UV, ngăn chặn vi khuẩn và vi rút từ môi trường bên ngoài, giữ ẩm cho cơ thể.
- Lớp biển giúp giảm thiểu tác động từ bên ngoài và tăng cường quá trình phục hồi, nuôi dưỡng biểu bì, loại bỏ chất thải.
- Tầng mỡ dưới da có chức năng cách nhiệt, tạo lớp đệm bảo vệ chống lại tác động cơ học từ môi trường và đóng vai trò như một nguồn dự trữ năng lượng.
2. Các vấn đề về da và cách bảo vệ da
Bài 1: Tại sao duy trì vệ sinh môi trường cũng là một biện pháp bảo vệ da?
Trả lời:
Duy trì vệ sinh môi trường cũng là một biện pháp bảo vệ da vì: Da là bề mặt lớn nhất tiếp xúc trực tiếp với môi trường; da có chức năng điều hòa nhiệt độ cơ thể, che chắn cho các bộ phận bên trong cơ thể. Nếu môi trường bị ô nhiễm sẽ dẫn đến da bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc, gây ra các vấn đề về da, ảnh hưởng đến chức năng của da (ví dụ, các lỗ chân lông bị tắc nghẽn gây ảnh hưởng đến việc toả nhiệt của cơ thể).
Bài 2: Áp dụng kiến thức về da, liệt kê các biện pháp chăm sóc, bảo vệ và trang điểm da an toàn.
Giải đáp:
Các biện pháp chăm sóc, bảo vệ và trang điểm da an toàn:
- Tránh làm tổn thương da.
- Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là các vùng tiếp xúc trực tiếp với môi trường như tay, mặt.
- Che chắn da hoặc sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để da không bị tổn thương do tia UV.
- Không nên lạm dụng mỹ phẩm và cần vệ sinh da sạch sẽ sau khi trang điểm.
- Giữ tinh thần lạc quan, sinh hoạt điều độ, ăn nhiều rau xanh và bổ sung vitamin, chất khoáng; uống đủ nước.
- Giữ vệ sinh môi trường để tránh mắc các bệnh ngoài da.
3. Các thành tựu của phẫu thuật ghép da trong lĩnh vực y học
Hãy khám phá và liệt kê một số thành tựu của phẫu thuật ghép da trong lĩnh vực y học.
Đáp án:
Các thành tựu của phẫu thuật ghép da trong lĩnh vực y học:
- Vào ngày 16/05/1965, viện Quân y 103 đã thành công khi sử dụng da ếch ghép lên một diện tích bỏng sâu 10% ở một bệnh nhân nữ.
- Bệnh viện Bỏng Quốc gia đã tiến hành nghiên cứu, xử lí và áp dụng thành công da ếch tươi và da ếch đông khô tiệt trùng bằng tia Gamma, hoặc sử dụng da heo tươi và da heo đông khô ở nhiệt độ thấp để ghép da và điều trị vết bỏng cho bệnh nhân.
- Gần đây, công nghệ nuôi tế bào sợi đã được chuyển giao từ Nga và Singapore giúp Bệnh viện Bỏng Quốc gia thành công trong việc trồng tế bào sợi trong quá trình nghiên cứu và điều trị vết bỏng.
II. Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể ở con người
Câu 1: Duy trì sự ổn định nhiệt độ ở con người đóng vai trò quan trọng như thế nào? Hãy liệt kê các cơ chế duy trì nhiệt độ ở con người.
Đáp án:
- Tác dụng của việc duy trì ổn định nhiệt độ ở con người: Sự duy trì nhiệt độ ổn định xung quanh một giá trị nhất định ngay cả khi nhiệt độ môi trường cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ cơ thể sẽ giúp các quá trình sống trong cơ thể diễn ra bình thường. Nếu nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 35 độ C hoặc tăng lên trên 38 độ C thì tim, hệ thần kinh và cơ quan khác có thể bị rối loạn, ảnh hưởng đến các hoạt động sống của cơ thể.
- Các cơ chế duy trì nhiệt độ:
+ Cơ chế thần kinh: Sự tăng, giảm quá trình tiêu hóa để điều tiết sự sinh nhiệt, cùng với các phản ứng co và giãn mạch máu, tiết mồ hôi, co cơ chân lông,... để điều khiển quá trình toả nhiệt đều là các phản xạ được thực hiện dưới sự điều khiển của hệ thần kinh.
+ Cơ chế thể dịch: Lượng hormone tiết ra nhiều hoặc ít làm tăng hoặc giảm quá trình chuyển hóa, đóng góp vào việc duy trì ổn định nhiệt độ.
Câu 2: Mô tả vai trò của da và hệ thần kinh trong điều hòa nhiệt độ cơ thể.
Trả lời:
- Vai trò của da trong điều hòa nhiệt độ: Da là cơ quan quan trọng nhất trong quá trình điều hòa nhiệt độ cơ thể. Khi nhiệt độ môi trường cao, các mạch máu ở da mở rộng để giúp cơ thể tỏa nhiệt và tăng cường tiết mồ hôi, từ đó làm giảm nhiệt độ cơ thể. Ngược lại, khi nhiệt độ môi trường thấp, các mạch máu ở da co lại để giảm mất nhiệt và cơ chân lông co lại để giữ nhiệt cho cơ thể. Đồng thời, da cũng có vai trò trong việc tạo ra phản xạ run để sinh nhiệt khi cơ thể cần.
- Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa nhiệt độ: Hệ thần kinh điều chỉnh quá trình phân giải chất dinh dưỡng tại tế bào, cùng với các phản ứng co và giãn mạch máu dưới da, tiết mồ hôi, cơ chân lông co hoặc duỗi ra để điều tiết tỏa nhiệt của cơ thể. Hệ thần kinh đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa nhiệt độ cơ thể.
Câu 3: Trong các hoạt động sau: trồng cây xanh, chống nóng cho nhà ở, sử dụng quạt, mặc áo ấm, luyện tập thể dục, thể thao, sử dụng điều hòa hai chiều. Hoạt động nào giúp chống nóng, hoạt động nào giúp giữ ấm cho cơ thể?
Trả lời:
- Những hoạt động giúp cơ thể giảm nhiệt: trồng cây xanh, cải thiện điều kiện nhiệt đới trong nhà, sử dụng quạt, tập thể dục và thể thao.
- Những hoạt động giúp cơ thể giữ ấm: mặc áo ấm, tập thể dục và thể thao, sử dụng điều hòa hai chiều.