Bài Đất nước trong sách giáo khoa Ngữ Văn 10 tập 2 Cánh Diều được soạn chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Phân chia bài Đất nước thành mấy phần? Thời gian sáng tác của bài thơ có điều gì đặc biệt?

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ Đất nước được chia thành 2 phần: phần 1 về cảm xúc trước sự thay đổi của đất nước, phần 2 về hình ảnh đất nước trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- Thời gian sáng tác của bài thơ kéo dài từ 1948 đến 1955, trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- Bài thơ thể hiện tâm trạng luyến nhớ về mùa thu Hà Nội, cảm xúc về đất nước và con người Việt Nam, nhận thức tình yêu quê hương và ý thức căm thù, quật khởi quật cường.
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là tác giả, thể hiện cảm xúc về quê hương và truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam.
- Các hình ảnh từ các biện pháp tu từ trong bài thơ bao gồm điệp từ, điệp cấu trúc cú pháp, điệp ngữ, nhân hóa, so sánh, giúp tác giả thể hiện mọi cảm xúc và suy nghĩ về đất nước.
- Ý nghĩa chủ đạo và chủ đề của bài thơ là tình yêu và tự hào về đất nước Việt Nam, thể hiện niềm tự hào và lòng yêu nước của tác giả.

Phân chia bài Đất nước thành mấy phần? Thời gian sáng tác của bài thơ có điều gì đặc biệt?

Nội dung chính

Bài thơ là tâm trạng luyến nhớ về mùa thu Hà Nội. Tiếp theo là cảm xúc về mùa thu, suy nghĩ về đất nước, con người Việt Nam. Cuối cùng nhà thơ nhận thức tình yêu quê hương – đất nước, ý thức căm thù và quật khởi quật cường.

Chuẩn bị 1

Trả lời Câu hỏi 1 Chuẩn bị trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Nhân vật trữ tình là ai và thể hiện cảm xúc về điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và xác định đúng yêu cầu đề bài

Lời giải chi tiết:

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là tác giả.

Thể hiện tâm trạng, cảm xúc về quê hương đất nước và sự tự hào về truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc Việt Nam trong kháng chiến.

Chuẩn bị 2

Trả lời Câu hỏi 2 Chuẩn bị trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Các hình ảnh từ các biện pháp tu từ trong bài thơ là gì? Các yếu tố này ảnh hưởng thế nào đến việc thể hiện cảm xúc, suy ngẫm của tác giả?

Phương pháp giải:

- Đọc và hiểu bài thơ

- Ôn lại kiến thức về các biện pháp tu từ.

Lời giải chi tiết:

Các hình ảnh từ các biện pháp tu từ bao gồm: Điệp từ, điệp cấu trúc cú pháp, điệp ngữ, nhân hóa, so sánh.

Các biện pháp này giúp tác giả thể hiện mọi cảm xúc, từ sự gần gũi đến sự hào hùng về đất nước, mang lại một bức tranh sống động và sâu sắc về đất nước Việt Nam.

Chuẩn bị 3

Trả lời Câu hỏi 3 Chuẩn bị trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Ý nghĩa chủ đạo và chủ đề của bài thơ là gì?

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và hiểu đúng yêu cầu của câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Ý nghĩa chủ đạo: Tình yêu và tự hào về đất nước Việt Nam (Thể hiện những cảm xúc sâu lắng về vẻ đẹp, lịch sử và truyền thống anh hùng của đất nước).

- Chủ đề của bài thơ: Tinh thần yêu nước, niềm tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam.

Chuẩn bị 4

Trả lời Câu hỏi 4 Chuẩn bị trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Bạn đã biết những bài thơ nào viết về đất nước? Ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ,... mà những bài thơ đó gợi cho bạn là gì?

Phương pháp giải:

Kết nối với kiến thức bên ngoài bạn đã học, tìm hiểu, hoặc đọc.

Lời giải chi tiết:

Những bài thơ về đất nước gồm:

Việt Nam quê hương ta – Nguyễn Đình Thi

Quê hương – Đỗ Trung Quân

Về làng – Nguyễn Duy

Đất nước – Nguyễn Khoa Điềm

Quê hương – Tế Hanh

Nhớ con sông quê hương – Tế Hanh

Thơ tình người lính biển – Trần Đăng Khoa

Người đi tìm hình của nước – Chế Lan Viên

Những bài thơ này khiến chúng ta nhớ lại nơi mình sinh ra, lớn lên, nơi có những thứ quen thuộc gắn bó sâu sắc, nơi mà tay đã từng đón, ôm, vỗ về mỗi khi gặp khó khăn, nơi lưu giữ những kí ức của tuổi thơ. Không chỉ gợi lại những kí ức mà còn khiến chúng ta tự hào về một đất nước có nền văn hóa lâu đời, phong phú, và đẹp đẽ với muôn màu muôn vẻ, giàu lòng yêu thương của con người.

Trong khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Khổ 1, 2: Nhân vật trữ tình được thể hiện qua từ ngữ nào?

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và tìm hiểu nội dung.

Lời giải chi tiết:

Nhân vật trữ tình được thể hiện qua từ “tôi” (Tôi nhớ những ngày thu đã xa).

Trong khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 70 SGK Văn 10 Cánh diều

Hãy tưởng tượng về Hà Nội và “người ra đi” trong kí ức của nhân vật trữ tình.

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và xác định đúng câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Hà Nội trong kí ức của nhân vật trữ tình là những khung cảnh mùa thu: gió mùa thu, sáng chớm lạnh, mùi cốm, phố phường u buồn nhưng cũng đẹp và lạ lùng.

Người ra đi liên quan đến quyết tâm không quay lại → ý chí kiên định.

Trong khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 10 Cánh diều

Khổ 3 lưu ý đến độ dài của các câu thơ, các biện pháp tu từ, phép liệt kê, hiệp vần, giọng điệu và cảm xúc của nhân vật trữ tình

Phương pháp giải:

- Đọc và hiểu bài thơ kỹ lưỡng

- Chú ý đến độ dài của các câu thơ, các biện pháp tu từ, phép liệt kê, hiệp vần, giọng điệu và cảm xúc của nhân vật trữ tình.

Lời giải chi tiết:

Độ dài của các câu thơ, các biện pháp tu từ, phép liệt kê, hiệp vần, giọng điệu, cùng cảm xúc đã giúp nhân vật trữ tình thể hiện sự biến đổi của tâm trạng từ buồn, hoài niệm, nhớ nhung, đến hạnh phúc, tự hào.

Trong khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 10 Cánh diều

Hãy hình dung bức tranh của đất nước vào “mùa thu này” qua cảm nhận của nhân vật trữ tình

Phương pháp giải:

Đọc và hiểu bài thơ kỹ lưỡng

Lời giải chi tiết:

Tâm trạng con người biến đổi: Nhân vật 'tôi' chuyển từ trạng thái buồn bã, hoài niệm, nhớ nhung, đến vui mừng, phấn chấn, hào hứng, tự hào.

Thay đổi trong tầm nhìn của thiên nhiên: Không còn im lặng mà đang truyền đạt thông điệp, từ đường phố, con đường nhỏ, núi rừng, trời xanh, cánh đồng, con sông.

Tác giả tràn đầy hạnh phúc, hào hứng trước hình ảnh đất nước trong mùa thu này.

→ Bức tranh thu đẹp, tràn ngập niềm vui, tự hào.

Trong khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 10 Cánh diều

Chú ý đến cảm nhận của tác giả về đất nước trong thời kỳ chiến tranh.

Phương pháp giải:

Đọc và tìm hiểu kỹ tác phẩm, lưu ý đến cảm nhận của tác giả.

Lời giải chi tiết:

Đất nước đau đớn: Nhà thơ mô tả sự tàn ác của kẻ thù bằng những hình ảnh mạch máu đồng quê, dây thép gai đâm vào bầu trời chiều,... Kẻ thù đã phá hủy cả cuộc sống vật chất và tinh thần của dân tộc chúng ta.

Nhớ về người yêu → sự đồng điệu giữa cái riêng và cái chung, tình yêu đôi lứa và tình yêu Tổ quốc.

Trong khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 10 Cánh diều

Từ khổ 5 – 10, những dòng thơ nào chủ yếu diễn đạt cảm xúc về: Đất nước đau khổ căm hờn?

Phương pháp giải:

Đọc và hiểu kỹ tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

- Bát cơm chan nước mắt

- Đứa đè cổ – đứa lột da.

- Trời đầy chim và đất đầy hoa

Súng đạn chúng bắn không trúng

Trong khi đọc 7

Trả lời Câu hỏi 7 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 10 Cánh diều

Từ khổ 5 – 10, những dòng thơ nào chủ yếu thể hiện cảm xúc về: Đất nước mạnh mẽ kiên cường?

Phương pháp giải:

Đọc và hiểu kỹ tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

Chiếu sáng nét mặt quê hương

- Kêu lên những tiếng căm hờn

- Xiềng xích chúng bắn không khóa được

- Ôm đất nước những con người áo vải

- Mỗi bước đường mỗi bước hi sinh

- Súng nổ rung trời giận dữ

- Máu lửa Việt Nam

Bùn trải phẳng bước chân sáng lòa

Trong khi đọc 8

Trả lời Câu hỏi 8 Trong khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Chú ý thông tin về thời gian sáng tác

Phương pháp giải:

Kết nối với kiến thức đã học và tìm hiểu ngoại vi.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ Đất nước được viết ra trong một thời kỳ dài: suốt thời gian kháng chiến chống Pháp (1948-1955), bài thơ mô tả một không gian rộng lớn của cả đất nước. Trải qua cuộc kháng chiến, bài thơ đầy đủ những biến động, kinh nghiệm của tác giả. Lần đầu tiên bài thơ được xuất bản trong tập Chiến sĩ (1958). Bài thơ được tổng hợp từ nhiều bài thơ khác như Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) và Đêm mít tinh (1949). Đây là bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Đình Thi và là một trong những tác phẩm nổi bật về đề tài đất nước.

Sau khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Bài Đất nước có thể chia thành mấy phần? Thời gian sáng tác bài thơ có điều gì đặc biệt?

Phương pháp giải:

Đọc và hiểu kỹ bài thơ

Lời giải chi tiết:

Bài thơ có thể chia thành 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “Những buổi ngày xưa vọng nói về': Cảm xúc của nhà thơ trước sự thay đổi của đất nước

- Phần 2: Phần còn lại: Hình ảnh đất nước trong thời kỳ kháng chiến: từ trong cảm giác đau thương, căm hờn đã trở thành mạnh mẽ, anh hùng.

- Thời gian sáng tác của bài thơ: Bài thơ được sáng tác trong một thời gian dài (1948 - 1955), tương ứng với thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ sử dụng các đoạn từ hai bài thơ khác nhau như Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) và Đêm mitting (1949), và đến năm 1955, Nguyễn Đình Thi viết thêm phần sau 'Ôi những cánh...'

→ Mặc dù được sửa đổi nhiều lần, nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên tính nghệ thuật và là một trong những bài thơ xuất sắc nhất của Nguyễn Đình Thi và văn học Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám về chủ đề đất nước.

Sau khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Mùa thu thể hiện qua ba khổ thơ đầu thể hiện những cảm xúc khác nhau: sự buồn bã, hoài niệm và hạnh phúc của nhân dân.

Phần 1 và 2 thể hiện mùa thu Hà Nội, nơi mà mùa thu mang đầy nét đẹp nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn về sự ly biệt. Trong khi đó, phần 3 thể hiện mùa thu của cách mạng, một mùa thu độc lập, vui tươi và hân hoan.

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Nhà thơ đã diễn tả sâu sắc cảm xúc về đất nước trong chiến tranh qua những dòng thơ biểu cảm mạnh mẽ và tinh tế.

Hình ảnh về đất nước đau thương được mô tả qua hình ảnh của đồng quê chảy máu, dây thép gai đâm vào bầu trời chiều, bát cơm chan nước mắt... Điều đặc biệt là cách nhà thơ sử dụng thủ pháp nghệ thuật nhân hóa để tố cáo tội ác của kẻ thù và khơi dậy tinh thần của nhân dân.

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Hình tượng đất nước trong khổ cuối phản ánh sức mạnh và ý chí của nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến tranh giành độc lập.

Thơ mang đậm bản sắc dân tộc khi mô tả sự quật cường, hào hùng của quân dân Việt Nam qua hình ảnh người lính bước ra từ trong khói lửa, rũ bùn đứng dậy sáng lòa. Điều này thể hiện niềm tự hào và lòng yêu nước của nhà thơ đối với đất nước Việt Nam.

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Việc thay đổi từ 'tôi' sang 'ta' trong bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc về tư tưởng và niềm tự hào dân tộc.

Bắt đầu với 'tôi', tác giả thể hiện cảm xúc cá nhân trước cảnh mùa thu. Sau đó, chuyển sang 'ta' để thể hiện sự đoàn kết, tự hào và khát khao tự do của dân tộc. Điều này là biểu hiện của sự chuyển biến từ tư tưởng cá nhân sang tư tưởng cộng đồng, từ lòng yêu quý cá nhân sang lòng yêu quý đất nước và nhân dân.

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 10 Cánh diều

Từ 'rì rầm' trong bài thơ mang đầy ý nghĩa về sức sống và truyền thống anh hùng của đất nước.

Hình ảnh 'rì rầm' trong tiếng đất vọng từ ngàn xưa không chỉ là âm thanh mà còn là biểu tượng của sự mạnh mẽ, kiên cường của dân tộc. Đất nước, như một người anh hùng vĩ đại, vẫn âm thầm nhưng mạnh mẽ, không ngừng đấu tranh và hy vọng.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi có thể chia thành những phần nào?

Bài thơ Đất nước có thể chia thành hai phần: Phần 1 thể hiện cảm xúc của nhà thơ trước sự thay đổi của đất nước, trong khi phần 2 phản ánh hình ảnh đất nước trong thời kỳ kháng chiến.

Thời gian sáng tác của bài thơ Đất nước có điều gì đặc biệt không?

Có, bài thơ Đất nước được sáng tác trong thời gian dài từ 1948 đến 1955, tương ứng với thời kỳ kháng chiến chống Pháp, phản ánh những biến động lớn của đất nước.

Nhân vật trữ tình trong bài thơ thể hiện những cảm xúc gì về quê hương?

Nhân vật trữ tình trong bài thơ thể hiện tâm trạng nhớ nhung, tự hào về quê hương đất nước và sự kiên cường của dân tộc Việt Nam trong kháng chiến.

Các biện pháp tu từ nào được sử dụng trong bài thơ Đất nước để thể hiện cảm xúc?

Bài thơ sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp từ, nhân hóa, và so sánh, giúp tạo ra hình ảnh sống động và sâu sắc về tình yêu quê hương và nỗi đau thương của đất nước.

Ý nghĩa chủ đạo và chủ đề của bài thơ Đất nước là gì?

Ý nghĩa chủ đạo của bài thơ là tình yêu và tự hào về đất nước Việt Nam, với chủ đề xoay quanh tinh thần yêu nước và truyền thống anh hùng của dân tộc.

Hình ảnh nào trong bài thơ thể hiện sự đau thương và kiên cường của đất nước?

Hình ảnh như 'bát cơm chan nước mắt' và 'dây thép gai đâm vào bầu trời' diễn tả nỗi đau thương, trong khi 'mỗi bước đường mỗi bước hi sinh' thể hiện sức mạnh và sự kiên cường của nhân dân Việt Nam.

Cảm xúc của nhà thơ về đất nước trong thời kỳ chiến tranh được thể hiện như thế nào?

Cảm xúc của nhà thơ về đất nước trong thời kỳ chiến tranh được thể hiện qua những hình ảnh mạnh mẽ, phản ánh sự tàn ác của kẻ thù và khát vọng giành độc lập của dân tộc.

Tại sao từ 'tôi' lại chuyển sang 'ta' trong bài thơ Đất nước?

Việc chuyển từ 'tôi' sang 'ta' trong bài thơ thể hiện sự chuyển biến từ cảm xúc cá nhân sang tư tưởng cộng đồng, thể hiện lòng yêu nước và sự đoàn kết của dân tộc Việt Nam.