Mytour trân trọng giới thiệu bài Soạn văn 6: Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập từ bộ sách Cánh Diều.
Tài liệu dành cho học sinh lớp 6 trong quá trình học môn Ngữ Văn. Hãy cùng khám phá ngay!
Khái niệm Ngữ văn
1.1 Văn bản thông tin: Dấu ấn tri thức
- Văn bản thông tin là loại văn bản chủ yếu dùng để cung cấp thông tin về các hiện tượng tự nhiên, tái hiện sự kiện, giới thiệu danh lam thắng cảnh, hướng dẫn các quy trình thực hiện một công việc nào đó... Thông tin được thể hiện qua chữ viết kết hợp với các phương tiện trình bày như hình ảnh, âm thanh...
- Văn bản thuật lại một sự kiện là dạng văn bản thông tin, trong đó tác giả thuyết minh (trình bày, mô tả, kể lại) một sự kiện (lịch sử, văn hóa, khoa học...). Trong văn bản, tác giả thường sử dụng hình ảnh và nhiều câu trần thuật với các trạng ngữ chỉ thời gian, nơi chốn, thông tin thường được sắp xếp theo trình tự thời gian hoặc mối quan hệ nguyên nhân - kết quả. Thông tin về sự kiện thường được sắp xếp từ trước đến sau, từ mở đầu đến kết thúc...
1.2 Mở rộng vị ngữ: Mở cửa tri thức
- Vị ngữ là một trong hai phần quan trọng của câu, mô tả hoạt động, tình trạng, đặc điểm của sự vật, hiện tượng được đề cập trong chủ ngữ. Vị ngữ thường được thể hiện bằng động từ, tính từ và trả lời cho các câu hỏi như Làm gì? Làm thế nào? hoặc Là gì? Một câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ.
- Để phản ánh đầy đủ hiện thực và thể hiện cảm xúc, thái độ của người viết (người nói), vị ngữ thường được mở rộng thành các cụm từ. Động từ, tính từ khi được sử dụng làm vị ngữ có thể mở rộng thành các cụm động từ, cụm tính từ, bao gồm động từ, tính từ là trung tâm và một hoặc nhiều thành phần phụ đứng trước hoặc sau trung tâm.
- Ví dụ: Bác tự đánh máy Tuyên ngôn Độc lập ở một cái bàn tròn.
Vị ngữ được in đậm ở đây là một cụm động từ, trung tâm là đánh máy, các thành phần phụ bao gồm tự, Tuyên ngôn Độc lập và ở một cái bàn tròn.
Soạn bài Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập - Mẫu 1
2.1 Chuẩn bị
- Vào thứ bảy, ngày 1 tháng 9 năm 2018, thông tin được công bố trên một tờ báo. Thời điểm đó mang ý nghĩa quan trọng: trước ngày kỷ niệm Bác Hồ tuyên bố Độc lập, là bước đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- Thông tin chính trong văn bản là việc ra đời của Tuyên ngôn Độc lập, được nêu rõ ở phần 2 của văn bản.
- Các sự kiện quan trọng được đề cập trong văn bản:
- Ngày 4/5/1945: Hồ Chí Minh rời Pác Bó và đến Tân Trào.
- Ngày 22/8: Bác rời Tân Trào và về Hà Nội.
- Sáng ngày 26/8, Bác triệu tập và chủ trì cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng.
- Ngày 27/8, Bác tiếp nhận các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ.
- Ngày 28 và 29, buổi sáng, Bác làm việc tại 12 Ngô Quyền, viết Tuyên ngôn Độc lập; buổi tối, tại 48 Hàng Ngang, Bác tự đánh máy Tuyên ngôn độc lập.
- Ngày 30/8, Bác mời một số đồng chí đến để trao đổi ý kiến.
- 14 giờ ngày 2 tháng 9, Bác đọc Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình.
- Các yếu tố như tiêu đề, gạch chân, phần tử liệt kê, phông chữ đậm, thứ tự, đầu dòng, hình ảnh, âm thanh... trong văn bản giúp người đọc hình dung, hiểu được thông tin chính.
- Các sự kiện được mô tả giải thích cho độc giả về quá trình xuất hiện của Tuyên ngôn Độc lập.
- Tác giả Bùi Đình Phong: sinh năm 1950, quê quán ở Hà Tĩnh. Ông là một nhà nghiên cứu có nhiều công trình về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập: Vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội), người đại diện của Chính phủ tạm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đọc Tuyên ngôn Độc lập, đánh dấu sự khai sinh của nước Việt Nam mới.
2.2 Hiểu biết sau khi đọc
- Phần in đậm (đề mục chính của bài báo) có tác dụng:
- Tóm tắt nội dung bài viết
- Thu hút sự chú ý của người đọc, xác định chủ đề của văn bản.
- Phần (1) cung cấp thông tin: Bác đề xuất sử dụng bản Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ. Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ được soạn vào năm 1776.
- Các chi tiết cụ thể cần lưu ý trong phần (2):
- Vào ngày 26/8, Hồ Chí Minh triệu tập và chủ trì cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng, chuẩn bị cho việc soạn Tuyên ngôn Độc lập.
- Ngày 27/8, Bác tiếp nhận các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ, đề nghị xem xét Tuyên ngôn Độc lập.
- Trong hai ngày 28 và 29, vào buổi sáng, Bác làm việc tại 12 Ngô Quyền để soạn Tuyên ngôn Độc lập; vào buổi tối, tại 48 Hàng Ngang, Bác tự viết Tuyên ngôn Độc lập trên máy đánh chữ.
- Vào ngày 30/8, Bác mời một số đồng chí đến để thảo luận và trao đổi ý kiến.
- Thông tin nào được đề cập trong phần (3): Vào lúc 14 giờ ngày 2 tháng 9, Bác đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại quảng trường Ba Đình.
2.3 Giải đáp câu hỏi
Câu 1. Văn bản về Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập” thuật lại sự kiện gì và theo thứ tự nào?
- Văn bản tường thuật về việc xuất hiện của bản Tuyên ngôn Độc lập.
- Theo thứ tự diễn biến thời gian.
Câu 2. Trình bày nội dung chính của mỗi phần trong văn bản.
- Phần 1: Bác yêu cầu Cơ quan Tình báo Chiến lược Mỹ cung cấp Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ.
- Phần 2: Quá trình chuẩn bị và hoàn thiện bản Tuyên ngôn Độc lập.
- Phần 3: Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc Tuyên ngôn Độc lập.
Câu 3. Ghi lại từng thông tin cụ thể trong phần 2 của văn bản (tương ứng với từng thời điểm) vào vở bằng một câu:
Mốc thời gian | Thông tin cụ thể |
22-8-1945 | Bác rời Tân Trào về Hà Nội |
26-8-1945 | Bác triệu tập cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng, chuẩn bị ra Tuyên ngôn độc lập. |
27-8-1945 | Bác tiếp các bộ trưởng mới, đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân, xét duyệt kĩ Tuyên ngôn độc lập. |
28 và 29-8-1945 | Bác tự đánh máy bản Tuyên ngôn độc lập. |
30-8-1945 | Bác mời một số đồng chí trao đổi về Tuyên ngôn độc lập. |
2-9-1945 | Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập |
Câu 4. Mục đích của việc đưa các bức ảnh vào văn bản là gì?
Mục đích: Trình bày bài viết một cách sống động và hấp dẫn hơn.
Bài 5: Điều gì trong văn bản cần tập trung nhất? Tại sao?
- 1. Thời gian và sự kiện là quan trọng nhất. 2. Chúng giúp hiểu rõ hơn về việc xuất hiện của Tuyên ngôn Độc lập.
Bài 6: Tờ lịch đề cập đến sự kiện nào? Thông tin gì về nó? Cách trình bày khác biệt so với văn bản của Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập?
- Sự kiện: Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, khởi đầu cho Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- Tờ lịch tóm tắt việc Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập và lời tuyên bố. Không nêu chi tiết về quá trình xuất hiện của Tuyên ngôn như trong văn bản của Hồ Chí Minh.
Tiểu luận về Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập - Mẫu 2
3.1 Nội dung
- Được xuất bản trên trang web danang.vn
- Tóm tắt:
Tài liệu mô tả lại việc ra đời của Tuyên ngôn Độc lập. Ngày 4/5/1945, Hồ Chí Minh rời Pác Bó và đến Tân Trào. Ngày 22/8/1945, ông rời Tân Trào để về Hà Nội. Ngày 25/8/1945, ông di chuyển đến nội thành và ở tại tầng 2 của nhà số 48 Hàng Ngang. Sáng ngày 26/8/1945, ông triệu tập cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng để chuẩn bị cho việc ra Tuyên ngôn Độc lập. Ngày 27/8/1945, ông tiếp nhận các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ và đề xuất Chính phủ tổ chức lễ ra mắt quốc dân và đọc Tuyên ngôn Độc lập mà ông đã chuẩn bị trước đó. Ngày 28 và 29/8/1945, ông làm việc tại địa chỉ 12 Ngô Quyền, soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. Vào ngày 30/8/1945, ông mời mọi người đến thảo luận và góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập. Lúc 14 giờ ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
3.2 Đọc và hiểu văn kiện
a. Phần đầu
- Thời gian là thứ bảy, ngày 1 tháng 9 năm 2018, văn bản được công bố trên một báo. Thời điểm này mang ý nghĩa: trước kỷ niệm ngày Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- Tổng quan về giá trị của bản Tuyên ngôn Độc lập: “Bằng chính sự… độc lập”.
b. Nội dung chính
- Phần (1): Bác đề xuất sử dụng bản Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ. Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ được viết vào năm 1776.
- Phần (2): Quá trình chuẩn bị cho việc xuất bản bản Tuyên ngôn Độc lập:
- Sáng ngày 26/8, Hồ Chí Minh tổ chức và chủ trì cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng để chuẩn bị cho việc ra Tuyên ngôn độc lập.
- Ngày 27/8, Ông gặp các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ để đề xuất việc xem xét Tuyên ngôn độc lập.
- Ngày 28 và 29, buổi sáng, Bác làm việc tại 12 Ngô Quyền, soạn bản Tuyên ngôn Độc lập; buổi tối, tại 48 Hàng Ngang, Bác tự viết lại bản Tuyên ngôn Độc lập.
- Ngày 30/8, Bác mời một số đồng nghiệp đến để thảo luận ý kiến.
- Phần (3): Lúc 14 giờ ngày 2 tháng 9, Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình.
Tiểu luận về Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập - Mẫu 3
Câu 1. Văn bản Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập” mô tả sự kiện gì, theo thứ tự nào?
Văn bản Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập” mô tả quá trình Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản Tuyên ngôn Độc lập. Văn bản được trình bày theo trình tự thời gian.
Câu 2. Trình bày nội dung chính của từng phần trong văn bản.
Nội dung chính của từng phần trong văn bản là:
- Phần 1: Bác đề xuất Cơ quan Tình báo Chiến lược Mỹ cho mượn bản Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ.
- Phần 2: quá trình viết Tuyên ngôn Độc lập
- Phần 3: Tuyên ngôn Độc lập được đọc trước toàn bộ quốc dân.
Câu 3. Ghi lại từng thông tin cụ thể trong phần 2 của văn bản vào vở theo từng mốc thời gian bằng một câu:
Mốc thời gian | Thông tin cụ thể |
22-8-1945 | Bác rời Tân Trào về Hà Nội |
26-8-1945 | Bác triệu tập cuộc họp Thường vụ Trung ương Đảng, chuẩn bị ra Tuyên ngôn độc lập. |
27-8-1945 | Bác tiếp các bộ trưởng mới, đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân, xét duyệt kĩ Tuyên ngôn độc lập. |
28 và 29-8-1945 | Bác tự đánh máy bản Tuyên ngôn độc lập. |
30-8-1945 | Bác mời một số đồng chí trao đổi về Tuyên ngôn độc lập. |
2-9-1945 | Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập |
Câu 4. Mục đích của việc đưa các bức ảnh vào văn bản là gì?
Các bức ảnh được sử dụng để minh họa cho thông tin được đề cập, tạo thêm tính trực quan và sinh động cho văn bản.
Câu 5. Ý nghĩa của thông tin nào trong văn bản là quan trọng nhất? Tại sao?
Thông tin quan trọng nhất là về quá trình ra đời của bản Tuyên ngôn Độc lập với các mốc thời gian và sự kiện. Bởi vì đây là nội dung chính mà văn bản muốn giới thiệu cho độc giả.
Câu 6. Tờ lịch sau đây đề cập đến sự kiện lịch sử gì và cung cấp thông tin gì về sự kiện đó? Cách tổ chức thông tin về sự kiện lịch sử trong tờ lịch này khác biệt như thế nào so với văn bản Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập”
- Tờ lịch đề cập đến sự kiện lịch sử: vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, Bác Hồ thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, mở ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- Cách trình bày thông tin trong tờ lịch là tóm tắt về việc Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập và lời tuyên bố của bản Tuyên ngôn.