Bài học 5C Tiếng Việt lớp 5 VNEN: Tìm hiểu về từ đồng âm
Phần A. Các hoạt động cơ bản
(Trang 56 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. a. Hãy đọc câu chuyện vui sau đây:
Tiền tiêu
Nam: - Mình nghe nói bố mày mới chuyển sang làm việc ở ngân hàng đấy.
Bắc: - Sao mày lại nói bố mày là bộ đội vậy?
Nam: - Đúng vậy, thư trước ba tôi thông báo: 'Ba đang ở trên hải đảo.' Nhưng thư này ba tôi nói rằng ba đang giữ tiền tiêu cho Đất nước.
Bắc: !!!
(Trang 56 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) b. Tại sao Nam nghĩ rằng ba đã chuyển sang làm việc ở ngân hàng?
Đáp án
Nam nghĩ rằng ba đã chuyển sang làm việc ở ngân hàng vì Nam hiểu lầm từ 'tiêu' trong cụm từ 'tiền tiêu' (tiền để tiêu xài hàng ngày) với từ 'tiêu' trong từ đồng âm 'tiền tiêu' (một vị trí quan trọng, nơi canh gác phía trước khu vực quân địch).
2. Khám phá về từ đồng âm
(Trang 56 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) a. Trong hai câu sau đây, từ nào được viết giống nhau nhưng có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau?
• Mặt trời mọc về phía đông
• Đường phố đông đúc với đám đông người đi lại
(Trang 56 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) b. Giải thích ý nghĩa của các từ đã tìm
Đáp án
a. Trong hai câu trên, từ được viết giống nhau nhưng có ý nghĩa khác nhau là từ 'đông'.
b. Ý nghĩa của các từ như sau:
Câu a: 'Đông' chỉ một trong 4 hướng chính của bản đồ theo quy định thông thường của địa lý.
Câu b: 'Đông' chỉ sự tập trung của nhiều người.
Phần B. Hoạt động thực hành
(Trang 56 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Thực hiện các yêu cầu trong tờ phiếu học tập
(1) Kết nối ô chứa từ đồng âm được in đậm (ở phía bên trái) với ý nghĩa phù hợp (ở phía bên phải)
Đáp án
1-b
2-c
3-a
(Trang 57 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (2) Sử dụng từ điển để ghi lại ý nghĩa của các từ đồng âm (được in đậm) trong mỗi câu sau:
a. Cha và mẹ của tôi về quê thăm bà ngoại tôi.
b. Em trai tôi năm nay mới ba tuổi.
Đáp án
a. Cha và mẹ của tôi về quê thăm bà ngoại tôi. => Ba có nghĩa là cha - người sinh ra ta (chỉ dùng để xưng gọi)
=> Em trai tôi năm nay mới ba tuổi.
b. Em trai tôi năm nay mới ba tuổi.
=> Số tự nhiên ngay sau chữ số hai trong chuỗi số tự nhiên.
(Trang 57 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (3). Viết từ đồng âm có các ý nghĩa sau đây:
a. ..... : vật chất cứng tạo thành vỏ trái đất, thường tạo thành từng mảng, từng viên.
b. ..... : thực hiện hành động nhanh chóng và mạnh mẽ nhằm làm cho xa ra hoặc gây tổn thương.
Đáp án
a. Đá: vật chất cứng tạo thành vỏ trái đất, thường tạo thành từng mảng, từng viên.
b. Đá: thực hiện hành động nhanh chóng và mạnh mẽ nhằm làm cho xa ra hoặc gây tổn thương.
(Trang 57 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Xây dựng câu để phân biệt các từ đồng âm bàn, cờ, nước
Đáp án
Xây dựng câu sử dụng 'bàn'
• Có tổng cộng 5 quyển sách đặt trên bàn học
Xây dựng câu với từ 'cờ'
• Lá cờ đỏ có sao vàng là biểu tượng của lòng yêu nước và lòng tự hào dân tộc của người Việt Nam.
• Trong cuộc thi vừa qua, bạn Tú giành huy chương vàng ở môn cờ vua.
Xây dựng câu sử dụng từ 'nước'
• Những đàn cá đang vui đùa dưới dòng nước trong lành.
• Từ thế hệ này sang thế hệ khác, tình yêu quê hương là giá trị văn hóa quý báu của dân tộc chúng ta.
(Trang 57 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Đố vui:
Hai cây có cùng tên
Cây nước trải mặt nước, cây chiến trường.
Cây này bảo vệ tổ quốc
Cây kia hoa đua nhau chiếu sáng gương mặt hồ
( Đó là cây gì?)
Đáp án
Cây súng
Phần C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 58 trong sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Tìm một số từ đồng âm và ghi lại
Đáp án
Dưới đây là một số từ đồng âm:
• Mực (con mực) – mực (dùng để viết)
• Quốc (quốc gia) – quốc (được dùng cho các loại đồ)
• Bánh (bánh kẹo) – bánh (phần của xe)
• Ba (con số ba) - ba (người sinh ra)
• Thu (một mùa) - thu (hành động giữ lại)
• Nước (quốc gia) – nước (dùng để uống)
• Đồng (đồng ruộng) – đồng (đồng chí)
• Đường (con đường) – đường (gia vị)
• Lợi (lợi ích) – lợi (phần của răng)
• Bay (chim bay) - bay (sân bay)
• Đá (đá tự nhiên) – đá (đá thi đấu)
Nhiều người quan tâm đến các chủ đề khác