Buzz
Bài học Tiếng Việt lớp 5 VNEN số 22B: Một dải biên cương
Phần A. Các hoạt động cơ bản
(Trang 44 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Hãy quan sát các bức tranh dưới đây và chia sẻ nhận định của bạn về cảnh vật và nhân vật trong hình.
Trả lời
Quan sát các hình ảnh, tôi nhận thấy:
- Cảnh vật và tự nhiên được mô tả rất đẹp, rất mạnh mẽ và hoang sơ.
- Con người hiền hậu, đơn giản và chăm chỉ làm việc
(Trang 45 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2-3-4: Đọc, giải nghĩa và rèn luyện kỹ năng đọc
(Trang 45 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Thảo luận, trả lời các câu hỏi:
(Trang 45 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (1) Các từ và chi tiết nào trong khổ thơ 1 thể hiện về địa thế xa xôi, khó khăn của Cao Bằng?
(Trang 45 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (2) Tác giả sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào trong khổ thơ 2 và 3 để diễn đạt:
• Tình thương khách của người Cao Bằng?
• Tính hiếu khách của người Cao Bằng?
Phần Trả lời
(1) Các từ ngữ và chi tiết trong khổ thơ 1 thể hiện địa thế đặc biệt của Cao Bằng là: sau khi…lại vượt… lại vượt.....
=> Đây là địa thế khó khăn với nhiều con đèo cao của Cao Bằng.
(2) Các từ ngữ, hình ảnh trong khổ thơ 2 và 3 diễn đạt:
Tình thương khách của người Cao Bằng: Mận ngọt đón môi ta dịu dàng
Tính hiếu khách của người Cao Bằng: chị rất thương, em rất thảo, ông lành như hạt gạo, bà hiền như suối trong.
(Trang 46 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (3) Tìm những hình ảnh thiên nhiên được so sánh với lòng yêu nước của cư dân Cao Bằng.
(Trang 46 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (4) Ý tác giả muốn truyền đạt qua khổ thơ cuối cùng là gì? Chọn câu trả lời đúng:
a. Cao Bằng có vị trí quan trọng, người dân Cao Bằng đã bảo vệ biên giới mạnh mẽ cho Tổ quốc.
b. Không thể đo lường chiều cao của núi non ở Cao Bằng, không thể đo lường hết tình yêu đất nước của người dân Cao Bằng.
c. Tình yêu nước của người dân Cao Bằng thầm lặng và trong trẻo như dòng suối sâu.
Phần Trả lời
Hình ảnh của thiên nhiên được so sánh với tình yêu nước của người dân Cao Bằng:
Tình yêu đất nước của người dân Cao Bằng đã được dành hết, dâng tặng cho Tổ quốc đến tận cùng, tình yêu đó trong sáng, sâu sắc như dòng suối khuất lấp lánh
=> Tác giả muốn ca ngợi tình yêu của người dân Cao Bằng dành cho Tổ quốc.
(4) Ý tác giả muốn truyền đạt qua khổ thơ cuối cùng là:
Đáp án: a. Cao Bằng có vị trí rất quan trọng, người dân Cao Bằng đã vì cả nước mà giữ vững biên cương.
Phần B. Các hoạt động thực hành
(Trang 46 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 4, trả lời các câu hỏi sau:
• Bạn hiểu gì về việc kể chuyện?
• Tính cách của nhân vật được thể hiện như thế nào?
• Cấu trúc của bài văn kể chuyện như thế nào?
Phần Trả lời
a. Kể chuyện là việc kể một chuỗi sự kiện có đầu, có cuối; liên quan đến một hay một số nhân vật. Mỗi câu chuyện mang một ý nghĩa riêng.
b. Tính cách của nhân vật được thể hiện qua các mặt:
Hành động của nhân vật.
Lời nói, suy nghĩ của nhân vật.
Các đặc điểm ngoại hình đặc trưng.
c. Cấu trúc của bài văn kể chuyện gồm 3 phần :
Bắt đầu: Mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp.
Nội dung chính: Tiến triển của câu chuyện.
Kết thúc: Kết bài không kéo dài hoặc tự nhiên.
(Trang 47 của sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Đọc truyện ngắn 'Ai nhanh hơn?'
b. Chọn câu trả lời đúng nhất cho câu hỏi:
b1. Trong câu chuyện, có bao nhiêu nhân vật?
A. Hai B. Ba C. Bốn
b2. Tính cách của các nhân vật được thể hiện qua những phương diện nào?
A. Bằng lời nói B. Qua hành động C. Cả lời nói và hành động
b3. Ý nghĩa của câu chuyện trên là gì?
A. Khen ngợi Sóc thông minh và tài trồng cây, gieo hạt.
B. Khuyên rằng mọi người nên biết lo lắng về tương lai và làm việc chăm chỉ.
C. Khuyên rằng mọi người nên tiết kiệm.
Phần Trả lời
b1. Trong câu chuyện đó có bao nhiêu nhân vật?
=>Đáp án: C. Bốn
b2. Tính cách của những nhân vật được thể hiện qua những khía cạnh nào?
=>Đáp án: C. Cả lời nói và hành động
b3. Ý nghĩa của câu chuyện đó là gì?
=>Đáp án: B. Khuyên người ta nên biết lo lắng về tương lai và làm việc chăm chỉ
(Trang 47 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 3 -4: Nghe lời giới thiệu sau và theo dõi câu chuyện về ông Nguyễn Khoa Đăng từ giọng kể của thầy cô.
(Trang 48 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Dựa trên lời kể của thầy cô và hình ảnh dưới đây, tiếp tục kể từng phần của câu chuyện về ông Nguyễn Khoa Đăng?
Phần Trả lời
-Hình 1: Một ngày, có một người bán dầu đi ra chợ. Trong lúc bận rộn bán hàng, anh bị mất tiền do bị trộm. Anh nhớ thấy có một người mù ở gần đó, và anh nghĩ rằng hắn đã lấy tiền của mình. Hai người đã cãi nhau, và cuối cùng, họ bị đưa lên quan để giải quyet vụ việc.
-Hình 2: Quan đã giải quyet vấn đề: Quan giao cho một người múc nước một chậu và nhận số tiền từ người này. Sau một thời gian, quan nhận thấy có một lớp dầu trên mặt nước. Người mù không thể phủ nhận và buộc phải nhận lỗi.
-Hình 3: Khi đó, vùng đất bị cướp bóc nhiều. Để chống lại bọn cướp, ông đã làm một loại hòm gỗ có lỗ thông hơi và khóa từ bên trong. Ông đã tuyển một số võ sĩ và mang theo vũ khí để chờ trong hòm, rồi gửi tin nhắn giả về việc có quan ở Bắc cần sự giúp đỡ và hỗ trợ.
-Hình 4: Khi bọn cướp vui vẻ đem hòm về, võ sĩ đã bất ngờ ra tấn công và bắt giữ bọn cướp, sau đó họ đã bị đưa đi để trình diện tại một vùng đất hoang ở biên giới và xây dựng các trang trại lớn. Sau đó, ông đã dẫn dân làng đến ở cạnh đường, biến những khu rừng cũ trở thành những cộng đồng đông đúc và an lành.
(Trang 48 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 6. Mô tả về sự thông minh, tài trí của ông Nguyễn Khoa Đăng:
• Trong việc phát hiện ra kẻ đánh cắp tiền của anh bán dầu.
• Trong khả năng phán đoán chính xác, lộ ra bí mật của kẻ giả mù.
• Trong việc tổ chức kế hoạch bắt bọn cướp, với sự hòa hợp nội ngoại và sự bất ngờ.
• Trong việc sử dụng sức mạnh của con người để khám phá đất hoang ở vùng biên giới.
Phần Trả lời
+ Trong việc phát hiện ra kẻ đánh cắp tiền của anh bán dầu: Ông cho tiền vào chậu nước, phát hiện ra lớp dầu trên mặt nước, chứng minh rằng tiền đó thuộc về anh bán dầu.
+ Trong việc phán đoán đúng đắn, vạch trần mặt nạ của kẻ giả mù: Ông có sự phán đoán chính xác khi nhận ra chỉ có kẻ thông minh mới biết vị trí của anh bán dầu để lấy tiền. Sau đó, ông phát hiện và lột mặt nạ của kẻ giả mù, giả vẻ mù đến.
+ Trong việc lập mưu kế để bắt bọn cướp, sự hòa hợp nội ngoại và sự bất ngờ: Ông đã biến quân sĩ thành dân phu, đưa những hòm có quân sĩ bên trong qua truông để làm bẫy bọn cướp, sau đó đột nhập vào hầm sâu và bắt sống chúng.
+ Trong việc tận dụng sức lực con người để khai khẩn đất hoang ở vùng biên giới: Ông đã sử dụng bọn cướp để khai khẩn đất hoang ở vùng biên giới, tạo việc làm cho bọn cướp và phát triển vùng rừng núi thành những khu làng sầm uất.
D. Hoạt động ứng dụng
(Trang 48 sách Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Tìm kiếm một câu chuyện cảm động về tình bạn hoặc một truyện mà bạn yêu thích
Tình bạn giữa Bá Nha và Chung Tử Kỳ
Có một lần, Bá Nha đưa vua Tấn sang nước Sở làm sứ giả. Trên đường trở về, khi đến sông Hán trong đêm trung thu với trăng sáng và gió mát, ông đã ra lệnh dừng thuyền để cùng quân lính uống rượu và ngắm trăng. Ông cầm đàn ra gảy nhưng dây đàn đã đứt khiến ông rất buồn. Tại con sông dài lớn này, có vẻ như có một người đàn ông biết nghe đàn và cũng chào đón khách, Bá Nha ra lệnh cho quân lính đưa thuyền lên bờ để tìm. Lúc đó, chàng trai ấy từ trên đỉnh núi nói rằng anh là một nông dân, nghe thấy khúc đàn hay quá nên đã dừng lại. Ban đầu, Bá Nha có chút nghi ngờ về việc một người đào củi lại biết chơi đàn, nhưng sau khi chàng trai trả lời một cách tự nhiên và thông minh, thậm chí nhận ra cả bản đàn mà Bá Nha vừa gảy, ông không còn nghi ngờ gì nữa, mà mời chàng trai xuống thuyền để trò chuyện. Trên thuyền, khi Bá Nha chơi một khúc nhạc mang tên Cao sơn Lưu thủy, chàng trai rơi vào trạng thái cảm động sâu sắc, trao đổi suôn sẻ với ông, làm Bá Nha rất kính trọng chàng.
Chính là Tử Kỳ (Chung Tử Kỳ), một nhà hiền triết, làm việc đốn củi bên bờ sông để nuôi sống cha mẹ già yếu. Bá Nha, người biết trân trọng tình bạn và đàn hòa cùng là tấm lòng của mình, đã mời Tử Kỳ rời xa núi rừng để cùng nhau sống đời đẹp, nhưng Tử Kỳ từ chối vì trách nhiệm hiếu thảo. Bá Nha không thể ở lại, buộc phải rời bến sông với hy vọng Tử Kỳ sẽ trở về một ngày nào đó.
Một năm sau, Bá Nha quay trở lại bến sông, nhưng không còn gặp Tử Kỳ vì đã mất vì bệnh tật. Tử Kỳ được nghi thức chôn cất tại bến sông Hán Dương, bên chân núi Mã Yên, theo lời hứa với Bá Nha. Bá Nha tới thăm mộ Tử Kỳ, thể hiện lòng tôn kính và tang thương bằng cách gảy một khúc nhạc bi thương. Sau khi chơi xong, ông vỡ đàn vào tảng đá, thề rằng sẽ không bao giờ chơi đàn nữa vì biết rằng anh không còn người bạn tri âm.
(Tổng hợp)
Có nhiều chủ đề khác để tham khảo
