Tác phẩm văn bản Tuổi thơ tôi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được học trong môn Ngữ văn lớp 6.
Mytour sẽ giới thiệu bài Soạn văn 6: Tuổi thơ tôi từ sách Chân trời sáng tạo, tập 2. Hãy cùng đón xem chi tiết ngay dưới đây.
Chuẩn bị bài Tuổi thơ tôi - Mẫu 1
(1) Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Nhật Ánh và tác phẩm Tuổi thơ tôi.
(2) Phần chính
a. Những kỷ niệm đẹp về tuổi thơ của nhân vật chính
- Bối cảnh: Tôi ngồi tại quán Đo Đo, bỗng nghe tiếng dế râm ran, khiến tôi chợt nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ.
- Hồi ức: Thời thơ ấu của tôi luôn dành thời gian khám phá khắp nơi, từ bờ ruộng đến những góc sân làng, để bắt dế, tìm tổ chim, hái khoai, hái đậu và tham gia trò chơi đá dế quen thuộc của mọi đứa trẻ nông thôn.
b. Kỷ niệm về Lợi và chú dế lửa
* Nhân vật Lợi
- Nổi tiếng với vai trò thợ vén, bất kỳ công việc nào cũng được nhờ, nhưng phải trả công đúng giá trị.
- Từ khi tình cờ bắt được chú dế lửa, Lợi không bao giờ thay đổi, dù ai đổi lấy gì.
- Bạn bè trong lớp bắt đầu căm ghét Lợi, ai cũng muốn khiến Lợi mất mặt ít nhất một lần.
* Chú dế lửa
- Ngoại hình: Màu sắc đỏ, nhỏ nhắn, răng rất chắc khỏe.
- Tính cách: Khỏe mạnh, gan dạ, sẵn sàng đối đầu.
- Đặc điểm: Dế lửa rất hiếm, chỉ xuất hiện đôi khi và thường khó bắt được.
c. Câu chuyện buồn
- Bảo đã nghĩ ra một trò đùa khiến Lợi bị thầy Phu tịch thu chú dế lửa.
- Không may, cái cặp sách của thầy Phu đã làm hỏng hộp diêm của Lợi.
- Kết quả:
- Lợi khóc, mắt đỏ hoe, nước mắt và nước mũi chảy thành dòng. Mọi người trong lớp đều thương chú Dế lửa và Lợi.
- Chúng tôi đã tổ chức tang lễ, chôn chú Dế lửa, mọi người đều tham dự tang lễ.
- Thầy Phu cũng đến, thầy còn làm vòng hoa màu tim và đặt lên mộ chú Dế, thầy còn gửi lời xin lỗi chân thành nhất tới Lợi.
(3) Kết luận
Xác nhận về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Soạn bài Tuổi thơ tôi - Mẫu 2
2.1 Sẵn sàng cho việc đọc
Các hành động có thể gây tổn thương người khác: nói xấu bạn bè, từ chối sự giúp đỡ của người khác…
2.2 Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Tại sao Lợi quyết không bán hay đổi chú dế lửa cho bạn?
Lợi rất trân trọng chú dế lửa. Nó đánh nhau không kém dế nào, lại rất khó để tìm được một chú dế lửa.
Câu 2. Em đoán xem, sự kiện gì sẽ diễn ra tiếp theo? Dựa vào yếu tố nào để đoán như vậy?
Dế kêu lên làm thầy giáo phát hiện ra tôi. Hộp dế của Lợi bị thầy giáo thu mất.
Câu 3. Thái độ của bạn bè đối với Lợi cho thấy họ là người như thế nào?
Bạn bè của Lợi không xấu xa. Nhưng chỉ vì ghen tị khi Lợi có con Dế Lửa nên mới có những hành động như vậy.
2.3 Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Ấn tượng tổng quan của tôi về văn bản là gì?
Nội dung kể về tuổi thơ của nhân vật 'tôi', từ đó truyền đạt bài học quý giá về tình bạn.
Câu 2. Hãy chỉ ra các cụm từ miêu tả tính cách của nhân vật Lợi.
Cụm từ miêu tả tính cách của nhân vật 'Lợi': trùm sỏ, thu vén cá nhân, ra giá nghiêm chỉnh, làm giàu.
Câu 3. Khi biết dế lửa đã chết, Lợi phản ứng như thế nào? Tại sao?
- Lợi 'khóc rưng rức khi nhận hộp diêm méo mó từ thầy', 'mặt đỏ hoe, nước mắt nước mũi chảy ròng ròng'.
Câu 4. Đám tang của chú dế lửa được Lợi và bạn bè tổ chức trang trọng. Những chi tiết nào thể hiện điều đó?
- Lợi an táng chú dế dưới gốc cây bời lời sau vườn nhà, đặt chú dế thân yêu vào hộp các-tông rồi bọc lại bằng tờ báo in màu, buộc quanh bằng sợi lá chuối tước mảnh.
- Trong buổi tang chú dế, tất cả bạn bè của Lợi đều có mặt, im lìm, buồn bã, trang nghiêm.
- Lợi đặt chiếc hộp các-tông vào hố, cố gắng sửa sang cho chiếc hộp nằm ngay ngắn, sau đó mọi người xúm vào ném từng hòn sỏi nhặt được chung quanh lên quan tài của chú dế rồi cùng nhau lấp đất cho đầy.
- Khi ngôi mộ của chú dế đã được xây cao, Lợi cắm lên đó những nhánh cỏ tươi.
Câu 5. Trong truyện Tuổi thơ tôi:
a. Nhân vật nào được đề cập nhiều nhất? Dựa vào điều gì để khẳng định điều đó?
Nhân vật được đề cập nhiều nhất là Lợi. Dựa vào nội dung câu chuyện kể về nhân vật Lợi.
b. Dế lửa gây ra sự chia rẽ giữa Lợi và các bạn hay là tạo điều kiện để họ gần gũi hơn? Hãy đưa ra một số chi tiết để minh chứng.
- Ban đầu, dế lửa khiến cho những người bạn cảm thấy ghen ghét Lợi. Nhưng sau khi dế lửa qua đời, nó đã giúp củng cố mối quan hệ bạn bè của các nhân vật.
- Một số chi tiết như:
- Tất cả chúng tôi đều cảm thấy lòng chùng xuống. Không ai còn vui vẻ vì việc 'trả thù' Lợi nữa.
- Khi thấy nó khóc như mưa bấc, chúng tôi cũng tan nát lòng, không còn một tâm trạng nào để ghét nó nữa.
- Trong đám tang của chú dế, chúng tôi đều có mặt, im lìm, buồn bã, trang nghiêm.
Câu 6. Theo em, tại sao cái chết của dế lửa lại gây ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của bạn bè và thầy Phu đối với Lợi? Sự thay đổi đó đã thể hiện chủ đề của truyện như thế nào?
- Cái chết của dế lửa đã làm cho Lợi trở nên tình cảm, nhân hậu. Từ sự ghen tị, họ đã đồng cảm.
- Sự thay đổi này đã giúp làm rõ hơn chủ đề của truyện.
Câu 7. Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em học được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống?
Trong cuộc sống, mọi người cần biết đồng cảm, chia sẻ và hiểu biết lẫn nhau.
Soạn bài Tuổi thơ tôi - Mẫu 3
3.1 Tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu về tác giả:
- Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955.
- Quê quán: huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
- Ông là một trong những nhà văn được các độc giả trẻ rất ưa thích.
- Một số tác phẩm nổi bật: Trước vòng chung kết, Chuyện cổ tích dành cho người lớn, Kính vạn hoa, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh…
- Văn bản Tuổi thơ tôi được in trong tập Sương khói quê nhà.
- Tóm tắt văn bản: Nhân vật tôi ngồi ở quán Đo Đo, nghe tiếng dế văng vẳng liền chợt nhớ về kỷ niệm thời thơ ấu. Đặc biệt là về cậu bạn Lợi - luôn tâm niệm việc “thu vén cá nhân”. Cậu có một chú dế lửa dũng mãnh. Bạn bè trong lớp tìm mọi cách gạ gẫm đổi lấy chú dế nhưng Lợi từ chối, từ đó gây ra sự căm ghét. Một ngày, bạn Bảo bày mưu khiến con dế của Lợi bị thầy giáo thu mất. Sau giờ học, thầy giáo quyết định trả lại con dế cho cậu nhưng nó đã bị chiếc cặp của thầy làm xẹp lép. Lợi rất buồn bã, rưng rưng nước mắt. Khi chôn chú dế dưới gốc cây, tất cả bạn trong lớp đều có mặt, thầy Phu cũng đến và đặt một chiếc vòng hoa ở mộ chú dế.
3.2 Đọc - hiểu văn bản
1. Kỷ niệm ngày thơ ấu của nhân vật tôi
- Hoàn cảnh: Nhân vật tôi ngồi ở quán Đo Đo, nghe tiếng dế văng vẳng liền chợt nhớ về kỷ niệm thời thơ ấu.
- Những kỷ niệm: Tuổi thơ của nhân vật tôi luôn dành thời gian khắp bờ ruộng để bắt dế, tìm tổ chim, đào khoai, nhổ đậu và tham gia trò chơi đá dế, những trò chơi thân quen của bất kỳ đứa trẻ nào ở vùng quê.
2. Kỷ niệm về Lợi và chú dế lửa
a. Nhân vật Lợi
- Nổi tiếng là người thu vén, Lợi luôn hỗ trợ mọi người nhưng luôn yêu cầu phải được trả công đúng mức.
- Từ khi bắt được chú dế lửa, Lợi không bao giờ thay đổi dù ai đề nghị điều gì.
- Bạn bè trong lớp bắt đầu ganh ghét Lợi, muốn làm cho Lợi xấu hổ ít nhất một lần.
b. Chú dế lửa
- Về ngoại hình: Chú dế có màu đỏ, nhỏ nhắn, với hàm răng mạnh mẽ.
- Tính cách: Khỏe mạnh, quyết đoán, và sẵn sàng chiến đấu.
- Đặc điểm: Việc tìm kiếm chú dế lửa rất khó, chỉ xuất hiện thi thoảng một con.
3. Câu chuyện buồn
- Bảo nghĩ ra một trò đùa khiến Lợi bị thầy Phu thu mất chú dế lửa.
- Đáng tiếc là chiếc cặp sách của thầy Phu đã làm hộp diêm của Lợi xẹp lép.
- Kết quả:
- Lợi khóc, với đôi mắt đỏ hoe, nước mắt và nước mũi chảy dài. Tất cả bạn trong lớp đều thương cả chú dế lửa và Lợi.
- Chúng tôi đào mộ chôn chú Dế lửa, mọi người đều tham dự tang lễ của chú dế.
- Thầy Phu cũng đến, và thậm chí còn làm một vòng hoa tim tím để đặt lên mộ chú Dế và gửi lời xin lỗi chân thành nhất đến Lợi.