Tảo mộ cuối năm là phong tục uống nước nhớ nguồn của người Việt. Hướng dẫn chi tiết cách cúng lễ tảo mộ theo truyền thống Việt Nam.
Tảo mộ là hoạt động diễn ra hàng năm, đặc biệt là vào dịp Tết. Tảo mộ là gì và có ý nghĩa thế nào? Chuẩn bị gì khi đi tảo mộ? Hãy cùng Mytour khám phá.
Ý nghĩa của việc thăm viếng mộ phần (chạp mả)
Tảo mộ là gì?Tảo mộ, còn gọi là chạp mả, là việc dọn dẹp cỏ dại, làm sạch và sửa sang mộ phần. Cũng có thể chăm sóc cây xanh xung quanh mộ và mang hoa, lễ vật đến thắp hương để mời người quá cố về ăn Tết cùng con cháu.
Ý nghĩa của việc tảo mộTảo mộ là dịp để gia đình tụ họp, bày tỏ tâm tư với người đã khuất. Nó thể hiện lòng hiếu kính, biết ơn với tổ tiên, nhắc nhở về đạo lý 'chim có tổ, người có tông'. Đây là nét đẹp văn hóa của người Việt.
Ngày tảo mộ cuối năm
Ở miền Nam, một số gia đình bắt đầu tảo mộ sớm, khoảng mùng 10 tháng Chạp và kết thúc vào ngày 25 âm lịch. Người dân địa phương sẽ giúp dọn dẹp những ngôi mộ vô chủ sau đó.
Ngày tảo mộ cuối nămCách chuẩn bị lễ vật, mâm cúng tảo mộ
Chuẩn bị lễ vật, mâm cúng tảo mộChuẩn bị vật phẩm cúng lễ sao cho đúng và đầy đủ khi đi tảo mộ là rất quan trọng.
Những lễ vật không thể thiếu gồm: đèn, trà, rượu, nước, tiền vàng, trầu cau, nhang và trái cây. Gia đình có thể chọn lễ chay hoặc lễ mặn theo truyền thống riêng. Lễ chay có thêm bánh, gạo, muối, chén mật, xôi chè, còn lễ mặn có chân giò, gà luộc hoặc giò.
Tảo mộ với lòng thành kínhTấm lòng thành của con cháu với ông bà, tổ tiên rất quan trọng. Mọi hoạt động dọn dẹp, sửa sang, làm lễ cần xuất phát từ tâm, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với ông bà, tổ tiên.
Vào ngày này, mọi người cần chuẩn bị mâm cúng thanh minh tại nhà và ngoài mộ để thờ cúng tổ tiên.
Bài khấn lễ tảo mộ theo cổ truyền Việt Nam
Lời khấn lễ tảo mộ cuối nămNam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật và Chư Phật mười phương. Kính lạy ngài Địa Tạng Vương Bồ Tát.
- Kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, cùng Công tào Phán quan hành binh.
- Kính lạy ngài Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nghĩa trang.
- Kính lạy ngài Thần linh Thổ địa bản xứ.
- Kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ và các Tôn Thần quản lý nghĩa trang này.
Kính lạy hương linh của cụ:…………………..
Hôm nay là ngày… tháng Chạp năm Quý Mão, năm cũ sắp qua và năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng con) là:…………
Ngụ tại:…………
Chúng con dâng hương, hoa, trà quả, kim ngân tài mã lên Tôn thần, kính rước vong linh tổ tiên:............... có mộ táng tại………… về nhà đón mừng năm mới, để con cháu báo đáp công ơn, tỏ lòng hiếu kính. Xin Tôn thần phù hộ.
Âm dương cách trở
Bát nước, nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám và phù hộ
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn Hóa Thông tin)
Bài khấn tạ mộ cuối năm (chạp mã)
Bài khấn mẫu 1
Khấn mẫu 1Tạ mộ để xin Thổ thần Thổ địa cho ông bà về ăn Tết
Kính lạy:
– Kính lạy Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
– Kính lạy Ngài Thành hoàng Chư vị Đại vương.
– Kính lạy Ngài Thổ địa bản xứ Tôn thần.
– Kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ và các liệt vị Tôn Thần cai quản trong xứ này.
Chúng con (tên vợ chồng)............................................................
Địa chỉ.............................................................................................
Sắm lễ vật, hương hoa, trà rượu để trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:....................................
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…): Tuổi...............................
Ngày qua đời....................................................................
Mộ phần an táng tại.......................................................
Hôm nay nhân ngày (cuối năm, thanh minh, hoặc thăm mộ), con cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ, nơi đây đất lành chim đậu, đức cao, giữ gìn công lao, nhờ thần quan, tôn thần long mạch cao sang, bảo vệ mảnh đất này.
Chọn nơi đây an táng, yên bình muôn đời, hồng ân bao phủ, gia ân mãi mãi. Chúng con kính xin thủ mộ thần quan phù hộ chân linh và hài cốt nguyên vẹn, giúp con cháu mạnh khỏe, gặp nhiều may mắn. Kính xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng mã).
Bài khấn thứ 2
Lời khấn thứ 2Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
- Con lạy chín tầng trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương.
- Con cung kính lạy ngài Địa Tạng Vương Bồ Tát.
- Kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, ngài Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương coi sóc khu nghĩa trang.
- Kính lạy ngài Thần linh Thổ địa Tôn thần của vùng đất này.
- Kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, ngài Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng các vị Thần cai quản khu nghĩa trang này.
- Kính lạy hương linh của người:.................................................
Hôm nay là ngày... tháng Chạp, năm cũ đang trôi qua, năm mới đang đến gần.
Tín chủ (chúng) con là:...............................................................
Ngụ tại:..............................................................................
Chúng con sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, tiền vàng mã, dâng hiến lên Tôn thần, kính rước vong linh tổ tiên, kỵ nhật ngày... phần mộ táng tại... về gia đình đón năm mới, để cháu con tỏ lòng hiếu kính. Xin Tôn thần phù hộ cho.
Âm dương phân ly
Bát nước, nén hương
Thành tâm kính lễ
Kính mong chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Câu hỏi liên quan
Thời gian thích hợp để tảo mộ dịp Tết?
Thời gian tảo mộ thường do gia đình tự chọn. Đa số sẽ chọn ngày cuối tuần để các thành viên có thể sum họp. Tảo mộ nên được thực hiện sau ngày cúng ông Táo (23 tháng Chạp) đến chiều 30 Tết (29 nếu tháng thiếu).
Hướng dẫn thực hiện tảo mộ dịp Tết đúng cách
Người đi tảo mộ cần chuẩn bị lễ vật phù hợp. Gia đình có thể dâng đồ chay hoặc mặn, kèm thêm bánh, gạo, muối, mật ong, chè nếp... Sau khi quét dọn mộ phần, con cháu đặt hương hoa, lễ vật và thắp hương cúng thần linh, tổ tiên, mời ông bà về đón Tết cùng gia đình.
Trong lúc chờ hương tàn, con cháu có thể dọn dẹp, chỉnh trang mộ phần. Khi hương cháy hơn 2/3 là lúc làm lễ tạ và hóa vàng.
Tảo mộ dịp Tết như thế nào là đúng cách?Những điều cần tránh khi tảo mộ
Tảo mộ không cần mâm lễ lớn, mà chủ yếu là tấm lòng thành của con cháu dành cho ông bà, tổ tiên. Cần chú ý những điểm sau đây khi tảo mộ:
- Không nên cười đùa quá mức.
- Tránh giẫm lên mộ nhà hoặc xung quanh.
- Hạn chế gọi tên nhau lớn tiếng.
- Không phá hoại mộ phần.
- Không nói tục, chửi bới.
- Không chụp ảnh.
- Sửa sang, dọn dẹp cả bốn mặt mộ phần, không chỉ dọn mặt trước.
- Phụ nữ mang thai hoặc con gái đang trong kỳ nên tránh viếng mộ.
Trên đây là những chia sẻ về ý nghĩa và truyền thống tảo mộ trong văn hóa Việt Nam, cũng như hướng dẫn chuẩn bị lễ vật khi đi tảo mộ. Hy vọng thông tin này sẽ hữu ích cho bạn trong dịp Tết sắp tới.
Mua trái cây tươi ngon tại Mytour để dâng cúng ngày tảo mộ: