1. Kỹ thuật viết đoạn văn tự sự kết hợp yếu tố nghị luận
1.1. Bí quyết viết đoạn văn tự sự ấn tượng
Văn tự sự là công cụ diễn đạt tâm tư và phản ánh thực tại. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần kể chuyện, đoạn văn sẽ thiếu sức hấp dẫn đối với người đọc.
Để viết một bài văn tự sự ấn tượng với yếu tố nghị luận, chúng ta cần thực hành tìm hiểu và áp dụng các phương pháp biểu đạt hiệu quả.
Để tạo ra một đoạn văn nghị luận chất lượng, điều quan trọng là xác định rõ cốt truyện, cách xây dựng mạch truyện và các chuỗi sự kiện liên quan.
Các sự kiện trong văn cần được đảm bảo các yếu tố như thời gian, không gian, địa điểm và nguyên nhân. Nếu có nhiều sự việc, chúng phải liên kết với nhau.
Ngoài ra, các đề tài tự sự nên bắt đầu từ các câu chuyện, sự kiện thực tế, và sử dụng cảm xúc chân thật để làm nổi bật nhân vật chính cũng như thông điệp của đoạn văn.
1.2 Cách kết hợp yếu tố nghị luận vào văn tự sự
Yếu tố nghị luận trong văn tự sự giúp tăng cường chiều sâu và sức thuyết phục của bài viết. Những chi tiết nhỏ trong văn sẽ truyền tải tư tưởng và thông điệp của tác giả một cách rõ ràng hơn. Để làm nổi bật bài văn tự sự, nên kết hợp yếu tố nghị luận cùng với những nhận xét sắc bén.
2. Hướng dẫn luyện tập viết đoạn văn tự sự với yếu tố nghị luận.
Câu 1: Trang 160 SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Đọc đoạn văn
Lỗi lầm và lòng biết ơn
Họ tiếp tục hành trình, tìm thấy một ốc đảo và quyết định bơi. Người bị xúc phạm lúc trước giờ đang đuối sức và chìm dần. Người bạn kia đã nhanh chóng cứu anh ta. Khi lên bờ, anh khắc trên đá: 'Hôm nay, người bạn tốt nhất của tôi đã cứu mạng tôi'.
Người kia hỏi: 'Tại sao khi tôi xúc phạm anh, anh viết trên cát, còn bây giờ anh lại khắc trên đá?'
Anh ta trả lời: 'Những gì viết trên cát sẽ nhanh chóng bị xóa nhòa theo thời gian, nhưng những điều tốt đẹp khắc trên đá thì mãi mãi tồn tại trong lòng người'.
Chúng ta nên học cách viết những nỗi đau và thù hận lên cát, còn ân nghĩa hãy khắc ghi trên đá.
(Hạt giống tâm hồn, tập 4, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2004)
Câu 2: Trang 160 SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Những câu nào trong đoạn văn trên thể hiện yếu tố nghị luận? Giải thích vai trò của chúng trong việc làm nổi bật nội dung của đoạn văn.
- Các yếu tố nghị luận trong đoạn văn bao gồm:
+ Những gì viết trên cát sẽ sớm bị xóa nhòa theo thời gian, nhưng những điều tốt đẹp đã khắc sâu trong lòng người thì không thể bị xóa bỏ.
+ Chúng ta nên học cách viết những nỗi đau và thù hận lên cát, đồng thời khắc ghi ân nghĩa lên đá
=> Yếu tố nghị luận trong đoạn văn làm cho câu chuyện trở nên sâu sắc và có tính triết lý, giúp truyền tải thông điệp của câu chuyện một cách rõ ràng và dễ đi vào lòng người đọc.
3. Thực hành viết đoạn văn tự sự kết hợp yếu tố nghị luận
Câu 1: (Trang 161 SGK Ngữ văn 9 - Tập 1)
Viết một đoạn văn ngắn kể về một buổi sinh hoạt lớp, trong đó em đưa ra những ý kiến chứng minh Nam là người bạn tốt.
Để hoàn thành yêu cầu, chúng ta cần xác định các nội dung chính sau đây:
+ Bối cảnh buổi sinh hoạt lớp: thời gian, địa điểm, và các thành viên tham dự
+ Nội dung chính của buổi sinh hoạt: lý do em đưa ra ý kiến của mình
+ Các chứng cứ chứng minh rằng Nam là một người bạn tốt.
Vào mỗi thứ bảy, lớp tôi thường tổ chức buổi sinh hoạt để tổng kết hoạt động tuần qua. Tuy nhiên, hôm nay không khí rất căng thẳng vì bạn My bị mất một khoản tiền lớn, là tiền học phí mẹ bạn gửi. Nam, người ngồi cùng bàn với My, bị nghi ngờ lấy trộm tiền, và cả lớp cho rằng Nam, với hoàn cảnh khó khăn, có thể đã lấy tiền dù Nam đã cố gắng giải thích. Bức xúc trước việc các bạn lục đồ của Nam và sự chế giễu, tôi đã đứng lên bảo vệ Nam và yêu cầu phục hồi danh dự cho bạn. Tôi nói:
'Làm sao mọi người có thể vô lý đổ tội cho Nam mà không có chứng cứ nào? Tôi học cùng Nam đã chín năm, chưa bao giờ thấy bạn nhận không của ai món gì, mà khi được tặng, bạn luôn cố gắng đền đáp bằng cách làm điều gì đó. Hằng ngày, sau giờ học, Nam còn phải đi nhặt ve chai để kiếm sống. Có ai thấy một kẻ trộm lại sẵn sàng chia sẻ bữa sáng của mình với người nghèo hoặc chia nửa chiếc bánh mì cho chó hoang không? Các bạn không hiểu Nam, khi các bạn cần giúp, cậu ấy luôn sẵn sàng. Vậy mà chỉ vì một sự việc chưa rõ ràng, các bạn đã quay lưng, không thấy mình quá đáng sao? Lời nói có thể đẩy một người xuống vực sâu. Các bạn có biết hoàn cảnh của Nam không? My, mình không đồng ý với việc tự ý lục đồ của Nam. Nếu cậu mất tiền, hãy báo với cô chủ nhiệm. Mình nghĩ cậu nên tìm lại lần nữa.'
Sau đó, My tìm thấy số tiền trong một túi nhỏ kèm theo lời nhắn: 'Mẹ lo con để thất lạc nên mẹ cất vào đây.' My cảm thấy rất xấu hổ và đã xin lỗi Nam. Cả lớp đều ân hận vì hành động đối xử với Nam.
Câu 2: (Trang 161 Sách giáo khoa Ngữ văn 9 - Tập 1)
Viết một đoạn văn ngắn kể lại những việc làm và lời dạy giản dị nhưng ý nghĩa sâu sắc của người bà yêu quý.
Cần lưu ý các nội dung chính sau đây:
+ Đối tượng: bà ngoại
+ Hoàn cảnh: sống cùng bà khi bố mẹ đi làm xa
+ Những việc làm và lời dạy của bà
+ Bài học cá nhân rút ra từ những lời dạy của bà.
Ngày nhỏ, khi bố mẹ tôi đi làm xa, tôi sống với bà ngoại. Bà luôn dành cho tôi những điều tốt đẹp nhất, khi đi chợ về, bà luôn để lại phần ngon cho tôi. Bà dạy tôi nhiều điều quý giá, kể những câu chuyện làm bài học. Bà từng kể về một vị thiền sư cứu con bọ cạp khỏi nước, dù bị chích nhiều lần vẫn không từ bỏ. Khi người khác hỏi sao không bỏ cuộc, thiền sư nói: 'Chích là bản năng của nó, lương thiện là bản năng của tôi, sao tôi có thể vì bản năng của nó mà từ bỏ bản năng của mình?' Bà dạy tôi rằng, dù ai có lỗi với mình, mình không nên trả thù, vì làm vậy mình cũng trở thành người xấu. Lời dạy của bà đã trở thành hành trang quý báu trong cuộc sống của tôi, dạy tôi sự bao dung và không đáp trả sự xấu xa bằng xấu xa.
Trên đây là hướng dẫn luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp yếu tố nghị luận mà Mytour gửi đến bạn đọc.