Bài mẫu lớp 12: Bàn luận về danh và thực trong xã hội - Tài liệu ôn thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn

Dưới đây là bài văn mẫu lớp 12: Bàn luận về danh và thực trong xã hội, được tổng hợp và đăng tải để mời các bạn tham khảo. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các bạn hiểu rõ hơn về bản chất của danh và thực, từ đó có thêm kiến thức để viết một bài văn hoàn chỉnh cho riêng mình.

Cấu trúc của nghị luận xã hội về danh và thực

1. Khởi đầu:

- Hướng dẫn, giới thiệu vấn đề về danh và thực trong xã hội

2. Phần chính

- Giải thích: Danh không chỉ là cái tên do cha mẹ đặt cho, mà còn mang ý nghĩa về những thành tựu như tiếng tăm, tiền bạc, địa vị... Thực là năng lực tự rèn luyện của mỗi người. Thực khó khăn, gian truân nhưng danh quả lại rất ngọt ngào và lôi cuốn. Danh chỉ có giá trị khi nó là kết quả của sự thực hiện.

- Mặt tiêu cực của danh: Con người dễ mê muội trước danh vọng, địa vị và sẵn lòng tìm đường ngắn để đạt được điều đó.

=> Hậu quả: Dẫn đến sự xuất hiện của những người có danh vọng nhưng không có năng lực, cũng như các vụ tham nhũng, bê bối gây tổn thất cho Nhà nước hàng chục, hàng trăm tỷ đồng.

- Sự lộn xộn giữa danh và thực đã làm mờ đi tính công bằng trong quy luật cuộc sống. Nó đưa những người giàu có và biết cách tắt đường lên đỉnh cao của danh vọng, đồng thời làm mờ đi ý chí cố gắng, tiến bộ của những ai có năng lực thực.

- Sự lẫn lộn giữa danh và thực đã lan rộng vào học đường với căn bệnh thành tích đáng lo ngại. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, nhận thức được tình hình đó, chúng ta đang thực hiện một cuộc cải cách toàn diện không chỉ trong lĩnh vực giáo dục mà còn ở mọi lĩnh vực và xã hội.

- Biểu hiện của quan niệm về danh trong xã hội ngày nay: Danh thường đi kèm với lợi ích, nên mọi người tìm cách đạt được danh bằng nhiều cách khác nhau:

+ Một số người đạt danh bằng bằng cách rèn luyện kiến thức, kỹ năng, thông qua học hành và thi cử, qua sự nỗ lực của bản thân. Đó là con đường danh lợi, được mọi người tôn trọng (minh chứng).

+ Một số người để có danh phải chạy theo quyền lực, vị trí, hoặc các danh hiệu chỉ bằng tiền bạc, quyền lực... mà không ngần ngại phải làm đủ mọi cách, thậm chí là những hành động không đạo đức. Đó là con đường hư danh, mất trí lực, lòng tự trọng, đáng bị chỉ trích (minh chứng).

3. Kết luận

- Khẳng định phương châm sống: Hãy sống và đóng góp hết mình, khi ấy 'danh vọng' sẽ đến, đừng vì danh lợi mà bán rẻ danh dự và lương tâm.

- Hãy tin vào khả năng của bản thân; vì nếu có năng lực thì danh vọng có hay không chỉ là vấn đề thời gian.

Nghị luận xã hội về danh và thực - Mẫu 1

Từ xưa đến nay, vấn đề về danh và thực luôn được quan tâm. Đôi khi danh vọng không đi kèm với thực lực và ngược lại, tạo ra tình trạng hữu danh, vô thực làm lo âu cho xã hội. Vậy danh và thực là gì? Tại sao lại có hiện tượng ham muốn danh vọng?

Danh từ ngày xưa được vua chia phát, biểu thị sự tôn trọng và uy tín từ mọi người. Ngày nay, nó thường là về bằng cấp và chức vụ mà Nhà nước trao tặng. Còn thực là về năng lực, trí tuệ và hành động của mỗi cá nhân, mang lại lợi ích thực tế cho cộng đồng và đất nước.

Theo quan điểm phổ biến, danh vọng đến từ sự thực tài và trí tuệ, chỉ khi có chúng mới có thể được coi trọng. Đúng nghĩa, danh và thực phải đi đôi với nhau, vì thực là bản chất, còn danh chỉ là hình thức bề ngoài. Thực tỏa sáng cho danh, vì vậy danh và thực luôn cần phải cùng điều chỉnh, không thể chệch lệch.

Tuy nhiên, danh cũng thường liên quan đến lợi ích, và vì vậy chữ danh và chữ lợi đã trở thành mồi ngon để nhiều người ganh đua. Họ nghĩ rằng chỉ có danh mới có lợi, có chức vị mới có quyền lực, và có quyền lực mới có tất cả. Nhưng khi đã đạt được chức vị, họ chỉ là 'tiến sĩ giấy' – hữu danh, vô thực, là đối tượng trò cười của xã hội.

Trong cuộc sống, không phải ai cũng ham danh, hám danh. Từ xưa, đã có nhiều danh nhân và cả những người bình thường được tôn vinh vì thực lực của họ. Bởi vì họ đã đóng góp cho lợi ích chung: Nguyễn Trãi, Phạm Ngũ Lão, Chu Văn An... Nhưng cũng có nhiều kẻ hám danh trong mọi thời đại.

'Mảnh giấy tạo nên danh vọng vô thực,
Tưởng thật hóa cũng chỉ là đồ chơi'

Chính vì lợi ích cá nhân, nhiều người thiếu năng khiếu phải vận động mọi cách, thậm chí không ngần ngại về nhân cách, để đạt được danh hiệu thạc sĩ, tiến sĩ hoặc chiếm lĩnh vị trí quan trọng nào đó để leo cao, chui sâu đục khoét trong xã hội. Điều này làm cho xã hội trở nên lộn xộn, mập mờ giữa sự thật và sự giả dối.

Tình trạng ham danh, hám lợi bất chấp thực tế là căn bệnh sâu kín cốt lõi của xã hội từ xa xưa. Xã hội hiện đại yêu cầu con người phải có kiến thức thực sự, có trí tuệ. Trí tuệ là nền tảng của con người, tài năng là nguyên khí quốc gia. Vậy tại sao tình trạng ham danh vẫn tồn tại và phát triển với những biện pháp tinh vi, thủ đoạn hơn?

Nhiều phụ huynh phải vận động cho con mình được giấy khen loại giỏi để tự hào, nhưng thực ra đó chỉ là sự rỗng tuếch. Nhiều học sinh cố gắng gian lận trong kỳ thi, nhưng hậu quả của nó chỉ là sự lười biếng và ham chơi. Khi đó, phụ huynh lại phải chi tiền để mua danh vọng.

Nhiều sinh viên tốt nghiệp học cao hơn, nhưng lại làm nghề tóc để kiếm sống. Họ không học để nâng cao kiến thức và kỹ năng, mà để leo lên, để kiếm danh.

Sự thiếu sót của bộ máy lãnh đạo đáng lo ngại hơn cả thảm họa thiên tai, địch họa. Bởi đã là thảm họa không lường, ảnh hưởng tới mọi mặt của cuộc sống xã hội, làm mất đi hy vọng và thực lực của nhiều người, làm mất lòng tin của thanh thiếu niên, gây rối loạn và bất mãn trong xã hội.

Vì vậy, cần nhận biết các khía cạnh sáng – tối của xã hội để từ đó xây dựng được nhân cách của chúng ta. Đừng mắc kẹt trong bệnh 'hữu danh, vô thực'.

Nghị luận xã hội về danh và thực - Mẫu 2

Danh và thực là vấn đề lâu đời trong xã hội, luôn được thảo luận và đề cập trong nhiều cuộc hội thảo. Thực tế cho thấy đề tài này vẫn rất nóng bởi vấn đề 'hữu danh vô thực', khi danh vẫn làm mờ nhân cách mà chưa được giải quyết triệt để. Danh và thực hiện diện với những chi tiết vô hình và hiện hữu khiến con người không thể hiểu rõ.

Từ xưa đến nay, danh luôn kết hợp với thực, không bao giờ tách rời, chúng luôn liên kết để tồn tại. Trong thời kỳ phong kiến, vấn đề danh và thực thường trở nên rõ ràng, vô lễ và không công bằng. Đặc biệt là các quan phong kiến sử dụng tiền bạc để mua quyền lợi và sức mạnh, sử dụng tiền bạc để 'mua' phẩm chất của một con người. Nguyễn Khuyến đã có một bài thơ nổi tiếng về vấn đề danh và thực với ý nghĩa sâu sắc và đầy ý nghĩa 'Tiến sĩ giấy'. Ông đã sử dụng hình ảnh của những đồ chơi trẻ em để nói về những người có quyền lợi nhưng thực ra họ không có gì, rỗng tuếch như đầu của một đứa trẻ.

Danh là quyền lợi, vị trí, danh tiếng mà một con người đạt được làm cho người khác ngưỡng mộ, tôn trọng. Các chức vị và vị thế xã hội mà họ sở hữu trong xã hội giúp họ có một vị thế và sự ưu ái riêng.

Thực là sự nỗ lực, cố gắng không ngừng để đạt được danh vọng mong muốn. Thực cũng là năng lực sẵn có hoặc là kết quả của sự cố gắng không ngừng nghỉ của bản thân để đạt được mục tiêu mong muốn.

Nếu thực hiện qua sự nỗ lực không ngừng nghỉ, không có sự giúp đỡ từ người khác, không có tranh chấp, không có sự cố gắng vượt qua, thì danh vọng đó là danh vọng đáng khen ngợi và tôn trọng. Tuy nhiên, mặt trái của danh và thực khiến con người mù quáng, quên đi mọi thứ và bất chấp mọi điều. Vì mặt tiêu cực đó, con người và xã hội không bao giờ biết tự mình đứng lên, mà chỉ chìm đắm trong thế giới ảo vô hạn.

Hiện tượng 'hữu danh vô thực' trong xã hội đang trở thành vấn đề cần được giải quyết triệt để để cuộc sống trở nên trong sáng và thanh bạch hơn. Sức hấp dẫn của danh lợi, của tiền bạc khiến con người rơi vào bước đường cùng, ngõ cụt của sự xấu xa. Tiền bạc quan trọng nhưng nếu coi nó quá trọng thì có thể làm mất đi nhân cách của con người.

Khi xã hội phát triển, danh lợi có thể dễ dàng mua chuộc một con người, thậm chí là cả một đời người. Hậu quả của việc theo đuổi danh lợi mà không biết điều đúng đắn là lạc lối, mất phương hướng.

Con người có cầu thì nhất định có cung, và ngược lại; sự lún sâu vào bùn lầy của danh vọng làm cho con người rơi vào tình trạng khó thoát ra. Vì không dựa vào năng lực thực sự của mình để đạt được danh vọng nhạt nhẽo đó, họ không đủ năng lực và kiên nhẫn để thoát khỏi tình thế đó.

Trong môi trường học, việc danh vọng và hiện thực thường rối ren, tạo nên tình trạng 'bệnh danh vọng' lan rộng trong các ngóc ngách của trường. Học sinh, phụ huynh và thậm chí cả giáo viên đều vì một từ 'danh vọng' mà bỏ qua tất cả. Phụ huynh 'làm hỏng' giáo viên, và giáo viên lại 'làm hỏng' học sinh, tạo ra một vòng lặp không tận. Kết quả là những học sinh yếu đuối bị bệnh danh vọng làm mờ đi, chỉ cần nghĩ rằng có tiền là có thể có được mọi thứ, từ bằng cấp đến danh hiệu. Kết quả cuối cùng là gây hại cho sự phát triển của thế hệ học sinh, trong khi xã hội cần những người có kiến thức và sự hiểu biết sâu rộng, không phải chỉ là những người có bằng cấp mà không có kiến thức thực sự.

Trong các lĩnh vực khác, có rất nhiều người mang theo danh hiệu tiến sĩ, giáo sư, thạc sĩ, nhưng thực tế đó chỉ là những danh hiệu mà họ mua bằng tiền, để rồi sử dụng nó để 'thổi phồng' bản thân. Điều này thực sự là đáng buồn và đáng thất vọng.

Những người có đủ can đảm để vượt qua bề ngoài phù phiếm và nhạt nhẽo của danh vọng, bằng cách dùng sức mạnh và nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân, thật sự đáng quý và đáng trân trọng. Xã hội cần những cá nhân và nhân cách như vậy. Những người không chấp nhận việc sống trong sự giả dối, không chịu khuất phục và không để tiền bạc làm mờ mắt họ. Cá nhân và lối sống như vậy có thể giúp hoàn thiện một con người.

Sự thành công và danh vọng không bao giờ dễ dàng để đạt được. Mỗi người cần trân trọng những gì mà họ đã cố gắng để đạt được. Khi làm như vậy, họ đang trân trọng bản thân và giá trị mà họ mang lại cho xã hội.

Danh vọng và hiện thực, hai khái niệm đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ sâu sắc để trở thành những con người chân chính, không bị lôi cuốn bởi danh vọng giả tạo hay bị mắc kẹt trong cuộc đua sau tiền bạc. Hãy dùng sức mạnh bên trong để đạt được những gì mà ta mong muốn.

Thảo luận về danh vọng và hiện thực - Mẫu 3

Danh vọng và thực tế là vấn đề mà mọi người đều mong muốn. Nó thường được bàn luận trong các hội thảo, cuộc họp của các cơ quan chính phủ. Hiện nay, vấn đề này đang trở nên nóng bỏng vì trong nhiều lĩnh vực ở Việt Nam, có sự xuất hiện của hiện tượng 'Có danh không thực' - những người có uy tín, có danh tiếng nhưng thực sự không đáp ứng được nhu cầu của cuộc sống.

Đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tiên tiến. Chúng ta có rất nhiều giáo sư, tiến sĩ... nhưng thực tế, lại thiếu đi sự nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng thực tế trong đời sống hàng ngày.

Danh là gì? Đó là sự uy tín, danh tiếng mà một người có được thông qua sự nỗ lực và thành tựu của mình. Đó là điều mà làm cho một người trở nên được mến mộ và tôn trọng.

Thực tế là gì? Thực tế là những gì diễn ra trong cuộc sống hàng ngày, là sự kiểm tra xem danh vọng của một người có phải là thật hay không, hay chỉ là danh vọng hư ảo, không có trong cuộc sống thực tế.

Từ xưa đến nay, danh vọng và hiện thực luôn là đôi bạn thân không thể tách rời, chúng đồng hành với nhau, cùng nhau tồn tại và thúc đẩy lẫn nhau.

Khi một người có danh tiếng, họ luôn được người khác tôn trọng và tạo điều kiện cho công việc trong thực tế. Khi thực tế đạt được nhiều thành tựu, sự hiện diện của danh vọng càng được khẳng định.

Trong thời kỳ phong kiến, có nhiều trường hợp đặc biệt. Những người có danh nhưng thiếu hiện thực, thường sử dụng quyền lực và tiền bạc để mua danh vọng. Điều này gây ra sự hủy hoại và suy thoái của xã hội.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, vẫn còn tình trạng danh vọng không đi kèm với hiện thực. Đây là một vấn đề đáng lo ngại mà chúng ta cần phải giải quyết để xây dựng một đất nước phồn thịnh và tiến bộ.

Năm 2016, Việt Nam có 24.000 tiến sĩ, một con số lớn so với các quốc gia khác trên thế giới. Điều này khiến cho việc đào tạo tiến sĩ trở nên quá phổ biến, đồng nghĩa với việc giảm chất lượng đào tạo.

Nguyên nhân của hiện tượng 'có danh không có thực' là do xã hội ngày càng coi trọng bằng cấp. Đối với nhiều người, chỉ khi có bằng cấp họ mới có cơ hội tốt trong công việc và được thăng tiến trong tổ chức. Do đó, nhiều người tìm mọi cách để có được bằng cấp, thậm chí là mua bằng giả hoặc tham gia các khóa học cấp tốc mà không cần phải có kiến thức thực sự.

Nhiều người sau khi có bằng tiến sĩ, giáo sư nhưng không có bất kỳ công trình nghiên cứu nào có ích cho cuộc sống. Họ chỉ là những người trên giấy tờ, sử dụng danh hiệu để tỏ ra uy tín, nhưng thực tế, họ không có kiến thức gì.

Khi con người bị lạc quan bởi danh vọng và lợi ích cá nhân, họ có thể thực hiện mọi hành động để đạt được mục tiêu của mình. Nhiều trường hợp đã bị phơi bày, như giám đốc cơ quan nhà nước mua bằng đại học hoặc các danh hiệu khác để thăng tiến trong sự nghiệp.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng 'có danh không có thực' là do sự lan truyền của 'bệnh thành tích' trong xã hội. Bệnh này khiến cho mọi người chỉ quan tâm đến thành tích mà không chú trọng đến kiến thức thực sự. Vấn đề này gây ra nhiều hệ lụy, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục.

Nhiều học sinh được lên lớp mà không có kiến thức cơ bản. Gia đình muốn con mình học thêm nhưng nhà trường không chấp nhận vì sợ ảnh hưởng đến thành tích của cô giáo và của nhà trường. Sự lo lắng về thành tích khiến cho giáo viên và nhà trường không tập trung vào việc cung cấp kiến thức thực sự cho học sinh.

Một môi trường giáo dục nếu không hướng tới việc giáo dục thì ảnh hưởng đến các ngành nghề khác như thế nào? Nơi mà phải dạy trẻ em biết trung thực nhưng lại mất đi sự chân thành, làm cho việc giáo dục trở nên vô ích. Môi trường giáo dục như vậy đã làm hỏng tư tưởng trong sáng và tâm hồn trong trẻ thơ. Họ phải sống trong sự gian dối, chạy theo thành tích để phù hợp với yêu cầu của xã hội.

Một xã hội phồn thịnh và bền vững là nơi mà mỗi người đều là một người tốt, chỉ có như vậy mới tạo nên một xã hội trong sạch và mạnh mẽ.

Để thành công, con người cần phải nỗ lực và cố gắng, không nên mua danh vị để tạo ra cuộc sống giả mạo, vì những thứ như vậy sẽ không thể tồn tại lâu dài.