Bài mẫu văn lớp 10: Phân tích Khổ 1 bài Thơ duyên (Dàn ý + 2 Mẫu) của Xuân Diệu,

Bài mẫu văn lớp 10: Phân tích Khổ 1 Thơ duyên với dàn ý chi tiết và 2 bài văn mẫu xuất sắc, giúp học sinh lớp 10 tự học, nâng cao kiến thức văn học và kỹ năng phân tích văn bản một cách chất lượng hơn.

Khổ thơ đầu tiên đã diễn đạt một cách chân thành tâm trạng yêu đời, yêu cuộc sống và mong muốn giao cảm với cuộc sống của một tâm hồn sâu sắc và đa chiều theo cách riêng của Xuân Diệu. Dưới đây là dàn ý và 2 bài mẫu phân tích Khổ 1 Thơ duyên hay nhất, mời các bạn cùng tham khảo. Đồng thời, bạn có thể tham khảo thêm các bài văn mẫu phân tích Thơ duyên khác.

Bản dàn ý phân tích Khổ 1 Thơ duyên

I. Khởi đầu

- Giới thiệu tổng quan về tác giả, tác phẩm.

Xuân Diệu được coi là nhà thơ tình Việt nổi tiếng, tác phẩm thơ của ông thường mang một tâm trạng sâu lắng, đầy cảm xúc và chứa đựng một tình yêu mãnh liệt và khao khát. Tuy nhiên, bên cạnh những bài thơ sôi động, chúng ta cũng có thể gặp một hình ảnh Xuân Diệu khác, nhẹ nhàng, dịu dàng, ngọt ngào trong bài thơ “Thơ duyên” – một tác phẩm tôn vinh cái duyên, sự hòa hợp tuyệt vời xảy ra trong một buổi chiều thu. Điều này được thể hiện rõ ràng qua khổ thơ đầu tiên.

II. Phần chính

1. Tóm tắt

- Tác giả Xuân Diệu (nguyên quán, tiểu sử, công việc văn học, phong cách nghệ thuật,...)

- Thơ Duyên (bối cảnh sáng tác, thể loại,...)

2. Phân tích

- Bản chất của tác phẩm: Tác giả muốn thể hiện tình yêu của mình, không chỉ là tình yêu đôi lứa, ở đây tình yêu trong tác phẩm còn có ý nghĩa rộng lớn hơn. Đó là tình yêu dành cho cuộc sống, cho mọi vật, cho trời đất, đồng thời nhà thơ cũng nhận ra sự duyên phận, sự liên kết kỳ diệu, sự hòa hợp tuyệt vời giữa con người với thế giới tự nhiên, giữa vũ trụ và cuộc sống, giữa thời gian và không gian vô tận.

- Phân tích bốn câu thơ đầu:

“Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên

+ Thiên tài văn chương đã khéo léo và tinh tế khi tạo ra bức tranh thu đầy âm nhạc, đó là một giai điệu mở đầu mang những nốt trầm du dương, êm dịu làm cho bức tranh trở nên dịu dàng.

“Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá”

+ Động từ “Đổ” đã tạo nên một cảnh vật vừa chân thực vừa mơ mộng; Sắc xanh ngọc của thu và hồn thu hòa quyện với sắc xanh của “muôn lá” => Khiến thi sĩ cảm thấy kinh ngạc, mê đắm trước vẻ đẹp thơ mộng của mùa thu.

'Thu đến, nơi nơi động tiếng huyền.”

+ Thiên nhiên dường như đang phát ra một bản nhạc từ âm thanh của chim hót, từ những âm điệu của đàn ở xa vọng lại.

=> Chỉ cần bốn câu thơ, tác giả Xuân Diệu đã thành công vẽ nên một bức tranh chiều thu thực sự thơ mộng, sống động, lãng mạn nhưng vẫn mang vẻ đẹp tự nhiên của một chiều thu ở vùng quê, giản dị, yên bình

3. Tổng kết lại giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm

III. Kết bài

Nêu suy nghĩ và cảm xúc của em về tác phẩm.

Phân tích khổ 1 bài Thơ duyên - Mẫu 1

Viết về mùa thu, Xuân Diệu sử dụng một cách diễn đạt độc đáo, tỉ mỉ và mới lạ, cảm nhận sâu sắc và nhẹ nhàng hồn thu của tổ quốc. 'Thơ duyên' là một tác phẩm thu hút sự chú ý bởi cách miêu tả mùa thu, tình thu qua cảm xúc mộng mơ của một người đàn ông lãng mạn và tài năng. Điều này được thể hiện rất rõ qua đoạn thơ đầu tiên của tác phẩm.

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên
Cành me ríu rít cặp chim chuyền
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền.

Toàn bộ đoạn thơ là một bức tranh về buổi chiều mùa thu với đủ hình ảnh (chiều mộng, nhánh duyên), âm thanh (tiếng chim ríu rít), màu sắc (xanh ngọc) và sự di chuyển của vạn vật (nơi nơi động tiếng huyền). Dưới dưới cao, ở gần ở xa, tất cả đều hòa quyện, ríu rít, mang đến hơi thở sống động của mùa thu.

Chỉ bốn dòng thơ đã xuất hiện nhiều từ ngữ mới lạ chưa từng có trong văn chương trước đó: chiều mộng, nhánh duyên, đặc biệt là câu thơ:

Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá.

Nhiều nhà thơ đã viết về bầu trời xanh, nhưng ít ai nhận thấy được sắc xanh ngọc của bầu trời, trào dâng như Xuân Diệu đã mô tả.

Xuân Diệu không chỉ nhìn bằng mắt mà còn bằng tâm hồn, cảm nhận sâu sắc từng cảm xúc và âm thanh của cuộc sống. Ông nhận thức được vẻ đẹp của chiều mộng, nhánh duyên, và sắc xanh ngọc của bầu trời, là những điều không phải ai cũng nhận biết.

Với tài năng và tinh tế, Xuân Diệu đã vẽ nên bức tranh thu tươi sáng, tràn đầy sức sống và nghệ thuật. Trong đó, sự giao hòa hài hòa giữa thiên nhiên và cuộc sống được thể hiện một cách thơ mộng và chân thành.

Buổi chiều thường được thể hiện với nỗi buồn, nhưng trong thơ Xuân Diệu, chiều lại được mô tả với sự vui vẻ, nhiệt huyết và ấm áp. Thơ duyên là một ví dụ hiếm hoi về buổi chiều không mang nỗi buồn, mà thay vào đó là niềm vui và sự hồn nhiên.

Đoạn thơ đầu của Thơ duyên thể hiện một cách chân thành tình yêu đời, đối với cuộc sống và niềm vui của Xuân Diệu, một người nhạy cảm và đa cảm.

Mẫu 2: Phân tích khổ 1 bài Thơ duyên

Nhưng người đã trải qua cảm xúc trước bức tranh thu vàng của Levitan, hay xao xuyến trước hình ảnh con nai vàng giữa rừng thu của Lưu Trọng Lư, không thể không bị cuốn hút bởi cảnh chiều thu thơ mộng trong Thơ duyên của Xuân Diệu:

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên
Cây me ríu rít cặp chim chuyền
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá
Thu đến, nơi nơi động tiếng huyền.

Thơ duyên có thể hiểu là sự gặp gỡ của con người, nhưng cũng có thể là sự kết nối giữa trời đất và mọi vật, cỏ cây tạo ra một sợi liên kết kỳ diệu. Mùa thu hiện lên với vẻ đẹp thơ mộng, trong sự hòa hợp và kết nối đó:

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên

Chúng ta nhận thấy trong đôi mắt của nhà thơ đa tình, chiều mùa thu biến thành “chiều mộng”. Vẻ đẹp dịu dàng tạo nên cảm giác êm đềm, khiến cảnh thêm phần tưởng như huyền diệu, với những cành cây như nhánh duyên. Mọi vật hòa quyện vào nhau, tạo thành sự “hòa thơ”. Sử dụng từ ngữ mới lạ, câu thơ không chỉ mô tả cảnh mà còn chứa đựng tình cảm sâu sắc, mang lại cảm giác ảo mộng. Giữa không gian chiều mộng yên bình, nghe tiếng chim ríu rít vui đùa. Cảnh tượng hiện ra thanh bình, tạo nên niềm vui dịu dàng, ấm áp. Trong hai câu thơ đầu, nhà thơ xuất sắc và tài tình khi tạo ra bức tranh thu đầy nhạc tính: âm nhạc khai mạc với những nốt trầm du dương, êm dịu làm cho khung cảnh trở nên dịu dàng. Nhà thơ ghi lại những hình ảnh sắc màu thơm ngát: từ những cành cây xanh đến sắc trời “xanh ngọc” tươi trẻ. Dưới bầu trời, mọi vật hòa mình vào bản giao hưởng của tiếng chim, tiếng đàn từ xa vang vọng lại. Xuân Diệu muốn khẳng định rằng mùa thu đã đến và việc thưởng thức mùa thu là lắng nghe âm nhạc của đất trời. Sự giao hòa của đất trời diễn ra cực kỳ nhẹ nhàng, tạo thành sự “hòa thơ”, cảnh vật như cùng nhau nhảy múa, hòa quyện vào nhau. Đất trời giao hòa một cách hoàn hảo: “chiều mộng” đi kèm với “nhánh duyên”, “cây me” hòa mình cùng “chim”, ánh sáng đọng trên muôn sắc lá… Cảnh thu hài hòa đường nét, màu sắc đẹp tươi sáng, dịu dàng, tạo nên bức tranh thu thơ mộng, tuyệt vời. Nhà thơ cảm nhận tự nhiên bằng toàn bộ giác quan: chiều mộng êm đềm lan tỏa từ xúc giác, thị giác, thính giác.

Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá.

“Đổ” làm cho cảnh như thật nhưng cũng như mơ màng. Màu xanh ngọc của sắc thu và hồn thu. Trên vòm me là bầu trời, hòa lẫn cùng màu xanh của lá non, quanh quẩn vòm me là mùa thu. Tất cả hòa mình như cùng sóng đôi, bước đi cùng nhau, hòa quyện trong cảnh sắc đẹp thu thơ mộng. Và nhà thơ thẫn thờ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, bỗng thốt lên một tiếng ngợi ca:

Thu đến, nơi nơi động tiếng huyền.

Trong những phút đầu của mùa thu, không gian yên bình dưới ánh nắng tinh khôi, màu xanh tươi mới, tràn ngập vẻ đẹp tự nhiên. Thiên nhiên cất lên bản giao hưởng của tiếng chim, tiếng đàn từ xa vang vọng lại. Xuân Diệu muốn khẳng định một lần nữa rằng mùa thu đã đến và thưởng thức mùa thu là lắng nghe sự giao hòa của đất trời. Sự giao hòa đó diễn ra rất nhẹ nhàng, tạo thành sự “hòa thơ”, cảnh vật như cùng nhau nhảy múa, hòa quyện vào nhau. Đất trời giao hòa một cách hoàn hảo: “chiều mộng” kèm với “nhánh duyên”, “cây me” hòa mình cùng “chim”, ánh sáng đọng trên muôn sắc lá… Cảnh thu hài hòa đường nét, màu sắc đẹp tươi sáng, dịu dàng, tạo nên bức tranh thu thơ mộng, tuyệt vời. Nhân vật trữ tình là người nhà thơ cảm nhận tự nhiên bằng toàn bộ giác quan: chiều mộng êm dịu lan tỏa từ xúc giác, thị giác, thính giác.

Chỉ với bốn câu thơ, Xuân Diệu đã vẽ nên bức tranh mùa thu thơ mộng, lãng mạn, với vẻ đẹp tự nhiên, tươi mới như được chụp từ một buổi chiều thu ở nông thôn. Mọi vật di chuyển nhẹ nhàng, cùng nhau hòa quyện tạo nên một bức tranh hài hòa. Mặc dù là về chủ đề mùa thu, nhưng trong thơ Xuân Diệu không có bóng dáng của áo mơ phai, không có rặng liễu uốn lượn, chỉ có nhánh duyên, cánh chim, bầu trời xanh ngọc, với cảnh vật đơn giản như một bản nhạc mở đầu cho bài hát mùa thu. Tự nhiên như có một sợi duyên gắn kết âm thầm, mời gọi con người khám phá, trải nghiệm.

Qua đây chúng ta nhận thấy bốn câu thơ đầu trong bài Thơ duyên mang một cấu trúc hoàn chỉnh, miêu tả một cách rõ ràng cảnh vật mùa thu thơ mộng, độc đáo, không giống với bất kỳ bài thơ mùa thu nào khác trong văn chương Việt Nam. Thông qua bức tranh mùa thu đó, người đọc cảm nhận được tinh thần tinh tế của Xuân Diệu, hòa mình vào thiên nhiên để thưởng thức sự giao hòa. Đó chính là ước muốn giao lưu của nhà thơ, sự kết nối của cảnh vật là yếu tố thúc đẩy mối liên kết của con người.