Bài mẫu văn lớp 10: Phân tích ý nghĩa của bài hát trống trong tác phẩm Hồi trống Cổ thành Dàn ý & 5 bài văn mẫu lớp 10

Phân tích ý nghĩa của bài hát trống trong tác phẩm Hồi trống Cổ thành mang đến dàn ý và 5 bài văn mẫu cực hay. Điều này giúp học sinh có thêm nhiều gợi ý học tập, củng cố kỹ năng viết văn ngày càng tốt hơn.

Bài hát trống trong đoạn trích Hồi trống Cổ Thành là một chi tiết nghệ thuật đặc biệt, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Bài hát trống không chỉ thể hiện tình cảm sâu đậm mà Trương Phi dành cho Quan công mà còn thể hiện sự bình tĩnh, bản lĩnh tự tin của Quan Công để chứng minh sự trong sạch của mình. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của bài hát trống, mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Dàn ý phân tích ý nghĩa của bài hát trống

I. Khởi đầu

• Giới thiệu về tác giả La Quán Trung và tác phẩm “Tam quốc diễn nghĩa”: La Quán Trung là nhà văn tiên phong trong việc sáng tạo tiểu thuyết lịch sử thời Minh – Thanh. “Tam Quốc diễn nghĩa” là một trong những tác phẩm tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng với 120 chương.
• Giới thiệu về đoạn trích hồi trống cổ thành: vị trí và nội dung
• Giới thiệu chi tiết về hồi trống cổ thành: Đây là một chi tiết đặc sắc trong tác phẩm mang đầy đủ ý nghĩa.

II. Nội dung chính

1. Vị trí chi tiết

- Được đặt ở phần cuối của đoạn trích.

2. Nội dung chi tiết

• Trương Phi nghi ngờ Quan Công đem quân đến để bắt mình, Trương Phi tức giận múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công.
• Quan Công giải thích hết lời, được Trương Phi cho một cơ hội để chứng minh lòng trung thành: Sau ba hồi trống phải giết được đầu tên tướng giặc.
• Trương Phi quyết đánh trống, ngay sau một hồi đầu Sái Dương đã ngã xuống đất.
• Quan Công bắt một tên lính và thẩm vấn kỹ, Trương Phi tìm hiểu rõ tình hình ở Hứa Đô. Quan Công được minh oan.

3. Ý nghĩa chi tiết

• Nếu các hồi trống khác thúc giục vào trận đấu, kích động tinh thần các tướng sĩ, thì hồi trống Cổ Thành đúng như La Quán Trung đã viết: 'Chém Sái Dương, anh em hòa giải /Hồi Cổ Thành, tôi chúa đoàn viên'
• Hồi trống thách thức: Đây là hồi trống để kiểm tra lòng trung thành của Quan Công, kiểm tra tài năng của Quan Công. Tiếng trống vang lên cũng là thách thức mà Quan Công phải đối mặt, phải đối mặt với nguy hiểm và cái chết. Tiếng trống như lời thúc giục nhân vật hành động.
• Hồi trống minh oan: Quan Công đã không ngần ngại chấp nhận thử thách của Trương Phi để chứng minh lòng trung thành của mình. Sự dũng cảm của Quan Công đã làm rõ tâm hồn của mình. Hơn nữa, ngay sau khi chỉ cần một hồi trống, đầu Sái Dương đã ngã xuống đất, và những tiếng trống tiếp theo chính là để minh oan cho Quan Công.
• Hồi trống đoàn tụ: Khi ba hồi trống kết thúc, Quan Công giết tướng giặc, mọi nghi ngờ được xóa bỏ, và đây cũng là lúc ba anh em đoàn tụ. Hồi trống cũng đồng nghĩa với việc ca ngợi tình nghĩa huynh đệ, tấm lòng trung nghĩa của các anh hùng. Tiếng trống lúc này không còn làm cho căng thẳng, mà nó như là lời chúc mừng cho cuộc gặp gỡ của ba anh em.

→ Hồi trống thể hiện không khí hào hùng của trận chiến, là hồi trống thúc đẩy tinh thần chiến đấu, ca ngợi tài đức của các anh hùng. Đó là lời thúc giục niềm vui, là lời khẳng định niềm tin và ca ngợi chiến thắng.

→ Hồi trống cổ thành cũng có ý nghĩa kết thúc cho câu chuyện, tạo ra một kết cục hoàn hảo cho câu chuyện.

III. Phần kết

• Tổng quan vai trò của chi tiết hồi trống.
• Biểu đạt cảm xúc cá nhân: Là một chi tiết đặc sắc, hấp dẫn, mang lại sự hứng thú cho người đọc.

Ý nghĩa của hồi trống cổ thành - Mẫu 1

“Chém Sái Dương, anh em hòa giải
Hồi Cổ Thành, tôi chúa đoàn viên”

Đoạn trích “Hồi trống cổ thành” tái hiện không khí căng thẳng trong cuộc đối đầu của Trương Phi và Quan Công, không chỉ thể hiện tính cách của nhân vật mà còn lòe loẹt tình cảm huynh đệ trong khoảnh khắc đoàn tụ, khi tất cả mâu thuẫn được giải quyết. Trong đoạn trích này, ba hồi trống mà Trương Phi đánh lên mang ý nghĩa quan trọng, là chi tiết nổi bật thể hiện sâu sắc nội dung của toàn bộ đoạn trích.

Trước hết, ba hồi trống có ý nghĩa thể hiện thực tế, đó là âm thanh tiếng trống của cuộc chiến mà Trương Phi đã kêu lên để báo hiệu cuộc gặp giữa Quan Công và Sái Dương – tướng dưới trướng của Lưu Bị bắt đầu. Khi Quan Công và hai người chị dâu đến Cổ Thành, Trương Phi vì hiểu nhầm Quan Công phản bội nên đã mang quân đến vây bắt Quan Công, còn bản thân thì trực tiếp xông vào giao chiến với người anh em đã từng kết nghĩa vườn đào của mình. Dù có mọi lời giải thích từ Quan Công, Trương Phi vẫn không chịu tin.

Trong khi Trương Phi sẵn sàng chiến đấu, Quan Công đang cố gắng giải thích để hóa giải hiểu nhầm, thì Sái Dương mang quân kéo đến chân Cổ Thành. Sự xuất hiện của Sái Dương đã làm tăng thêm căng thẳng, Trương Phi tin rằng Quan Công đã đưa Sái Dương đến để bắt mình.

Cuối cùng, Trương Phi đặt ra một điều kiện quan trọng, để chứng minh sự trung thành, trong sạch của bản thân thì Quan Công phải lấy được đầu của Sái Dương. Sau khi ba tiếng trống kết thúc, Quan Công đã rút kiếm và lấy được đầu Sái Dương, hoàn thành thử thách mà Trương Phi đưa ra.

Hồi trống cổ thành còn mang ý nghĩa là sự giải oan cho Quan Công. Sau khi dành toàn bộ sức lực để bảo vệ hai người chị dâu thoát khỏi tầm kiểm soát của Tào Tháo, khi đến chân Cổ Thành, Quan Công tin rằng sẽ nhận được sự chào đón của Trương Phi nhưng lại không như mong đợi. Không có cuộc ôm trở lại, mà thay vào đó là cuộc đấu tranh căng thẳng.

Khi đã biết mọi hiểu lầm từ Trương Phi, Quan Công đã cố gắng giải thích nhưng không được sự đồng cảm từ Trương Phi. Cuối cùng, để chứng minh lòng trong sạch, Quan Công đã chấp nhận thử thách của Trương Phi chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống. Sau khi hoàn thành thử thách, Trương Phi đã hối hận và xin lỗi Quan Công, hai người đoàn tụ. Vì vậy, hồi trống cổ thành đối với Quan Công lại là sự giải oan cho lòng trung thành, trong sạch của mình.

Hồi trống cổ thành là âm thanh đánh dấu sự đoàn tụ của Trương Phi và Quan Công. Sau mọi biến cố và hiểu lầm, họ cuối cùng đã hiểu rõ tấm lòng tín nghĩa của nhau. Âm thanh của hồi trống mang lại sự cảm động của tình cảm huynh đệ, họ sẵn lòng hy sinh vì nhau nhưng không bao giờ chấp nhận sự phản bội.

“Hồi trống cổ thành” mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, có lẽ cũng do sự đa chiều của hình ảnh này mà người biên soạn đã chọn làm tiêu đề cho đoạn trích.

Phân tích ý nghĩa của hồi trống - Mẫu 2

Hồi trống cổ thành thuộc hồi thứ 28, mô tả sự gặp lại của Quan Công và Trương Phi, với nội dung hết sức căng thẳng và hấp dẫn. Đoạn trích không chỉ hấp dẫn với nội dung kịch tính mà còn với những chi tiết đầy ý nghĩa, đặc biệt là chi tiết về hồi trống.

Sau khi ba anh em Lưu – Quan – Trương rời bỏ Tào Tháo và bị Tào Tháo đuổi đánh, mỗi người một ngả: Lưu Bị về với Viên Thiệu, Trương Phi ở Cổ Thành, còn Quan Công vì phải bảo vệ chị dâu (vợ Lưu Bị) nên phải ở lại với Tào Tháo. Khi nghe tin anh mình, Lưu Bị, ở đâu, Quan Công đã quyết định lập tức tìm anh. Trong hành trình đó, Quan Công đã gặp lại Trương Phi, và trong cuộc gặp gỡ đó, hai anh em đã trải qua không ít biến cố.

Khi gặp lại Quan Công, Trương Phi ngay lập tức khẳng định Quan Công là kẻ phản bội vì 'Tôi trung không bao giờ thờ hai chủ'. Trương Phi quyết định đánh lại Quan Công khi biết rằng anh ở doanh trại của Tào Tháo. Mặc dù nhận được lời khuyên từ hai phu nhân và Tôn Càn, Trương Phi vẫn không tin. Hiểu lầm và mâu thuẫn ngày càng lớn khiến Trương Phi đưa ra thử thách: sau ba hồi trống, Quan Công phải giết tướng Tào để chứng minh sự trong sạch.

Đối với Trương Phi, hồi trống này là thách thức đối với Quan Công, buộc anh phải vượt qua để minh chứng sự trong sạch của mình. Ba hồi trống được lựa chọn vì đủ thời gian để Quan Công minh chứng mình, đồng thời thể hiện sự hi vọng của Trương Phi đối với anh.

Còn đối với Quan Công, đây là hồi trống minh oan. Anh chấp nhận thử thách của Trương Phi, chứng minh lòng trung thành bằng cách giết Sái Dương. Để thuyết phục Trương Phi, Quan Công bắt một tên lính Tào kể lại sự kiện. Cuối cùng, sau những khó khăn, họ nhận ra nhau, đồng thời hồi trống cũng đoàn tụ họ.

Sau những khó khăn, họ nhận ra nhau, hồi trống còn mang ý nghĩa đoàn tụ. Trương Phi quỳ xuống và khóc trước sự thương anh của Quan Công. Điều này thể hiện sự ân hận và tạ tội của Trương Phi.

Với chi tiết nghệ thuật đặc sắc, giàu ý nghĩa, hồi trống thể hiện tình cảm sâu nặng của Trương Phi dành cho Quan Công và sự bản lĩnh của Quan Công. Đồng thời, nó cũng là minh chứng cho tài năng nghệ thuật của tác giả.

Phân tích ý nghĩa của hồi trống - Mẫu 3

Tam Quốc diễn nghĩa là một trong những tác phẩm văn học vĩ đại của Trung Quốc, nổi tiếng với việc tái hiện các sự kiện lịch sử và cuộc đời nhân vật theo bối cảnh thời gian. Tác phẩm mang đến nhiều bài học sâu sắc về cách nhìn cuộc sống và đối nhân xử thế. Hồi trống cổ thành nổi bật với mối quan hệ huynh đệ giữa Lưu Bị, Trương Phi và Quan Vũ, thể hiện sự gắn kết và trung thành.

Hồi trống cổ thành ca ngợi mối quan hệ huynh đệ gắn bó giữa ba nhân vật chính, dựa trên sự cảm mến và ngưỡng mộ lẫn nhau. Quan Vũ giả hàng Tào Tháo để bảo vệ Lưu Bị, thể hiện lòng trung thành và đạo đức. Cuộc hội ngộ giữa họ là dịp để làm rõ những hiểu lầm và gia tăng tình cảm hiệp sĩ giữa họ.

Hồi trống cổ thành cũng ca ngợi sự đẹp đẽ của cuộc hội ngộ giữa các anh hùng. Quan Công giết Sái Dương để giải oan và tái lập tình cảm với Trương Phi. Sự thử thách và minh oan làm sâu sắc hơn mối quan hệ huynh đệ giữa họ.

Phân tích ý nghĩa của hồi trống - Mẫu 4

“Hồi trống Cổ thành ' trong “Tam quốc diễn nghĩa” vẫn lưu luyến mãi trong lòng người. Hình ảnh của Trương Phi, Quan Vân Trường, và tình huynh đệ sắt son đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc qua hàng thế kỷ.

Trong câu chuyện, hồi trống đóng vai trò quan trọng. Trương Phi đặt điều kiện nghiêm ngặt rằng sau ba lần đánh trống, Quan Công phải giết Sái Dương. Mặc dù đã bị Lưu Bị nghi ngờ, nhưng Quan Công vẫn khát khao minh oan và đã thành công vượt qua thử thách.

Trương Phi là biểu tượng của trung nghĩa và quyết đoán trong thời loạn. Anh ta không ngần ngại chống lại Quan Công vì cho rằng Quan Công đã phản bội. Hành động của Trương Phi thể hiện sự dũng cảm và trung thực.

Trong lòng Trương Phi, chỉ có mục tiêu duy nhất: trừng trị kẻ phản nghĩa. Anh ta không nghe lời khuyên và quyết tâm giết Quan Công. Nhưng sau khi biết được sự thật, Trương Phi đã phục thán và chấp nhận sự thật.

Tóm lại, tác giả đã mô tả Trương Phi và Quan Vân Trường một cách sống động. Họ là biểu tượng của lòng trung thực và sự dũng cảm. Hồi trống Cổ thành là câu chuyện đầy kịch tính về tình huynh đệ và lòng anh hùng.

Phân tích ý nghĩ của hồi trống - Mẫu 5

Hồi trống Cổ Thành là tên được tác giả đặt cho đoạn trích ngắn ở giữa hồi 28, với hai câu thơ làm tiêu đề:

Giết Sái Dương để giải quyết mâu thuẫn anh em,
Về Cổ Thành làm đoàn tụ gia đình.

Từ 'hồi' trong câu thơ này ám chỉ ý trở về, không phải là hồi trống như trong tên đoạn trích. Trong Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, có nhiều nhân vật, nhưng Tào Tháo, Khổng Minh, Quan Công và Trương Phi là những nhân vật sinh động và ấn tượng nhất.

Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành rất kịch tính, tràn ngập không khí chiến trận và sức mạnh anh hùng. Cách tác giả kể chuyện đơn giản, không cầu kỳ, không phê phán. Tâm hồn của đoạn trích tập trung vào hồi trống của Trương Phi, thể hiện sự xuất hiện của sự ra quân, thu quân, thách thức và đoàn tụ. Nội dung của đoạn trích thể hiện tính cách nóng nảy nhưng trung nghĩa của Trương Phi và ý nghĩa sâu xa của hồi trống Cổ Thành.

Khi mới khởi đầu, thế lực của nhà Thục còn yếu thế. Trong khi đó, quân của Tào Tháo lại vô cùng mạnh mẽ, dẫn đến liên tiếp các trận thất bại của quân Thục. Lưu Bị, Đổng Thừa, Vương Tử Phục, Quan Công và Trương Phi đã họp bàn mưu kế để đối phó với Tào Tháo. Bị vạ lây, Tào Tháo đã tiến hành giết Đổng Thừa và rồi dẫn hai mươi vạn quân đánh vào Lưu Bị. Ba anh em Lưu, Quan, Trương đều thất bại trong trận đánh, mỗi người phải chạy một hướng. Lưu Bị đã chạy đến Nhữ Nam để ẩn náu với Viên Thiệu, Quan Công gặp khó khăn ở Thổ Sơn, còn Trương Phi lưu trú ở Cổ Thành. Trong thời điểm khó khăn như vậy, Quan Công đã theo lời Trương Liêu đưa hai cô vợ của Lưu Bị là Cam phu nhân và Mi phu nhân sang ở với Tào Tháo. Tuy Tào Tháo đã chấp nhận nhưng Quan Công đã đặt điều kiện rằng nếu biết Lưu Bị ở đâu thì sẽ ngay lập tức đi tìm.

Sau khi biết tin Lưu Bị đang ở trên đất của Viên Thiệu, Quan Công đã dẫn hai cô vợ đi tìm anh. Tào Tháo, với ý đồ muốn giữ lại Quan Công để sử dụng sau này, không cho phép anh qua ải, nhưng cũng không sai tướng để truy bắt. Các tướng của Tào Tháo đã không cho Quan Công qua ải nên anh buộc phải mở đường bằng máu. Quan Công đã phải chém đứt sáu tướng của Tào để vượt qua năm cửa ải: Chém Khổng Tú tại ải Đổng Lĩnh. Chém Hán Phúc và Mạnh Thẩn tại ải Lạc Dương. Đánh chết Biện Hỷ khi vượt qua ải Nghi Thuỷ. Giết Vương Thực ở ải Huỳnh Dương. Và khi đến bờ sông Hoàng Hà, anh đã giết Tân Kỷ.

Đoạn trích này kể về sự hiểu lầm giữa hai anh em kết nghĩa là Quan Công và Trương Phi tại Cổ Thành. Trong hành trình tìm kiếm Lưu Bị ở Nhữ Nam, khi đến Cổ Thành, Quan Công đã mừng rỡ khi biết Trương Phi đang ở đó. Tuy nhiên, Trương Phi đã nghi ngờ Quan Công và tưởng rằng anh ta đến để lừa dối và giao cho Tào Tháo. Vì vậy, Trương Phi tức giận và từ chối tiếp đón, thậm chí còn đe dọa đánh anh ta. Lúc đó, tướng Tào Tháo là Sái Dương dẫn quân tới, làm Trương Phi tin rằng nghi ngờ của mình là đúng. Quan Công đã hứa sẽ chém đầu tướng Tào để chứng minh lòng trung thành. Trương Phi đặt điều kiện rằng sau ba lần rung trống, Quan Công phải chém đầu tướng Tào mới được tin. Nhưng ngay sau khi rung trống một lần, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất. Trương Phi buông giận sau khi nghe lính hầu của Sái Dương kể chuyện từ đầu đến cuối, rồi rơi nước mắt, thụp lạy Vân Trường. Quan Công đã vượt qua 'cửa ải thứ sáu' này, cũng là cửa ải thử thách khó khăn nhất đối với lòng trung nghĩa.

Trương Phi là người thẳng thắn như mũi tên, sáng sủa như gương soi, không chấp nhận sự mập mờ hay lảng tránh. Đối với Trương Phi, đúng sai phải rõ ràng; với kẻ thù, chỉ có thể nói chuyện bằng vũ khí. Tính cách của Trương Phi vốn nồng nhiệt; trực diện và đơn giản, nhưng để xác định lòng trung thành hay phản bội của Quan Công, Trương Phi lại không dễ dàng chút nào. Khi nghe tin Quan Công đến, Trương Phi tức giận, mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công.

Câu hỏi của Quan Công: Hiền đệ đã làm gì mà ngươi tức thế, liệu rằng ngươi đã quên đi lòng trung nghĩa của chúng ta ở vườn đào? đã làm cho Trương Phi trở nên tức giận. Ý của Quan Công là muốn nhắc nhở lại việc ba anh em đã thề ở vườn đào để làm cho Trương Phi dịu dàng hơn, nhưng không ngờ lại làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn, khiến Trương Phi càng phẫn nộ. Theo Trương Phi, Quan Công đã sống cùng với Tào Tháo một thời gian và nhận lời tước vị phong cho của Tào Tháo là phản bội. Đã phản bội mà còn động đến việc ba anh em kết nghĩa ở vườn đào thì lại càng đáng trách và khinh miệt. Quan Công đã phản bội thì phải chịu hậu quả như đã thề trước đó: Nếu có ai phản bội quên đi lòng trung nghĩa, thì trời đất cũng sẽ trừng phạt. Những lời thanh minh từ hai cô vợ của Lưu Bị và Tôn Càn không làm dịu bớt sự giận dữ của Trương Phi.

- Xin chú Ba, hãy kiên nhẫn một chút, đừng vội vàng hành động. Chú Hai không biết tin tức của mọi người nên phải tạm thời ở lại bên Tào. Nay đã biết anh em ở Nhữ Nam và không sợ nguy hiểm, chúng ta sẽ đưa mọi người đến đây. Chú không nên suy nghĩ sai lầm như vậy!

Mi phu nhân cũng phát biểu:

- Trước đây chú Hai ở Hứa Đô, thực sự không có sự lựa chọn khác.

Phi nói thêm:

- Hai chị đã bị đánh lừa. Trung thực và kiên định là quan trọng hơn sống trong sự nhục nhã. Có lẽ không có đại hiệp nào lại thề hai lần?

Quan Công nói tiếp:

- Hiền đệ đừng quá bực tức, mọi chuyện không công bằng!

Tôn Càn tiếp tục nhận xét:

- Sự xuất hiện của Vân Trường ở đây là dấu hiệu để tìm ra tướng lĩnh.

Trương Phi lên tiếng mắng mỏ:

- Ngươi cũng nói nhảm, hắn không phải người tốt, hắn lại đến đây chắc là để bắt ta!

Tôn Càn bảo vệ Quan Công không thành, còn Cam phu nhân và Mi phu nhân giải thích đều vô ích. Đối với Trương Phi, dù có nghe 'trăm lần' cũng không bằng 'một lần nhìn'. Trước tình huống quan trọng, Trương Phi đã rất cẩn thận. Quan Công lên tiếng thanh minh: Nếu ta đến bắt em, tất nhiên sẽ phải đem theo quản mã chứ? Trương Phi chỉ vào phía xa xôi, nói: Còn tên kia là quân mã gì đó ? Sự hiểu lầm đã lên đến đỉnh điểm vì một chi tiết ngẫu nhiên: Lúc đó, tình cờ tướng Tào là Sái Dương dẫn quân truy đuổi Quan Công đang tới gần. Để làm tan đi sự nghi ngờ của Trương Phi, Quan Công phải chém đầu Sái Dương. Trương Phi đưa ra điều kiện không thể từ chối được rằng sau ba lần đánh trống, Quan Công phải chém đầu tướng của Tào Tháo. Khi đã quyết định, Trương Phi ngay lập tức đánh trống. Mọi uất ức, tức giận của Trương Phi như được đổ vào cánh tay khi đập trống. Chỉ sau một hồi, đầu Sái Dương đã lăn xuống sàn.

Dường như mọi việc đã rõ ràng và câu chuyện sẽ kết thúc nhanh chóng, nhưng thực tế lại không đơn giản như vậy. Cho đến khi một tên lính bị bắt kể về lý do Sái Dương đến Cổ Thành là để truy đuổi và trừng phạt Quan Công vì đã giết cháu ngoại của hắn; sau đó, Trương Phi còn hỏi kỹ về việc ở Hứa Đô, lúc đó Phi mới tin rằng anh là thật. Tác giả không vội vàng tiết lộ thái độ của Trương Phi ngay lúc đó, mà để cho đến khi đã vào Cổ Thành, khi nghe hai chị dâu kể lại những gì Quan Công đã trải qua thì Trương Phi mới nghe hết câu chuyện, rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường.

Nóng nảy, thô lỗ và tinh tế, biết điều là ba đặc điểm tính cách trái ngược nhưng lại hiện diện trong cùng một nhân vật Trương Phi. Trương Phi đã từng sử dụng mưu mẹo tinh tế để bắt sống Lưu Đại, tướng giỏi của Tào Tháo và bắt sống Nghiêm Nhan ở đất Ba Thục mà không làm tổn thất một binh sĩ nào. Thô trung hữu tế (trong cái thô có cái tinh tế) là bằng chứng của cuộc sống. Thô lỗ và tinh tế ở đây đều là biểu hiện của lòng trung thành tuyệt đối của Trương Phi. Đối với Trương Phi, trong tình huống tại Cổ Thành, việc hạ thủ Quan Công có thể dễ dàng hơn, đơn giản hơn là kiểm tra lòng trung thành của Quan Công. Sự khéo léo của tác giả là đã tạo ra những tình huống để cả hai tính cách đối lập trong Trương Phi được thể hiện một cách tự nhiên, sinh động và hấp dẫn.

Trong đoạn trích Hồi trống Cổ Thành, Quan Công tỏ ra rất lượng thả và từ tốn, thể hiện qua các chi tiết đáng chú ý như: sự ngạc nhiên và lo lắng trước cách hành động của Trương Phi, thái độ nhún nhường trong việc minh oan trước người em nóng nảy, sự cầu xin hai chị dâu, chấp nhận điều kiện khắc nghiệt để minh oan. Nỗi oan của Quan Công cũng là nỗi oan đặc biệt: làm công việc vì vua nhưng lại trái với khí phách của kẻ anh hùng, phải tự minh oan bằng tài nghệ và lòng dũng cảm, phi thường. Để đến được Cổ Thành, Quan Công đã phải vượt qua bao thử thách (năm cửa ải). Những kẻ cản đường trong hành trình gian khổ này là các tướng địch. Còn tại Cổ Thành, thật khó khăn, kẻ cản đường quyết liệt lại là anh em kết nghĩa! Với sự xuất sắc trong việc chém đầu Sái Dương trong chớp mắt, vấn đề về lòng trung thành hay phản bội của Quan Công đã được làm rõ. Điều thú vị là tác giả đã đặt Quan Công trong mối quan hệ đối sánh với Trương Phi. Người đời khen ngợi Quan Công “tuyệt nghĩa'. Nhưng chữ “nghĩa' cũng có hai mặt trung nghĩa và tín nghĩa. Trung nghĩa là lòng trung thành với vua, với lý tưởng phò nhà Hán. Về mặt này, Quan Công tỏ ra kiên định. Tín nghĩa là lòng tin trong quan hệ giữa bạn bè, anh em, Quan Công cũng rất coi trọng.

Trích đoạn này có hai nhân vật, nhưng Quan Công chỉ là người phụ trách nền để nổi bật tính cách của Trương Phi. Tên Hồi Trống Cổ Thành rất thích hợp vì nó tạo ra bầu không khí của một trận chiến, không chỉ có mâu thuẫn chính giữa Trương Phi và Quan Công mà còn là mâu thuẫn giữa Quan Công và Sái Dương. Mặc dù đó chỉ là mâu thuẫn phụ nhưng cũng căng thẳng và quyết liệt, làm tăng thêm mâu thuẫn chính. Ba tiếng trống là điều kiện, hơn thế nữa, là vị quan toà nghiêm ngặt có quyền phán xét lòng trung thành hoặc phản bội của Quan Công. Điều kiện ba tiếng trống mà Trương Phi đặt ra rất khắc nghiệt: Quan Công không chỉ phải chém đầu Sái Dương mà còn phải làm điều đó trong thời gian ngắn nhất. Ngoài ra, Sái Dương là tướng giỏi của Tào Tháo, người đã công khai biểu hiện sự không hài lòng với Quan Công, giờ lại có ý định trả thù rất cao cho cháu, đó cũng là một thách thức lớn với Quan Công. Nhưng trong thời điểm đó, khát vọng minh oan đã làm cho sức mạnh và tài nghệ của Quan Công tăng lên, vì thế Quan Công đã thực hiện một việc mà Trương Phi không ngờ tới là chém rơi đầu Sái Dương trong nháy mắt.

Bởi vậy, Hồi Trống Cổ Thành, mặc dù mang đậm không khí trận mạc nhưng khác biệt với âm thanh trống trận thông thường. Nó đã trở thành biểu tượng cho lòng trung nghĩa, tinh thần dũng cảm và thái độ công bằng chính trực. Có thể coi Cổ Thành như là cửa ải thứ sáu, nhưng đó là cửa ải tinh thần, cửa ải kiểm tra lòng trung nghĩa. Với tài nghệ của Quan Công, vượt qua năm cửa ải đó dễ dàng hơn nhiều. Trong tình thế “tình ngay lí gian', việc giải quyết những mâu thuẫn, mắc mớ trong tư tưởng, tình cảm của một người nóng nảy như Trương Phi thực sự là một thách thức lớn. Sự hiểu lầm của Trương Phi đối với Quan Công có lý do cụ thể và đã được giải quyết. Tuy nhiên, điều quý giá là qua sự hiểu lầm đó, tác giả đã tạo ra một xung đột có tính chất nguyên tắc: không thể giải quyết được sự đối đầu giữa ý chí mạnh mẽ và sự nhượng bộ, giữa lòng trung thành và sự phản bội.

Đoạn trích Hồi Trống Cổ Thành có cấu trúc hoàn chỉnh như một vở kịch đầy kịch tính. Điều này là một đặc điểm trong nghệ thuật kể chuyện của tiểu thuyết cổ điển, với mỗi chương thường là một câu chuyện có một mở đầu và một kết thúc. Phần giới thiệu nhân vật, sự kiện, hoàn cảnh. Phần mở màn là từ sự hiểu lầm dẫn đến mâu thuẫn giữa Trương Phi và Quan Công. Phần phát triển là sự xuất hiện đột ngột của Sái Dương, đánh dấu đỉnh điểm mâu thuẫn. Việc Quan Công chém rơi đầu Sái Dương là điểm mở màn cho việc giải quyết mâu thuẫn. Sau khi tác giả đã giới thiệu nhân vật và sự kiện, mâu thuẫn được mở ra, sau đó mâu thuẫn được đẩy lên cao điểm và được giải quyết bằng một hành động quyết liệt.

Chỉ với một đoạn trích ngắn như Hồi Trống Cổ Thành, hai nhân vật Quan Công và Trương Phi đã được tác giả mô tả rõ nét về vẻ đẹp của lòng trung nghĩa, sự trung thực và lòng thành chân thành của tình anh em. Mặc dù là một tiểu thuyết xoay quanh đề tài trận mạc, nhưng Tam Quốc Diễn Nghĩa lại mang lại rất nhiều bài học về đạo đức, về cách sống và cách xử sự của người quân tử phương Đông, lấy quy chuẩn luân lý nhân, nghĩa, lễ, trí, tín của Nho Giáo làm tiêu chí.