Bại não là bệnh gì và có chữa được không?

1. Bại não là gì?

Bại não (Cerebral Palsy) là bệnh gây tổn thương và chậm phát triển não bộ, ảnh hưởng đến vận động và các giác quan của trẻ.

Bệnh thường xảy ra trước, trong hoặc sau sinh, khiến một phần hoặc nhiều phần não bị tổn thương. Điều này dẫn đến mất kiểm soát vận động và trong trường hợp nặng có thể gây tê liệt toàn bộ cơ thể.

Bại não là căn bệnh ảnh hưởng đến não bộ

Bệnh này gây hậu quả nặng nề không chỉ cho người bệnh mà còn cho gia đình. Có thể gây mất ý thức, giác quan, và tàn tật.

2. Nguyên nhân của bệnh

Sự phát triển không bình thường của não hoặc tổn thương não bộ trong quá trình phát triển dẫn đến căn bệnh này, ảnh hưởng đến khả năng điều khiển vận động của cơ thể.

Xác định nguyên nhân của bệnh bại não rất khó, chia thành 3 nhóm: Trước khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh

Rất khó xác định chính xác nguyên nhân của bệnh bại não

2.1. Trước khi sinh

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh não trước khi sinh, bao gồm:

• Sinh non dưới 36 tuần.

• Sinh nhẹ cân, dưới 2.500 gram.

• Bào thai bị nhiễm trùng.

• Lạm dụng thuốc.

• Não thai bị thiếu oxy.

• Chấn thương.

• Người mẹ bị tiền sản giật, cường giáp, động kinh.

• Đa thai.

2.2. Trong lúc sinh

Trong lúc sinh có thể gặp các tình huống sau:

• Thời gian chuyển dạ kéo dài, khó sinh.

• Sang chấn lúc sinh.

• Nhịp tim rối loạn.

• Thiếu oxy não.

• Vỡ ối sớm.

2.3. Sau khi sinh

Một số vấn đề sau khi sinh gây bệnh như:

• Bị viêm não và viêm màng não.

• Co giật.

• Thiếu oxy lên não.

• Có các bệnh về rối loạn đông máu.

• Phần đầu bị chấn thương.

• Nồng độ bilirubin trong máu quá cao.

Trẻ bị viêm não và viêm màng não

3. Các triệu chứng của bệnh

Tùy theo mức độ nặng nhẹ mà bệnh có các dấu hiệu và triệu chứng thay đổi, ở mỗi trẻ theo thời gian, triệu chứng có thể nặng hơn hoặc giảm bớt. Sự tiến triển còn tùy thuộc vào phần nào của não bộ bị tổn thương. Một số triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:

• Trương lực cơ quá cứng: Cơ thể cứng đơ, khó khăn trong việc bế hoặc tắm rửa.

• Trương lực cơ quá mềm: Người trẻ mềm nhão, đầu rũ xuống và không ngẩng lên được.

• Thiếu phối hợp vận động và thiếu cân bằng.

• Chân tay run rẩy, hay có những chuyển động bất thường.

• Động tác chậm chạp, gần như múa.

• Chậm phát triển các kỹ năng vận động, như lẫy, bò, ngồi, giữ đầu cổ, chạy nhảy,...

• Khó khăn trong việc đi lại, dáng đi không đối xứng.

• Khó khăn trong việc nuốt hoặc chảy dãi quá mức.

• Khó khăn trong việc bú hoặc ăn uống.

• Chậm phát âm và giao tiếp.

• Không tiếp thu trong học tập.

• Thiếu kỹ năng linh hoạt.

• Co giật.

Một số triệu chứng thường gặp của bệnh

Những biến chứng của bệnh?

Bại não thường dẫn đến những biến chứng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ từ nhỏ đến lớn. Ví dụ như:

4.1. Co cơ

Đây là một biến chứng phổ biến, cơ bắp bị co rút và ngắn lại dẫn đến căng cơ.

Cơ co rút làm chậm sự phát triển xương, xương biến dạng, dễ trật khớp.

4.2. Lão hóa sớm

Lão hóa sớm thường xảy ra ở người mắc bệnh. Những người khoảng 40 tuổi thường gặp tình trạng cơ thể lão hóa sớm khi bị bệnh.

4.3. Suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng gây khó khăn trong việc ăn uống và nuốt, dẫn đến trẻ không hấp thụ được nhiều thức ăn, gây tình trạng suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển của xương. Một số trường hợp trẻ cần đến ống nuôi ăn để cung cấp dinh dưỡng.

4.4. Tinh thần không ổn định

Tinh thần không ổn định thường xuyên xảy ra ở người mắc bệnh, thể hiện qua trầm cảm.

Do luôn cảm thấy bản thân bị cô lập và xa lánh, khiến họ tự ti và sống khép mình, dần dần dẫn đến trầm cảm.

4.5. Bệnh tim và phổi

Những trẻ em khi bị bệnh thường hay bị các bệnh về hô hấp. Bên cạnh đó, các khớp xương phải chịu áp lực do co rút cơ, dễ dẫn đến thoái hóa khớp và loãng xương do phải dùng nhiều loại thuốc chống động kinh.

5. Các phương pháp điều trị bệnh bại não

Về cơ bản, việc điều trị bại não hiện đang được áp dụng rất đa dạng với nhiều phương pháp khác nhau, từ châm cứu, oxy cao áp, ghép tế bào gốc,... Nhưng trong số đó, phục hồi chức năng đang được tin dùng nhất với hiệu quả đem lại rất tốt.

Khi điều trị, người thân cần xác định rằng thời gian trị bệnh sẽ kéo dài và xen kẽ nhiều phương pháp điều trị, từ phục hồi chức năng vận động, có đến ngôn ngữ, trị liệu, kỹ năng sống,... Việc điều trị cũng không chỉ áp dụng tại các bệnh viện mà còn phải thực hiện ngay tại gia đình. Và việc giúp trẻ hòa nhập được với xã hội là ưu tiên hàng đầu.

Sau đây là 1 số thông tin điều trị các bạn có thể tham khảo

5.1. Hỗ trợ

Việc hỗ trợ các biến chứng của bệnh để lại cũng sẽ cải thiện được đáng kể tình trạng sức khỏe, cũng như giúp người bệnh có thể hòa nhập được với cuộc sống, Ví dụ như các phương pháp hỗ trợ sau:

• Tập đi bộ thường xuyên.

• Xe lăn.

• Sử dụng các loại đẹp để cố định các khớp.

• Sử dụng máy trợ thính.

• Đeo kính mắt hỗ trợ thị lực.

Mục tiêu của việc chữa trị đó là cải thiện và ngăn ngừa các biến chứng

5.2. Sử dụng thuốc

Các loại thuốc chống co giật và thuốc giãn cơ, cũng được sử dụng phổ biến cho những người bị bệnh, nhằm hạn chế được tối đa các biến chứng xấu của bệnh gây ra.

5.3. Phẫu thuật 

Phẫu thuật cũng là phương pháp điều trị giúp cải thiện được các biện chứng một cách hiệu quả. 

Phẫu thuật có thể cải thiện được tình trạng căng cơ hay xương biến dạng, giúp trẻ có thể vận động được một cách cơ bản.

Ngoài ra đối với những trường hợp đau hoặc co cứng, sẽ lựa chọn phương pháp cuối cùng là cắt dây thần kinh, để giúp cho người bệnh giảm đau.

Bên cạnh các phương pháp vừa nêu trên, thì các trẻ còn được luyện tập các bài vật lý trị liệu hàng ngày, để cải thiện rối loạn vận động.

Trẻ còn được tập giao tiếp,tập đi lại, mặc quần áo, tự vệ sinh cá nhân và tự ăn uống.

6. Phòng tránh bệnh viêm não

Hiện tại, vẫn chưa có phương pháp phòng tránh bệnh viêm não một cách chính xác và hoàn toàn. Để ngăn ngừa bệnh cho trẻ em, trước khi có ý định mang thai, các phụ nữ nên theo dõi sức khỏe định kỳ và áp dụng một số biện pháp phòng ngừa do bác sĩ khuyến nghị khi mang thai.

Phòng tránh bệnh quan trọng hơn việc điều trị bệnh

Một phương pháp ngăn ngừa bệnh khác cũng rất hiệu quả, đó là tiêm phòng các loại vacxin chống bệnh liên quan đến não cho trẻ em, như: Vacxin viêm não Nhật Bản, viêm màng não, rubella,..

Phòng tránh bệnh quan trọng hơn việc điều trị bệnh, vì vậy chúng ta cần cẩn thận từ khi mang thai đến sau khi sinh con. Hãy luôn chú ý đến dấu hiệu bất thường của trẻ, nếu có thì phải đưa ngay đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đây là thông tin về bệnh bại não và một số phương pháp điều trị bệnh hiệu quả. Mong rằng bạn đã hiểu rõ hơn về bệnh bại não và nhận thức được nguy hiểm của biến chứng mà nó gây ra. Hãy phòng tránh bệnh ngay từ bây giờ để tránh những hậu quả không mong muốn.