Hương Sơn phong cảnh là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất về cảnh thiên nhiên. Đặc biệt, tác phẩm không chỉ mô tả vẻ đẹp của danh lam thắng cảnh, mà còn thể hiện tình cảm yêu thiên nhiên, yêu đất nước của tác giả. Để hiểu rõ hơn về tác phẩm, mời các bạn đọc 2 bài phân tích Hương Sơn phong cảnh dưới đây.
Bản dàn ý phân tích Hương Sơn phong cảnh
I. Khởi đầu
- Giới thiệu về nhà thơ Chu Mạnh Trinh và bài thơ Bài ca phong cảnh Hương Sơn
- Mở đầu vấn đề
II. Nội dung chính
1. Tổng quan về bài thơ
- Bối cảnh sáng tác: Như một người yêu thích cảnh đẹp và là một quan trong triều đình, tác giả đã quyết định tái trang trí lại chùa Hương. Trong thời gian này, ông được truyền cảm hứng từ vẻ đẹp của Hương Sơn để viết ra bài thơ này.
- Loại văn: hát nói, hát ả đào với đặc điểm sử dụng câu chữ linh hoạt không tuân theo trật tự cố định
- Cấu trúc: được chia thành 3 phần
2. Phân tích bài thơ
* Bốn dòng đầu tiên
- Hình ảnh bầu trời Bụt: bốn từ này gợi lên cho độc giả cảm giác của một thế giới siêu nhiên, một không gian bao la và trong lành.
- Hương Sơn tươi đẹp còn được nhờ vào vẻ đẹp hùng vĩ của dãy núi và con sông. Nhịp điệu 2/2 và từ 'non non', 'nước nước', 'mây mây' tạo ra hình ảnh của một khu rừng núi, sông nước, và hang động phong phú, tất cả là những đặc điểm độc đáo của địa danh này.
- Lối diễn đạt của câu thơ phản ánh sự kinh ngạc và hạnh phúc khi đến thăm một nơi nổi tiếng.
- Sử dụng câu hỏi và trích dẫn lời của người xưa để khẳng định lại vẻ đẹp của Hương Sơn. (Thủ Hương Sơn từ lâu mong muốn./“Đệ nhất động” hỏi lại có đúng không?)
- Chỉ với bốn câu thơ, tác giả đã giới thiệu cho độc giả về một nơi vừa mang tính tôn giáo cao, vừa là một cảnh đẹp của đất nước. Người thưởng cảnh không chỉ là những người tôn giáo mà còn là du khách yêu thiên nhiên, yêu quê hương, là những người đam mê văn hóa. Bốn câu thơ đầu tiên đưa ra vẻ đẹp tự nhiên và tài năng của con người.
* Mười câu thơ ở giữa
- Chu Mạnh Trinh cảm nhận được vẻ đẹp của cảnh vật trong không gian trong lành không bị ô nhiễm bởi bụi bặm:
- Từ 'tang hải' được sử dụng để diễn đạt sự biến đổi của cuộc sống hoặc sự thay đổi không đoán trước được của cuộc đời. Người nghe tiếng chày kình, những du khách đến từ mọi nơi, sẽ hiểu rõ hơn trong giấc mơ rằng Hương Sơn không chỉ là nơi thiên nhiên tươi đẹp, mà còn là nơi làm trong sạch tâm hồn, giúp nhận ra sự phù phiếm của cuộc đời và giấc mơ mênh mông. Cảnh đẹp của Hương Sơn mang ý nghĩa sâu sắc hơn với điều này.
- Khi đi sâu vào trong, khi leo lên đỉnh cao, du khách sẽ bất ngờ trước vẻ đẹp hùng vĩ của cảnh vật:
- Việc sử dụng từ 'này' và liệt kê các địa danh giúp độc giả hình dung ngay vẻ đẹp của một khu rừng núi, sông nước, và hang động phong phú với sự đa dạng về địa hình và con người. Nhà thơ không cần phải miêu tả chi tiết, chỉ việc gọi tên đã đủ tạo ra những hình ảnh đa dạng, phong phú cho người đọc.
* Năm câu thơ cuối cùng:
- Cảm xúc và suy nghĩ về quê hương (Dường như vùng đất đang chờ đợi ai đó,/Hay sự tài hoa của tự nhiên đã sắp đặt mọi thứ)
- Giang sơn ở đây không chỉ đề cập đến vùng cảnh đẹp của Hương Sơn mà còn tượng trưng cho đất nước cần sự quan tâm của con người. Câu thơ thể hiện tình yêu quê hương của nhà thơ Chu Mạnh Trinh.
- Bằng cách sử dụng ngôn từ của đạo Phật, nhà thơ kết thúc bài thơ một cách ấn tượng, đưa người đọc trở lại không khí thanh bình của cảnh Hương Sơn.
- Câu cuối cùng thể hiện tâm trạng của nhân vật chân thành. Đây không chỉ là nỗi buồn của một nhà thơ tự do, mà còn là niềm đau của một người yêu nước.
- Nghệ thuật sáng tạo:
- Sử dụng ngôn từ giàu hình ảnh
- Phong cách thơ nhẹ nhàng
- Mang đến nhiều hình thức câu văn khác nhau, tự do trong ngôn ngữ, phù hợp với tinh thần phóng khoáng
III. Kết thúc
- Đưa ra đánh giá và cảm nhận về bài thơ
- Mở rộng phạm vi vấn đề thông qua suy tưởng và ý kiến cá nhân
Dàn ý phân tích về phong cảnh Hương Sơn
1. Giới thiệu
- Chu Mạnh Trinh (1862-1905), còn được biết đến với bút danh Cán Thần và hiệu Trúc Vân, là một danh sĩ thời Nguyễn, một người tài năng vượt trội, đặc biệt là trong lĩnh vực văn chương với nhiều tác phẩm đáng ghi nhớ.
- Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là bài thơ 'Hương Sơn phong cảnh', được coi là một trong những tác phẩm văn học nổi bật và đặc sắc nhất của văn học Việt Nam khi nói về những nơi linh thiêng của tôn giáo.
2. Thân bài
* 4 câu đầu: Tóm tắt vẻ đẹp của Hương Sơn trong 'Bầu trời... có thấy không?'
- Câu thơ khai mạc 'Bầu trời cảnh Bụt' mở đầu cho chủ đề chính của bài thơ, nêu lên không khí thiêng liêng lan tỏa khắp nơi, tạo nên hình ảnh vẻ đẹp tinh tế, thanh khiết của dãy núi Hương Sơn.
- Sự hòa quyện giữa vẻ đẹp của núi non, dòng nước, và mây cùng với hệ thống hang động tuyệt vời nhất miền Nam làm nên vẻ đẹp của nơi này.
* 10 câu thơ tiếp theo 'Thỏ thẻ...thang mây': Chi tiết về vẻ đẹp của Hương Sơn:
- 'Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái/Lửng lơ khe Yến cá nghe kinh.': Hình ảnh về vẻ đẹp thanh tịnh, bình yên của cảnh vật, được mô tả qua những con thú trong rừng, âm thanh của chim yến trong hang.
- 'Thoảng bên tai một tiếng chày kình/Khách tang hải giật mình trong giấc mộng.': Nghệ thuật lấy động chế tĩnh càng tô điểm cho cái yên bình, thanh tịnh của Hương Sơn.
- Tiếng chuông chùa vang lên để đánh thức con người khỏi giấc mộng phù du, giúp họ nhận ra rằng mọi phiền muộn trong cuộc sống chỉ là những giấc mơ vô thực, đầy biến đổi.
- 'Này suối Giải Oan, này chùa Cửa Võng/Này am Phật Tích, này động Tuyết Quynh.': Phong cảnh đa dạng và phong phú với nhiều điểm đến đẹp mắt, di tích lịch sử.
- 4 câu cuối 'Nhác trông lên...uốn thang mây': Vẻ đẹp của Hương Sơn rất thơ mộng và tuyệt đẹp, mang một vẻ huyền diệu và dễ thương, độc đáo mà không nơi nào có thể so sánh.
* 5 câu thơ cuối 'Chừng giang sơn...còn yêu': Sự biến đổi trong tâm trạng của tác giả:
- Câu hỏi từ từ 'Chừng giang sơn còn đợi ai đây/Hay tạo hóa khéo ra tay sắp đặt', ca ngợi vẻ đẹp của Hương Sơn, thể hiện rằng vẻ đẹp đó đang chờ đợi mỗi người trong cuộc sống.
- Chu Mạnh Trinh dường như quên hết mọi phiền muộn, để hòa mình vào không khí thanh tịnh ở đây, tâm hồn hướng về Phật tổ, 'Lần tràng hạt niệm Nam mô Phật'.
- Phong cảnh ở Hương Sơn thực sự đẹp đẽ và lôi cuốn, khiến cho những người văn thơ không thể không say mê và suốt đời nhớ mãi câu 'Càng trông phong cảnh càng yêu'.
3. Kết bài
- Hương Sơn phong cảnh ca là một tác phẩm xuất sắc, với lối thơ nhẹ nhàng, sảng khoái, như một việc tha hồ hòa mình vào vẻ đẹp tự nhiên thơ mộng, nổi bật với sự thanh tịnh của cảnh đẹp, và cũng không thiếu phần mộng mơ như thiên đường của quần thể danh lam thắng cảnh Hương Sơn.
- Vẻ đẹp và những cảm xúc tinh tế trong tâm hồn của tác giả, là biểu hiện của một tâm hồn yêu thiên nhiên và yêu đất nước sâu sắc, kết hợp với sự cảm hứng từ đạo Phật của một danh sĩ tài năng.