Chuẩn bị 1
Trả lời Câu hỏi 1 Chuẩn bị trang 142 SGK Văn 12 Cánh diều
Đọc trước bài văn Toàn cầu hóa và Bản sắc văn hóa dân tộc và nghiên cứu thêm về tác giả Phan Hồng Giang.
Phương pháp giải:
Nghiên cứu trên mạng, sách vở, báo chí…
Lời giải chi tiết:
Tác giả Phan Hồng Giang:
- Sinh năm: 1941-2022
- Quê quán: huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
- Là một nhà nghiên cứu, dịch giả. Ông đã dịch nhiều tác phẩm văn học Nga kinh điển sang tiếng Việt như Truyện ngắn Chekhov, Đaghextan của tôi, Cánh buồn đỏ thắm, Nàng Lika,..
- Năm 2012, ông nhận được Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho các cuốn sách: Ghi chép về tác giả và tác phẩm, Chung quanh một số vấn đề văn hóa nghệ thuật.
Chuẩn bị 2
Trả lời Câu hỏi 2 Chuẩn bị trang 142 SGK Văn 12 Cánh diều
Nghiên cứu bối cảnh xã hội từ đầu thế kỉ XX đến nay. Em cảm nhận cuộc sống xung quanh thay đổi như thế nào? Từ những thay đổi trong lĩnh vực như Internet, truyền thông đại chúng, điện thoại di động, âm nhạc, thời trang… hãy chia sẻ với bạn bè về những ảnh hưởng và tác động của quá trình giao lưu quốc tế đến tư duy và lối sống cá nhân.
Phương pháp giải:
Nghiên cứu trên mạng, sách vở, báo chí…
Lời giải chi tiết:
Từ đầu thế kỉ XX đến nay, xã hội đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể. Công nghệ, truyền thông và quá trình toàn cầu hóa đã có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống của mọi người.
a. Những thay đổi trong cuộc sống hàng ngày
- Internet: Internet đã mở ra một thế giới kỹ thuật số, tạo điều kiện cho việc truy cập thông tin, giao lưu và làm việc từ xa.
- Truyền thông đại chúng: Phương tiện truyền thông đại chúng như truyền hình, radio và báo chí đã thay đổi cách mọi người tiếp nhận thông tin và giải trí.
- Điện thoại di động: Sự phổ biến của điện thoại di động đã thay đổi cách mọi người liên lạc và tiếp cận thông tin.
- Âm nhạc và thời trang: Âm nhạc và thời trang quốc tế đã ảnh hưởng đến văn hóa và phong cách sống của nhiều quốc gia.
b. Quá trình giao lưu quốc tế đã có ảnh hưởng sâu rộng đến tư duy và lối sống cá nhân:
- Đa dạng văn hóa: Giao lưu quốc tế đã mở ra cơ hội tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, từ âm nhạc, thời trang đến ẩm thực và tư duy.
- Tích hợp văn hóa: Sự đa dạng văn hóa đã thúc đẩy quá trình tích hợp văn hóa, tạo ra sự đa dạng và phong phú trong lối sống cá nhân.
- Thay đổi tư duy: Giao lưu quốc tế đã mở rộng tầm nhìn, thúc đẩy sự đa dạng tư duy và quan điểm, giúp cá nhân hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh.
- Quá trình giao lưu quốc tế đã đóng góp vào việc mở rộng tầm nhìn và tạo ra sự đa dạng trong tư duy và lối sống cá nhân.
Đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc hiểu trang 142 SGK Văn 12 Cánh diều
Toàn cầu hóa xuất hiện khi nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung phần một của văn bản
Lời giải chi tiết:
Toàn cầu hóa đã bắt đầu từ khi các quốc gia, khu vực trên thế giới mở rộng quan hệ giao lưu ở mọi lĩnh vực, từ kinh tế đến văn hóa:
+ Con đường tơ lụa qua châu Á đi qua núi cao và sa mạc
+ Các tuyến hàng hải giữa các quốc gia, châu lục
+ Từ những thế kỷ trước, Hội An, Phố Hiến… đã là những “cửa hàng mở cửa” đầu tiên của nước ta
Đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc hiểu trang 142 SGK Văn 12 Cánh diều
So sánh toàn cầu hóa và giao lưu quốc tế có điểm khác biệt gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung phần một của văn bản
Lời giải chi tiết:
Điểm khác biệt giữa toàn cầu hóa và giao lưu quốc tế: nét đặc biệt của tiến trình toàn cầu hóa hiện diện rõ qua các lĩnh vực:
- Lĩnh vực thông tin: “Các xa lộ thông tin” trên toàn thế giới phát triển mạnh mẽ
- Lĩnh vực tin học, truyền thông: Các tập đoàn đa quốc gia hợp nhất
- Lĩnh vực kinh tế- tài chính: Sự thống nhất xuất hiện ở nhiều khu vực
- Lĩnh vực văn hóa: Sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông đại chúng và các ngành công nghiệp văn hóa
Đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc hiểu trang 143 SGK Văn 12 Cánh diều
Phần mở đầu của phần 2 nói về vấn đề gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của phần 2 văn bản
Lời giải chi tiết:
Phần mở đầu của phần 2 tập trung vào mặt tiêu cực của toàn cầu hóa
Đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc hiểu trang 143 SGK Văn 12 Cánh diều
Đoạn này đề cập đến tác động nào của toàn cầu hóa?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của phần 2 văn bản
Lời giải chi tiết:
Tác động của toàn cầu hóa đối với quan điểm về tương lai của dân tộc được nhấn mạnh:
“Sự rạn nứt trong quan điểm toàn cầu về hướng đi tiếp theo của dân tộc, đây là một sự kiện đáng chú ý.”
Đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Đọc hiểu trang 143 SGK Văn 12 Cánh diều
Chú ý vào những gì được đề cập trong dấu ngoặc đơn
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của các ý được đề cập trong dấu ngoặc đơn
Lời giải chi tiết:
Những ý được đề cập trong dấu ngoặc đơn bao gồm:
- Loại bỏ những thứ cổ hủ, cũ kỹ - kết quả của một hệ thống sản xuất nhỏ, phân tán
- Loại trừ những dấu vết của ý thức phong kiến, truyền thống
→ Tác dụng của dấu ngoặc đơn: mở rộng, làm rõ thêm cho các ý trước đó.
Đọc hiểu 6
Trả lời Câu hỏi 6 Đọc hiểu trang 144 SGK Văn 12 Cánh diều
Chú ý vào những ý được nêu trong dấu ngoặc đơn
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của các ý được nêu trong dấu ngoặc đơn
Lời giải chi tiết:
Các ý được nêu trong dấu ngoặc đơn: để dứt bỏ những thói quen sống theo kiểu “lệ làng”, coi thường “quy tắc nước”, thói quen tự cao tự đại, ganh đua, không biết lắng nghe,..
→ Tác dụng của dấu ngoặc đơn: bổ sung, làm rõ cho việc tiếp nhận cơ hội của đất nước trong lĩnh vực công nghiệp hóa về mặt khoa học, chấp hành nguyên tắc trong công việc và hoạt động giao tiếp xã hội.
Đọc hiểu 7
Trả lời Câu hỏi 7 Đọc hiểu trang 144 SGK Văn 12 Cánh diều
Tìm hiểu về những bằng chứng về ảnh hưởng của toàn cầu hóa đối với văn hóa
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần 2 của văn bản
Lời giải chi tiết:
Bằng chứng về tác động của toàn cầu hóa đối với văn hóa:
- Xuất hiện nhiều hiện tượng xã hội như dịch bệnh thời Trung Cổ
- Trong thời gian ngắn hơn mười năm, chưa đủ để một thế hệ… coi nhẹ các giá trị lý tưởng, đạo đức của ông bà
- Nhiều hoạt động văn hóa, từ lễ hội đến biểu diễn nghệ thuật, bị thâm nhập bởi màu sắc thương mại
- Nghệ thuật, âm nhạc phương Tây… ngày càng ít người quan tâm
- Thói đua đòi ăn chơi theo kiểu sống gấp… không còn là hiện tượng hiếm gặp
→ Các bằng chứng cụ thể, đa dạng, đáng tin cậy để nói về mặt tiêu cực của toàn cầu hóa đối với lĩnh vực văn hóa.
Đọc hiểu 8
Trả lời Câu hỏi 8 Đọc hiểu trang 145 SGK Văn 12 Cánh diều
Tác động đáng lo sợ nhất là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần 2 của văn bản
Lời giải chi tiết:
Điều đáng lo sợ nhất về tác động của toàn cầu hóa là: Sự phê phán, loại trừ của xã hội chúng ta chưa đủ mạnh để ảnh hưởng, ngăn chặn những hiện tượng suy tàn về đạo đức; vẫn tồn tại thái độ bất chấp, thờ ơ, sợ hãi bị liên lụy không dám chống lại điều xấu.
→ Điều này gây ra hiện tượng “đồi phong bại tục” vẫn còn tiếp tục tồn tại
Đọc hiểu 9
Trả lời Câu hỏi 9 Đọc hiểu trang 145 SGK Văn 12 Cánh diều
Chú ý quan điểm của tác giả về toàn cầu hóa
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần 3 của văn bản
Lời giải chi tiết:
Quan điểm của tác giả về toàn cầu hóa :
- Là một quá trình không thể tránh khỏi, khách quan mà mọi quốc gia trên thế giới đều phải đối mặt.
- Để tận dụng những điều tích cực, giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của toàn cầu hóa, nhà nước cần có những biện pháp hợp lý
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Xác định luận đề và các luận điểm quan trọng của văn bản Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc ( Chú ý các phần đánh số trong văn bản và nội dung mỗi phần)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
- Luận đề của văn bản: Bàn về vấn đề toàn cầu hóa và tác động, ảnh hưởng của nó đến văn hóa của các dân tộc
- Các luận điểm quan trọng của văn bản Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc:
+ Luận điểm 1: Giới thiệu về quá trình toàn cầu hóa
+ Luận điểm 2: Tác động của quá trình toàn cầu hóa và những thay đổi với cuộc sống, văn hóa
+Luận điểm 3: Đánh giá, nhận xét của tác giả về toàn cầu hóa
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Mục đích của tác giả viết văn bản là gì? Tên văn bản liên quan như thế nào đến mục đích này
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
- Mục tiêu của tác giả viết văn bản là:
+ Cung cấp cho độc giả thông tin về vấn đề quan trọng trong xã hội hiện nay: quá trình toàn cầu hóa và những ảnh hưởng, tác động của nó đến bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc
+ Đưa ra đánh giá, nhận xét của tác giả về vấn đề trên
- Tiêu đề của văn bản:“Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc” mang ý nghĩa:
+ Thể hiện các nội dung chính của văn bản bao gồm hai vấn đề: Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc trong ngữ cảnh xã hội hiện nay.
+ Tiêu đề cũng thể hiện mối quan hệ giữa vấn đề toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là những điểm sẽ được tác giả phát triển trong văn bản.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Phân tích tính thuyết phục của văn bản thông qua việc chỉ ra luận đề và triển khai các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của tác giả Phan Hồng Giang.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Để phân tích tính thuyết phục của văn bản, ta cần xác định luận đề và các luận điểm chính của tác giả Phan Hồng Giang.
Làm điều này bằng cách phân tích các luận điểm của văn bản, lí lẽ và bằng chứng mà tác giả đưa ra để hỗ trợ luận điểm của mình.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Dẫn ra một số câu văn thể hiện rõ tính khẳng định, phủ định, cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung của văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Để nhận biết các phong cách ngôn ngữ trong văn bản, ta cần tập trung vào cách tác giả sử dụng từ ngữ và cách xây dựng câu văn.
Cụ thể, ta cần tìm các cấu trúc câu khẳng định, phủ định, cách lập luận logic và các biểu hiện của ngôn ngữ biểu cảm.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Vấn đề tác giả nêu lên trong văn bản có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ nội dung của văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Qua văn bản trên, tác giả cung cấp cho người đọc về thông tin của vấn đề: quá trình toàn cầu hóa và những ảnh hưởng, tác động của quá trình này tới bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc.
Đây là vấn đề có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong xã hội ngày nay, đặc biệt là khi đất nước ta đang ngày càng phát triển, bước vào quá trình toàn cầu hóa, hiện đại hóa. Đây là một xu thế phát triển tất yếu của lịch sử,vừa có tác động tích cực và tác động tiêu cực đối với nền văn hóa của tất cả các nước trên thế giới. Việc nhận thức rõ bản chất cũng như các tác động mà toàn cầu hóa đem lại sẽ quyết định tới việc thái độ, khả năng thích ứng và chiến lược phát triển văn hóa của mỗi quốc gia. Để tận dụng tốt cơ hội này, đất nước ta cần chủ động, đón đầu quá trình và có những giải pháp để gìn giữ, phát huy những bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 146 SGK Văn 12 Cánh diều
Em thích đoạn văn: “Chưa có thời kì nào trong lịch sử đất nước chúng ta, nơi sức lao động sáng tạo… đã không còn là hiện tượng hiếm hoi” thuộc phần 2 về tác động của toàn cầu hóa đối với bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.
Với lập luận chặt chẽ, hợp lý cùng với những minh chứng thuyết phục và cụ thể, tác giả đã đưa ra những lý lẽ về tình hình hiện tại của giá trị văn hóa truyền thống bị xói mòn mạnh mẽ bởi những vấn nạn xã hội. Đó là lối sống hưởng thụ, sự tôn thờ của tiền bạc và sự coi thường các giá trị đạo đức của dân tộc. Đó là sự thương mại hóa của các sự kiện văn hóa, các lễ hội và biểu diễn nghệ thuật ngày nay. Đó là việc lớp trẻ mất đi kiến thức về phong tục truyền thống như hát dân ca. Đó là lối sống xa hoa, không biết lao động. Qua những từ ngữ chân thành và lập luận sâu sắc, đọc giả có thể nhận ra rõ ràng những ảnh hưởng tiêu cực của quá trình toàn cầu hóa đối với cuộc sống văn hóa hiện nay của dân tộc chúng ta.