Làng Việt Nam thường gần sông và kênh. Từ xa, nó giống như một khu rừng xanh mát, với những cây tre thẳng đứng, lá xoài rậm rạp, cây bông gạo, cây mít, cây cọ,... Màu xanh của cây cỏ phát sáng nổi bật trên nền trời xanh nhạt của ruộng lúa. Vào mùa xuân, sắc đỏ của hoa phượng và hoa gạo tạo nên một cảnh đẹp tuyệt vời. Thường thì, để bảo vệ quyền riêng tư, người dân thường xây hàng rào bằng tre hoặc gai, tạo ra một lớp vật liệu bảo vệ tốt, đồng thời cản trở việc nhìn thấy từ bên ngoài. Tại Phủ Diễn, do cây tre không phát triển, người dân đã xây hàng rào bằng sự kết hợp của cây lúa và cây gai, có tác dụng ngăn chặn mọi người vào làng. Cây lúa được trồng dày đặc, tạo ra một vòng tròn bao quanh làng, trong khi cây gai ngăn chặn người lạ xâm nhập. Tổ hợp này tạo ra một hàng rào dày và an toàn.
Khung cảnh của Việt Nam trở thành một công viên. Trên sông Sài Gòn ở Nam Kì, từ Thủ Dầu Một đến Sài Gòn, đặc biệt giữa Bình Sơn và Bình Triệu, hàng xóm dày đặc tạo thành một mảnh ghép của cây xanh. Con đường dài này mang lại một trong những khu vườn đẹp nhất ở Việt Nam.
(Theo Nguyễn Văn Huyên, Văn minh Việt Nam, Sđd, tr. 181)
Câu 1
Tìm yếu tố mô tả trong đoạn trích và phân tích tác dụng của nó.
Lời giải chi tiết:
Các yếu tố mô tả trong đoạn trích bao gồm: “những cây tre thẳng đứng”, “lá xoài rậm rạp”, “màu xanh của cây cỏ phát sáng”, “sắc đỏ của hoa phượng và hoa gạo”, “hàng rào bằng tre hoặc gai”, “cây lúa và cây gai kết hợp”, “hàng xóm dày đặc tạo thành một mảnh ghép của cây xanh”.
Những mô tả này giúp tạo ra một bức tranh sinh động về cảnh vật tự nhiên và làng quê Việt Nam, góp phần tăng tính chân thực và sống động cho văn bản.
Câu 2
Đoạn trích thể hiện thái độ gì của tác giả? Thái độ đó được thể hiện bằng cách nào?
Lời giải chi tiết:
Tác giả thể hiện thái độ yêu mến, tự hào đối với vẻ đẹp của làng quê Việt Nam và cảnh vật tự nhiên. Thái độ này được biểu hiện qua các cụm từ như: “một cảnh đẹp tuyệt vời”, “công viên”, “một trong những khu vườn đẹp nhất ở Việt Nam”.
Câu 3
So với cuộc sống làng quê hiện nay, bạn nhận thấy những thay đổi nào? Ý kiến của bạn về những thay đổi đó là gì?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn trích.
- Áp dụng kinh nghiệm cá nhân để phản ánh sự thay đổi trong làng quê hiện nay.
Lời giải chi tiết:
Đây là một câu hỏi mở. Học sinh có thể sử dụng những quan sát và trải nghiệm cá nhân hoặc tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn để so sánh với những gì được tác giả trình bày trong văn bản.
Gợi ý:
So với cuộc sống làng quê Việt Nam hiện tại, đã có nhiều thay đổi theo hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Người ta không còn phụ thuộc vào sức lao động của con người như trước, thay vào đó là sự áp dụng của các thiết bị máy móc hiện đại như máy cày, máy gặt. Hàng rào được làm chắc chắn hơn và ở một số làng quê, đã có sự chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp, với sự xuất hiện của nhiều nhà máy và xí nghiệp. Tuy nhiên, mặc dù có những thay đổi đó, làng quê vẫn giữ được những giá trị truyền thống, với việc tổ chức các lễ hội truyền thống và giữ được sự bình yên và giản dị của cảnh vật và con người.