Ngoài ra, bài tập cũng hỗ trợ thầy cô trong việc soạn giáo án cho tiết học Luyện từ và câu Tuần 19 cho học sinh của mình. Mời thầy cô và các em tham khảo nội dung dưới đây để ôn tập kiến thức một cách hiệu quả cho tiết học Luyện từ và câu lớp 5.
Hướng dẫn giải phần Nhận xét SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 12, 13
Câu 1
Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây:
a) Khi súng kíp của chúng ta mới bắn một phát, thì súng của họ đã bắn được năm, sáu mươi phát. Quan ta phải lạy súng thần công bốn lạy rồi mới bắn, trong khi đó đại bác của họ đã bắn được hai mươi viên.
Theo HÀ VĂN CẦU - VŨ ĐÌNH PHÒNG
b) Cảnh tượng xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đến trường.
THANH TỊNH
c) Những căn nhà đứng sau dãy tre rợp bóng mát; kia là những mái đình cong cong; và ở đó, sân phơi nắng.
ĐỖ CHU
Trả lời:
a) Đoạn a gồm hai câu kết hợp, mỗi câu có 2 phần:
Câu 1: Chỉ mới kịp bắn một phát súng kíp của chúng tôi / thì súng của họ đã bắn hơn năm, sáu mươi phát.
Câu 2: Trước khi quân ta bắn, chúng tôi đã cầu nguyện và thờ súng thần bốn lạy, / trong khi đó, đại bác của họ đã nổ liên tục hai mươi viên.
b) Câu b có 2 phần:
Bối cảnh xung quanh tôi đang thay đổi rất nhanh: / hôm nay là ngày tôi đi học.
c) Câu c có 3 phần:
Ở đây là những căn nhà nằm sau dãy tre; / đây là những mái đình uốn cong; / và ở đó, sân phơi nắng.
Câu 2
Ranh giới giữa các phần của câu được xác định bằng những từ hoặc dấu câu nào?
Trả lời:
a) Từ “thì' là điểm chia cắt giữa hai phần của câu.
“Dấu phẩy' là điểm chia cắt giữa hai phần của câu.
b) “Dấu hai chấm” được sử dụng để phân chia hai phần của câu.
c) Các 'dấu chấm phẩy” được dùng để phân cách ba phần của câu.
Hướng dẫn giải phần Luyện tập SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 13, 14
Câu 1
Trong các câu dưới đây, câu nào là câu ghép? Các vế của câu ghép được nối với nhau như thế nào?
a) Dân ta có tinh thần yêu nước mãnh liệt. Đó là một truyền thống quý giá của chúng ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần đó lại bùng cháy, tạo nên một làn sóng mạnh mẽ, to lớn, vượt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, tiêu diệt tất cả kẻ thù ngoại xâm và lũ cướp nước.
HỒ CHÍ MINH
b) Anh ta giữ thỏi thép hồng như giữ một con cá sống. Dưới những nhát đập mạnh mẽ của anh, con cá lừa đó vùng vẫy, quằn quại, cố gắng thoát khỏi. Nó nhấm chặt răng, nó đề kháng, nó không chịu nhượng bộ.
Theo NGUYÊN NGỌC
c) Tôi rụng một chiếc lá sòi đỏ rực xuống dòng nước. Một chú nhái nhỏ nhắn như đã chờ từ lâu nhảy nhẹ lên ngồi yên trên đó. Chiếc lá trôi nhẹ nhàng, chú nhái nhỏ ngoan ngoãn cố giữ thăng bằng trên đó khi chiếc thuyền đỏ rực lặng lẽ trôi xuôi dòng.
TRẦN HOÀI DƯƠNG
- Các câu ghép và các vế câu:
+ Đoạn a có 1 câu ghép với 4 phần: Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng (2 trạng ngữ) thì tinh thần đó lại bùng cháy / nó tạo thành... to lớn / nó vượt qua... khó khăn / nó đánh bại... lũ cướp nước.
+ Đoạn b có 1 câu ghép với 3 phần: Nó nhấm chặt răng / nó đối đầu với anh / nó không đầu hàng.
+ Đoạn c có 1 câu ghép với 3 phần: Chiếc lá nhẹ bay, / chú nhái nhỏ nhắn cố gắng giữ thăng bằng / và chiếc thuyền đỏ rực trôi lặng lẽ dọc theo dòng nước.
- Cách liên kết các vế câu:
+ Trong đoạn a: 4 vế câu được liên kết trực tiếp với nhau, giữa các vế có dấu phẩy.
+ Trong đoạn b: 3 vế câu được liên kết trực tiếp với nhau, giữa các vế có dấu phẩy.
+ Trong đoạn c: Vế 1 và vế 2 được liên kết trực tiếp, giữa 2 vế có dấu phẩy, sau đó vế 2 kết nối với vế 3 bằng từ quan hệ “rồi”.
Câu 2
Viết đoạn miêu tả từ 3 đến 5 câu về ngoại hình một người bạn của tôi, trong đó có ít nhất một câu ghép. Các vế trong câu ghép được nối với nhau bằng cách nào.
Trả lời:
Đoạn văn 1: Tuấn Hùng có hình dáng cơ bắp. Với sở thích vận động, anh ta có cơ thể săn chắc, đầy sức mạnh. Tóc đen cắt ngắn, gọn gàng và mát mẻ. Đôi mắt sáng lên trên khuôn mặt, tạo ra vẻ đẹp đặc biệt. Luôn tươi cười và vui vẻ, anh ấy thường khoe nụ cười rạng rỡ và hàng răng trắng sáng. Do đó, mọi người luôn yêu quý Tuấn Hùng rất nhiều.
- Câu ghép: Với sở thích vận động, anh ta có cơ thể săn chắc, đầy sức mạnh.
- Cách nối hai vế câu: sử dụng quan hệ từ “với” và dấu phẩy
Đoạn văn 2: Trong lớp, bạn mà tôi yêu quý nhất là Lan. Cô bé này vô cùng dễ thương và đáng yêu. Vóc dáng nhỏ nhắn, bước đi nhẹ nhàng, tóc ngắn gọn. Nhưng điều đặc biệt ở Lan chính là nụ cười. Mỗi khi cô ấy mỉm cười, như một mùa thu sáng rực. Đôi mắt long lanh càng làm nụ cười của Lan trở nên duyên dáng hơn.
- Câu ghép trong đoạn văn trên là: Vóc của người bạn nhỏ nhắn, dáng đi nhanh nhẹn, và mái tóc được cắt ngắn gọn gàng.
- Các vế câu được nối với nhau bằng dấu phẩy.
Lý thuyết về Cách nối các vế câu ghép
Có hai cách nối các vế câu trong câu ghép:
1. Sử dụng từ có tác dụng nối
2. Nối trực tiếp (không sử dụng từ nối). Trong trường hợp này, giữa các vế câu cần có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.