Thầy cô có thể tham khảo bài tập này để soạn giáo án Luyện từ và câu Tuần 23 cho học sinh của mình. Mời thầy cô và các em tải miễn phí bài viết dưới đây để ôn tập kiến thức cho tiết học Luyện từ và câu.
Hướng dẫn giải phần Nhận xét SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 54
Câu 1
Phân tích cấu trúc của câu ghép dưới đây:
Không chỉ Hồng chăm chỉ học mà bạn ấy còn rất chăm chỉ làm việc.
Trả lời:
Câu ghép 'Không chỉ Hồng chăm chỉ học mà bạn ấy còn rất chăm chỉ làm việc' bao gồm 2 vế câu:
Vế 1: Không chỉ Hồng / chăm chỉ học
CN VN
Không chỉ... mà... là một cặp quan hệ từ nối hai vế câu.
Vế 2: Mà bạn ấy / còn rất chăm làm.
CN VN
Câu này sử dụng cặp quan hệ từ không chỉ... mà..... để thể hiện quan hệ tăng tiến.
Câu 2
Tìm thêm các cặp quan hệ từ khác có thể nối các vế câu thể hiện quan hệ tăng tiến.
Trả lời:
Ngoài cặp quan hệ từ chẳng những... mà... để nối các vế câu thể hiện quan hệ tăng tiến, còn có thể sử dụng các cặp khác như: không những... mà..., không chỉ... mà..., không phải chỉ... mà...
Ví dụ: Không những Nam chăm học mà bạn ấy còn rất chăm làm.
Nam không chỉ chăm học mà bạn ấy còn rất chăm làm.
Ghi nhớ Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ
Để thể hiện quan hệ tăng tiến giữa các vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một trong các cặp quan hệ từ: không những... mà..., không chỉ... mà..., không những... mà..., không phải chỉ ... mà...
Hướng dẫn giải phần Luyện tập SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 54, 55
Câu 1
Tìm và phân tích cấu tạo của câu ghép chỉ quan hệ tăng tiến trong mẩu chuyện vui sau:
Người lái xe đãng trí
Một người đàn ông hoảng sợ gọi điện tới đồn công an:
- A lô! Xin các anh đến giúp tôi ngay! Tôi đã khoá cửa xe cẩn thận nhưng bọn trộm vẫn đột nhập vào xe của tôi. Bọn bất lương ấy không chỉ ăn cắp tay lái mà chúng còn lấy luôn cả bàn đạp phanh. Thật không thể tưởng tượng nổi!
Lát sau, khi hai cảnh sát vừa được phái đi thì trực ban của đồn lại nhận được một cuộc điện thoại:
- Xin lỗi vì đã làm phiền các anh. Hóa ra tôi đã ngồi nhầm vào hàng ghế sau.
Theo báo MỰC TÍM
Trả lời:
Vế 1: Bọn trộm bất lương ấy / không chỉ ăn cắp tay lái
CN VN
Vế 2: Mà chúng / còn lấy luôn cả bàn đạp phanh
CN VN
Cặp quan hệ từ thể hiện quan hệ tăng tiến giữa các vế câu ghép trong câu là: không chỉ ....... mà .........
Câu 2
Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống:
a) Tiếng cười không chỉ đem lại niềm vui cho mọi người mà nó còn là một liều thuốc trường sinh.
b) ... hoa sen đẹp ... nó còn là biểu tượng của sự thanh khiết trong tâm hồn Việt Nam.
c) Ngày nay, trên đất nước ta, ... công an làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự, an ninh...mỗi một người dân đều có trách nhiệm bảo vệ công cuộc xây dựng hoà bình.
Trả lời:
a) Tiếng cười không những đem lại niềm vui cho mọi người mà nó còn là một liều thuốc trường sinh.
b) Không chỉ hoa sen đẹp mà nó còn tượng trưng cho sự thanh khiết của tâm hồn Việt Nam.
c) Ngày nay, trên đất nước ta, không chỉ công an làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự, an ninh mà mỗi một người dân đều có trách nhiệm bảo vệ công cuộc xây dựng hòa bình.
Bài tập Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ
Câu 1: Đọc câu sau và xét xem các nhận định phía dưới đúng hay sai?
Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy đường thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.
☐ Vế câu chỉ điều kiện (giả thiết) là nếu ông trả lời đúng, ngựa của ông sẽ đi một ngày được mấy đường.
☐ Vế câu chỉ điều kiện (giả thiết) là nếu tôi trả lời đúng, tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.
☐ Vế câu chỉ kết quả là nếu ông trả lời đúng, ngựa của ông sẽ đi một ngày được mấy đường.
☐ Vế câu chỉ kết quả là nếu tôi trả lời đúng, tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.
☐ Các quan hệ từ nối chúng ở trong câu đó là nếu…thì…
Giải đáp:
Xác định các phần trong câu ghép
Nếu ông trả lời đúng, ngựa của ông sẽ đi một ngày được mấy đường //
Điều kiện (giả thiết)
thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường .
Kết quả:
Nhận định chính xác là:
- Phần điều kiện (giả thiết) trong câu là nếu ông trả lời đúng, ngựa của ông sẽ đi được một ngày bao xa.
- Phần kết quả là tôi sẽ thông báo cho ông biết trâu của tôi một ngày có thể cày được bao nhiêu đường.
- Các từ liên kết ở trong câu là nếu…thì….
Đáp án đúng: Đánh dấu x vào ô trống số 1, 4, 5
Câu 2: Đọc câu sau và xét xem các nhận định phía dưới đúng hay sai?
Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương
☐ Vế điều kiện (giả thiết) là nếu là chim/nếu là hoa/nếu là mây
☐ Vế điều kiện (giả thiết) là tôi sẽ là loài bồ câu trắng/ tôi sẽ là một đóa hướng dương/ tôi sẽ là một vầng mây ấm
☐ Vế kết quả là nếu là chim/nếu là hoa/nếu là mây
☐ Vế kết quả là tôi sẽ là loài bồ câu trắng/ tôi sẽ là một đóa hướng dương/ tôi sẽ là một vầng mây ấm
☐ Quan hệ từ nếu
Lời giải:
Xác định các vế trong câu
Nếu là chim , tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Điều kiện KQ
Nếu là hoa , tôi sẽ là một đóa hướng dương
ĐK KQ
Nếu là mây , tôi sẽ là một vầng mây ấm
ĐK KQ
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương
Câu đơn
Những nhận định đúng trong câu là
- Vế điều kiện (giả thiết) là nếu là chim/nếu là hoa/nếu là mây
- Vế kết quả là tôi sẽ là loài bồ câu trắng/ tôi sẽ là một đóa hướng dương/tôi sẽ là một vầng mây ấm
- Quan hệ từ nếu
Đáp án đúng: Đánh dấu x vào ô trống số 1, 4, 5
Câu 3: Điền một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ điều kiện – kết quả hoặc giả thiết – kết quả:
Nếu ta tự phụ …………..
A. và coi thường người khác.
B. thì ta sẽ gặp thất bại
C. sau đó coi thường người khác
D. Thế kinh
Giải thích:
A, C, D không tạo thành câu hoàn chỉnh khi ghép lại
Đáp án chính xác: B. nếu chúng ta làm như vậy, chúng ta sẽ gánh chịu thất bại