Bài tập Tiếng Việt lớp 5 trang 91: Luyện tập kỹ năng diễn đạt và thảo luận
Lời giải bài tập Tập làm văn: Luyện tập thuyết trình, tranh luận trang 91 Tiếng Việt lớp 5 chi tiết và hữu ích sẽ giúp các em học sinh hiểu rõ và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5.
Câu 1 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Đọc lại đoạn văn 'Cái gì quý nhất?', sau đó cho biết quan điểm của bạn:
a) Tranh luận của các bạn Hùng, Quý, Nam xoay quanh chủ đề gì?
b) Mỗi bạn có ý kiến như thế nào? Họ đưa ra những lý lẽ nào để bảo vệ quan điểm của mình?
c) Giáo viên muốn thuyết phục Hùng, Quý, Nam công nhận điều gì? Giáo viên đã lập luận như thế nào? Cách diễn đạt của giáo viên thể hiện tính tranh luận như thế nào?
Trả lời:
a) Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề: Điều gì là quý nhất trên đời.
b) Ý kiến của mỗi bạn và lý do đưa ra để bảo vệ ý kiến:
- Hùng: quý nhất là gạo
Lý do: không có gạo thì không thể sống được.
- Nam: thời gian là quý nhất
Lí do: chỉ khi có thời gian mới có thể sản xuất được lúa gạo và kiếm được tiền.
- Quý: vàng bạc là quý nhất
Lí do: Có vàng bạc là có tiền, có tiền là có thể mua được lúa gạo và vàng bạc.
c) Ý kiến của giáo viên
- Giáo viên thuyết phục học sinh công nhận giá trị của người lao động như là quý nhất.
- Giáo viên lập luận: Lúa gạo, vàng bạc và thời gian đều quý nhưng không phải là quý nhất. Nếu không có người lao động, không có lúa gạo, không có vàng bạc, tức là mọi thứ sẽ không tồn tại, và thời gian cũng chỉ trôi qua một cách vô nghĩa.
- Cách diễn đạt của giáo viên phản ánh thái độ tranh luận: Giáo viên biểu hiện sự tôn trọng và công nhận ý kiến của đối thoại.
+ Đồng ý với ý kiến của Hùng, Quý, Nam.
+ Đưa ra câu hỏi (ý kiến của giáo viên): 'Ai làm ra lúa gạo, ai sử dụng thì giờ?', sau đó trình bày và giải thích để thuyết phục các học sinh.
Câu 2 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Hãy đóng vai một trong ba bạn (Hùng, Quý, Nam) và nêu ý kiến tranh luận bằng cách mở rộng thêm lý lẽ và dẫn chứng để lời tranh luận trở nên thuyết phục hơn.
Trả lời:
Học sinh tự thực hiện các vai diễn.
Câu 3 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 1): Thảo luận về phương pháp thuyết trình, tranh luận.
Trả lời:
a) Các câu trả lời đúng được sắp xếp theo thứ tự: bắt đầu từ điều kiện quan trọng nhất, cơ bản nhất:
- Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
- Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
- Phải biết cách trình bày lý lẽ và dẫn chứng.
b. Khi thuyết trình, tranh luận, để tăng sức thuyết phục và đảm bảo tính lịch sự, người nói cần có thái độ lịch thiệp, hòa nhã và tôn trọng ý kiến của đối thoại, biết lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu ý kiến đúng, tránh phản ứng nhanh, vội vã hoặc cố chấp, không chấp nhận ý kiến của người khác.
Xem giải bài tập Tiếng Việt lớp 5:
Trắc nghiệm Tập làm văn: Luyện tập thuyết trình, tranh luận (có đáp án)
Câu 1: Đọc lại câu chuyện Cái gì quý nhất? và cho biết Hùng, Quý, Nam tranh luận về điều gì?
Xem câu chuyện
Cái gì quý nhất?
Một ngày, trên đường về nhà từ trường, Hùng, Quý và Nam thảo luận về điều gì là quý nhất trên thế giới này.
Hùng nói: 'Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Có thấy ai không ăn mà sống được không?'
Quý và Nam đồng tình với ý kiến đó. Nhưng chỉ sau mười bước, Quý vội vã phản bác: 'Bạn Hùng nói không đúng. Quý nhất phải là vàng. Mọi người thường nói quý như vàng là gì! Có vàng là có tiền, có tiền sẽ mua được lúa gạo!'
Nam nhanh chóng tiếp tục: 'Quý nhất là thời gian. Thầy giáo luôn nói thời gian quý hơn vàng bạc. Chỉ có thời gian mới có thể sản xuất được lúa gạo, vàng bạc!'
Trong cuộc tranh luận, mọi người đều có lý, không ai chịu thua. Ngày hôm sau, ba bạn đã tới nhờ thầy giáo phân giải.
Nghe xong, thầy mỉm cười và nói:
- Lúa gạo quý vì phải đổ bao nhiêu mồ hôi mới làm ra được. Vàng cũng quý vì nó rất đắt và hiếm. Nhưng thì giờ đã qua thì không ai lấy lại được, rất quý. Tuy nhiên, lúa gạo, vàng bạc và thì giờ vẫn chưa phải là quý nhất. Ai làm ra lúa gạo, vàng bạc, ai biết sử dụng thì giờ? Đó chính là người lao động các em ạ. Nếu không có người lao động, không có lúa gạo, không có vàng bạc, nghĩa là tất cả mọi thứ đều không có, và thì giờ cũng trôi qua một cách vô nghĩa.
TRỊNH MẠNH
Tranh luận: thảo luận để tìm ra sự đúng đắn.
Phân giải: giải thích rõ ràng sự đúng sai, sự tương phản, và hậu quả.
A. Ba bạn tranh luận về điều gì gần gũi nhất với con người.
B. Các bạn thảo luận về điều gì là quý nhất.
C. Các bạn tranh luận về điều gì xuất hiện trước tiên.
D. Các bạn tranh luận về điều gì có tuổi thọ cao nhất.
Câu 2: Con hãy kết hợp các câu trả lời ở cột bên trái với cột bên phải để tạo thành quan điểm của các bạn về vấn đề Cái gì quý nhất?
Câu 3: Đọc lại câu chuyện Cái gì quý nhất? và cho biết thầy giáo muốn thuyết phục các bạn công nhận điều gì?
A. Tri thức là vốn quý nhất.
B. Lao động là người quý nhất.
C. Trẻ em là báu vật quý nhất.
D. Trí tuệ là tài sản quý nhất.
Câu 4: Đọc lại câu chuyện Cái gì quý nhất? và cho biết thầy đã lập luận như thế nào?
A. Không có người lao động, không có lúa gạo, vàng bạc và thì giờ cũng trôi qua không ý nghĩa.
B. Lúa gạo, vàng bạc và thời gian đều là những điều không thể tồn tại mãi mãi. Người lao động mới là người quý nhất.
C. Lúa gạo, vàng và thời gian đều có giá trị nhưng chưa phải là quý nhất. Không có người lao động thì không có lúa gạo, vàng bạc và thời gian cũng trôi qua không ý nghĩa.
D. Lúa gạo, vàng và thời gian đều quý nhưng chưa phải là quý nhất. Trẻ em là những con người quý nhất vì chính họ là tương lai của đất nước.
Câu 5: Đọc lại câu chuyện Cái gì quý nhất? và cho biết cách thầy giáo diễn đạt thể hiện sự tôn trọng đối với người nghe và đưa ra lập luận vừa có cảm xúc vừa có lí ở điểm nào?
Các chủ đề khác có nhiều người quan tâm