1. Những kiến thức cần ghi nhớ
Phần 1. Ngày và giờ
Để xác định giờ chính xác khi kim phút chỉ vào số 12, số 3 hoặc số 6, bạn cần hiểu rõ mối quan hệ giữa giờ và phút.
- Một ngày bao gồm 24 giờ
- 24 giờ trong một ngày được tính từ 12 giờ đêm của hôm trước đến 12 giờ đêm của hôm sau
- Buổi sáng: từ 1 giờ sáng đến 10 giờ sáng
- Buổi trưa: 11 giờ trưa và 12 giờ trưa
- Buổi chiều: từ 1 giờ chiều (13 giờ) đến 6 giờ chiều (18 giờ)
- Buổi tối: từ 7 giờ tối (19 giờ) đến 9 giờ tối (21 giờ)
- Buổi đêm: từ 10 giờ đêm (22 giờ) đến 12 giờ đêm (24 giờ)
Phần 2. Ngày và tháng
- Các tháng 1, 3, 5, 7, 8, 10, 12 đều có 31 ngày
- Các tháng 4, 6, 9, và 11 có 30 ngày
- Tháng 2 có 28 hoặc 29 ngày tùy năm.
a) Các bài toán về giờ và phút - thực hành với đồng hồ
Dạng 1: Đọc giờ từ đồng hồ đã cho trước
- Xác định kim giờ và kim phút trên đồng hồ
- Khi kim phút chỉ vào số 12, em đọc giờ đúng nguyên vẹn
- Khi kim phút chỉ vào số 3, em đọc giờ và 15 phút
- Khi kim phút chỉ vào số 6, em đọc giờ và 30 phút hoặc là nửa giờ
Dạng 2: Cộng trừ đơn vị thời gian
Khi thực hiện phép cộng hoặc trừ hai số có cùng đơn vị đo, chỉ cần cộng (hoặc trừ) các số và giữ nguyên đơn vị đo trong kết quả
Dạng 3: Tính thời gian đã trôi qua:
Để xác định khoảng thời gian giữa hai mốc thời gian cùng đơn vị, em chỉ cần trừ số nhỏ khỏi số lớn và giữ nguyên đơn vị đo trong kết quả.
b) Các bài toán liên quan đến ngày và tháng
Dạng 1: Xác định số ngày trong một tháng cho trước?
Quan sát tờ lịch của tháng đó và kiểm tra ngày cuối cùng trong tháng để biết số ngày của tháng.
Ví dụ: Trong lịch tháng 4 dưới đây, tháng đó có 30 ngày, và ngày cuối cùng rơi vào thứ tư.
Dạng 2: Xác định ngày, tháng cụ thể là thứ mấy trong lịch tháng
- Bước 1: Mở lịch theo tháng và năm đã cho
- Bước 2: Tìm ngày cụ thể và theo dõi cột thứ tương ứng
Sau đó, bạn có thể xác định ngày và tháng cụ thể thuộc thứ nào trong tuần.
Ví dụ: Trong lịch tháng 4 dưới đây, ngày 13 tháng 4 rơi vào thứ mấy trong tuần?
- Tìm ngày 13 tháng 4 trên lịch
- Dò theo cột thứ để xác định ngày cần tìm
Do đó, ngày 13 tháng 4 rơi vào chủ nhật
Dạng 3: Để xác định ngày, tháng tương ứng với cùng thứ trong tuần kế tiếp hoặc tuần trước, em chỉ cần cộng hoặc trừ 7 ngày.
Ví dụ:
Ngày 13 tháng 4 trên lịch là chủ nhật tuần này. Vậy chủ nhật tuần sau sẽ rơi vào ngày nào?
Cách giải chi tiết:
- Cách 1: tìm đến ngày 13 tháng 4 trên tờ lịch
Dóng thằng đến tuần sau để xác định ngày
Vạy chủ nhật này là ngày 13 tháng 4 thì chủ nhật sau là ngày 20 tháng 4
Cách 2: Chủ nhật này là ngày 13 thì chủ nhật sau sẽ tăng thêm 7 ngày và đến ngày là 13 + 7 = 20
Chủ nhật tuần sau sẽ rơi vào ngày 20 tháng 4
2. Bài tập toán liên quan đến việc xác định ngày, giờ, tháng và xem lịch
Câu 1:
a. Tìm các ngày còn thiếu trong lịch tháng 12 dưới đây:
b. Xem lịch tháng 12 rồi trả lời câu hỏi sau
- Tháng 12 có tổng số ngày là bao nhiêu?
- Ngày đầu tháng 12 thuộc thứ mấy?
- Ngày cuối tháng 12 thuộc thứ mấy?
Hướng dẫn cách giải:
a. Những ngày còn thiếu bao gồm: ngày 10, ngày 14, ngày 16, ngày 20, ngày 22, ngày 26, ngày 28
b. - Tháng 12 có tổng cộng 31 ngày
- Ngày đầu tiên của tháng 12 rơi vào thứ 4
- Ngày cuối cùng của tháng 12 là thứ 6
Câu 2. Điền số phù hợp vào chỗ trống
a. Thời điểm bạn thức dậy vào buổi sáng là lúc .... giờ ... phút
b. Thời gian bắt đầu lớp học của bạn là lúc ... giờ ... phút
c. Thời điểm kết thúc lớp học của bạn là lúc .... giờ ... phút
Hướng dẫn chi tiết để giải quyết:
Hãy theo dõi đồng hồ để xác định thời gian thực hiện từng công việc:
a. Thời gian bạn thức dậy vào buổi sáng là 6 giờ 30 phút
b. Thời gian lớp học của bạn bắt đầu là lúc 8 giờ sáng
c. Thời điểm lớp học kết thúc là lúc 16 giờ 30 phút
Câu 3. Xem thời khóa biểu lớp học của bạn và điền câu trả lời vào chỗ trống
a. Vào lúc 10 giờ 30 phút thứ Năm, bạn học môn gì?
....
b. Bạn học môn gì vào lúc 15 giờ 15 phút thứ Sáu?
...
Hướng dẫn giải chi tiết:
Hãy xem thời khóa biểu để biết bạn học môn gì vào lúc 10 giờ 30 phút thứ Năm và môn gì vào lúc 15 giờ 15 phút thứ Sáu.
Bạn có thể điền như sau:
a. Môn Toán
b. Môn Tiếng Việt
Câu 4: Xem lịch này để tìm câu trả lời
a. Trong tháng này, bạn có tiết học hoạt động trải nghiệm vào những ngày nào?
....
b. Trong tháng này, bạn có bao nhiêu ngày Chủ Nhật? Những ngày đó là những ngày nào?
....
Hướng dẫn chi tiết:
Xem tờ lịch và điền câu trả lời:
Gợi ý:
a. Ngày 9 và ngày 23
b. Có tổng cộng 4 ngày: ngày 6, ngày 13, ngày 20, ngày 27
Câu 5: Xem lịch tháng 5 dưới đây và điền câu trả lời vào chỗ trống
a. Ngày 1 tháng 5 là ngày Quốc tế Lao động. Ngày đó thuộc thứ mấy?
...
b. Nếu hôm nay là ngày 15 tháng 5 và trường của Rô bốt dự định tổ chức buổi tổng kết năm học vào thứ Tư tuần tới, ngày đó sẽ rơi vào ngày nào?
....
Hướng dẫn giải chi tiết:
+ Sau khi kiểm tra lịch, tôi nhận thấy rằng ngày 1 tháng 5 là Chủ Nhật. Dựa vào đó, tôi trả lời câu a như sau:
a. Chủ nhật:
Tôi kiểm tra lịch và thấy ngày 15 tháng 5 rơi vào Chủ Nhật. Do đó, thứ Tư tuần sau sẽ là ngày 18 tháng 5. Vì vậy, câu b có đáp án như sau:
b. Ngày 18 tháng 5
Ngày 19 tháng 5
3. Bài tập để luyện tập cá nhân
Câu 1:
a. Mẹ trở về nhà lúc 18 giờ. Vậy, thời điểm mẹ về nhà là khoảng thời gian nào trong ngày?
b. Bố đi ngủ lúc 22 giờ. Hãy xác định lúc bố đi ngủ là buổi tối hay đêm?
Câu 2:
a. Ngày 14 tháng 4 rơi vào thứ Tư. Vậy ngày 22 tháng 4 cùng năm đó sẽ là thứ mấy?
b. Nếu ngày 17 tháng 5 là thứ hai, thì ngày 20 tháng 5 trong cùng năm đó là thứ mấy?
c. Ngày 16 tháng 1 là thứ sáu. Vậy ngày 13 tháng 1 của cùng năm đó là thứ mấy?
d. Nếu ngày 20 tháng 11 là thứ sáu, thì ngày 12 tháng 11 trong cùng năm đó là thứ mấy?
Câu 3: Nếu thứ ba tuần này là ngày 16 tháng 12, thì thứ ba tuần tới sẽ là ngày nào và tháng mấy?
a. Nếu thứ ba của tuần này là ngày 16 tháng 12, thì thứ ba của tuần kế tiếp sẽ rơi vào ngày nào và tháng mấy?
b. Nếu chủ nhật tuần này rơi vào ngày 20 tháng 11, thì chủ nhật của tuần trước sẽ là ngày nào, tháng mấy?
Câu 4: Nếu ngày thứ ba trong tuần này là ngày chẵn, thì ngày thứ ba tuần tới cũng sẽ là ngày chẵn, phải không?
Câu 5: Từ thứ ba đến thứ bảy trong cùng một tuần là khoảng cách bao nhiêu ngày? Hôm nay là thứ ba, và sau 5 ngày nữa, Lan sẽ đón bố từ chuyến công tác trở về. Vậy bố của Lan sẽ về vào thứ mấy?
Câu 6: Lan nói: 'Tháng 2 của năm không nhuận có 5 ngày chủ nhật.' Thảo phản đối: 'Không đúng! Tháng 2 của năm không nhuận chỉ có 4 ngày chủ nhật.' Vậy ai đúng, ai sai giữa Lan và Thảo?
Câu 7: Đây là lịch của tháng 4.
Tháng 4 có tổng cộng 30 ngày.
Xem trên tờ lịch và cho biết:
- Những ngày thứ sáu trong tháng 4 là những ngày nào?
- Nếu ngày thứ ba tuần này là 20 tháng 4, vậy thì ngày thứ ba của tuần trước và tuần sau là ngày nào?
- Ngày 30 tháng 4 rơi vào thứ mấy?