Bài tập Toán lớp 3: Phép chia hoàn chỉnh và phép chia có dư

1. Kiến thức toán lớp 3 về phép chia hoàn chỉnh và phép chia có dư

- Phép chia có dư là phép chia mà kết quả có phần dư

Ví dụ: thực hiện phép chia 58 chia cho 3

Thực hiện phép chia như sau:

+ 5 chia 3 được 1. 1 nhân 3 là 3, 5 trừ 3 còn 2

+ Hạ 8 xuống, 28 chia 3 được 9. 9 nhân 3 là 27, 28 trừ 27 còn 1

Vậy 58 chia 3 bằng 19 (dư 1)

+ Nhận xét: Trong phép chia có dư, số dư luôn nhỏ hơn số chia và giá trị lớn nhất của số dư là một đơn vị nhỏ hơn số chia

- Phép chia hết là phép chia mà số dư bằng 0.

Ví dụ: thực hiện phép chia 84 chia 6

Thực hiện phép chia như sau:

+ 5 chia 4 được 1. 1 nhân 4 là 4, 5 trừ 4 còn 1

+ Hạ 2 xuống, 12 chia 4 được 3. 3 nhân 4 là 12, 12 trừ 12 còn 0

+ Do đó, 52 chia 4 bằng 13

+ Số bị chia = số chia nhân thương cộng số dư

2. Bài tập ứng dụng về Toán lớp 3: phép chia hết và phép chia có dư

I. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Số dư của phép chia 73 chia 4 là gì?

Đáp án: A

Câu 2: Số dư của phép chia 85 chia 5 là bao nhiêu?

Đáp án: A

Câu 3: Trong phép chia có dư với số chia là 7, số dư lớn nhất có thể là bao nhiêu?

Đáp án: B

Câu 4: Phép chia nào dưới đây có số dư giống như phép chia 27 chia 2?

Đáp án: B

Câu 5: Một số chia cho 8 được 6 với số dư 3. Số đó là gì?

Đáp án: A

II. Bài tập tự luận

Bài 1: Đặt phép tính rồi tính toán:

Đáp án:

Học sinh tự đặt các phép chia và thực hiện tính toán

Bài 2: Một lớp học có 45 học sinh được chia đều thành 3 hàng. Mỗi hàng có bao nhiêu học sinh?

Đáp án:

Số học sinh mỗi hàng là:

45 chia 3 bằng 15 (học sinh)

Kết quả: 15 học sinh

Bài 3: Một thùng dầu 84 lít được phân chia đều vào 5 can. Mỗi can chứa bao nhiêu lít dầu và thùng còn thừa bao nhiêu lít?

Đáp án:

Mỗi can dầu chứa lượng dầu là:

84 chia 5 bằng 16 lít với dư 4 lít

Kết quả: 16 lít dầu và dư 4 lít dầu

Bài 4: Cho phép chia có số chia và thương đều bằng nhau, đều là số lẻ một chữ số, và số dư là 7. Tìm số bị chia của phép chia đó.

Đáp án:

Số chia và thương trong phép chia là 9 vì 9 là số lẻ một chữ số và lớn hơn số dư.

Số bị chia của phép chia đó là:

9 nhân 9 cộng 7 bằng 88

Kết quả: 88

Câu 5: Trong các phép chia dưới đây, những phép chia nào có số dư giống nhau?

a) 37 chia 2;

b) 64 chia 5;

c) 45 chia 6;

d) 73 chia 8;

e) 76 chia 6;

g) 453 chia 9.

Kết quả: 

Kết quả tính: 37 chia 2 bằng 18 dư 1; 64 chia 5 bằng 12 dư 4; 45 chia 6 bằng 7 dư 3; 73 chia 8 bằng 9 dư 1; 76 chia 9 bằng 8 dư 4; 453 chia 9 bằng 50 dư 3.

Do đó, các phép chia có cùng số dư là: 37 chia 2 và 73 chia 8 đều dư 1; 64 chia 5 và 76 chia 9 đều dư 4; 45 chia 6 và 453 chia 9 đều dư 3.

Câu 6: Xác định giá trị của y sao cho phù hợp:

a) y chia 8 được 234 dư 7

b) 47 chia y được 9 dư 2

Kết quả: 

a) y chia 8 bằng 234 dư 7

y = 234 nhân 8 cộng 7

y = 1872

y = 1879

b) 47 chia y được 9 dư 2

y = (47 trừ 2) chia 9

y = 45 chia 9

y = 5

Câu 6: Với mỗi bộ quần áo cần 3 mét vải, nếu có 85 mét vải thì may được tối đa bao nhiêu bộ và còn dư bao nhiêu mét?

Đáp án:

Thực hiện phép chia ta có:

85 chia 3 bằng 28 dư 1.

Do đó, có thể chở được tối đa 28 bộ quần áo và còn thừa 1 mét vải.

Kết quả: 28 bộ quần áo; còn lại 1 mét vải.

Câu 7: Một đoàn khách có 55 người muốn qua sông, nhưng mỗi thuyền chỉ chở tối đa 5 người (bao gồm cả người lái). Cần ít nhất bao nhiêu thuyền để vận chuyển toàn bộ đoàn khách?

Đáp án:

Mỗi thuyền có thể chở tối đa số khách là:

Số người tối đa mỗi thuyền chở được là: 5 – 1 = 4 người

Tiến hành phép chia, ta có:

55 : 4 = 13 (dư 3)

Cần 13 thuyền để chở 4 người khách mỗi thuyền, còn lại 3 người khách cần thêm 1 thuyền nữa.

Do đó, số thuyền tối thiểu cần là:

Số thuyền cần là: 13 + 1 = 14

Kết quả: 14 thuyền

Câu 8: Ngày 20/11/2008 là thứ năm. Vậy ngày 20/11/2009 sẽ rơi vào thứ mấy?

Đáp án:

Khoảng thời gian từ 20/11/2008 đến 20/11/2009 có tổng cộng 365 ngày (do năm 2008 là năm nhuận).

Một tuần có 7 ngày.

Thực hiện phép chia ta có:

365 chia cho 7 bằng 52 với dư 1

Sau 52 tuần, ngày sẽ chuyển từ thứ năm sang thứ sáu. Do đó, ngày 20/11/2009 là thứ sáu.

3. Bài tập nâng cao về phép chia hết và phép chia có dư

Câu 1: Tìm giá trị y trong phép chia với số bị chia là số lớn nhất có hai chữ số, thương là 6 và số dư nhỏ hơn thương 3 đơn vị.

Câu 2: Tìm giá trị y trong phép chia với số chia là 12, thương bằng 14, và số dư là số lớn nhất có thể trong phép chia.

Câu 3: Một số khi chia cho 8 có thương là 42 và dư 2. Nếu số đó được chia cho 7 thì kết quả là bao nhiêu?

Câu 4: Nếu hôm nay là thứ tư, thì sau 97 ngày sẽ là thứ mấy?

Câu 5: Một xe khách cỡ vừa chở được 30 hành khách, một xe bus cỡ nhỏ chở được 8 hành khách, và một xe khách cỡ lớn chở được 52 hành khách. Cần bao nhiêu xe khách cỡ lớn để chở hết hành khách từ 8 xe bus cỡ nhỏ và 13 xe bus cỡ vừa (đề thi Olympic Đông Nam Á)?

Câu 6: Một cửa hàng có 465 kg gạo thơm, được đóng thành bao với mỗi bao nặng 8 kg. Hỏi cần tối thiểu bao nhiêu bao để chứa hết số gạo này?

Câu 7: Khi chia một số cho 8, thương thu được là số lớn nhất có hai chữ số và số dư là lớn nhất có thể. Vậy số dư khi chia số đó cho 7 là bao nhiêu?

Câu 8: Có 31 mét vải, mỗi bộ quần áo cần 3 mét vải. Tính số bộ quần áo tối đa có thể may được và số mét vải còn dư?

Câu 9: Lớp học có 33 học sinh, phòng học chỉ có loại bàn 2 chỗ ngồi. Hỏi cần ít nhất bao nhiêu bàn để đủ chỗ cho tất cả học sinh?

Câu 10: Đoàn khách du lịch gồm 50 người cần thuê xe 4 chỗ ngồi. Hỏi cần thuê ít nhất bao nhiêu xe để chở hết tất cả khách?

Câu 11: Để chở toàn bộ 78 người của đoàn văn công qua sông, với mỗi thuyền chỉ chở được tối đa 6 người, bao gồm cả người lái, cần ít nhất bao nhiêu thuyền?

Câu 12: Năm nhuận có tổng cộng 366 ngày. Hãy xác định năm đó có bao nhiêu tuần và còn lại bao nhiêu ngày?

Câu 13: Thêm hai chữ số vào cuối và một chữ số vào đầu số 54 để tạo ra số lớn nhất có năm chữ số, sao cho số đó chia cho 4 dư 3, chia cho 5 dư 4, và chia cho 9 dư 8.

Câu 14: Một cửa hàng hoa quả có 5 rổ chứa cam và chanh, với số quả trong các rổ lần lượt là 104, 115, 132, 136 và 148. Sau khi bán 1 rổ cam, số chanh còn lại gấp 4 lần số cam. Tính số quả mỗi loại trong cửa hàng lúc đầu.

Câu 15: Thêm ba chữ số vào cuối số 567 để tạo ra một số lẻ có sáu chữ số khác nhau, khi chia số đó cho 5 và 9 đều dư 1.