1. Kiến thức cơ bản cần nắm
Phần 1: Phép nhân nhiều lần
Để thực hiện phép nhân nhiều lần, ta nhân số đó với số lần muốn gấp.
Ví dụ 1: An có 4 viên kẹo, Lan có số kẹo gấp 3 lần số kẹo của An. Vậy Lan có tổng cộng bao nhiêu viên kẹo?
Hướng dẫn giải:
Số kẹo của Lan là:
4 x 3 = 12 viên kẹo
Kết quả: 12 viên kẹo
Ví dụ 2: Năm nay Lan 5 tuổi, còn tuổi của mẹ gấp 5 lần tuổi của Lan. Vậy mẹ Lan năm nay bao nhiêu tuổi?
Cách giải:
Số tuổi của mẹ Lan năm nay là:
5 x 5 = 25 tuổi
Kết quả: 25 tuổi
Ví dụ 4: Điền số phù hợp vào chỗ trống (theo mẫu)
Số đã cho | 3 | 6 | 4 | 7 | 5 | 0 |
Nhiều hơn số đã cho 5 đơn vị | 8 | |||||
Gấp 5 lần số đã cho | 15 |
Hướng dẫn giải chi tiết:
Số đã cho | 3 | 6 | 4 | 7 | 5 | 0 |
Nhiều hơn số đã cho 5 đơn vị | 8 | 11 | 9 | 12 | 10 | 5 |
Gấp 5 lần số đã cho | 15 | 30 | 20 | 35 | 25 | 0 |
Phần 2. Phép chia nhiều lần
Để giảm một số đi nhiều lần, ta chia số đó cho số lần giảm.
Lưu ý: Phân biệt với việc giảm một số bằng cách trừ đi một số đơn vị cụ thể: Ta lấy số đó trừ đi số đơn vị cần giảm.
Ví dụ 1: Điền các số phù hợp vào các ô trống (theo mẫu)
số đã cho | 12 | 48 | 36 | 24 |
giảm 4 lần | 12 : 4 = 3 | |||
giảm 6 lần | 12 : 6 = 2 |
Hướng dẫn giải các bài tập
số đã cho | 12 | 48 | 36 | 24 |
giảm 4 lần | 12 : 4 = 3 | 48 : 4 = 12 | 36 : 4 = 9 | 24 : 4 = 6 |
giảm 6 lần | 12 : 6 = 2 | 48 : 6 = 8 | 36 : 6 = 6 | 24 : 6 = 4 |
Ví dụ 2: Mẹ có 50 quả bưởi, sau khi bán thì số bưởi giảm đi 5 lần. Vậy mẹ còn lại bao nhiêu quả bưởi?
Hướng dẫn cách giải:
Số quả bưởi mẹ còn lại là:
50 chia 5 bằng 10 quả
Kết quả: 10 quả
2. Các bài tập toán lớp 3 về phép nhân nhiều lần
Dạng 1: Tìm giá trị của một số khi nhân số đó với nhiều lần
- Phương pháp giải:
Bước 1: Sử dụng sơ đồ đoạn thẳng để tóm tắt bài toán
Bước 2: Tính toán: Để nhân một số với nhiều lần, ta nhân số đó với số lần mong muốn
Bước 3: Trình bày cách giải và kết luận bài toán
Ví dụ 1: Năm nay An 5 tuổi, mẹ An gấp 6 lần tuổi của An. Vậy mẹ An năm nay bao nhiêu tuổi?
An 5 tuổi, và tuổi mẹ An gấp 6 lần tuổi của An
Tuổi của An là: 5 x 6 = 30 tuổi
Do đó, mẹ An hiện tại 30 tuổi
Dạng 2: Nhân một số với đơn vị đo nhiều lần
- Phương pháp thực hiện:
Bước 1: Tính số lần gấp của một số: để gấp một số, ta nhân số đó với chính nó
Bước 2: Xác minh kết quả và đưa ra kết luận (theo cùng đơn vị đo)
Ví dụ 1:
a. Nếu nhân 5m với 3 lần, ta sẽ có kết quả gì?
b. Nếu nhân 5 cm với 6 lần, kết quả sẽ là bao nhiêu?
c. Nếu nhân 7 km với 5 lần, kết quả sẽ là bao nhiêu?
d. Nếu nhân 8m với 4 lần, ta sẽ có bao nhiêu mét?
Giải pháp:
a. Nhân 5m với 3 lần, ta có: 5 x 3 = 15m
b. Nhân 5 cm với 6 lần, ta có: 5 x 6 = 30 cm
c. Nhân 7 km với 5 lần, ta có: 7 x 5 = 35 km
d. Nhân 8m với 4 lần, ta có: 8 x 4 = 32 m
Dạng 3: Giảm một số theo số lần
- Cách thực hiện:
Bước 1: Đọc và phân tích bài toán
Bước 2: Thực hiện các phép chia: Để giảm một số nhiều lần, ta chia số đó cho số lần cần giảm
Bước 3: Trình bày giải pháp và đưa ra kết luận
Ví dụ: Một cửa hàng bán 100 con gấu bông vào ngày đầu tiên. Ngày thứ hai, số gấu bông bán ra giảm 4 lần so với ngày đầu. Hãy tính số gấu bông bán được vào ngày thứ hai.
Giải quyết bài toán:
Vào ngày đầu tiên, cửa hàng bán được 100 con gấu bông
Vào ngày thứ hai, số lượng gấu bông bán ra giảm 4 lần so với ngày đầu tiên
Vậy số gấu bông bán ra vào ngày thứ hai là: 100 ÷ 4 = 25 con
3. Bài tập tự luyện
Câu 1: Có hai thùng dầu, thùng thứ nhất chứa 30 lít. Thùng thứ hai chứa số dầu gấp 4 lần thùng thứ nhất. Hỏi tổng số dầu trong cả hai thùng là bao nhiêu lít?
Câu 2: Một cửa hàng bán 30 chiếc xe đạp vào ngày đầu. Ngày thứ hai, số xe đạp bán ra giảm 3 lần so với ngày đầu. Hỏi ngày thứ hai cửa hàng bán ít hơn ngày đầu bao nhiêu chiếc xe đạp?
Câu 3: Có hai hộp kẹo, hộp đầu tiên chứa 15 viên. Hộp thứ hai chứa số kẹo gấp 3 lần số kẹo trong hộp đầu. Hỏi cần chuyển bao nhiêu viên từ hộp thứ hai sang hộp đầu để số kẹo trong hai hộp bằng nhau?
Câu 4: Thùng dầu thứ nhất nhiều hơn thùng thứ hai 20 lít. Số dầu trong thùng thứ nhất gấp 4 lần số dầu trong thùng thứ hai. Tính số dầu trong từng thùng?
Câu 5: Có hai thùng xà phòng tổng cộng 40 kg. Nếu lấy 10 kg từ thùng thứ nhất, số xà phòng trong thùng thứ nhất gấp 3 lần thùng thứ hai. Tính số xà phòng trong mỗi thùng?
Câu 6: Nhà An nuôi gà và heo, tổng số chân là 128. Số chân gà gấp 4 lần số chân heo. Hỏi nhà An nuôi bao nhiêu con gà và bao nhiêu con heo?
Câu 7: Một cửa hàng bán tổng cộng 100 kg gạo trong hai ngày. Nếu ngày đầu bán thêm 5 kg, số gạo bán được sẽ gấp 4 lần số gạo bán ra ngày thứ hai. Hỏi ngày đầu cửa hàng bán được bao nhiêu kg gạo?
Câu 8: Có hai thùng kẹo, thùng thứ nhất chứa số kẹo gấp 4 lần số kẹo trong thùng thứ hai. Nếu thêm 15 viên vào thùng thứ hai, số kẹo trong thùng thứ hai sẽ còn kém thùng thứ nhất 20 viên. Tính số kẹo trong mỗi thùng?
Câu 9: Bình có 45 viên kẹo, Dương có một số viên kẹo. Sau khi Bình tặng Dương 6 viên, số kẹo còn lại của Bình gấp 3 lần tổng số kẹo của Dương. Hỏi ban đầu Dương có bao nhiêu viên kẹo?
Câu 10: Nhà máy sản xuất 300 đôi giày vào ngày thứ nhất. Ngày thứ hai sản xuất ít hơn 5 lần so với ngày đầu. Hỏi ngày thứ hai sản xuất ít hơn ngày đầu bao nhiêu đôi giày?
Câu 11: Có hai thùng nước mắm, thùng thứ nhất có 40 chai. Nếu giảm 4 chai từ thùng thứ hai, số chai còn lại trong thùng thứ hai sẽ ít hơn thùng thứ nhất 4 lần. Tính số chai nước mắm trong thùng thứ hai?
Câu 12: Hai thùng kẹo, thùng đầu tiên có số kẹo gấp 4 lần thùng thứ hai. Nếu thêm 10 viên vào thùng thứ hai, số kẹo trong thùng thứ hai sẽ còn kém thùng đầu tiên 22 viên. Hỏi mỗi thùng có bao nhiêu viên kẹo?
Câu 13: Có hai thùng xà phòng tổng cộng 50 kg. Sau khi lấy 10 kg từ thùng thứ nhất, số xà phòng trong thùng thứ nhất gấp 3 lần số xà phòng trong thùng thứ hai. Hỏi mỗi thùng có bao nhiêu kg xà phòng?
Câu 14: Một cửa hàng trong hai ngày bán được tổng cộng 140 kg cám. Nếu ngày đầu bán thêm 4 kg nữa thì số cám bán được sẽ gấp đôi so với ngày thứ hai. Hỏi ngày đầu cửa hàng bán được bao nhiêu kg cám?
Câu 15: Hoa có 20 con tem, và số tem của Hoa gấp 4 lần số tem của Lan. Tính tổng số tem của hai bạn.
Câu 16: Có hai thùng dầu, thùng đầu tiên chứa 45 lít dầu. Nếu thêm 10 lít vào thùng thứ hai, tổng số dầu trong thùng này sẽ gấp đôi lượng dầu trong thùng đầu tiên. Tính số lít dầu trong thùng thứ hai.
Câu 17: Có hai thùng muối, thùng đầu tiên có 40 chai muối. Nếu giảm 4 chai từ thùng thứ hai, số chai còn lại sẽ ít hơn thùng đầu tiên 4 lần. Tính số chai muối trong thùng thứ hai.