Buzz
Ngoài ra, bài tập cũng hỗ trợ giáo viên trong việc chuẩn bị giáo án cho tiết học Luyện từ và câu Tuần 31 cho học sinh. Mời các thầy cô và học sinh cùng theo dõi bài viết dưới đây của Mytour để ôn tập kiến thức một cách hiệu quả cho buổi học Luyện từ và câu.
Hướng dẫn giải Bài tập từ và câu SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 133, 134
Câu hỏi 1
Mô tả vai trò của các dấu phẩy được sử dụng trong các đoạn văn sau:
a) Bắt đầu từ những năm 30 của thế kỉ XX, chiếc áo dài truyền thống đã trải qua những thay đổi và phát triển dần dần để trở thành chiếc áo dài hiện đại. Áo dài hiện đại là sự hòa trộn hài hòa giữa phong cách truyền thống và phong cách hiện đại, trẻ trung của phương Tây.
Áo dài đã trở thành biểu tượng của trang phục truyền thống của Việt Nam. Trong bức tranh áo dài, hình ảnh của phụ nữ Việt Nam trở nên đẹp hơn, tự nhiên, mềm mại và duyên dáng hơn.
Theo TRẦN NGỌC THÊM
b) Một cơn bão dữ dội bất ngờ nổi lên. Những đợt sóng khủng khiếp phá vỡ thân tàu, nước tràn vào khoang như dòng suối. Hai tiếng đồng hồ trôi qua... Tàu bắt đầu chìm dần, nước lấp đầy các phòng. Cảnh tượng trở nên hỗn loạn.
Theo A-MI-XI
Đáp án:
a. Bắt đầu từ những năm 30 của thế kỷ XX, chiếc áo dài truyền thống đã trải qua những thay đổi và phát triển dần dần để trở thành chiếc áo dài “hiện đại”.
⟶ Tác dụng của dấu phẩy: Phân tách trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ.
* Chiếc áo dài hiện đại là sự hòa trộn hài hòa giữa phong cách dân tộc truyền thống, kín đáo với phong cách hiện đại, trẻ trung của phương Tây.
⟶ Tác dụng của dấu phẩy: Phân chia các thành phần cùng chức vụ trong câu.
* Trong bức tranh áo dài, hình ảnh của phụ nữ Việt Nam trở nên đẹp hơn, tự nhiên, mềm mại và duyên dáng hơn.
⟶ Tác dụng của dấu phẩy: Phân tách trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ, phân chia các thành phần cùng chức vụ trong câu.
b. Những đợt sóng khủng khiếp đập thủng thân tàu, nước tràn vào khoang như dòng suối
⟶ Tác dụng của dấu phẩy: Phân tách các cụm câu trong câu ghép.
* Tàu bắt đầu chìm dần, nước tràn vào các buồng lớn.
⟶ Tác dụng của dấu phẩy: Phân tách các mệnh đề trong câu ghép.
Câu hỏi 2
Đọc câu chuyện hài hước dưới đây và trả lời câu hỏi:
Chàng trai quậy phá
Trước đây, bò chỉ được nuôi để cày ruộng, chỉ những con không cày được mới bị giết để làm thịt. Một ngày nọ, một người bán thịt viết đơn xin phép xã để giết một con bò. Thấy con bò vẫn khỏe mạnh và đang trong mùa cày, cán bộ xã đã ký vào đơn: 'Bò cày không được giết.'
Người đó sau đó đem bò ra để giết. Xã gọi anh ta lên xử phạt, anh chàng này liền rút ra đơn để tranh cãi:
- Bò cày không được giết, xã đã cho phép tôi giết rồi.
TRẦN MẠNH THƯỜNG tổng hợp
a) Anh chàng bán thịt đã thêm dấu câu nào vào đâu trong lời phê của xã để hiểu nhầm rằng xã đồng ý cho giết con bò?
b) Lời phê trong đơn nên được viết như thế nào để anh người bán thịt không thể tìm cách giải quyết một cách dễ dàng?
Trả lời:
a) Anh người bán thịt đã thêm dấu câu nào vào lời phê của xã để hiểu là xã đồng ý cho giết con bò: Bò cày không được, thịt.
b) Lời phê trong đơn cần được viết sao cho anh người bán thịt không thể giải quyết một cách dễ dàng: Bò cày, không được thịt.
Câu hỏi 3
Trong đoạn văn dưới đây có 3 dấu phẩy đặt sai vị trí. Hãy sửa lại cho đúng.
Sách Ghi-nét ghi nhận rằng, chị Ca-rôn là người phụ nữ nặng nhất hành tinh. Ca-rôn nặng gần 700kg nhưng lại mắc bệnh còi xương. Cuối mùa hè năm 1994, chị phải đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phố Phơ-lin, bang Mi-chi-gân, nước Mĩ. Để có thể đưa chị đến bệnh viện, người ta phải nhờ sự giúp đỡ của 22 nhân viên cứu hỏa.
Theo MỘT CỬA SỔ NHÌN RA THỂ GIỚI
Đáp án:
* Các câu văn đã đặt sai dấu phẩy:
- Sách Ghi-nét ghi nhận rằng, chị Ca-rôn là người phụ nữ nặng nhất hành tinh.
- Cuối mùa hè năm 1994, chị phải đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phố Phơ-lin, bang Mi-chi-gân, nước Mĩ.
Để đưa chị đến bệnh viện, người ta phải nhờ sự giúp đỡ của 22 nhân viên cứu hỏa.
* Sửa lại:
- Sách Ghi-nét ghi nhận rằng chị Ca-rôn là người phụ nữ nặng nhất hành tinh. (bỏ 1 dấu phẩy dư thừa)
- Cuối mùa hè năm 1994, chị phải đến cấp cứu tại một bệnh viện ở thành phố Phơ-lin, bang Mi-chi-gân, nước Mĩ. (đặt lại vị trí 1 dấu phẩy).
- Để đưa chị đến bệnh viện, người ta phải nhờ sự giúp đỡ của 22 nhân viên cứu hỏa.
Cách sử dụng dấu phẩy
1. Dấu phẩy được sử dụng để phân chia ranh giới giữa phần nòng cốt và phần ngoài nòng cốt của câu đơn và câu ghép.
- Phần ngoài nòng cốt có thể là các thành phần như than gọi, chuyển tiếp, chú thích, tình huống, hoặc khởi ý.
- Khi phần tình huống đặt ở đầu câu, dấu phẩy thường được lược bỏ, nếu phần đó là một danh ngữ đơn giản chỉ về thời gian hoặc nơi chốn.
- Khi phần đó là do động từ hoặc tính từ đảm nhận và đặt ở cuối câu, việc sử dụng dấu phẩy giữa nó và nòng cốt là rất cần thiết.
2. Dấu phẩy được dùng để phân chia ranh giới giữa các yếu tố trong câu liên kết, đặc biệt là câu liên kết qua lại.
- Trong các yếu tố của một câu liên kết song song, khi đã sử dụng từ nối thì thường lược bỏ dấu phẩy.
- Trong các yếu tố của một câu liên kết song song có tính chất ổn định, dấu phẩy cũng thường được lược bỏ.
3. Dấu phẩy được sử dụng để phân chia ranh giới giữa các vế trong câu ghép (cả hai loại câu ghép song song và câu ghép qua lại).
Khi sử dụng từ nối trong câu ghép song song hoặc câu ghép qua lại, có thể loại bỏ dấu phẩy giữa các vế.
4. Dấu phẩy có thể được sử dụng để phân chia ranh giới giữa phần đề và phần thuyết trong những trường hợp sau đây:
- Khi phần đề kéo dài thành một đoạn khá dài.
- Khi loại bỏ động từ là trong câu luận.
- Khi phần thuyết được đặt trước phần đề.
Ngoài những trường hợp đã nêu, giữa phần đề và phần thuyết của nòng cốt câu đơn, thông thường không cần sử dụng dấu phẩy.
5. Dấu phẩy cũng được sử dụng để tạo ra nhịp điệu trong câu, đặc biệt khi nhịp điệu này mang tính biểu cảm.
6. Khi đọc, cần ngắt đoạn ở dấu phẩy. Thông thường, khoảng cách ngắt tại dấu phẩy khá ngắn, so với các dấu khác đã được đề cập.
Bài tập Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy) trang 133 (tiếp)
Câu 1: Dựa trên nội dung sau, hãy đặt một dấu câu phù hợp:
Thể hiện sự thích thú của bạn trước chiếc áo mà bạn đang mặc
A. Bạn mặc chiếc áo này đẹp đấy?
B. Bạn mặc chiếc áo này đẹp đấy.
C. Bạn mặc chiếc áo này đẹp đấy!
D. Bạn mặc chiếc áo này đẹp đấy
Đáp án: C
Câu 2: Dựa trên nội dung dưới đây, hãy đặt một dấu câu phù hợp:
Thể hiện sự tò mò, sự hoài nghi trước một vấn đề mà bạn chưa hiểu rõ
A. Cậu là Minh có phải không?
B. Cậu là Minh có phải không!
C. Cậu là Minh có phải không.
D. Cậu là Minh có phải không:
Đáp án: A
Câu 3: Dựa trên nội dung dưới đây, hãy đặt một dấu câu phù hợp:
Thể hiện sự yêu cầu, nguyện vọng mong muốn bạn thực hiện.
A. Trời nóng quá, mở cửa giúp tớ với.
B. Trời nóng quá, mở cửa giúp tớ với?
C. Trời nóng quá, mở cửa giúp tớ với!
D. Trời nóng quá, mở cửa giúp tớ với:
Đáp án: C
Câu 4: Điền dấu câu thích hợp vào chỗ trống trong câu chuyện sau đây:
Cô giáo viết trên bảng một câu ghép ....
“Dù tên cướp rất dũng mãnh .... thủ đoạn tinh vi nhưng cuối cùng hắn vẫn phải đưa tay vào còng số 8 ....”
Sau đó cô hỏi ....
- Các em ơi, hãy cho cô biết chủ ngữ của câu trên ở đâu ....
Hùng nhanh nhẹn ....
- Thưa cô ..... chủ ngữ đang ở nhà giam ạ .....
Đáp án:
Cô giáo viết trên bảng một câu ghép ( : )
“Mặc dù tên cướp rất dữ dằn ( , ) và xảo quyệt nhưng cuối cùng hắn vẫn phải đưa tay vào còng số 8 ( . )”
Sau đó cô hỏi ( : )
- Cho cô biết chủ ngữ của câu trên ở đâu ( ? )
Hùng nhanh nhảu ( : )
- Thưa cô ( , ) chủ ngữ nằm trong nhà giam ạ ( ! )
