Hãy sử dụng dấu gạch chéo (/) để phân tách từng từ trong các đoạn văn sau. Tìm các từ ghép trong đoạn văn sau và xếp vào ô tương ứng. Tìm từ láy trong đoạn văn sau và xếp vào ô tương ứng. Từ các tiếng đã cho, hãy tạo thành các từ ghép và từ láy thích hợp.
Đề bài
Bài 1: Hãy sử dụng dấu gạch chéo (/) để phân tách từng từ trong các đoạn văn sau:
a. Tại Trường Sơn, mỗi khi trời có gió, cảnh tượng thật ấn tượng. Những cây đại thụ đôi khi cũng bật gốc cuốn tung xuống vực thẳm. Cánh chim đại bàng vẫn bay lượn trên bầu trời. Đôi khi chim cụp cánh lao vút đi như một mũi tên. Chim lại vẫy cánh, đạp gió vút lên cao.
Vùng Thiên Lương
b. Buổi sáng hôm nay, mùa đông bất ngờ đến, không có dấu hiệu báo trước. Chỉ mới ngày hôm qua, trời vẫn nắng ấm và dễ chịu, ánh nắng cuối tháng mười đã làm nứt nẻ đất ruộng và làm khô những chiếc lá rơi. Nhưng qua một đêm mưa rào, trời bỗng chuyển sang gió bấc, rồi cái lạnh ập đến khiến người ta cảm thấy như đang ở giữa mùa đông lạnh lẽo.
Theo tác giả Thạch Lam
Bài 2: Tìm và đặt các từ phức trong đoạn văn sau vào chỗ tương ứng:
Cây gạo kiên trì làm việc vất vả ngày đêm, chăm chỉ hấp thụ từ đất, nước và ánh sáng là nguồn năng lượng và sức sống bất tận. Dù chỉ còn lại những cành trơ trụi, nhưng dòng nước mầm non vẫn rực rỡ khắp thân cây. Khi xuân về, cây gạo lại bắt đầu bộc lộ vẻ đẹp mới, mọc nụ hoa, thu hút các loài chim về, cành cây rộn ràng tiếng hót và màu sắc tươi tắn. Cây lại dùng gió phân phát những bông hoa trắng tinh khắp mọi nơi.
Theo tác giả Vũ Tú Nam
Từ ghép |
Từ láy |
|
|
Bài 3: Tìm và sắp xếp các từ ghép trong đoạn văn sau vào vị trí tương ứng:
Ở phía trước nhà, mấy cây bông giấy đang nở hoa rực rỡ. Ánh nắng càng chói chang, hoa bông giấy lại càng tỏa sáng lung linh. Có màu đỏ rực, màu tím nhạt, màu cam tươi, và màu trắng tinh khiết. Dưới tán lá xanh um tạo bóng mát, hoa bông giấy bao phủ cả ngôi nhà cũng như sân nhỏ phía trước. Tất cả dường như nhẹ nhàng, chỉ cần một cơn gió mạnh, cây bông giấy sẽ bay lên, mang theo cả ngôi nhà đi lang thang giữa bầu trời... Hoa bông giấy đẹp đẽ một cách giản dị. Mỗi bông hoa giống như một chiếc lá, chỉ là mỏng manh hơn và sắc màu rực rỡ hơn. Lớp lớp hoa bông giấy trải khắp mặt sân, nhưng chỉ cần một hơi gió thoáng qua, chúng liền mát rượi bay đi mất.
Theo tác giả Trần Hoài Dương
Từ ghép đẳng lập |
Từ ghép chính phụ |
|
|
Bài 4: Tìm và đặt các từ láy trong đoạn văn sau vào vị trí tương ứng:
Rừng đã thấp thỏm trong mùa thu. Những thân cây vươn cao chạm vào bầu trời nhẹ nhàng rơi xuống một chiếc lá úa. Không gian yên bình, ngát hương mùi đất và mùi lá ải đậm nồng. Không biết từ khi nào mưa đã đổ, làm cho thân cây thông dại trở nên trắng mốc, nứt nẻ, chảy ra dầu và có những vệt nước chảy dài. Trời đang yên bình, nhưng vẫn cảm nhận được một tiếng reo rộ, mờ mịt từ xa, không rõ nguồn gốc. Liệu rằng có phải là gió đang thổi lên từ khu rừng xa kia không?
Theo tác giả Trần Nhuận Minh
Từ láy toàn bộ |
Từ láy bộ phận |
|
|
Bài 5: Tạo ra các từ ghép, từ láy phù hợp từ danh sách dưới đây:
Từ |
Từ ghép |
Từ láy |
xinh |
|
|
nóng |
|
|
xa |
|
|
Đáp án
Bài 1: Em hãy dùng dấu gạch chéo (/) tách từng từ trong các đoạn văn sau: a. Ở Trường Sơn, mỗi khi trời nổi gió, cảnh tượng thật là dữ dội. Những cây đại thụ có khi cũng bật gốc cuốn tung xuống vực thẳm. Cánh chim đại bàng vẫn bay lượn trên nền trời. Có lúc chim cụp cánh lao vút đi như một mũi tên. Chim lại vẫy cánh, đạp gió vút lên cao. Thiên Lương b. Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột nhiên đến, không báo cho biết trước. Vừa mới ngày hôm qua, trời hãy còn nắng ấm và hanh, cái nắng về cuối tháng mười làm nứt nẻ đất ruộng và làm giòn khô những chiếc lá rơi. Thế mà qua một đêm mưa rào, trời bỗng đổi gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu đến làm cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt. Theo Thạch Lam |
Phương pháp:
Hãy đọc kỹ hai đoạn văn và xác định từ nào là từ đơn, từ nào là từ phức để tách các từ một cách phù hợp.
Lời giải chi tiết:
a. Ở / Trường Sơn/, mỗi khi / trời / nổi / gió, cảnh tượng / thật / là / dữ dội /. Những / cây đại thụ / có khi / cũng / bật / gốc / cuốn / tung / xuống / vực thẳm/. Cánh chim / đại bàng / vẫn / bay lượn / trên / nền / trời. Có lúc / chim / cụp / cánh / lao / vút / đi / như / một /mũi tên / . Chim/ lại / vẫy / cánh/, đạp / gió / vút / lên / cao.
b. Buổi sáng / hôm nay /, mùa đông / đột nhiên / đến /, không / báo / cho / biết / trước/ . Vừa / mới / ngày hôm qua /, trời / hãy / còn / nắng ấm / và / hanh /, cái / nắng / về / cuối / tháng mười / làm / nứt nẻ / đất ruộng / và / làm / giòn / khô / những / chiếc lá / rơi/. Thế mà / qua / một / đêm / mưa rào /, trời / bỗng / đổi / gió bấc /, rồi / cái / lạnh / ở đâu / đến / làm / cho / người / ta / tưởng / đang / ở / giữa / mùa đông / rét mướt.
Bài 2: Tìm các từ phức trong đoạn văn sau và xếp vào ô tương ứng: Cây gạo bền bỉ làm việc đêm ngày, chuyên cần lấy từ đất, nước và ánh sáng nguồn sinh lực và sức trẻ vô tận. Cây chỉ còn những cành trơ trụi, nom như cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang rạo rực khắp thân cây. Xuân đến, lập tức cây gạo già lại trổ lộc nảy hoa, lại gọi chim chóc tới, cành cây đầy tiếng hót và màu đỏ thắm. Cây lại nhờ gió phân phát đi khắp chốn những múi bông trắng nuột nà. Theo Vũ Tú Nam
|
Phương pháp:
Hãy đọc kỹ đoạn văn và tìm các từ ghép và từ láy có trong đoạn văn đó, sau đó phân biệt xem chúng thuộc loại nào.
- Từ ghép là những từ được tạo ra bằng cách ghép nhiều tiếng có ý nghĩa lại với nhau.
- Từ láy là những từ được tạo ra bằng cách có âm đầu hoặc vần giống nhau.
Lời giải chi tiết:
- Các từ ghép và từ láy có trong đoạn văn là: cây gạo, bền bỉ, làm việc, chuyên cần, ánh sáng, sinh lực, sức trẻ, vô tận, trơ trụi, cằn cỗi, rạo rực, thân cây, lập tức, trổ lộc, nảy hoa, chim chóc, cành cây, tiếng hót, đỏ thắm, phân phát, nuột nà
Từ ghép |
Từ láy |
Cây gạo, làm việc, chuyên cần, ánh sáng, sinh lực, sức trẻ, vô tận, thân cây, lập tức, trổ lộc, nảy hoa, cành cây, tiếng hót, đỏ thắm |
Bền bỉ, trơ trụi, cằn cỗi, rạo rực, chim chóc, phân phát, nuột nà |
Bài 3: Tìm từ ghép trong đoạn văn sau và xếp vào ô tương ứng: Trước nhà, mấy cây bông giấy nở hoa tưng bừng. Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ. Màu đỏ thắm, màu tím nhạt, màu da cam, màu trắng muốt tinh khiết. Cả vòm cây lá chen hoa bao trùm lấy ngôi nhà lẫn mảnh sân nhỏ phía trước. Tất cả như nhẹ bỗng, tưởng chừng chỉ cần một trận gió ào qua, cây bông giấy sẽ bốc bay lên, mang theo cả ngôi nhà lang thang giữa bầu trời… Hoa giấy đẹp một cách giản dị. Mỗi cánh hoa giống hệt một chiếc lá, chỉ có điều mỏng manh hơn và có màu sắc rực rỡ. Lớp lớp hoa giấy rải kín mặt sân, nhưng chỉ cần một làn gió thoảng, chúng liền tản mát bay đi mất. Theo Trần Hoài Dương
|
Phương pháp:
Hãy đọc kỹ đoạn văn và tìm các từ ghép trong đó. Sắp xếp các từ ghép đó vào ô tương ứng.
- Từ ghép đẳng lập là từ ghép gồm hai từ có ý nghĩa và vị trí ngang nhau, không phân biệt chính, phụ.
- Từ ghép chính phụ là từ ghép bao gồm tiếng chính và tiếng phụ, trong đó tiếng chính thể hiện ý chính, tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.
Lời giải chi tiết:
Các từ ghép trong đoạn văn là: nắng gay gắt, hoa giấy, đỏ thắm, tím nhạt, da cam, trắng mịn muốt, tinh khiết, vòm cây, bao trùm, ngôi nhà, mảnh sân, tất cả, nhẹ nhàng bỗng dưng, bầu trời, giản dị, cánh hoa, chiếc lá, màu sắc, mặt sân, làn gió, tản mát
Từ ghép đẳng lập |
Từ ghép chính phụ |
Da cam, tinh khiết, bao trùm, ngôi nhà, tất cả, nhẹ bỗng, bầu trời, giản dị, màu sắc, làn gió, tản mát |
Nắng gắt, hoa giấy, đỏ thắm, tím nhạt, trắng muốt, vòm cây, mảnh sân, cánh hoa, chiếc lá, mặt sân |
Bài 4: Tìm từ láy trong đoạn văn sau và xếp vào ô tương ứng: Rừng đã bảng lảng thu. Những thân cây cao lưng chừng trời khẽ khàng thả xuống một chiếc lá úa. Không gian tĩnh lặng nồng nàn mùi đất bốc hương và mùi lá ải lên men. Chẳng biết mưa từ bao giờ mà thân cây thông dại trắng mốc, nứt nẻ, ra dầu, có những vệt nước chảy ngoằn ngoèo. Trời đứng gió, nhưng đâu đó vẫn âm âm một thứ tiếng vang rền, không thật rõ ràng. Hay là gió đã nổi lên ở khu rừng phía bên? Theo Trần Nhuận Minh
|
Phương pháp:
Hãy đọc kỹ đoạn văn để tìm các từ láy và sắp xếp chúng vào ô phù hợp.
Lời giải chi tiết:
Các từ láy có trong đoạn văn là: bằng lảng, lưng chừng, khẽ khàng, nồng nàn, nứt nẻ, ngoằn ngoèo, âm ấm, rõ ràng
Từ láy toàn bộ |
Từ láy bộ phận |
Âm âm |
Bảng lảng, lưng chừng, khẽ khàng, nồng nàn, nứt nẻ, ngoằn ngoèo, rõ ràng |
Bài 5: Từ các tiếng cho sẵn dưới đây, hãy tạo ra các từ ghép, từ láy thích hợp:
|
Phương pháp:
Đọc kỹ các tiếng và tìm các tiếng phù hợp để ghép với chúng tạo thành từ ghép hoặc từ láy có nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Từ |
Từ ghép |
Từ láy |
xinh |
Xinh đẹp, xinh tươi, nhỏ xinh |
Xinh xắn, xinh xinh |
nóng |
Nóng bức, nắng nóng, nóng lạnh |
Nóng nảy, nóng nực |
xa |
Xa lánh, gần xa, xa hoa |
Xa xăm, xa xả, xa xa |