Bài tập văn: Luyện tập viết miêu tả cảnh trang 31, 32 Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 tập 1

Câu 1

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:

Mưa rào

     Buổi sáng, một cảnh trời lạ với những đám mây hình thành một bức tranh ấn tượng. Đám mây lớn nặng trĩu bay đến, tạo nên một bầu không khí u ám. Gió mạnh đẩy những đám mây đen này về phía bắc. Bầu trời đen xám, chỉ một vài tia nắng ló dần qua lớp mây dày đặc. Gió thổi mạnh, cảm giác mát lạnh tràn về. Từ phía bắc, tiếng rì rào của mưa đã vang lên, gió càng thêm mạnh, làm lay động cành lá cây.

     Mưa bắt đầu rơi, những giọt nước nhẹ nhàng nhưng liên tục. Mưa rơi làm ướt nhẹ nhàng mặt đất, làm mát đi không khí nóng nực. Từng giọt mưa rơi trên mái nhà tạo ra âm thanh êm dịu, biểu hiện cho sự bắt đầu của cơn mưa. Dần dần, mưa trở nên dày đặc hơn, giọt mưa to hơn, rơi nhanh hơn, làm cho mọi thứ xung quanh trở nên u ám hơn. Cây cối run rẩy, lá đào, lá na, lá sói vẫy đuổi giữa cơn mưa sầm sập. Những con vật như con gà, động vật nhỏ trú ẩn khỏi cơn mưa, tìm nơi ẩn náu. Khắp nơi trở nên u ám, hơi nước bay lên từ mặt đất, lan tỏa mùi nồng đặc trưng của cơn mưa đầu mùa. Mưa rơi dày đặc trên các mái nhà, tạo ra tiếng ồn đặc trưng của cơn mưa.

     Sau cơn mưa, trời dần sáng dần lên. Những tiếng chim kêu vang trên không gian, báo hiệu rằng cơn mưa đã qua đi. Cảnh sắc thiên nhiên trở nên trong trẻo hơn sau cơn mưa, mặt trời ló ra, chiếu sáng lấp lánh trên từng vòm lá cây.

Theo Tô Hoài

a) Các dấu hiệu báo hiệu cơn mưa sắp đến là gì?

b) Từ ngữ miêu tả tiếng mưa và hạt mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc cơn mưa?

c) Các từ ngữ miêu tả cây cối, động vật, bầu trời trong và sau cơn mưa.

d) Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng các giác quan nào?

Phương pháp giải:

a: Đọc đoạn 1 của bài: Từ đầu... đến Mặc sức điên đảo trên cành cây.

b: Đọc đoạn 2: Mưa đến rồi... đến Tiếng giọt gianh đổ ồ ồ... và tìm từ ngữ tả tiếng mưa, hạt mưa.

c: Tìm từ ngữ tả cây cối, động vật, bầu trời ở đoạn 2 (trước trận mưa) và đoạn cuối bài (sau trận mưa).

d: Nhận xét cách quan sát của tác giả bằng mắt (thính giác), mũi (khướu giác), tai (thính giác), miệng (vị giác) hay làn da (cảm giác) ?

Lời giải chi tiết:

- Đám mây: Hình thành một bức tranh ấn tượng với những đám mây lớn nặng bay đến, tạo nên không khí u ám.

- Gió: Thổi mạnh, làm lay động cành lá cây, cảm giác mát lạnh tràn về.

b) Từ ngữ miêu tả tiếng mưa và hạt mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc cơn mưa:

Tiếng mưa :

- Mưa bắt đầu rơi nhẹ nhàng, làm ướt nhẹ mặt đất, mát đi không khí nóng nực, tạo ra âm thanh êm dịu, biểu hiện cho sự bắt đầu của cơn mưa.

- Mưa trở nên dày đặc hơn, giọt mưa to hơn, rơi nhanh hơn, làm cho mọi thứ xung quanh trở nên u ám hơn, tạo ra tiếng ồn đặc trưng của cơn mưa.

Hạt mưa:

- Những giọt mưa nhẹ nhàng, liên tục trở thành giọt mưa dày đặc hơn, rơi nhanh hơn, làm cho mọi thứ xung quanh trở nên u ám hơn, tạo ra tiếng ồn đặc trưng của cơn mưa.

c) Các từ ngữ miêu tả cây cối, động vật, bầu trời trong và sau cơn mưa:

Trong cơn mưa:

- Cây cối: Run rẩy, lá đào, lá na, lá sói vẫy đuổi giữa cơn mưa sầm sập.

- Động vật: Con gà, động vật nhỏ trú ẩn khỏi cơn mưa.

- Môi trường: Khắp nơi trở nên u ám, hơi nước bay lên từ mặt đất, lan tỏa mùi nồng đặc trưng của cơn mưa đầu mùa.

- Tiếng ồn: Tiếng mưa rơi, tiếng gió thổi, tiếng chim kêu.

Sau cơn mưa:

- Môi trường: Trời sáng dần, cảnh sắc thiên nhiên trở nên trong trẻo hơn, mặt trời ló ra, chiếu sáng lấp lánh trên từng vòm lá cây.

d) Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng các giác quan nào?

- Bằng mắt (thị giác), bằng tai (thính giác), bằng cảm giác cùa làn da (xúc giác), bằng mũi (khứu giác).

Như vậy, cảm nhận về cơn mưa của tác giả Tô Hoài không chỉ qua thị giác mà còn kết hợp cả các giác quan khác nhau, tạo nên một cảm xúc chân thực, sinh động, đem lại cho độc giả những trải nghiệm đặc biệt và sâu sắc về cơn mưa.

Mở bài: Trời oi bức, đứng gió, không khí ngột ngạt. Mây đen từ phía chân trời kéo về. Bầu trời tối sầm lại.

Thân bài:

* Diễn biến của cơn mưa:

- Một vài hạt mưa bắt đầu rơi.

- Gió thổi ào ào, cây cối nghiêng ngả.

- Mưa nặng hạt dần. Mưa rơi lộp độp.

- Mưa xối xả, mưa như trút nước.

- Cây cối trong vườn ngả nghiêng trong ánh chớp sáng loá và tiếng sấm ì ầm lúc gần, lúc xa.

- Ngồi trong nhà nhìn ra thấy một màn mưa trắng xóa. Giữa nền trời tối đen, lâu lâu một vệt chớp loằng ngoằng sáng chói như muốn xé toang bầu trời âm u. Tiếp theo là tiếng sấm ầm ầm, khiến cho mọi người giật mình.

- Dòng nước mưa từ trên cao trút xuống lấp lánh như bạc, nước chảy lênh láng khắp sân nhà, ngõ xóm.

- Mưa mỗi lúc một to, gió lay giật các cửa và rít từng hồi trên mái nhà.

- Hơi nước mát lạnh cùng mùi đất cát bốc lên ngai ngái, thân quen.

* Sau cơn mưa:

- Lá vàng rơi đầy sân. Những tàu lá chuối rách lả tả, trên lá khoai nước còn đọng lại giọt nước mưa óng ánh..

- Đàn gà cục cục gọi nhau đi tìm giun, dế.

- Trời trong veo không một gợn mây.

Kết bài: Cơn mưa đem lại sự mát dịu cho con người và cảnh vật, xua đi cái nóng ngột ngạt của buổi trưa hè.