Buzz
Luyện tập tả cảnh trang 31, 32 sách giáo khoa Tiếng Việt 5 tập 1, giúp các em hiểu được cấu trúc, biết cách viết dàn ý cho bài văn tả cảnh một cách hấp dẫn, đầy đủ những ý chính.
Nhờ đó, các em có thể rèn luyện kỹ năng lập dàn ý cho bài văn tả cảnh tốt hơn, để dễ dàng trả lời các câu hỏi trong bài học này. Các thầy cô cũng có thể tham khảo để soạn bài giảng Luyện tập tả cảnh - Tuần 3 cho học sinh của mình. Kính mời các thầy cô và các em cùng đọc để chuẩn bị tốt cho tiết Tập làm văn lớp 5 - Tuần 3.
Hướng dẫn giải Bài tập viết văn sách giáo khoa Tiếng Việt 5 tập 1 trang 31, 32
Phần 1
Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:
Mưa rào
Một ngày, những đám mây khác thường bắt đầu trôi về. Những đám mây to lớn và nặng trĩu, mập mạp tràn ngập bầu trời. Những đám mây nhỏ bắt đầu tan rã, lan tỏa trên bầu trời xám đen. Gió nam thổi mạnh mẽ, đem theo hơi ẩm từ phía bên kia. Từ hướng nam, tiếng vỗ động của cơn mưa đã bắt đầu rầm lên. Mưa đã đến từ bên kia con sông: gió thổi càng mạnh, khiến cho cảnh vật trở nên hỗn loạn trên cành cây.
Mưa đã đến, lặng lẽ... lặng lẽ... những giọt mưa đầu tiên. Những giọt nước lăn từ mái nhà lá: mưa đã bắt đầu rơi. Mưa ù xuống, khiến mọi người ngạc nhiên vì nhanh chóng. Lúc trước chỉ là một vài giọt mưa, bây giờ là một dòng nước chảy dồn dập. Nước tràn xuống, đổ xuống, dội, bây giờ là một dòng nước chảy lớn. Nước chảy xuống, lao xuống, xuyên thấu vào bụi cây. Lá cây run rẩy trong gió, như lá đào, lá na, lá sói. Con gà ướt sũng, tìm nơi trú ẩn. Mưa rơi rất to, giọt rơi, giọt bay, nước trắng lưa thưa. Trong nhà, tối om, mùi đất ẩm ướt, mùi mưa mới bắt đầu của mùa. Mưa rơi lập lòe trên sàn nhà. Mưa rơi đều đặn trên mái lá, đập vào lòng lá chuối. Âm thanh của giọt mưa đổ ồ ồ...
Nước tuôn đỏ đầy sân, chảy vào rãnh cống rồi tràn xuống ao chuôm. Mưa rơi như trút nước, trong chốc lát, bầu trời đen thẫm vang lên tiếng sấm vang vọng. Đó là tiếng sấm, tiếng sấm của mưa mới bắt đầu mùa...
Mưa đã dừng. Trời sáng dần. Những chú chim chào mào từ góc cây đến, hót vang vọng. Mưa tan, phía đông một phần trời trở nên sáng sủa. Ánh mặt trời vẫy gọi, lấp lánh trên tán cây bưởi.
Theo Tô Hoài
a) Có những dấu hiệu nào cho thấy mưa sắp đến?
b) Tìm từ mô tả âm thanh của mưa và giọt mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc cơn mưa?
c) Tìm những từ miêu tả cây cỏ, động vật, bầu trời trong và sau cơn mưa.
d) Tác giả đã quan sát cơn mưa bằng các giác quan nào?
Gợi ý trả lời:
a) Các dấu hiệu báo trước cơn mưa:
- Mây: Di chuyển về phía, những đám mây lớn nặng và đặc đặc đầy trời. Mây lan tỏa thành từng tảng nhỏ rồi trải đều trên một bầu trời đen xám.
- Gió: Thổi mãi không ngớt, mát lạnh, phảng phất hơi ẩm, gió càng thêm mạnh, xô đẩy cành cây đung đưa.
b) Sự diễn tả âm thanh của mưa và hạt mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc:
Âm thanh của mưa:
- Ban đầu: Rơi rơi... rơi rơi... lách tách.
- Sau đó: Mưa rả rả xuống, tiếng vang vọng, âm nhạc của những giọt nước đập vào lá chuối; những giọt nước rơi đầy ồ ồ.
Âm thanh của hạt mưa:
- Đầu tiên là những giọt nước trượt xuống mái nhà, một vài giọt lách tách, sau đó trào ra rả rả; mưa xiên, lao về phía trước, lao vào bụi cây.
- Mưa rơi sầm sập, những giọt nước rơi, bay, làm cho bụi nước tràn ra khắp nơi.
c) Sự mô tả của cây cỏ, động vật và bầu trời trong và sau cơn mưa:
Trong cơn mưa:
- Những lá đào, lá na, lá sói: vẫy như tai run rẩy.
- Con gà sống: ướt sũng, chạy trốn tìm chỗ trú ẩn.
- Trong nhà: bỗng chốc tối om, một mùi đặc lên đầy trong không khí.
- Nước: trào ra đỏ óng ánh trên mặt sân đổ vào các rãnh thoát nước, chảy vào ao chuôm.
- Cơn mưa kéo dài một lúc, rồi đột nhiên trên bầu trời xanh thẳm vang lên một tiếng ồn ào rền vang. Tiếng sấm của những cơn mưa đầu mùa.
Sau cơn mưa:
- Bầu trời sáng dần lên.
- Những chú chim chào mào bay ra hót vang khắp nơi.
- Phía đông một phần bầu trời trong xanh.
- Mặt trời ló ra, ánh sáng rọi lên những tán lá bưởi rực rỡ.
d) Tác giả quan sát sau cơn mưa qua các giác quan:
- Bằng đôi mắt (thị giác): nhìn thấy sự thay đổi của đám mây trước cơn mưa, quan sát những giọt mưa rơi, nhận biết sự thay đổi của cây cỏ, động vật, bầu trời và cảnh vật xung quanh.
- Bằng tai (thính giác): nghe thấy tiếng gió thổi, âm thanh của mưa rơi, tiếng sấm vang vọng, tiếng hót của chim chào mào.
- Bằng cảm giác trên da (xúc giác): cảm nhận được sự mát lạnh của làn gió pha chút hơi ẩm.
- Bằng khứu giác (mũi): nhận biết mùi nồng nặc, xa lạ, đặc trưng của những trận mưa mùa đầu tiên.
Như vậy, chúng ta thấy tác giả Tô Hoài đã sử dụng nhiều giác quan khác nhau để quan sát cơn mưa từ khi bắt đầu đến khi kết thúc, với sự quan sát sắc sảo và sử dụng từ ngữ sinh động và chính xác. Điều này đã làm cho bài văn tả cảnh mưa rất thú vị và đầy ấn tượng đối với người đọc.
Câu 2
Từ những điều em đã quan sát được, hãy lập dàn ý bài văn tả một cơn mưa.
Gợi ý trả lời:
Dàn ý 1
1. Mở đầu:
Tả cảnh trước cơn mưa sắp tới:
- Trời nắng chiếu rọi. Không khí nồng nặc. Cây cỏ héo úa dần.
- Gió đột ngột thổi vù vù, mát dịu. Những đám mây xám đan xen nhau trên bầu trời.
- Bầy chuồn chuồn vần vũ bay lượn gần mặt đất, dự báo mưa sắp tới.
2. Phần chính:
- Khi cơn mưa sắp đến:
- Đám mây đen dày đặc che kín bầu trời.
- Gió thổi dữ dội, ngày càng mạnh mẽ.
- Cây cỏ uốn éo theo cơn gió.
- Cát và bụi bay lên mịt mùng, không thấy rõ con đường …
- Khi mưa bắt đầu:
- Cơn mưa bắt đầu rơi như trút nước, dữ dội hơn.
- Cây cỏ ven đường như mời gọi mưa, tung hứng mỗi giọt nước.
- Người đi bộ vội vã tìm nơi trú mưa.
- Hạt mưa lớn, trắng xoá. Mưa rơi như trút nước.
- Tiếng sấm ầm ĩ, tia chớp sáng rừng rực bên trời như muốn xé toạc bức màn đen kịt của mây đen.
- Nước trở thành dòng lớn trên mặt đất.
- Đường phố bỗng trở nên sinh động với những chiếc áo mưa đa màu sắc.
- Xe hơi lao nhanh trên đường, làm nước phun tung tóe.
- Với cơn mưa, không khí trở nên mát mẻ hơn, mọi người đều cảm thấy thoải mái hơn.
- Khi mưa dừng lại:
- Hạt mưa nhỏ dần, rải rác rồi tạnh dần.
- Chiếc cầu vòng xuất hiện. Bầu trời trở lại xanh biếc, trong lành.
- Chim chóc rời bỏ chỗ trú, vỗ cánh hót vang.
- Cây cỏ xanh tươi, đầy nước, lấp lánh dưới ánh nắng mặt trời.
- Mọi người tiếp tục hoạt động của mình.
3. Kết luận:
- Bầu trời sau cơn mưa trong lành, không khí dễ chịu.
- Mọi vật và con người đều hân hoan, thoải mái.
Dàn ý 2
Mở đầu: Trời oi bức, đứng gió, không khí ngột ngạt. Đám mây đen từ phía chân trời kéo về. Bầu trời lại trở nên tối sầm.
Thân bài:
* Tiến triển của cơn mưa:
- Một số giọt mưa bắt đầu rơi.
- Gió thổi mạnh mẽ, cây cỏ uốn éo.
- Mưa nặng hạt dần. Mưa rơi đều đặn.
- Mưa xối xả, như trút nước.
- Cây cỏ trong vườn nghiêng ngả dưới ánh chớp sáng và tiếng sấm ầm ầm.
- Ngồi trong nhà nhìn ra thấy một màn mưa trắng xoá. Trong bóng tối của bầu trời, đôi khi một vạt chớp sáng chói xuất hiện như muốn xé toang bầu trời u ám. Tiếp đó là tiếng sấm vang vọng, khiến mọi người sửng sốt.
- Dòng nước mưa từ trên cao trút xuống lấp lánh như bạc, nước chảy rầm rộ khắp sân nhà, ngõ xóm.
- Mưa càng lúc càng to, gió lay động các cửa sổ và rít từng hồi trên mái nhà.
- Hơi nước mát lạnh cùng mùi đất cát bay lên ngút ngàn, quen thuộc.
* Sau cơn mưa:
- Lá vàng phủ đầy sân. Những tàu lá chuối rách rưới, trên lá khoai nước vẫn còn giọt nước mưa lấp lánh..
- Đàn gà kêu reo nhau đi tìm thức ăn.
- Trời quang đãng không một gợn mây.
Kết luận: Cơn mưa mang lại sự dịu dàng cho con người và thiên nhiên, làm tan đi cái nắng gay gắt của buổi trưa hè.
Dàn ý 3
I. Mở đầu
- Giới thiệu về cơn mưa.
- Nơi cơn mưa diễn ra? (Ở làng em; ở trường em; ở ngoại ô thành phố; ở quê hương...).
- Thời gian diễn ra cơn mưa? (Sáng sớm; trưa; chiều tối...).
- Cơn mưa đến như thế nào? (Nhanh chóng; đột ngột....).
II. Phần chính
a. Mô tả trước khi mưa (Chuyển mưa)
- Bầu trời như thế nào?
- Mây (Từ phía xa kéo đến, đen kịt che kín bầu trời; từng đám nhỏ hợp thành mảng lớn phủ kín bầu trời …).
- Gió (Thổi rất mạnh, bụi bay mù mịt khắp nơi, cây cỏ uốn éo, lá rụng khắp nơi).
- Cảnh trên đường phố...
- Đông đúc, khí trời hối hả, vội vã. Mọi người và xe cộ di chuyển nhanh như vũ bão để tránh cơn mưa sắp đến. Tiếng còi xe vang lên, tiếng kêu gọi rộn ràng…
b. Mô tả khi trời mưa
- Mưa bắt đầu rơi, vài giọt mưa rớt rời, sau đó mưa nặng hạt, rơi lộp bộp trên mái nhà. Giọt mưa rơi xiên xuống, tạo ra một màn sương dày đặc, trắng xóa. Mưa càng lúc càng to, xối xả như trời đang trút nước. Không khí mát lạnh…
- Mọi người và xe cộ dừng lại, núp dưới mái hiên nhà. Đường phố vắng tanh, chỉ có vài chiếc xe chạy qua với tốc độ nhanh làm nước phun tung toé…
c. Mô tả sau khi mưa ngớt
- Khoảng sau một giờ, mưa dần ngớt. Bầu trời xanh biếc, ánh nắng vàng rải rác.
- Cây cỏ ven đường ướt nhẹp, bừng tỉnh sau cơn mưa dài. Cây cối tươi tốt như mới tắm gội.
- Ở chân trời, cầu vồng rực rỡ với đủ màu sắc.
- Mọi người trở lại đường phố đông đúc với dòng xe qua lại sôi động. Phố phường trở nên nhộn nhịp trở lại.
III. Kết luận
- Cảm xúc của tôi về cơn mưa.
