Buzz
Với sự hóm hỉnh, bài thơ “Bạn đến thăm nhà” đã ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết.
Mytour sẽ cung cấp thông tin về nhà thơ Nguyễn Khuyến và nội dung của bài thơ 'Bạn đến thăm nhà'. Mời bạn theo dõi ngay sau đây.
Bạn đến chơi nhà
Bấy lâu nay, bác đã tới thăm nhà rồi
Thời trẻ xa nhà đi mất
Chợ sâu nước rộng lắm, không dễ bắt cá
Vườn rộng mà rào lại thưa, gà khó đuổi
Cải non đang nảy lộc, cà mới bắt đầu nở
Bầu đã rụng hết, mướp đang nở hoa
( Trích từ tuyển tập thơ văn Việt Nam, tập IV, NXB Văn hóa, Hà Nội, 1963)
I. Giới thiệu về tác giả Nguyễn Khuyến
- Nguyễn Khuyến (1835 - 1909): lúc nhỏ tên là Thắng.
- Quê hương ngoại của Nguyễn Khuyến nằm ở làng Văn Khế, xã Hoàng Xá, huyện Ý Yên, tỉnh Hà Nam, hiện nay thuộc huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Quê nhà của nhà thơ nằm ở thôn Vị Hạ (làng Và), xã Yên Đổ, nay là xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
- Lúc nhỏ, Nguyễn Khuyến sống trong hoàn cảnh nghèo khó nhưng lại thông minh và học giỏi nên luôn đỗ đầu cả ba kỳ thi: Hương, Hội, Đình. Vì thế ông được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
- Nhà thơ Nguyễn Khuyến được biết đến là một quan nhân có phẩm chất trong sạch. Mặc dù làm quan, ông nổi tiếng là người rất thanh liêm và chính trực. Ông làm quan khoảng mười năm, đến khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Bộ, ông rút lui về ở ẩn.
- Nguyễn Khuyến là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Thơ của ông chủ yếu được sáng tác sau khi ông trở về quê sống ở Yên Đổ.
II. Giới thiệu về Bạn đến chơi nhà
1. Ngữ cảnh sáng tác
Bài thơ được sáng tác khi nhà thơ rút lui về quê sống ẩn dạ tại Yên Đổ. Một ngày, người bạn tri kỷ của ông đến thăm nhưng ông không có gì để thiết đãi bạn. Nguyễn Khuyến đã viết bài thơ “Bạn đến chơi nhà” để diễn đạt nỗi lòng và khẳng định tình bạn tri kỷ.
2. Bố cục
Bài thơ gồm 3 phần:
- Phần 1. Câu đầu: giới thiệu việc bạn đến chơi nhà.
- Phần 2. 6 câu tiếp theo: hoàn cảnh của nhà thơ khi bạn đến thăm nhà.
- Phần 3. Câu cuối: tình cảm bạn bè thân thiết.
3. Thể loại thơ
Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú theo truyền thống của Đường.
4. Nội dung
Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” ca ngợi tình bạn chân thành, thân thiết.
5. Nghệ thuật sáng tạo
Thể loại thơ là thất ngôn bát cú, với ngôn ngữ và hình ảnh đơn giản, giọng thơ chất phác và hồn nhiên…
III. Dàn ý phân tích bài thơ “Bạn đến chơi nhà”
(1) Khởi đầu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Khuyến (các nét đặc trưng về cuộc đời, công việc sáng tác…)
- Giới thiệu về bài thơ “Bạn đến chơi nhà” (về nguồn gốc ra đời, tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ…)
(2) Nội dung chính của bài thơ
a. Câu đầu: giới thiệu việc bạn đến chơi nhà
- Thời gian: “đã bấy lâu nay”, tức là đã lâu lắm rồi bạn mới ghé thăm.
- Cách gọi: bác, thể hiện mối quan hệ thân mật và gắn bó giữa những người bạn.
- Tâm trạng: cởi mở, chân thành để thể hiện thái độ hiếu khách của nhân vật trung thực.
- Hai vế câu: như là tiếng vỗ của sóng biển, là lời chào đón khách đầy chân thành và cởi mở.
=> Câu mở đầu giống như lời mời tự nhiên và chân thành.
b. 6 câu tiếp: tình huống của nhà thơ khi bạn đến chơi nhà
Nhà thơ đã tạo ra một tình huống lúng túng khi bạn đến chơi nhà:
- Thời gian trẻ đã đi vắng - không ai để đi mua đồ ăn tiếp đãi bạn.
- Đi chợ xa xôi, dường như không mấy người ở nhà chào đón bạn, mất rất nhiều thời gian.
- Trong nhà thì không có gì:
- Ao sâu - không câu được cá: khó để mời bạn ăn cá.
- Cải chưa ra trái, cà mới chớm nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa - tất cả rau củ, trái cây trong nhà chưa ăn được.
- Miếng trầu - thậm chí thứ quan trọng nhất cũng không có.
=> Dựa vào những hình ảnh này, nhà thơ muốn vẽ nên một cuộc sống đơn giản, thiếu thốn vật chất.
- Nhưng điều đó không khiến nhà thơ buồn rầu, ngược lại, anh ta rất lạc quan, yêu đời: Điều này được thể hiện qua giọng điệu hài hước, vui tươi.
c. Câu cuối: tình bạn thân thiết
- Bác đến chơi đây: Dù thiếu vật chất nhưng mối quan hệ bạn bè vẫn được trân trọng, điều này rất đáng quý.
- “Chúng mình”:
- Từ “chúng mình” đầu tiên: người trung thành - chủ nhà
- Từ “chúng mình” thứ hai: người bạn thân - khách mời
- Từ “với” thể hiện sự gắn kết, hòa hợp dường như không có khoảng cách.
=> Câu thơ khẳng định tình bạn chân thành của hai người cũng như sự hiểu biết sâu sắc, không quan tâm đến vật chất.
(3). Kết luận
Tôn vinh lại giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.
