Trong bài Đập đá ở Côn Lôn, Phan Châu Trinh đã miêu tả một hình tượng anh hùng kiên cường, gan dạ dù đối mặt với khó khăn nhưng vẫn kiên trì với lý tưởng. Tác phẩm này thường được thảo luận trong giờ học môn Ngữ văn.
Hôm nay, Mytour xin mời quý độc giả tham khảo tài liệu giới thiệu về tác giả Phan Châu Trinh cùng bài thơ Đập đá ở Côn Lôn.
Đập đá ở Côn Lôn
Đứng giữa đất Côn Lôn là một người con trai,
Ước lừng làm cho dậy sóng núi non.
Với búa xách, tan nát bảy núi đá,
Bằng tay mạnh, phá vỡ hàng trăm hòn đá.
Tháng ngày chăm chỉ, thân cứng cáp như sắt,
Dẻo dai dù trời mưa nắng gắt gao.
Cuộc sống không may, khi sai bước lạc,
Vẫn vượt qua mọi khó khăn, một cách kiên cường.
I. Giới thiệu về tác giả Phan Châu Trinh
- Phan Châu Trinh (1872 - 1926), còn được biết đến với bút danh Tây Hồ và Hi Mã.
- Sinh ra tại làng Tây Lộc, huyện Hà Đông (nay là thôn Tây Hồ, xã Tam Phước, thị xã Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam).
- Ông sinh ra trong một gia đình theo phái Nho, từng làm quan nhưng sau đó quyết định từ bỏ để tập trung vào việc cứu nước.
- Phan Châu Trinh là người đầu tiên đưa ra khái niệm dân chủ ở Việt Nam vào những năm đầu của thế kỷ XX.
- Ông là một trong những nhà yêu nước nổi tiếng trong cuộc cách mạng Việt Nam vào đầu thế kỷ XX.
- Một số tác phẩm nổi bật của ông gồm: Tập thơ Tây Hồ, Tỉnh quốc hồn ca, Tập thơ Xăng-tê, Giai nhân kỳ ngộ…
II. Giới thiệu về bài thơ Đập đá ở Côn Lôn
1. Bối cảnh sáng tác
Vào năm 1908, Phan Châu Trinh bị chính quyền thực dân bắt vì tội kích động nhân dân kháng thuế ở Trung Kì và bị đày đi Côn Đảo. Tháng 6 năm 1910, ông được tha do sự can thiệp của Hội nhân quyền (Pháp). Bài thơ được viết khi ông cùng những người tù khác làm công nhân lao động vất vả.
2. Hình thức thơ
- Thất ngôn bát cú
- Hình ảnh đầy biểu tượng.
- Ngôn ngữ, cách diễn đạt rất hùng vĩ.
3. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Bốn câu thơ đầu: Miêu tả sự kiêu hãnh của anh hùng trước những khó khăn trong tù.
- Phần 2. Bốn câu thơ cuối: Biểu hiện sự kiên cường của anh hùng trước những khó khăn trong tù.
4. Nội dung
Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” đã mô tả hình ảnh mạnh mẽ, kiên cường của anh hùng cứu nước dù phải đối mặt với khó khăn.
5. Nghệ thuật
Phong cách lãng mạn, giọng điệu hùng hồn…
III. Phân tích cấu trúc Đập đá ở Côn Lôn
(1) Mở đầu
Giới thiệu, tổng quan về bài thơ Đập đá ở Côn Lôn.
(2) Phần chính
a. Tư thế kiêu hãnh của anh hùng trước tình thế tù túng
- Đứng giữa cảnh trời đất: “Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn/Lừng lẫy như núi non” - vẻ vang giữa bao gian khó, vượt lên sự khốn khó của cuộc sống.
- “Xách búa đập tan năm bảy đống/Ra tay đập vỡ hàng trăm hòn”: Lao động mệt mỏi của anh hùng cách mạng minh chứng cho sức mạnh của con người.
- “xách búa”, “đập vỡ”: sức mạnh, sức khỏe của anh hùng.
- “năm bảy đống”, “hàng trăm hòn”: biểu tượng cho sự mạnh mẽ, to lớn.
=> Hình ảnh của anh hùng cách mạng tự tin, vươn lên cao, biến cuộc lao động khó khăn thành cuộc chinh phục mạnh mẽ của một con người với sức mạnh phi thường.
b. Sức mạnh tinh thần của anh hùng trước ác mộng tù đày
- Ngày tháng trải qua làm tôi trở nên kiên cường/Mưa nắng càng gắt, lòng càng kiên định: những ngày khó khăn chỉ làm tôi trở nên mạnh mẽ hơn, kiên nhẫn hơn.
- Những ai dám đối mặt với thử thách/Khó khăn không làm họ nao núng: Những người can đảm đối diện với thách thức chỉ coi việc bị giam cầm là điều nhỏ nhặt, tự hào về những gì họ đã làm được.
=> Tinh thần vững vàng, không khuất phục trước khó khăn.
(3) Kết bài
Xác nhận lại giá trị và tài năng nghệ thuật của bài thơ Đập đá ở Côn Lôn.