Bài thơ Mùa xuân - hạnh phúc trong từng khoảnh khắc. Hãy phân tích bài thơ Mùa xuân nhỏ của nhà thơ Thanh Hải để làm sáng tỏ nhận định trên

      Nếu phải chọn ra ý nghĩa nhân văn nhất của thơ ca trong cuộc sống thì đó là việc thơ đã mang đến cho cuộc sống những giá trị đẹp, những tâm hồn cao thượng của các nhà thơ. Bài thơ “Mùa xuân nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải thực sự mang ý nghĩa đó. Sách Bồi dưỡng Ngữ văn 9 (Nhà xuất bản Giáo dục, 2008) đã viết: 'Bài thơ Mùa xuân nhỏ là biểu tượng tình yêu và sự kết nối mạnh mẽ với quê hương, cuộc sống; thể hiện ước nguyện thành thật của nhà thơ góp phần cho đất nước, đóng góp một phần nhỏ của mình vào sự phồn thịnh của cuộc sống.'

      Bài thơ này được sáng tác vào năm 1980, một thời điểm đặc biệt nhạy cảm. Khi đó, Thanh Hải đang điều trị một căn bệnh nặng và không lâu sau khi viết bài thơ này, ông đã qua đời. Năm 1980 cũng là thời điểm đất nước đang gặp nhiều khó khăn trong quá trình bảo vệ và phát triển đất nước. Trong bối cảnh đó, bài thơ 'Mùa xuân nhỏ' của Thanh Hải đã thể hiện lòng yêu nước, tự hào về sự phát triển của đất nước và cũng là một lời cầu nguyện dành cho sự tiến bộ của đất nước. “Mùa xuân nhỏ” là tiếng thơ đầy cảm xúc của nhà thơ.

     Mở đầu bài thơ, tác giả đã mô tả một cảnh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp tại Huế.

      Nở giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

    Chim én ríu rít ca

Âm thanh vang khắp trời

        Thông qua một số đoạn văn ngắn, bức tranh về mùa xuân quê hương đã được tác giả phác họa, với không gian rộng lớn, thanh bình và đầy thơ mộng. Bức tranh mở ra bằng hình ảnh dòng sông, bầu trời và cảm xúc. Màu sắc trong bức tranh rất đa dạng, với sự kết hợp giữa màu xanh của dòng sông - có lẽ là màu của những bông lục bình nổi trên sông Hương -  và màu tím của một bông hoa xuân. Sự sử dụng phép đảo ngữ, việc đặt từ “nở” ở đầu câu cùng với việc sử dụng từ “một” đã làm nổi bật sự hiện diện bất ngờ, và sự sống đầy mạnh mẽ của mùa xuân hiện lên qua hình ảnh hoa.

      Hơn nữa, hình ảnh mùa xuân còn ghi sâu vào tâm trí những âm thanh êm đềm của con chim chiền chiện, khiến cho cảm xúc của chúng ta xốn xang, bừng tỉnh nhưng cũng đầy nồng thắm:

      Chim chiền chiện ca

Ngân nga trên bầu trời

   Những giọt sáng lung linh

Điểm tô bàn tay ta

       Thủ thuật chuyển đổi cảm xúc, trước tình cảm mùa xuân, tác giả cảm thấy mãnh liệt. Ông mở rộng vòng tay, mở rộng trái tim, trân trọng, nâng niu chào đón mùa xuân. Tiếng chim vẫn tiếp tục vang lên, không tan biến, nó trở thành âm thanh rõ ràng, toàn vẹn tựa như từng giọt sáng rơi, hòa lại thành dấu ấn mùa xuân để nhà thơ 'nhặt' với đôi bàn tay trân trọng và trái tim mở rộng. Cả đoạn văn đã không chỉ mô tả được vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân mà còn diễn đạt được sự hấp dẫn, ngạc nhiên và thái độ trân trọng, nâng niu của tác giả.

       Sau khi trải qua cảm xúc của mùa xuân về tự nhiên, khổ thơ thứ hai là những cảm nhận sâu sắc hơn về sức sống mùa xuân trong những con người đang chiến đấu và lao động để bảo vệ và xây dựng đất nước:

       Mùa xuân những người cầm súng

   Mùa xuân người ra đồng

Hạt gieo mạt lúa xanh

       Việc lặp lại cấu trúc sánh đôi “mùa xuân” kèm với điệp ngữ đã gợi ra hình ảnh về quân đội cầm súng và người dân đi ra đồng. Những cành lá che mặt trời trên vai, mặc dù chúng chỉ là cành lá nhưng trước sức sống của mùa xuân, chúng vẫn mọc chồi, nảy lộc. Những hạt giống mạ non mới được gieo xuống đất trong mùa xuân, chưa chờ đợi đã “lan tỏa ra đầy đồng”. Bằng từ “khát khao” để mô tả sức sống mãnh liệt của thiên nhiên đang phát triển, tác giả đồng thời cũng thể hiện sức sống của con người. Những chiến sĩ, những nông dân. Họ mang mùa xuân, sức sống ra đồng, ra chiến trường và hơn thế nữa, họ đang mang cả mùa xuân về cho đất nước. Từ hình ảnh của hai nhóm người này, tác giả đã đi đến một tầm cao hơn đối với “tất cả”:

Tất cả như sôi động

   Tất cả như huyên náo

      Tất cả dân tộc đều thấu hiểu sức sống mới của mùa xuân. Tất cả đều đang nhanh chóng, nỗ lực trong công việc để cống hiến, xây dựng đất nước. Và từ “huyên náo” như diễn đạt sự thay đổi, sự biến đổi trong tâm trạng của mỗi con người trước mùa xuân. Tất cả mọi người đều đang đóng góp những mùa xuân nhỏ bé của mình cho mùa xuân của đất nước:

       Đất nước hàng nghìn năm

Cần cù và đầy nghị lực

Đất nước giống như vì sao

Liên tục tiến lên phía trước

        Sự xuân của đất nước được cảm nhận qua việc tổng kết lịch sử hàng nghìn năm với bao công sức, nỗ lực và đất nước được so sánh với vì sao, nguồn sáng kỳ diệu của vũ trụ. Đất nước như một bà mẹ tận tâm, cần cù, qua bao gian khổ thử thách vẫn kiêu hãnh, mạnh mẽ “tiến lên phía trước” không chỉ bằng sức mạnh của hiện tại mà còn bằng sức mạnh của hàng nghìn năm lịch sử. Câu thơ như một điểm nhấn, lời kết về sức sống mạnh mẽ của đất nước đồng thời ẩn chứa niềm tự hào, niềm tin của tác giả vào cuộc sống và đất nước.

      Khổ thơ 4, 5 là hai khổ thơ thể hiện rõ nhất chủ đề của bài thơ: ước muốn chân thành muốn hòa mình cùng mùa xuân đất nước, ước muốn dâng hiến tài năng cho cuộc sống. Và trước hết, ước muốn của nhà thơ là muốn hòa mình cùng tự nhiên của đất nước:

Ta hóa thành tiếng hót của chim

    Ta trở thành một bông hoa

Ta hòa mình vào nhịp ca

      Một nốt trầm sâu lắng

       Trong khổ thơ này, hình ảnh bông hoa, con chim, những biểu hiện của mùa xuân xuất hiện lại. Trong hàng ngàn điều ước, tác giả chỉ muốn trở thành một tiếng hót trong hàng ngàn tiếng hót để gọi mùa xuân đến, trở thành một bông hoa trong hàng triệu bông hoa để tô điểm cho mùa xuân, trở thành một nốt trầm trong bản hòa ca êm đềm. Những ước muốn giản dị để trở thành những thứ bé nhỏ, nhưng những thứ bé nhỏ này lại đóng góp không ít vào việc tạo nên mùa xuân, tạo nên vẻ đẹp của xuân. Như nhà thơ Trần Hòa Bình từng viết:

   Thêm một chiếc lá rụng

Thế là thành mùa thu

   Thêm một tiếng chim gù

        Thành ban mai thanh khiết

       Vậy thì, một tiếng hót, một bông hoa, một nốt trầm mà Thanh Hải muốn dâng hiến cho cuộc sống hẳn có ý nghĩa lớn lao vô cùng. Dẫu cho là tuổi hai mươi hay là khi tóc bạc, ý nghĩa của những ước muốn này vẫn rất to lớn. Thông qua việc chuyển đổi từ đại từ “tôi” sang “ta”, ước muốn cá nhân đã trở thành ước muốn chung. Sau ước muốn hòa mình, nhà thơ đã đi tới ước vọng về sự dâng hiến bền bỉ của mình: