Buzz
Bài thơ 'Sóng' được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ nổi bật viết về tình yêu, đặc trưng cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh. Bài thơ được in trong tập 'Hoa dọc chiến hào' (1968).
Mytour sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh và nội dung của bài thơ 'Sóng'. Hãy cùng theo dõi thông tin chi tiết ngay sau đây.
Bài thơ 'Sóng'
- Sóng
- I. Đôi điều về tác giả Xuân Quỳnh
- II. Giới thiệu về bài thơ 'Sóng'
- III. Dàn ý phân tích bài 'Sóng'
Bài thơ 'Sóng'
Mạnh mẽ và êm dịu
Ồn ào và yên bình
Sông không hiểu nổi chính mình
Sóng tìm đường ra xa biển
Ôi những con sóng ngày xưa
Và ngày mai vẫn vậy
Niềm khát khao tình yêu
Trào dâng trong tim trẻ
Trước hàng ngàn con sóng xoáy trên biển
Anh vẫn mãi trong suy nghĩ của em
Em suy nghĩ về đại dương bao la
Sóng bắt đầu từ đâu?
Sóng bắt đầu từ cơn gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào chúng ta sẽ yêu nhau?
Con sóng dưới lòng đại dương sâu thẳm
Con sóng trên mặt nước biển
Ôi con sóng ấy nhớ về bờ
Ngày đêm em không ngủ được vì nhớ anh
Lòng em nhớ anh ngay cả trong giấc mơ
Dù đi về phía bắc
Hoặc đi về phía nam
Em luôn suy nghĩ về anh
Hướng về phía anh - một hướng
Ở xa kia là đại dương vô tận
Hàng ngàn con sóng vỗ dạt bờ
Có con sóng nào không đến được bờ?
Dù có những rào cản vô vàn
Đời dài nhưng năm tháng trôi qua
Biển vẫn rộng lớn
Mây vẫn bay đi xa xôi
Làm sao chúng ta có thể tan ra
Thành hàng trăm con sóng nhỏ
Trong biển lớn của tình yêu
Để ngàn năm vẫn còn vỗ về
I. Giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh
- Xuân Quỳnh sinh vào năm 1942 và qua đời năm 1988, tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
- Sinh sống ở làng An Khê, gần thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
- Xuân Quỳnh từng là vũ công của Đoàn Văn công nhân dân Trung ương trước khi bắt đầu sự nghiệp làm thơ. Những bài thơ đầu tiên của Xuân Quỳnh phản ánh tâm hồn trẻ trung, nhiệt huyết, sôi động và đầy khát vọng.
- Từ năm 1963, Xuân Quỳnh chuyển sang làm việc trong lĩnh vực báo chí, biên tập tại Nhà xuất bản Tác phẩm mới và trở thành thành viên của Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam khóa III.
- Xuân Quỳnh qua đời đột ngột cùng chồng là Lưu Quang Vũ do tai nạn giao thông tại Hải Dương.
- Bà được xem là một trong những nhà thơ nữ tài năng của Việt Nam, được biết đến với danh hiệu 'nữ hoàng thơ tình yêu' của Việt Nam.
- Thơ của Xuân Quỳnh tôn vinh vẻ đẹp nữ tính, là tiếng nói của một tâm hồn sâu sắc, chân thành, luôn khát khao hạnh phúc trong cuộc sống.
- Các tác phẩm đáng chú ý:
- Những tập thơ nổi bật: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có những bài thơ nổi tiếng như Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
- Một số tác phẩm dành cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)... Những cuốn sách này mang đến cho trẻ em những cảm xúc trong trẻo, thân thiện và một cái nhìn thông minh, hóm hỉnh.
II. Giới thiệu về bài thơ 'Sóng'
1. Bối cảnh sáng tác
- Bài thơ 'Sóng' được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi thực tế tại vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ đặc sắc về tình yêu, rất đặc trưng cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh.
- Bài thơ được xuất bản trong tập Hoa dọc chiến hào (1968).
2. Cấu trúc
Bao gồm 4 phần:
- Phần 1. Hai khổ thơ đầu: Cảm nhận về tình yêu qua hình ảnh của sóng.
- Phần 2. Hai khổ thơ tiếp theo: Suy ngẫm về nguồn gốc của tình yêu.
- Phần 3. Ba khổ thơ tiếp theo: Nỗi nhớ, lòng trung thành của người con gái trong tình yêu.
- Phần 4. Các khổ thơ còn lại: Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt.
3. Thể loại thơ
Bài thơ “Sóng” được viết theo thể thơ ngũ ngôn (năm chữ).
4. Ý nghĩa của tiêu đề
Mẫu 1
- Sóng là biểu tượng trung tâm của bài thơ, thể hiện tư tưởng và tình cảm của tác giả.
- “Sóng” và “em” dù là hai cái nhưng lại là một, có lúc tách rời nhau để tương phản, có lúc lại hòa nhập để tạo nên sự kết hợp hài hòa.
- Xuân Quỳnh đã sử dụng hình ảnh của “sóng” để diễn đạt cảm xúc và tâm trạng phức tạp của người con gái trong tình yêu, mang theo những bản tính sâu sắc của họ.
=> Qua tiêu đề, tác giả đã chỉ ra biểu tượng trung tâm của tác phẩm cùng với những ý nghĩa sâu sắc được truyền tải qua đó.
Mẫu 2
- Hình ảnh của “sóng” là trung tâm của bài thơ, mang theo tình cảm chân thành của tác giả.
- Hình ảnh của “sóng” trong bài thơ:
- Miêu tả thực tế: những đợt sóng biển vô tận.
- Biểu tượng: Sóng là biểu hiện của tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu, thể hiện sự sôi nổi mạnh mẽ và dịu dàng hiền hòa của cảm xúc.
=> Tiêu đề “sóng” mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
5. Nội dung
Bài thơ Sóng đã chân thực, tinh tế thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương và gắn bó, một trái tim luôn trăn trở và lo âu, một tấm lòng luôn mong muốn hy sinh, dâng hiến cho tình yêu.
6. Nghệ thuật
- Thể thơ năm chữ nhịp nhàng, cách ngắt nhịp linh hoạt gợi cảm giác như những đợt sóng.
- Giọng thiệu thiết tha, giàu cảm xúc; ngôn ngữ tinh tế
- Sử dụng các biện pháp tu từ, hình ảnh mang tính biểu tượng…
7. Mở bài và kết bài
a. Mở bài
- Mở bài phân tích:
Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng của văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là Sóng - một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh. Tác phẩm đã thể hiện chân thực, tinh tế vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương và gắn bó, một trái tim luôn trăn trở và lo âu, một tấm lòng luôn mong muốn được hy sinh, dâng hiến cho tình yêu.
- Mở đầu cảm nhận:
Xuân Quỳnh được vinh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của văn học Việt Nam. Các tác phẩm về tình yêu của bà luôn có phong cách sáng tạo, trong đó có bài thơ Sóng. Bài thơ đã mang đến cho người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc.
b. Kết thúc
- Kết luận:
Mỗi tác phẩm là một phần trong bức tranh đa sắc màu. Và bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh cũng vậy. Chắc chắn rằng, tác phẩm này sẽ vượt qua mọi rào cản về thời gian, không gian và tồn tại mãi mãi trong lòng người.
- Kết luận cảm nhận:
Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh thực sự là một tác phẩm đặc sắc, tràn đầy cảm xúc. Qua bài thơ này, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Có thể khẳng định rằng Sóng là một trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh.
III. Phân tích bài Sóng
(1) Giới thiệu
Giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng.
(2) Thân bài
a. Tư duy về tình yêu thông qua hình ảnh của sóng
* Khổ 1:
- Sử dụng kỹ thuật tương phản: “dữ dội - dịu êm”, “ồn ào - lặng lẽ”, từ đó tóm tắt những trạng thái đối lập của sóng, gợi liên tưởng đến tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu (khi mãnh liệt thì lại dịu dàng).
- Nghệ thuật nhân hóa: “sông không hiểu” được chính mình, nên “sóng” muốn tìm đến không gian rộng lớn. Đây là cuộc hành trình của sóng, là sự khám phá bản thân, khát khao vươn tới giá trị tuyệt đối trong tình yêu của người phụ nữ.
* Phần 2:
- “Ôi con sóng... và ngày sau vẫn thế”: Dù trong quá khứ hay hiện tại sóng luôn dạt dào, sôi nổi, luôn khát vọng. Đó cũng là khát vọng và bản tính của người phụ nữ muôn đời.
- “Nỗi khát vọng tình yêu... ngực trẻ”: Liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời của tuổi trẻ.
b. Suy nghĩ về nguồn gốc của tình yêu
* Phần 3: Điệp ngữ “em nghĩ về” và câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhấn mạnh niềm khát khao nhận thức bản thân, người mình yêu và nhận thức về tình yêu muôn đời.
* Phần 4: Xuân Quỳnh áp dụng quy luật tự nhiên để tìm nguồn gốc của sóng, của tình yêu, gợi lên sự trăn trở trước bí ẩn của tình yêu, thời điểm bắt đầu tình tình yêu.
c. Nỗi nhớ, lòng trung thành của người con gái trong tình yêu
* Phần 5:
- Nỗi nhớ là tình cảm chủ đạo, luôn thường trực trong trái tim những người đang yêu. Nỗi nhớ bao trùm cả không gian, thời gian: “dưới lòng sâu... trên mặt nước ...”, “ngày đêm không ngủ được”.
- Tồn tại trong ý thức và đi vào cả tiềm thức: “Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức”. Nghệ thuật nhân hóa, hóa thân vào sóng để “em” tự bộc lộ nỗi nhớ da diết, cháy bỏng của mình.
=> Cách diễn đạt cường điệu nhưng rất hợp để làm nổi bật nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả.
* Phần 6:
- Lòng trung thành, kiên định của người con gái trong tình yêu:
- “Dẫu đi về phương Bắc/Dẫu về ngược phương Nam”: trái ngược với cách nói thông thường.
- “Ở đâu em cũng nghĩ/Hướng về anh - một hướng”: Khẳng định lòng trung thành kiên định trong tình yêu.
=> Là lời khẳng định cho bản ngã của một con người luôn tin tưởng vào tình yêu.
d. Khát vọng tình yêu bất diệt
* Phần 7:
- Khẳng định quy luật bất diệt của thiên nhiên “Con nào cũng đến được bờ/Dù có muôn vàn khó khăn”. Ở bên ngoài đại dương xa xôi kia, có hàng ngàn con sóng gõ gàng. Nhưng cuối cùng, mọi con sóng đều tìm đến bờ của mình.
- Giống như “em” và “anh”, dù cuộc đời phải trải qua vô vàn sóng gió, có những lúc phải chịu sự cách xa. Thế nhưng, cuối cùng, “em” và “anh” vẫn sẽ hội ngộ. Và tình cảm của đôi ta sẽ sống mãi mãi.
=> Phần thơ thứ bảy không chỉ là một lời khẳng định niềm tin vào tình yêu. Đó cũng là một lời an ủi, động viên những người đang yêu nhau, hãy có thêm sức mạnh để vượt qua muôn vàn “cách trở”, tìm đến bến bờ hạnh phúc.
* Phần 8:
- “Cuộc đời dài đằng ấy/Năm tháng vẫn trôi đi”: Cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận.
- “Như biển ấy rộng lớn/Mây vẫn bay về xa”: Cảm giác bất an trước sự thay đổi của con người giữa “muôn vàn cách trở”. Nhưng đây cũng là vượt qua sự lo lắng để đặt niềm tin vào sức mạnh của tình yêu như mây có thể vượt qua biển lớn.
* Phần 9:
- “Làm thế nào” gợi lên sự băn khoăn, khao khát, ước ao được biến thành “trăm con sóng nhỏ” để mãi mãi vỗ vào bờ.
- Khát vọng của người phụ nữ được tan biến vào cuộc sống, sống trong “biển lớn tình yêu” với một tình yêu bền vững, bất diệt với thời gian.
(3) Kết bài
Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Sóng”.
