Buzz
Với tác giả và tác phẩm Sóng, trong môn Ngữ văn lớp 12, điểm nổi bật được trình bày chi tiết về bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, và phân tích....
Bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh) - Môn Ngữ văn lớp 12
Nội dung chính của bài thơ Sóng
I. Giới thiệu về tác giả Xuân Quỳnh
- Xuân Quỳnh sinh năm 1942, qua đời năm 1988, tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh
- Quê quán: La Khê, thành phố Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay là phần của thành phố Hà Nội)
- Xuân Quỳnh sinh ra trong một gia đình có cha là công chức, mất mẹ từ khi còn nhỏ, Xuân Quỳnh sống với bà nội
- Xuân Quỳnh từng là nghệ sĩ múa của Đoàn văn nghệ Dân tộc Trung ương, là biên tập viên của Nhà xuất bản Tác phẩm mới, và là thành viên Ban chấp hành của Hội Nhà văn Việt Nam khóa III
- Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ đại diện hàng đầu của thế hệ nhà thơ trẻ nổi lên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
- Các tác phẩm chính của Xuân Quỳnh bao gồm: Tơ tằm – Chồi biếc (in chung), Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Tự hát, Hoa cỏ may, Bầu trời trong quả trứng, và tuyển tập thơ Truyện Lưu Nguyễn
- Phong cách thơ của Xuân Quỳnh là giọng nói của một tâm hồn phụ nữ sâu sắc, vừa trong sáng, tươi mới, vừa chân thành, đằm thắm và luôn dày vò trong mong ước hạnh phúc giản dị của cuộc sống hàng ngày.
II. Một chút về tác phẩm Sóng
1. Hoàn cảnh ra đời
- Bài thơ Sóng được viết vào năm 1967 trong chuyến đi thực tế tại vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), đây là một tác phẩm thơ đặc sắc về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh
- Bài thơ Sóng được xuất bản trong tập thơ Hoa dọc chiến hào
2. Cấu trúc (4 phần)
- Phần 1 (2 đoạn thơ đầu): Sự nhận thức về tình yêu qua biểu tượng của sóng biển
- Phần 2 (2 đoạn thơ tiếp theo): Suy tư, suy ngẫm về nguồn gốc và quy luật của tình yêu
- Phần 3 (3 đoạn thơ tiếp theo): Nỗi nhớ, lòng trung thành không biến chuyển của người phụ nữ trong tình yêu
- Phần 4 (phần còn lại): Khao khát về một tình yêu vĩnh cửu, không phai mờ
3. Ý nghĩa nội dung
4. Ý nghĩa nghệ thuật
- Biểu tượng của đôi sóng giúp nhà thơ biểu đạt những cảm xúc không thể diễn tả bằng lời trong tình yêu
- Sử dụng hình thức thơ với bốn dòng và sự ngắt nhịp linh hoạt phản ánh được các tình cảm, tình huống khác nhau một cách linh hoạt
- Lời văn gần gũi, trong sáng, tinh tế và đậm chất tự nhiên
III. Cấu trúc phân tích bài thơ Sóng
I. Khởi đầu
- Giới thiệu tổng quan về nhà thơ Xuân Quỳnh (tiểu sử, phong cách thơ...)
- Tổng quan về bài thơ “Sóng” (hoàn cảnh ra đời, nội dung chính....)
II. Phần chính
1. Nhận biết về tình yêu qua hình tượng của sóng
- Sử dụng phương pháp tương phản: dữ dội – dịu êm, ồn ào – yên bình
→ Sự đa dạng, phong phú của sóng tương tự như những tình cảm đa dạng và phức tạp, những trạng thái tương phản của người phụ nữ trong tình yêu
- Hình ảnh sâu xa, nhân hóa “Sông không hiểu mình/Sóng phát hiện ra đến biển”: khao khát vượt xa, thoát khỏi những hạn chế, hẹp hòi, bình thường
→ Quan điểm mới về tình yêu: yêu là tự nhận thức, là mở rộng ra cái rộng lớn, cao vút
- Sử dụng so sánh, liên tưởng “Ôi con sóng ngày xưa ... Đập dồn trong lòng trẻ”: Lời khẳng định sự khao khát tình yêu mãnh liệt, bốn phương, luôn tồn tại sôi nổi trong trái tim của tuổi trẻ
2. Suy ngẫm, trăn trở về nguồn gốc và luật lệ của tình yêu
- Sử dụng các câu hỏi phức tạp “Từ đâu sóng nổi lên?”, “Gió bắt đầu từ đâu?”: Thể hiện khát khao tìm hiểu nguồn gốc của tình yêu, giải thích tình yêu, mong muốn hiểu biết về tình yêu, hiểu về bản thân và người mình yêu
- Câu trả lời “Em cũng không rõ nữa”: Lời thú nhận chân thành của người phụ nữ, đầy hồn nhiên và nữ tính. Tình yêu là bí ẩn, những trạng thái trong tình yêu luôn là điều khó hiểu
3. Nỗi nhớ, lòng trung thành kiên định của người phụ nữ khi yêu
- Nỗi nhớ là tâm trạng chính, luôn hiện diện trong trái tim những người đang yêu
+ Nỗi nhớ lan tỏa khắp không gian, thời gian: “dưới lòng sâu... trên mặt nước...”, “ngày đêm không thể nào ngủ được”
→ Nỗi nhớ sâu đậm, cay đắng
+ Tồn tại cả trong ý thức và tiềm thức: “Trái tim em khắc sâu hình bóng anh/Cả trong giấc mơ em vẫn còn tỉnh”
→ Sử dụng cách diễn đạt cường điệu để làm nổi bật nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả
+ Sử dụng nghệ thuật nhân hóa, hóa thân thành sóng để “em” tự lực lưỡng, biểu đạt nỗi nhớ cháy bỏng của mình
- Lòng trung thành, kiên định của người phụ nữ trong tình yêu:
+ “Em”: từ phương Bắc tới phương Nam – “Hướng về anh một lòng”
→ Tuyên ngôn của lòng trung thành kiên định không mờ nhạt
+ “sóng” : từ biển lớn về bờ cát → “Ai cũng sẽ đến được đất liền”
→ điều không thể tránh khỏi.
+ Lòng trung thành là sức mạnh giúp tình yêu vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đến với bến bờ hạnh phúc
⇒ Lời khẳng định về bản thân của một con người luôn tin tưởng vào tình yêu
4. Khát khao về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt
- Sự nhạy cảm và lo âu của tác giả về cuộc đời trước sự trôi chảy của thời gian “Cuộc đời dù dài đến đâu ... Mây vẫn bay đi xa”
- “Làm thế nào” khơi gợi sự băn khoăn, khao khát, ước ao được biến thành “trăm con sóng nhỏ” để mãi mãi vỗ vào bờ.
- Khao khát của phụ nữ được hòa mình vào cuộc sống, sống trong “biển lớn tình yêu” với một tình yêu trường cửu, bất diệt vượt qua thời gian
III. Kết thúc
- Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
+ Nội dung: bài thơ miêu tả tình yêu của phụ nữ đầy chân thành, nồng nhiệt, trung thành, mong muốn vượt qua thách thức của thời gian và sự hạn hẹp của cuộc sống con người. Điều này cho thấy tình yêu là một cảm xúc cao quý, một niềm hạnh phúc to lớn của con người
+ Nghệ thuật: hình ảnh sóng kép và em, thể thơ ngắn gọn, ngôn từ dễ hiểu, tinh tế...
- Cảm nhận về bài thơ: bài thơ cho chúng ta thấy rõ những tầng cảm xúc sâu thẳm, âm thầm trong tình yêu. Đó là tiếng trái tim, là nhịp thở của những con tim khao khát, sôi động yêu thương.
