Buzz
1. Giới thiệu về tác giả Xuân Quỳnh.
Khi nhắc đến các nhà thơ nổi bật trong nền văn học Việt Nam chuyên về thơ tình, bên cạnh Xuân Diệu và Hàn Mặc Tử, không thể không nhắc đến Xuân Quỳnh, một nữ thi sĩ tài năng, với những bài thơ đầy cảm xúc và khao khát yêu thương.
Xuân Quỳnh, tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, sinh năm 1942 tại huyện Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc quận Hà Đông, Hà Nội). Sinh ra trong một gia đình công chức, bà mồ côi mẹ từ nhỏ và sống với bà ngoại, người đã nuôi dưỡng bà đến khi trưởng thành. Dù cuộc sống vật chất khó khăn, Xuân Quỳnh luôn giữ những kỷ niệm đẹp về người bà và có một tinh thần hòa đồng, vui vẻ và mạnh mẽ.
Trước khi trở thành nhà thơ, Xuân Quỳnh từng là một diễn viên múa. Từ năm 1962 đến 1964, bà học tại trường bồi dưỡng văn học trẻ của Hội Nhà văn Việt Nam, nơi bắt đầu sự nghiệp văn chương. Năm 1973, bà kết hôn với nhà viết kịch Lưu Quang Vũ.
Xuân Quỳnh được coi là một trong những nhà thơ tình xuất sắc nhất của nền thơ hiện đại Việt Nam sau năm 1945. Bên cạnh những tác phẩm về tình yêu, bà còn thành công với các tác phẩm về quê hương, con người và tuổi thơ. Một số tác phẩm nổi bật của bà bao gồm 'Chồi biếc' (1963), 'Hoa học chiến hào' (1968), 'Lời ru trên mặt đất' (1978), cũng như 'Tiếng gà trưa', 'Sóng', và 'Thơ tình cuối mùa thu'. Tất cả những tác phẩm này đã khẳng định tên tuổi của bà.
Năm 2001, Xuân Quỳnh được trao tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Năm 2017, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho nhà thơ Xuân Quỳnh với hai tập thơ 'Lời Ru mặt đất' và 'Bầu trời trong quả trứng'.
2. Bài thơ 'Tiếng gà trưa'
2.1. Hoàn cảnh sáng tác
'Tiếng gà trưa' được sáng tác trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Bài thơ lần đầu xuất hiện trong tập thơ 'Hoa dọc chiến hào' (1968) của Xuân Quỳnh.
2.2. Thể thơ
- Bài thơ sử dụng thể thơ ngũ ngôn, trong đó mỗi câu thơ gồm 5 chữ. Thường, thơ ngũ ngôn được chia thành nhiều khổ, mỗi khổ có 4 câu, nhưng 'Tiếng gà trưa' có số lượng dòng rất linh hoạt: 4 dòng ở khổ 6, 6 dòng ở khổ 5, 7 dòng ở khổ 1, và 10 dòng ở khổ cuối.
Cách gieo vần trong bài thơ cũng rất tự do, không nhất thiết phải theo quy tắc chặt chẽ như thơ ngũ ngôn cổ điển. Phần lớn là vần cách, đôi khi không cần đúng vần mà chỉ cần giữ âm điệu. Dù vậy, bài thơ vẫn giữ được sự hài hòa và mạch cảm xúc của tác giả khi đọc lên.
2.3. Bố cục bài thơ
Bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh được chia thành 3 phần chính như sau:
- Phần 1: Từ đầu đến 'nghe gọi về tuổi thơ'. Phần này diễn tả những cảm xúc đầu tiên của nhân vật khi nghe tiếng gà trưa.
- Phần 2: Từ phần tiếp theo đến 'Đi qua nghe sột soạt'. Phần này tập trung vào việc tiếng gà trưa gợi lại những ký ức tuổi thơ.
- Phần 3: Phần còn lại của bài thơ. Đây là những suy nghĩ của nhân vật về âm thanh của tiếng gà trưa.
2.4. Nội dung chính của bài thơ
'Tiếng gà trưa' là bài thơ kể lại những ký ức tuổi thơ của tác giả khi sống cùng bà, với âm thanh quen thuộc của tiếng gà trưa. Bài thơ không chỉ hồi tưởng về những khoảnh khắc bình yên bên bà mà còn thể hiện những suy nghĩ của người cháu, tình cảm gia đình và lòng yêu nước sâu sắc.
2.5. Nhan đề 'Tiếng gà trưa'
Tiếng gà trưa là âm thanh quen thuộc trong ký ức tuổi thơ của trẻ em nông thôn Việt Nam. Nhan đề này gợi nhớ về những buổi trưa yên bình ở làng quê, nơi có khói bếp, tiếng gà, và cảnh đồng lúa rộng lớn, cùng với hình ảnh người bà chăm sóc bên bếp củi.
Âm thanh tiếng gà trưa gợi lại ký ức tuổi thơ của tác giả và là nguồn cảm hứng chính để viết nên bài thơ 'Tiếng gà trưa'.
Nhan đề 'Tiếng gà trưa' gợi nhớ về những ký ức tuổi thơ, khơi dậy cảm xúc của người chiến sĩ qua âm thanh quen thuộc. Nó kết nối cảm xúc trong bài thơ với quá khứ bình yên bên gia đình và bà, thể hiện nỗi lòng của một người yêu gia đình và quê hương, đồng thời mang lại những ký ức đẹp về người bà.
3. Giá trị nghệ thuật của bài thơ 'Tiếng gà trưa'.
Giá trị nghệ thuật của bài thơ 'Tiếng gà trưa' thể hiện qua các điểm sau đây:
- Thứ nhất, thể thơ ngũ ngôn mang lại cách diễn đạt đầy cảm xúc và tự nhiên.
- Thứ hai, hình ảnh trong bài thơ rất giản dị và chân thực, phản ánh rõ nét cuộc sống và cảm xúc của tác giả.
- Thứ ba, Xuân Quỳnh đã tinh tế sử dụng các biện pháp tu từ như nhân hóa, điệp ngữ và ẩn dụ để tăng cường hiệu quả biểu cảm của bài thơ.
Chúng tôi đã trình bày đầy đủ các nội dung phân tích về bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh. Hy vọng rằng thông tin này đã giúp các bạn có cái nhìn tổng quát về tác giả cũng như bài thơ. Mong rằng các bạn sẽ áp dụng kiến thức này để hoàn thành bài học một cách tốt nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi.
