Dưới đây là thông tin về Thiền sư Pháp Thuận và bài thơ Vận nước để quý độc giả tham khảo.
I. Giới thiệu về tác giả
- Thiền sư Pháp Thuận (915 - 990), họ Đỗ, tên thật và quê quán không rõ, là một nhà sư thuộc thế hệ thứ mười của dòng Thiền Nam phương, được Thiền sư Thiên Trúc Tỳ-ni-đa-lưu-chi từ Trung Quốc đến nước ta năm 580 thành lập. Ông từng giữ các vị trí quan trọng dưới thời đại Tiền Lê.
- Hiện nay, tác phẩm của ông chỉ còn một bài thơ trả lời Lê Đại Hành khi ông hỏi về vận nước.
II. Giới thiệu về bài thơ Vận nước
1. Bối cảnh sáng tác
- Bài thơ được viết vào khoảng năm 981 - 982.
- Đây là một trong những bài thơ sớm nhất có tên tác giả trong văn học Việt Nam.
- Bài thơ được viết trong bối cảnh lịch sử sau khi vua Lê Đại Hành đánh đuổi quân Tống xâm lược. Nhà vua mong muốn tái thiết đất nước và mang lại hòa bình cho mọi người. Vua đã tìm ý kiến của Thiền sư Pháp Thuận và ông đã trình bày bài thơ này thay cho câu trả lời cho vua Lê.
2. Thể loại thơ
- Ngũ ngôn tứ tuyệt
- Hình ảnh biểu tượng cao
3. Cấu trúc
Chia thành 2 phần:
- Phần 1: Hai câu đầu thể hiện suy tư về vận nước.
- Phần 2: Hai câu sau thể hiện triết lý “vô vi” của nhà thơ.
III. Bài thơ Vận nước
Phiên âm:
Quốc tộ như đằng lạc,
Nam thiên lý thái bình.
Vô vi cư điện các,
Xứ xứ tức đao binh.
Dịch nghĩa:
Vận nước như dây mây leo quấn quýt,
Ở cõi trời Nam mở ra cảnh thái bình
Vô vi ở nơi cung điện
Thì khắp mọi nơi đều tắt hết đao binh.
Dịch thơ:
Vận nước như mây quấn
Trời Nam mở thái bình
Vô vi trên điện các
Chốn chốn dứt đao binh.
(Dịch bởi Đoàn Thăng)