Buzz
Bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương thể hiện lòng kính trọng và xúc động sâu sắc khi viếng thăm lăng Bác.
Mytour giới thiệu tài liệu về nhà thơ Viễn Phương và bài thơ Viếng lăng Bác cho các bạn học sinh để tăng thêm kiến thức.
Viếng lăng Bác
- Viếng lăng Bác
- I. Thông tin về tác giả Viễn Phương
- II. Giới thiệu về bài thơ Viếng lăng Bác
- III. Phân tích chi tiết bài thơ Viếng lăng Bác
- IV. Video ca khúc Viếng Lăng Bác
Thăm lăng Bác
Con từ miền Nam đến thăm lăng Bác
Trông thấy hàng tre bát ngát trong sương mù
Ôi! Những hàng tre xanh tươi của Việt Nam
Trải qua bão táp, mưa dầm, vẫn đứng thẳng hàng.
Mỗi ngày mặt trời lặn trên lăng
Thấy một ánh nắng trong lăng rực đỏ
Mỗi ngày, dòng người về trong nỗi nhớ thương
Trang hoa dâng kính, đã bảy mươi chín mùa xuân...
Bác nằm trong giấc ngủ yên bình
Dưới ánh trăng nhẹ nhàng chiếu sáng
Biết rằng bầu trời xanh mãi mãi
Nhưng lòng lại cảm thấy nhói đau!
Mai trở về miền Nam, lòng đầy nước mắt
Ước ao được chim hót quanh lăng Bác
Ước ao trở thành đoá hoa thơm ngát khắp nơi
Ước ao trở thành cây tre, trung hiếu ở đây.
I. Thông tin về tác giả Viễn Phương
- Viễn Phương (1928 - 2005), tên thật Phan Thanh Viễn, quê ở tỉnh An Giang.
- Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, ông hoạt động ở miền Nam Việt Nam.
- Viễn Phương là một trong những tác giả đầu tiên của Văn nghệ giải phóng miền Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước.
- Các tác phẩm nổi bật của ông bao gồm: Chiến thắng hòa bình (trường ca, 1952), Anh hùng mìn gạt (truyện kí, 1968), Mắt sáng học trò (thơ, 1970), Như mây mùa xuân (1978), Quê hương địa đạo (truyện và kí, 1981), Sắc lụa Trữ La (1988)...
II. Thông tin về bài thơ Viếng lăng Bác
1. Bối cảnh sáng tác
- Năm 1976, sau khi miền Nam được giải phóng và đất nước thống nhất, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội được khánh thành.
- Nhân dịp này, Viễn Phương tới thăm miền Bắc và viếng lăng Bác Hồ. Ông đã sáng tác bài thơ Viếng lăng Bác và đăng trong tập Như mây mùa xuân (thơ, 1978).
2. Cấu trúc
Bao gồm 4 phần:
- Phần 1. Khung cảnh bên ngoài lăng Bác.
- Phần 2. Hình ảnh của đoàn người vào viếng lăng Bác và cảm xúc của nhà thơ.
- Phần 3. Hình ảnh của Bác Hồ và cảm xúc của nhà thơ.
- Phần 4. Cảm xúc và ước nguyện của nhà thơ khi rời lăng.
3. Ý nghĩa của tiêu đề
- “Viếng lăng Bác” là một tiêu đề ngắn gọn nhưng mang ý nghĩa sâu sắc.
- “Viếng” - chỉ hành động thăm viếng, biểu hiện lòng chia buồn khi có người quen mất.
- “Lăng Bác” là một địa danh nổi tiếng ở Hà Nội.
=> Như vậy, từ tiêu đề, độc giả đã biết được nhà thơ viếng thăm miền Bắc và vào viếng lăng Bác Hồ trong dịp đất nước thống nhất. Tác phẩm cũng thể hiện tình cảm sâu nặng, sự kính trọng và yêu mến của Viễn Phương dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh - người cha già của dân tộc Việt Nam.
4. Dạng thơ
Bài thơ Viếng lăng Bác được viết theo dạng thơ tự do.
5. Dòng cảm xúc
Dòng cảm xúc trong bài thơ diễn biến theo thứ tự không gian và thời gian khi vào viếng lăng Bác. Ban đầu, trước khi bước vào lăng, tác giả tập trung vào việc mô tả hình ảnh quê hương, đất nước. Tiếp theo, cảm xúc về dòng người không ngừng vào lăng viếng Bác, nhà thơ cảm nhận và suy ngẫm về vị lãnh tụ kính yêu, qua những hình ảnh biểu tượng như mặt trời, vầng trăng, bầu trời xanh. Cuối cùng, khi phải rời xa lăng Bác, tác giả biểu lộ ước vọng được ở lại mãi bên lăng.
6. Nội dung
Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện sự kính trọng và xúc động sâu sắc của nhà thơ và mọi người đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh khi viếng thăm lăng Bác.
7. Nghệ thuật
Bài thơ sử dụng giọng điệu trang trọng và cảm xúc, với nhiều hình ảnh sâu sắc và gợi cảm, sử dụng ngôn ngữ giản dị mà đầy ấn tượng.
8. Mở bài và kết bài
- Mở bài: Chủ tịch Hồ Chí Minh là biểu tượng tôn kính của dân tộc Việt Nam, và đã được nhiều tác phẩm tôn vinh. Viễn Phương viết bài thơ “Viếng lăng Bác” như một sự biểu đạt lòng biết ơn và tôn trọng đối với vị lãnh tụ này. Năm 1976, sau khi thống nhất đất nước, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội được khánh thành, và Viễn Phương đã viếng thăm và viết bài thơ để thể hiện lòng thành kính và biết ơn với Chủ tịch.
- Kết bài: Bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương gợi lên những cảm xúc trong sáng và trang trọng nhất. Nó chạm đến trái tim mỗi người đọc qua từng từ ngữ, từng hình ảnh, bởi sự chân thành và thiêng liêng.
III. Phân tích nội dung của bài thơ Viếng lăng Bác
(1) Mở bài
Giới thiệu về nhà thơ Viễn Phương và bài thơ Viếng lăng Bác.
(2) Thân bài
a. Mô tả khung cảnh bên ngoài lăng Bác.
- Tác giả tự giới thiệu:
- “Con và Bác”: Cách gọi ngọt ngào, đầy thân thuộc của miền Nam.
- “thăm”: Làm nhẹ nỗi buồn, nhưng không thể che giấu được xúc động từ cuộc chia ly.
- Hình ảnh:
- “hàng tre trong sương”: Hình ảnh quen thuộc với Việt Nam.
- “bão táp mưa sa”: Biểu hiện của khó khăn, gian truân.
- “đứng thẳng hàng”: Biểu tượng sức mạnh, ý chí kiên cường của dân tộc.
b. Hình ảnh đoàn người vào lăng viếng Bác và cảm xúc của nhà thơ
- Hai dòng thơ mở đầu: “Mỗi ngày, mặt trời qua trên lăng/Hiện lên một mặt trời đỏ rực.”
- Bác tồn tại mãi mãi, như mặt trời tự nhiên vĩnh viễn.
- Vĩ đại của Bác, Người đã mang lại tự do cho dân tộc thoát khỏi bóng tối của nô lệ.
- Hai dòng thơ tiếp theo: “Mỗi ngày, dòng người qua trong nỗi nhớ thương/Kết thành tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…”
- Dòng người liên tục về viếng lăng Bác với tâm hồn trầm lắng và lòng thành kính.
- “Tràng hoa” ẩn dụ cho dòng người từ mọi miền đất nước đến viếng Bác.
c. Hình ảnh Bác Hồ và cảm xúc của nhà thơ
- “Bác nằm trong giấc ngủ yên lành”: Hình ảnh Bác nằm đó giống như đang ngủ trong bình yên.
- “Trong vầng trăng sáng dịu dàng”: Vẻ đẹp thanh thản, phóng khoáng và cao quý của Bác được tôn vinh.
- Hình ảnh “trời xanh”: Biểu tượng cho sự bất diệt của Bác. Trời xanh vẫn tồn tại mãi mãi như Bác vẫn còn sống với đất nước.
- “Nhưng lòng ta cảm thấy xót xa”: Mặc dù Bác vẫn sống trong tâm trí của mọi người, nhưng nỗi đau của dân tộc vẫn không dứt.
d. Cảm xúc và ước nguyện của nhà thơ khi rời khỏi
- Cảm xúc của nhà thơ khi trở về miền Nam đối với Bác rất chân thành và xúc động. Khi mai về miền Nam, nước mắt tuôn trào.
- Câu thơ như thể hiện một cách chân thành nỗi xót thương vô hạn được kìm nén cho đến khi phải chia tay, khiến nước mắt tuôn trào.
- Trong cảm xúc nghẹn ngào và lòng lưu luyến ấy, nhà thơ như muốn trở thành một phần của Bác mãi mãi. Điều mong ước được thể hiện thông qua hình ảnh của con chim, đoá hoa, cây tre, đề cập ba lần, để nói lên ước nguyện của nhà thơ muốn Bác yên lòng và đền đáp công ơn của Người.
=> Nguyện ước của nhà thơ, chân thành và sâu sắc, cũng là những cảm xúc của hàng triệu người miền Nam trước khi rời lăng Bác sau mỗi lần thăm.
(3) Kết bài
Khẳng định giá trị của nội dung và nghệ thuật trong bài thơ Viếng lăng Bác.
