Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư của tác giả Lý Bạch

Lý Bạch là một nhà thơ danh tiếng của Trung Quốc. Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố) của ông mô tả sống động vẻ đẹp của thác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư.

Mytour cung cấp thông tin hữu ích về tác giả Lý Bạch và bài thơ Xa ngắm thác núi Lư. Hãy theo dõi chi tiết ngay sau đây.

Xa ngắm thác núi Lư

Phiên âm:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.

Dịch nghĩa:

Mặt trời chiếu xuống núi Hương Lô, sinh làn khói tía,
Xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.
Thác chảy như bay đổ thẳng xuống từ ba nghìn thước,
Ngỡ là sông Ngân Hà rơi tự chín tầng mây.

Một số bản dịch thơ:

Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,

(Tương Như dịch, trong Thơ Đường, tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 1987)

Hương Lô nắng dọi khói hồng xây
Xa trước dòng sông thác Bộc đầy
Bay thẳng xuống ba nghìn thước thẳm
Ngỡ sông Ngân tuột chín tầng mây.

(Đường thi tuyển dịch, NXB Thuận Hóa, 1997)

I. Đôi nét về tác giả Lý Bạch

- Lý Bạch (701 - 762) là nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc vào thời nhà Đường. Tự là Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ.

- Quê hương: Cam Túc (huyện Thiên Thủy - tức Lũng Tây ngày xưa).

- Khi còn nhỏ, ông cùng với gia đình về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên) nên nhà thờ vẫn thường coi Tứ Xuyên là quê hương của mình.

- Lý Bạch là một trong những nhà thơ nổi tiếng của Trung Hoa, ông được người đời gọi là “thi tiên” (tiên thơ).

- Thơ ông thường thể hiện một tâm hồn tự do, hào phóng. Hình ảnh trong thơ thường mang tính chất tươi sáng, kì vĩ, ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện.

- Đề tài: thường viết nhiều và viết hay về chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp: Cổ phong, Quan san nguyệt...
• Cảm thông cho người chinh phụ: Trường can hành, Khuê tình, Tử dạ thu ca…
• Tình bạn: Tống hữu nhân, Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng, Văn Vương Xương Linh thiên Long Tiêu…
• Tình yêu đôi lứa: Oán tình, Xuân tứ…
• Tình cảm với quê hương: Tĩnh dạ tứ, Ức Đông Sơn…
• Đặc biệt là thơ về tửu (rượu): Đối tửu, Thương tiến tửu, Bả tửu vấn nguyệt…

II. Giới thiệu về Xa ngắm thác núi Lư

1. Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ là một trong những bài thơ tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên đất nước của Lý Bạch.

2. Thể thơ

Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

3. Bố cục

Gồm 2 phần:

• Phần 1. Câu đầu: Miêu tả khung cảnh núi Hương Lô
• Phần 2. 3 câu tiếp: Miêu tả khung cảnh thác nước núi Lư.

4. Nội dung

Bài thơ đã miêu tả một cách sinh động vẻ đẹp của thác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư. Đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên đằm thắm và phần nào bộc lộ tính cách mạnh mẽ, hào phóng của nhà thơ.

5. Nghệ thuật

Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, hình ảnh thiên nhiên tráng, cách sử dụng ngôn từ…

III. Dàn ý phân tích Xa ngắm thác núi Lư

(1) Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về tác giả Lí Bạch, bài thơ Xa ngắm thác núi Lư.

(2) Thân bài

1. a. Khung cảnh thiên nhiên Hương Lô

- Vị trí quan sát: đứng từ trên cao để ngắm thác nước, sẽ có cái nhìn bao quát và toàn diện.

- Hình ảnh thiên nhiên: “nhật chiếu Hương Lô” ý chỉ ánh sáng của mặt trời chiếu xuống núi Hương Lô.

- Động từ “sinh” gợi ra sự sinh sôi nảy nở, tràn đầy sức sống cùng với “tử yên” nghĩa là làn khói tía gợi liên tưởng ánh sáng xuyên qua làn hơi nước phản chiếu giống như làn khói màu tím, vừa rực rỡ, vừa kì ảo.

=> Khung cảnh thiên nhiên huyền ảo và đầy thơ mộng của núi Hương Lô.

b. Khung cảnh thác nước núi Lư

- Từ “bộc bố” ý chỉ dòng thác kết hợp với động từ “quải” có nghĩa là treo chuyển động của dòng thác từ động sang tĩnh. Nhìn từ xa nơi nhà thơ đang đứng, dòng thác trông giống như một dải lụa trắng đang vắt trên sườn núi.

- Hình ảnh dòng thác kết hợp với động từ “phi” là bay và “lưu” gợi liên tưởng nước đang ào ào chảy xuống con sông ở phía dưới từ “ba nghìn thước”, đây là con số mang tính ước lệ gợi một khoảng cách rất cao và xa.

- So sánh “Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên” gợi liên tưởng độc đáo khiến cho thác nước tựa như một dải ngân hà rộng lớn giữa bầu trời, đầy màu sắc.

=> Thác núi Lư hiện lên không chỉ thơ mộng mà còn hùng vĩ tráng lệ. Qua đó tác giả muốn bộc lộ tình cảm yêu thiên nhiên tha thiết.

(3) Kết bài

Tôn vinh giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của bài thơ Xa ngắm thác núi Lư.