Bài thu hoạch về việc lập kế hoạch giảng dạy theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh (Mô đun 4)

1. Khái niệm về năng lực và phẩm chất:

Theo Từ điển tiếng Việt, phẩm chất là yếu tố tạo nên giá trị của con người và sự vật, bao gồm đạo đức, hành vi, niềm tin, tình cảm, và giá trị sống. Ý thức pháp luật của con người được hình thành qua quá trình giáo dục.

Cũng theo Từ điển Tiếng Việt, năng lực là khả năng hoặc điều kiện tự nhiên cần có để thực hiện một hoạt động nhất định; hoặc: Năng lực là khả năng tích hợp kiến thức và kỹ năng để thành công trong một công việc cụ thể. Năng lực được chia thành năng lực chung, cần thiết cho cuộc sống, học tập và làm việc, và năng lực đặc thù, biểu hiện rõ ràng trong các lĩnh vực cụ thể dựa trên sự phát triển của lĩnh vực đó.

2. Yêu cầu đối với phương pháp giảng dạy và tổ chức hoạt động học tập nhằm hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh:

Việc đổi mới phương pháp giảng dạy và tổ chức giáo dục để hình thành phẩm chất và năng lực của học sinh là yêu cầu quan trọng trong đổi mới giáo dục hiện nay. Điều này không đồng nghĩa với việc loại bỏ các phương pháp giảng dạy truyền thống và các hình thức giáo dục hiện tại. Thay vào đó, cần kết hợp hài hòa giữa các phương pháp truyền thống và các hình thức giáo dục hiện có để phát huy tính tích cực, tự chủ và sáng tạo của học sinh.

Để đạt mục tiêu trên, mỗi giáo viên và cơ sở giáo dục cần xem xét lại nội dung chương trình Thể dục, Thể thao hiện tại, giảm bớt những phần không cần thiết và điều chỉnh nội dung tránh trùng lặp giữa các môn học. Cần bổ sung kiến thức mới, thay thế những nội dung cũ, lạc hậu và giảm tải kiến thức trong sách giáo khoa. Dựa trên chương trình hiện hành, lựa chọn chủ đề và rà soát nội dung bài học để sắp xếp thành các bài tích hợp, từ đó xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, kinh tế - xã hội và năng lực của giáo viên.

3. Bài thu hoạch về việc lập kế hoạch giảng dạy nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh

1. Giới thiệu

Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới, được Bộ GD-ĐT ban hành ngày 26/12/2018, nhằm xây dựng và phát triển cho học sinh những phẩm chất quan trọng như yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. Đồng thời, chương trình cũng tập trung vào việc phát triển các năng lực cốt lõi bao gồm tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo, cùng với những năng lực đặc thù như ngôn ngữ, tính toán, khoa học, công nghệ, tin học, thẩm mỹ và thể chất. Chương trình còn giúp phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu của học sinh, được triển khai từ lớp 1 bắt đầu năm học 2020-2021.

Ngày 03/10/2017, Bộ GD-ĐT đã ban hành Công văn số 4612/BGDĐT-GDTrH để tiếp tục thực hiện chương trình GDPT hiện hành theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Công văn này hướng dẫn chi tiết các cơ sở giáo dục về việc xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, đổi mới phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh, cũng như công tác chỉ đạo và quản lý dạy học. Đây là hướng dẫn quan trọng giúp các cơ sở giáo dục thực hiện chương trình GDPT hiện hành và chuẩn bị cho việc chuyển tiếp sang chương trình và sách giáo khoa mới.

Bài viết này sẽ tập trung vào việc xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh dựa trên chương trình GDPT hiện hành.

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Các vấn đề tổng quan về đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

2.1.1. Định nghĩa về phẩm chất và năng lực

Theo Từ điển tiếng Việt, phẩm chất là những đặc điểm tạo nên giá trị của một người hoặc vật, bao gồm các yếu tố đạo đức, hành vi, niềm tin, tình cảm, giá trị sống và ý thức pháp luật, tất cả đều được hình thành qua quá trình giáo dục.

Năng lực, theo Từ điển tiếng Việt, là khả năng hay điều kiện có sẵn để thực hiện một hoạt động nào đó. Nó bao gồm khả năng tổng hợp các kiến thức và kỹ năng cần thiết để hoàn thành công việc trong một bối cảnh cụ thể. Năng lực được chia thành năng lực chung và năng lực đặc thù. Năng lực chung là những kỹ năng cơ bản mà mọi người đều cần để sống và làm việc, trong khi năng lực đặc thù là những kỹ năng chuyên biệt phát triển trong các lĩnh vực cụ thể.

2.1.2. Yêu cầu cải cách phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục để phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

Việc đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh là yêu cầu quan trọng trong cải cách giáo dục phổ thông hiện nay. Điều này không có nghĩa là loại bỏ phương pháp dạy học truyền thống mà là kết hợp hài hòa giữa phương pháp cũ và mới để phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác, độc lập và sáng tạo của học sinh.

Để đạt được mục tiêu này, mỗi giáo viên và cơ sở giáo dục cần rà soát lại nội dung dạy học trong chương trình GDPT hiện tại. Điều này bao gồm việc loại bỏ những nội dung không cần thiết, điều chỉnh để tránh trùng lặp giữa các môn học, cập nhật thông tin mới thay thế cho những kiến thức cũ và lạc hậu, và giảm tải các bài tập, câu hỏi trong sách giáo khoa. Dựa trên chương trình GDPT hiện hành, các chủ đề cần được lựa chọn và sắp xếp lại thành các bài học tích hợp hoặc liên môn. Kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục cần phù hợp với cơ sở vật chất của trường, điều kiện kinh tế-xã hội địa phương, và khả năng giảng dạy của giáo viên.

Các cơ sở giáo dục cần tăng cường tập huấn và bồi dưỡng giáo viên về các phương pháp dạy học tích cực, xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của học sinh. Chú trọng phát triển kỹ năng tự học và tự nghiên cứu của học sinh để tiếp thu và vận dụng kiến thức. Kế hoạch kiểm tra và đánh giá cũng cần phải phù hợp với kế hoạch dạy học và mục tiêu giáo dục của nhà trường, nhằm phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh.

2.2. Lập kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục để phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

- Kế hoạch dạy học là bản hướng dẫn chi tiết để thực hiện việc giảng dạy một môn học hoặc bài học cụ thể. Nó bao gồm việc xác định mục tiêu giảng dạy, dự kiến nguồn lực học tập, thiết kế các hoạt động giảng dạy và học tập, cùng với việc tổ chức kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện hoạt động dạy học.

- Kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục là bản thiết kế và hướng dẫn cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục trong một khoảng thời gian cụ thể như năm học, tháng hoặc học kỳ, hoặc theo chủ đề cụ thể. Nội dung của kế hoạch bao gồm việc xác định mục tiêu giáo dục, các hoạt động và nguồn lực cần thiết, thời gian thực hiện, kết quả dự kiến và phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động giáo dục.

2.2.2. Quy trình xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục để phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

Bước 1: Nghiên cứu tài liệu, chương trình và sách giáo khoa hiện hành để xây dựng kế hoạch một cách hiệu quả.

Khi lập kế hoạch dạy học, cần xem xét nhiệm vụ trọng tâm của năm học theo hướng dẫn của Bộ GD-ĐT và Sở GD-ĐT; xây dựng khung kế hoạch năm học; các chuẩn kiến thức và kỹ năng; khả năng tích hợp nội dung vào bài học và môn học; khả năng phân hóa dạy học cho các đối tượng học sinh; cơ sở vật chất của trường; điều kiện kinh tế-xã hội địa phương và năng lực của giáo viên.

Khi xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục, cần xem xét nhiệm vụ trọng tâm của năm học, khung kế hoạch năm học, nhiệm vụ tổ chức hoạt động theo từng tháng, học kỳ, năm học cho các khối lớp; đặc điểm nhận thức của học sinh; cơ sở vật chất của trường; điều kiện kinh tế-xã hội địa phương và năng lực của giáo viên.

Bước 2: Xác định các phẩm chất và năng lực chung cũng như đặc thù cần được hình thành và phát triển ở học sinh qua từng nội dung dạy học và hoạt động giáo dục.

Mỗi môn học và hoạt động giáo dục đều có thể góp phần vào việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Do đó, khi lập kế hoạch dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục, cần xác định rõ các phẩm chất và năng lực cần phát triển qua từng bài học, chương trình, môn học, cũng như qua các hoạt động giáo dục theo tuần, tháng, học kỳ, chủ đề và cả năm học. Điều này giúp giáo viên chủ động hơn trong việc phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh.

Bước 3: Định hình các hoạt động học tập và tự học của học sinh. Phẩm chất và năng lực của học sinh được phát triển thông qua các hoạt động học tập và tự giáo dục. Học sinh sẽ hình thành phẩm chất và năng lực qua việc tiếp nhận kiến thức và áp dụng chúng vào các tình huống thực tế. Do đó, khi xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục, cần thiết kế các hoạt động học tập, thực hành, thí nghiệm và vận dụng kiến thức thực tiễn cho từng bài, chương, môn học, liên môn, chủ đề và hoạt động giáo dục cụ thể.

Bước 4: Thực hiện việc xây dựng và triển khai kế hoạch dạy học cùng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.

Quá trình này bao gồm hai công đoạn chính:

1) Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu chương trình và sách giáo khoa hiện hành, điều chỉnh nội dung dạy học và các hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh.

- Đầu tiên: Rà soát và tổ chức lại nội dung dạy học cùng các hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông hiện tại. Mục tiêu là loại bỏ những kiến thức và nội dung giáo dục lạc hậu, không còn phù hợp, đồng thời cập nhật và bổ sung những kiến thức mới phù hợp với trình độ nhận thức, sự phát triển tâm sinh lý của học sinh và điều kiện kinh tế - xã hội của từng khu vực.

- Thứ hai: Thiết kế nội dung dạy học và giáo dục theo các chủ đề tích hợp, bao gồm cả môn học và liên môn. Các chủ đề liên môn nên tích hợp những nội dung giáo dục liên quan mật thiết với nhau, đồng thời bổ sung những phần còn thiếu trong chương trình giáo dục phổ thông hiện tại.

2) Hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.

- Đầu tiên: Phân tích nội dung bài học và các hoạt động giáo dục. Việc này giúp xác định cách mà các nội dung dạy học và hoạt động giáo dục góp phần vào việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh, đồng thời rõ ràng về những phẩm chất và năng lực cần phát triển.

- Thứ hai: Nghiên cứu đặc điểm nhận thức, phẩm chất và năng lực của học sinh. Mỗi học sinh có khả năng nhận thức và năng lực học tập khác nhau. Vì thế, cần điều chỉnh kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục phù hợp với sự khác biệt này để đáp ứng nhu cầu học tập của từng cá nhân.

- Thứ ba: Đánh giá điều kiện cơ sở vật chất của trường và tình hình kinh tế - xã hội địa phương. Cơ sở vật chất và điều kiện kinh tế - xã hội ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục, cách thức áp dụng phương pháp dạy học, và tổ chức các hoạt động giáo dục. Do đó, cần nghiên cứu kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và điều kiện địa phương để đảm bảo hiệu quả tổ chức các hoạt động giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh.

- Thứ tư: Lên kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục mới. Kế hoạch mới được xây dựng sau khi đã tái cấu trúc và sắp xếp lại nội dung dạy học. Trên cơ sở kế hoạch này, tiến hành phân bổ chương trình môn học và hoạt động giáo dục sao cho phù hợp với học sinh và điều kiện thực tế của trường và địa phương.

Bước 5: Triển khai kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Sau khi xây dựng kế hoạch, các trường có thể thực hiện thí điểm tại một lớp, một chương hoặc một chủ đề cụ thể để đánh giá hiệu quả và tính khả thi. Dựa trên kết quả đánh giá, tiến hành điều chỉnh, bổ sung và triển khai rộng rãi kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục.

Bước 6: Tổ chức đánh giá hoạt động học tập và giáo dục của học sinh theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực. Đánh giá này giúp xác định mức độ phát triển của học sinh qua từng giai đoạn và hỗ trợ việc điều chỉnh phương pháp dạy học của giáo viên và cách học của học sinh.

* Để đạt hiệu quả cao trong việc đánh giá kết quả học tập và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực, giáo viên cần:

- Thứ nhất: Đặt ra mục tiêu đánh giá cụ thể. Mục tiêu này phản ánh mức độ đạt được của học sinh theo chuẩn chương trình, không chỉ dừng lại ở kiến thức, kỹ năng hay thái độ mà còn ở phẩm chất và năng lực thực sự của học sinh.

- Thứ hai: Chọn lựa phương pháp và hình thức đánh giá phù hợp. Đánh giá theo cách tiếp cận năng lực đòi hỏi sử dụng đa dạng phương pháp và hình thức, từ truyền thống đến hiện đại như quan sát, phỏng vấn, hồ sơ học tập, hoạt động thực hành, và cả việc tự đánh giá của học sinh.

- Thứ ba: Triển khai đánh giá hiệu quả. Cần thiết lập hệ thống bài tập nhằm hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Bài tập này không chỉ giúp học sinh luyện tập mà còn là công cụ để giáo viên đánh giá sự tiến bộ của học sinh. Các bài tập nên bao gồm nhiều dạng như vấn đáp, viết, ngắn hạn, dài hạn, cá nhân hay nhóm, với độ phân hóa rõ rệt để đánh giá các mức độ khác nhau của phẩm chất và năng lực.

- Thứ tư: Xử lý kết quả đánh giá. Mục tiêu là xác định mức độ phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh sau từng giai đoạn học tập, đồng thời phân tích mối liên hệ giữa việc hoàn thành nhiệm vụ hoặc bài tập và sự phát triển này.

- Thứ năm: Phản hồi kết quả đánh giá cho học sinh. Qua phản hồi, học sinh có thể điều chỉnh hoạt động học của mình, giáo viên có thể điều chỉnh phương pháp dạy, phụ huynh có thể hỗ trợ con cái tốt hơn, và cán bộ quản lý có thể cải tiến hoạt động quản lý giáo dục.

2.3. Ví dụ về việc thiết kế kế hoạch giảng dạy theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh dựa trên chương trình giáo dục phổ thông hiện tại

Thiết kế kế hoạch giáo dục của nhà trường theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh dựa trên chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, theo chỉ đạo cụ thể từ Bộ GD-ĐT tại Công văn số 4612/BGDĐT- GDTrH, ngày 03/10/2017.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ gợi ý một số hoạt động để xây dựng kế hoạch giảng dạy theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh lớp 5, dựa trên chương trình giáo dục phổ thông hiện tại qua một ví dụ cụ thể.

Chủ đề: VIỆT NAM – QUÊ HƯƠNG CỦA CHÚNG TÔI

Hoạt động 1: Viết một đoạn văn giới thiệu về đất nước Việt Nam

Hãy sử dụng tranh, ảnh và các tài liệu về Việt Nam mà em đã thu thập để:

- Soạn một đoạn văn giới thiệu về Việt Nam với tiêu đề: Việt Nam – Quê hương của tôi

- Thực hiện một bài thuyết trình để giới thiệu đoạn văn đó cho các bạn trong lớp.

Mục tiêu của hoạt động:

Học sinh cần thu thập và nghiên cứu thông tin về đất nước Việt Nam, bao gồm: vị trí địa lý, đặc điểm thiên nhiên, các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, và các truyền thống văn hóa của quê hương.

1. Nội dung nghiên cứu

1.1. Các vấn đề cơ bản liên quan đến đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

1.1.1. Khái niệm về phẩm chất và năng lực

    Theo Từ điển tiếng Việt, phẩm chất là các đặc điểm tạo nên giá trị của con người hoặc vật thể, bao gồm yếu tố đạo đức, hành vi, niềm tin, tình cảm, giá trị cuộc sống, và ý thức pháp luật được hình thành qua giáo dục.

    Theo Từ điển tiếng Việt, năng lực là khả năng hoặc điều kiện tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động cụ thể; hoặc là khả năng tổng hợp kiến thức và kỹ năng để hoàn thành công việc trong một ngữ cảnh nhất định. Năng lực được chia thành năng lực chung, cần thiết cho mọi người trong cuộc sống, học tập và làm việc, và năng lực đặc thù, hình thành và phát triển trong các lĩnh vực cụ thể.

1.1.2. Các yêu cầu để đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

    Việc đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh là yêu cầu quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Điều này không đồng nghĩa với việc loại bỏ phương pháp dạy học truyền thống mà là sự kết hợp tinh tế giữa phương pháp cũ và mới để thúc đẩy sự chủ động, tự giác, sáng tạo của học sinh.

    Các yếu tố cần cân nhắc bao gồm nguồn lực giáo dục, thời gian thực hiện, kết quả dự kiến và các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả của các hoạt động giáo dục.

1.1.1. Các bước để xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh

Bước 1: Nghiên cứu các tài liệu, chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện hành cùng với các điều kiện cần thiết để lập kế hoạch.

    Khi xây dựng kế hoạch dạy học, cần xem xét nhiệm vụ chính của năm học theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT và Sở GD-ĐT, khung kế hoạch năm học, chuẩn kiến thức và kỹ năng của môn học, khả năng tích hợp nội dung vào các bài học, phương pháp dạy học phân hóa cho các nhóm học sinh khác nhau, cơ sở vật chất của trường, điều kiện kinh tế-xã hội địa phương và năng lực sư phạm của giáo viên.

    Khi lập kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục, cần nghiên cứu nhiệm vụ chính của năm học, khung kế hoạch năm học, nhiệm vụ tổ chức hoạt động giáo dục theo từng tháng, học kỳ và toàn năm học cho các khối lớp, đặc điểm nhận thức của học sinh, cơ sở vật chất của trường, điều kiện kinh tế-xã hội địa phương và năng lực sư phạm của giáo viên.

Bước 2: Xác định các phẩm chất và năng lực chung cũng như đặc thù cần được phát triển ở học sinh qua từng nội dung dạy học và hoạt động giáo dục.

Mỗi môn học và hoạt động giáo dục đều có vai trò trong việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Do đó, khi lập kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục, cần xác định rõ các phẩm chất và năng lực cần phát triển qua từng tiết học, bài học, chương trình học, cũng như trong các hoạt động giáo dục theo tuần, tháng, học kỳ, chủ đề và cả năm học. Điều này giúp giáo viên chủ động trong việc phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.

Bước 3:  Xác định các hoạt động học tập và tự giáo dục mà học sinh sẽ tham gia.

Phẩm chất và năng lực của học sinh được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động và chính việc tham gia vào các hoạt động của học sinh. Việc hình thành và phát triển này diễn ra khi học sinh tiếp nhận tri thức và áp dụng kiến thức, kỹ năng vào các tình huống thực tế ở nhiều mức độ khác nhau. Do đó, việc lập kế hoạch dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục cần bao gồm các hoạt động học tập, thực hành, thí nghiệm và áp dụng kiến thức vào thực tiễn qua từng bài học, chương trình học, môn học, liên môn, chủ đề hoạt động và các hoạt động giáo dục cụ thể để phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.

- Thứ tư: Soạn thảo kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục mới. Kế hoạch mới này được xây dựng sau khi đã tổ chức lại nội dung dạy học và giáo dục. Từ kế hoạch này, tiến hành phân phối chương trình các môn học và hoạt động giáo dục sao cho phù hợp với từng nhóm học sinh và điều kiện thực tế của trường học và địa phương.

Bước 5: Thực hiện kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục đã được soạn thảo với định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Sau khi xây dựng kế hoạch, các trường có thể thí điểm thực hiện ở một lớp với một chương hoặc chủ đề cụ thể vào thời điểm thích hợp để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của kế hoạch. Dựa trên kết quả đánh giá, điều chỉnh và mở rộng kế hoạch ra toàn bộ trường học.

Bước 6: Tổ chức đánh giá các hoạt động học tập và giáo dục của học sinh dựa trên định hướng phát triển phẩm chất và năng lực. Đánh giá này nhằm xác định mức độ phát triển của học sinh qua các giai đoạn và hỗ trợ điều chỉnh phương pháp dạy học cũng như cách học của học sinh.

    Để đạt hiệu quả cao trong việc đánh giá kết quả học tập và giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực, giáo viên cần phải:

- Thứ nhất: Xác định mục tiêu đánh giá. Mục tiêu này phản ánh mức độ đạt được các tiêu chuẩn trong chương trình học. Tiêu chuẩn ở đây không chỉ là kiến thức và kỹ năng, mà còn bao gồm phẩm chất và năng lực của học sinh.

- Thứ hai: Chọn phương pháp và hình thức đánh giá phù hợp. Đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực yêu cầu sử dụng đa dạng phương pháp và hình thức đánh giá, bao gồm cả các phương pháp truyền thống và hiện đại như quan sát, phỏng vấn, xem xét hồ sơ học tập, đánh giá qua hoạt động thực hành, và tự đánh giá của học sinh.

- Thứ ba: Thực hiện đánh giá. Khi thực hiện đánh giá, cần xây dựng một hệ thống bài tập theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Hệ thống này không chỉ giúp học sinh luyện tập mà còn là công cụ quan trọng để giáo viên đánh giá sự tiến bộ của học sinh.

- Thứ tư: Đào tạo học sinh về tình yêu quê hương đất nước, khả năng tự học, nghiên cứu và hợp tác. Những kỹ năng này giúp học sinh phát triển toàn diện và gắn bó hơn với nền văn hóa và xã hội.

- Học sinh có thể viết đoạn văn và rèn luyện kỹ năng tạo lập văn bản trong phân môn Tập làm văn; mở rộng vốn từ về quê hương đất nước để nâng cao hiểu biết và khả năng diễn đạt.

- Thực hành thuyết trình đoạn văn trước lớp để giúp học sinh phát triển sự tự tin, kỹ năng thuyết trình và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ.

Hoạt động 2: Tổ chức trò chơi

- Thực hiện trò chơi thi đua, trong đó học sinh cùng nhau nói nhanh các từ mô tả đặc điểm của đất nước Việt Nam.

- Cập nhật với giáo viên về kết quả và quá trình thực hiện của em.

Mục tiêu của hoạt động là:

- Phát triển kỹ năng làm việc nhóm, nâng cao năng lực ngôn ngữ, và khả năng khám phá các đặc điểm nổi bật của đất nước Việt Nam.

- Khuyến khích học sinh tự đánh giá và đánh giá các thành viên trong nhóm thông qua việc báo cáo kết quả cho giáo viên hoặc trong nhóm.

Hoạt động 3: Đóng vai hướng dẫn viên du lịch

- Hãy thử làm hướng dẫn viên du lịch và giới thiệu cho bố mẹ, người thân hoặc bạn bè về những điểm đặc sắc của Việt Nam.

- Chia sẻ với bố mẹ, người thân hoặc bạn bè về các phương pháp mà em đã sử dụng để tìm hiểu về đất nước Việt Nam và phương pháp nào em thấy thú vị nhất.

Mục tiêu của hoạt động này là:

- Nuôi dưỡng tình yêu đối với quê hương, đất nước và gia đình;

- Phát triển các kỹ năng như thuyết trình, làm việc nhóm, hợp tác, sáng tạo, và khả năng phát hiện, giải quyết vấn đề.

3. Kết luận

Dựa trên Chương trình GDPT hiện tại, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học, tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh là cần thiết cho giáo viên, trường học và cơ sở giáo dục. Kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục phải bao gồm đầy đủ nội dung các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, lựa chọn các nội dung giáo dục tự chọn và thiết kế hoạt động giáo dục phù hợp với nhu cầu học sinh và điều kiện của trường và địa phương; đồng thời đảm bảo tính chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện kế hoạch, tuân thủ các nguyên tắc và phương pháp sư phạm để khuyến khích tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của học sinh.