Bài thực hành Tiếng Việt: Tóm tắt và diễn dịch đoạn văn lớp 8 trang 64, 65 Tập 1 một cách ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý, sát với sách Ngữ văn lớp 8. Kết nối tri thức giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn lớp 8.
Bài thực hành Tiếng Việt lớp 8 trang 64 Tập 1 - Tóm tắt ngắn nhất Kết nối tri thức
* Tóm tắt và diễn dịch đoạn văn
Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tìm câu chủ đề trong các đoạn văn sau, sau đó xác định loại đoạn văn (diễn dịch, tóm tắt). Phân tích ý nghĩa của từng cách tổ chức đoạn văn.
a. Câu chuyện về các anh hùng dũng cảm của dân tộc đã từng được lưu truyền từ xa xưa. Họ là những ví dụ sống động về lòng nhân ái và tinh thần hy sinh cho đất nước. Nếu như họ không theo đuổi những ước mơ và mục tiêu cao cả thì họ sẽ không thể ghi danh trong lịch sử và được tôn vinh đến ngày nay.
(Trích từ bài 'Hịch tướng sĩ' của Trần Quốc Tuấn)
b. Trang phục không chỉ đẹp mà còn đóng góp vào sự đa dạng của mỗi trường học. Đứa bé này là học sinh của Trường THCS Lê Quý Đôn, bạn ấy học tại Trường THCS Lương Thế Vinh, và cô bé kia học ở Trường THCS Đặng Thai Mai... tất cả được nhận diện nhờ vào bộ đồng phục họ đang mặc. Trong cuộc thi 'nhóm bạn lý tưởng' ở huyện, 'màu sắc của bộ trang phục' không chỉ thể hiện ở sự thông minh của năm bạn trong đội hình thi đấu trên sân khấu, mà còn ở các nhóm cổ động viên hân hoan, nổi bật trong bộ đồng phục của trường trên khán đài.
Được lấy từ sách Ngữ văn lớp 6, tập 2 (Kết nối tri thức với cuộc sống), NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, trang 67.
Trả lời:
a. Giả sử các bậc phụ nữ tuân theo thói quen thường tình, thì cũng sẽ sống mãi mãi trong quên lãng, làm sao có thể trở nên bất tử trong trí tuệ của sách vở, trên thế gian này.
=> Đoạn văn rất súc tích.
- Ý nghĩa của cách tổ chức đoạn văn: Các câu đầu tiên giới thiệu các ví dụ về lòng trung hiếu. Từ đó, câu chủ đề ở cuối đoạn văn nhấn mạnh việc khuyên nhủ binh sĩ về chân lí và khơi dậy ý thức trách nhiệm của các đấng nam nhi.
Nguồn: Ngữ văn lớp 6, tập hai (Kết nối kiến thức với cuộc sống), NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, trang 67.
b. Chủ đề: Đồng phục không chỉ đẹp mà còn là yếu tố quan trọng trong việc tạo ra nét độc đáo cho mỗi trường học.
=> Đoạn văn diễn giải.
- Tác dụng của cách tổ chức đoạn văn: Chủ đề được khẳng định ở đầu đoạn, nhấn mạnh rằng đồng phục không chỉ làm đẹp mà còn tạo ra bản sắc riêng cho mỗi trường. Các câu sau đi vào chi tiết về đặc điểm đặc trưng của mỗi trường thông qua việc mô tả về đồng phục.
Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy sắp xếp các câu sau để tạo thành một đoạn văn diễn giải, sau đó sắp xếp lại thành một đoạn văn tổng hợp và cho biết dựa trên cơ sở nào em sắp xếp như vậy.
(1) Câu chuyện về Tấm trong truyện “Tấm Cám” là minh chứng cho việc bất kể bị bắt nạt bao nhiêu lần, cuối cùng vẫn có thể thành hoàng hậu, trong khi những kẻ ác như mụ dì ghẻ và Cám cuối cùng cũng nhận được hình phạt xứng đáng.
(2) Trong truyện “Thạch Sanh”, nhân vật Thạch Sanh được mô tả là người chân thành, tin tưởng người khác, dù trải qua nhiều khó khăn và bị oan ức, nhưng cuối cùng cũng cưới được công chúa và trở thành vua, trong khi Lý Thông, một kẻ lừa đảo và xảo quyệt, không thể thoát khỏi sự trừng phạt từ trời đất.
(3) Câu “Ở hiền gặp lành, ác gặp ác” trong truyện cổ tích là biểu hiện cho ước mơ về sự công bằng mà nhân dân mong muốn.
(4) Trong truyện “Cây khế”, một người em được miêu tả là thật thà và hiền lành, bị anh trai đối xử không công bằng. Người ta không ngờ rằng sau này cuộc sống của người em lại trở nên giàu có và hạnh phúc, trong khi người anh trai tham lam thì kết cục phải đền đường trên biển.
Trả lời:
- Đoạn văn diễn giải: (3) – (1) – (2) – (4)
- Đoạn văn tổng hợp: (1) – (2) – (4) – (3)
- Cơ sở sắp xếp: Câu (3) là câu nêu lên luận điểm, các câu (1), (2), (4) là các câu dẫn chứng phục vụ cho việc chứng minh luận điểm đó.
Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): “Tình yêu đất nước ban đầu là tình yêu những điều đơn giản nhất” (I-li-a Ê-ren-bua). Hãy coi câu này là câu chủ đề, từ đó, viết hai đoạn văn, một đoạn văn đặt câu chủ đề ở đầu đoạn (diễn giải) và một đoạn văn đặt câu chủ đề ở cuối đoạn (tổng hợp).
Trả lời:
- Diễn giải:
Lòng yêu nước từ lâu đã là một phần không thể thiếu trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam. Truyền thống này không chỉ hiện hữu trong quá khứ mà ngay cả hiện tại, chúng ta vẫn thấy sức sống của nó. Thế hệ trẻ ngày nay có thể thể hiện tình yêu đối với quê hương thông qua những hành động nhỏ nhặt, từ việc nghe lời kể của người già đến việc yêu thương làng quê và đồng ruộng. Điều này cũng có thể là những nỗ lực lớn để học hành, để trở về xây dựng quê hương ngày càng phồn thịnh. Ý chí bảo vệ và phát huy những nét đẹp của văn hóa truyền thống cũng như tinh thần chiến đấu bảo vệ đất nước luôn hiện diện trong tâm hồn mỗi người, dù là trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Tình yêu này sẽ mãi mãi tồn tại, vì tình yêu đất nước là một phần không thể thiếu của dân tộc Việt Nam.
- Tổng hợp:
Thế hệ trẻ hiện nay đã thừa hưởng và phát huy truyền thống tốt đẹp của tổ tiên - tình yêu nước. Tình yêu này có thể được hiểu một cách đơn giản là sự yêu mến, gắn bó và tự hào của mỗi người dành cho quê hương. Khi quê hương bình yên, tình yêu nước xuất phát từ những điều rất bình thường như tình yêu làng xóm, cánh đồng lúa, hay con đường đi học... Tình yêu này cũng có thể thể hiện qua những hành động lớn như học hành chăm chỉ, rèn luyện bản thân để trở thành một người có ích cho xã hội. Ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của dân tộc cũng như giữ gìn văn hóa dân tộc là điều cần thiết. Tuy nhiên, vẫn còn những người sống thực dụng, ích kỉ, chỉ quan tâm đến vật chất mà lãng quên giá trị tinh thần. Điều này đáng phê phán và cần phải tránh xa. Do đó, thế hệ trẻ cần nhận thức rõ giá trị của tình yêu nước để sống một cuộc sống ý nghĩa. Và hãy nhớ rằng: Tình yêu nước ban đầu là tình yêu những điều bình thường nhất.