Hôm nay, Mytour sẽ giới thiệu tài liệu Soạn văn 11: Thực hành tiếng Việt trang 75, rất hữu ích.
Các bạn học sinh lớp 11 có thể tham khảo tài liệu được chúng tôi giới thiệu chi tiết dưới đây.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 75)
Câu 1. Từ già trong các ngữ cảnh sau có ý nghĩa gì? Mô tả nghĩa của từ già theo các ngữ cảnh khác nhau bạn biết.
a. Tôi đã thấy một người thợ nghề già, đã chơi đàn suốt nửa thế kỷ, một tối ngồi nghe con gái đọc “Kiều”: “Trong như tiếng hạc bay qua/Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”... (Hoàng Phủ Ngọc Tường)
b. Trước khi đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một tác phẩm rừng già, ầm ừ giữa bóng cây rừng sâu, mãnh liệt qua những thác nước, cuộn tròn như cơn lốc vào những hẻm núi kỳ bí, và cũng có lúc nó trở nên êm đềm và say mê giữa những dặm đường dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. (Hoàng Phủ Ngọc Tường)
c. Càng thấy anh đứng yên, họ càng thích, và càng nghĩ anh muốn làm trò như vậy, nên càng cười già! (Nguyễn Công Hoan)
Gợi ý:
a. ý nghĩa gốc: ở tuổi mà cơ thể bắt đầu trải qua sự suy yếu về sinh lý, trong giai đoạn cuối của quá trình tự nhiên của cuộc sống
b. ý nghĩa chuyển: ở giai đoạn đã phát triển đầy đủ, sau đó chỉ còn chín hoặc tàn phai đi
c. ý nghĩa chuyển: tiếp tục tiến triển, không kiêng nể
Các ý nghĩa của từ già:
(1): ở tuổi mà cơ thể trải qua sự suy yếu về sinh lý, trong giai đoạn cuối của quá trình tự nhiên của cuộc sống
(2): có diện mạo của người đã lớn tuổi hơn nhiều so với độ tuổi
(3): có số lượng, mức độ vượt quá mức xác định nào đó một chút
(4): hiểu biết sâu sắc hơn, có trình độ cao hơn so với trung bình ở một lĩnh vực nào đó, do đã trải qua hoặc đã rèn luyện công phu
(5): có quá trình ảnh hưởng nào đó vượt quá mức bình thường một chút
(6): không chính xác, báo số ghi khối lượng của vật được cân nhiều hơn khối lượng thật một chút
(7): ở giai đoạn đã phát triển đầy đủ, sau đó chỉ có chín hoặc tàn lụi đi
(8): tiếp tục lấn tới, tỏ ra không chút kiêng nể
Câu 2. Hãy giải thích nghĩa của từ say (hoặc yếu tố say trong từ phức) trong các câu sau và cho biết trong mỗi trường hợp, từ được sử dụng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.
a. Người yêu cảnh, vào những lúc trời đất mang mang như vậy, khoác một cái áo lông, ngậm một ống điếu, mở cửa đi ra ngoài tự nhiên thấy một cái thủ giang hồ êm ái như nhung và không cần uống rượu mạnh cũng nghe như lòng mình mê đắm một cái gì đó — có lẽ là sự sống! (Vũ Bằng)
b. Ngoài đường, người ta cũng không còn bị chói mắt hay mê lòng vì những áo nhung trơn mướt, những giày kinh xoè cảnh phượng bay hay những dải khăn “san” khéo biết lựa màu bay đùa trước gió như thể tơ trời vậy. (Vũ Bằng)
c. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và mê mải giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. (Hoàng Phủ Ngọc Tường)
d. Đàn bà không có men như rượu nhưng cũng làm người say . Và hắn say thị lắm.
Gợi ý:
a. say: ở trạng thái bị tập trung, cuốn hút hoàn toàn vào một công việc hứng thú nào đó
=> nghĩa chuyển
b. say: ở trạng thái bị cuốn hút hoàn toàn, đến mức như không biết gì đến xung quanh
=> nghĩa chuyển
c. say đắm:ở trạng thái bị cuốn hút hoàn toàn, đến mức như không biết gì đến xung quanh
=> nghĩa chuyển
d. say (1): ở trạng thái bị ngây ngất, choáng váng, nôn nao do tác động của rượu, thuốc hay các yếu tố có tác dụng kích thích
=> nghĩa gốc
say (2): ở trạng thái bị cuốn hút hoàn toàn, đến mức như không biết gì đến xung quanh
=> nghĩa chuyển
Câu 3. Hãy trình bày và sắp xếp lại các tài liệu tham khảo dưới đây cho đúng.
Trần Đình Sử, Ai đã đặt tên cho dòng sông? – Bút ký về sử thi của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Văn nghệ, số 7, năm 1987.
Mai Văn Hoan (2010), Hoàng Phủ Ngọc Tường và dòng sông Hương, báo Đà Nẵng, số ra ngày 21 tháng 3.
Phạm Xuân Dũng, Nét đẹp nữ tính trong thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, báo Quảng Trị, số ra ngày 7 tháng 11, năm 2009.
Trần Thủy Mai (2002), Tác phẩm văn hóa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161 tháng 7,
Nguyễn Đăng Mạnh (2001), Nhà văn, triết gia và phong cách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
Hồ Thế Hà, Thông điệp trong thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161, tháng 7, năm 2002.
Gợi ý:
Phạm Xuân Dũng, Sắc đẹp nữ tính trong thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, báo Quảng Trị, số ra ngày 7 tháng 11, năm 2009.
Hồ Thế Hà, Thông điệp thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161, tháng 7, năm 2002.
Mai Văn Hoan (2010), Gặp gỡ Hoàng Phủ Ngọc Tường và sông Hương, báo Đà Nẵng, số ra ngày 21 tháng 3.
Trần Thủy Mai (2002), Nét văn hóa đặc trưng trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161 tháng 7,
Nguyễn Đăng Mạnh (2001), Văn học, tư tưởng và phong cách sáng tạo, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
Trần Đình Sử, Sự bí ẩn về nguồn gốc tên của dòng sông? – Bút kí về sử thi của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Văn nghệ, số 7, năm 1987.
Câu 4. Thu thập và sắp xếp 5 – 10 nguồn tài liệu tham khảo (bài viết, sách nghiên cứu,...) để phục vụ cho báo cáo nghiên cứu về nội dung và nghệ thuật trong Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Gợi ý:
Phạm Khắc Hoan và Lê Thước biên dịch, Tuyển tập thơ Hán của Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978
Vũ Tam Tập dịch, trong Tuyển tập thơ Hán của Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978