Bài Soạn văn 10: Thực hành tiếng Việt trang 77 được giới thiệu bởi Mytour đến các bạn học sinh.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp cho việc chuẩn bị bài học của các bạn học sinh lớp 10 trở nên dễ dàng hơn. Mời bạn đọc tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 77)
Câu 1. Hãy chỉ ra cách sử dụng tu từ chêm xen và giải thích tác dụng của nó trong các trường hợp sau đây:
a.
“- Có một cô gái tên là Bạch Tuyết ấy các bạn ạ
Và bảy chú lùn nữa, chẳng may là rất phiền hà!”
“- Mười chú đấy, hãy xem kìa, chúng đang ngồi trong lớp”
(Cả lớp cười phá lên trong trận hồi hợp ấy).
(Hoàng Nhuận Cầm)
b. Ông mở gói giấy, rồi lấy ra một miếng a ngùy - loại thuốc dẻo như kẹo, màu vàng xám nhạt, mà tôi đã từng thấy trước đó - và gắn vào đầu một cọng sậy. (Đoàn Giỏi)
c. Tôi không bao giờ quên cô ấy, dù thực tế chỉ là một sự gặp gỡ ngẫu nhiên, một cuộc gặp gỡ mơ hồ, lưu luyến nhưng gần như không thật, nhưng năm tháng cuộc sống lại chất chồng lên, muốn xóa nhòa những ký ức ấy. (Bảo Ninh)
Gợi ý:
a.
- Biện pháp tu từ chêm xen: (Cả lớp cười phá lên trong trận hồi hợp ấy).
- Tác dụng: Hiển thị tâm trạng vui vẻ, hạnh phúc.
b.
- Biện pháp tu từ chêm xen: loại thuốc dẻo như kẹo, màu vàng nhạt mà tôi đã thấy trước đó
- Tác dụng: Cung cấp thông tin thêm về “cục a ngùy”
c.
- Biện pháp tu từ chêm xen: dù thực tế chỉ là một sự gặp gỡ ngẫu nhiên, một cuộc gặp gỡ mơ hồ, lưu luyến nhưng gần như không thật, nhưng năm tháng cuộc sống lại chất chồng lên, muốn xóa nhòa những ký ức ấy.
- Tác dụng: Mở rộng thông tin về thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi”.
Câu 2. Chỉ ra cách sử dụng biện pháp tu từ liệt kê và mô tả tác dụng của nó trong các tình huống sau:
a. Hơi ấm của nước sông, của dòng chảy, của đất ẩm mềm và hương khí thảo mộc lan tỏa từ bình minh. (Đoàn Giỏi)
b. Những con kì nhông nằm duỗi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn thay đổi từ màu xanh sang vàng, từ vàng chuyển sang đỏ, từ đỏ biến thành tím xanh... (Đoàn Giỏi)
c. Thưa quý vị, ở Đăm Săn, người ta uống rượu không biết say, ăn không biết no, và trò chuyện không bao giờ chán. (Trích sử thi Đăm Săn)
d. Tôi cầm cây xà gạc mới rạch rừng, giết tê giác trong rừng, giết cọp ở núi, bắn kên kên, quạ dữ trên cành cây, chém ma quỷ ác trên đường đi. (Trích sử thi Đăm Săn)
Gợi ý:
a.
- Biện pháp tu từ liệt kê: sông, mương, đất ẩm và khí thảo mộc dưỡng
- Tác dụng: Mô tả chi tiết các khía cạnh của đối tượng.
b.
- Biện pháp tu từ: từ xanh sang vàng, từ vàng đến đỏ, từ đỏ đến tím xanh…
- Tác dụng: Mô tả chi tiết tình trạng da của con kì nhông.
c.
- Biện pháp tu từ liệt kê: uống không say, ăn không no, trò chuyện không chán
- Tác dụng: Miêu tả sự ăn uống và sự vui vẻ của Đăm Săn.
d.
- Biện pháp tu từ liệt kê: tê giác trong rừng, giết cọp ở núi, bắn kên kên, bắn quạ dữ trên cây, đánh ma quỷ ác trên đường đi
- Tác dụng: Miêu tả hành động của Đăm Săn trên đường đi, thể hiện sức mạnh của Đăm Săn.
Câu 3. Một ngôn ngữ được xem là phát triển khi nó ngày càng có đặc điểm trí tuệ hóa và quốc tế hóa. Điều này rất quan trọng khi chúng ta xem xét tiếng Việt trong bối cảnh thời đại hiện nay: thời đại của thông tin, của trí tuệ; thời đại của hội nhập khu vực, hội nhập toàn cầu,...
(Phạm Văn Đồng)
Thử hoán đổi thứ tự các phần trong các chuỗi liệt kê trong đoạn văn trên, sau đó rút ra kết luận: về mặt ý nghĩa, sự khác biệt của các chuỗi liệt kê đó là gì?
Gợi ý:
- Thử hoán đổi: …. Điều này rất quan trọng khi xem xét về tiếng Việt trong bối cảnh thời đại hiện nay: thời đại của thông tin, của trí tuệ; thời đại của hội nhập khu vực, hội nhập toàn cầu,...
- Nhận xét:
- Câu gốc: Đảm bảo tính logic, sắp xếp các phần theo trình tự tăng dần.
- Câu sau khi đảo thứ tự các phần: Đây là một chuỗi liệt kê tăng dần, do đó khi đảo thứ tự các phần sẽ làm mất tính logic, cái trước sẽ không phản ánh cái sau.
Từ đọc tới viết
Viết một đoạn văn (khoảng từ 150 đến 200 chữ) sử dụng biện pháp liệt kê và xen kẽ về một trong hai nội dung dưới đây:
a. Truyền đạt ấn tượng của bạn về một vùng đất bạn từng ghé qua.
b. Diễn đạt cảm nhận về một nhân vật mà bạn thấy ấn tượng khi đọc hai tác phẩm Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi) và Giang (Bảo Ninh).