Bài viết số 4 lớp 10 gồm 3 đề như sau:
Đề 1: Thuyết minh vai trò của cây cối trong việc bảo vệ môi trường
Đề 2: Thuyết minh tác hại của ma túy đối với đời sống con người
Đề 3: Thuyết minh về kinh nghiệm làm văn hoặc học văn
Những bài văn mẫu lớp 10 số 4 này sẽ hỗ trợ cho việc dạy và học hiệu quả môn Ngữ văn lớp 10 của các thầy cô giáo đồng thời giúp các em học sinh có thêm nhiều ý tưởng hay cho bài viết số 4 của mình. Sau đây, mời các em cùng tham khảo và tải tài liệu tại đây.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 1: Thuyết minh vai trò của cây cối
Dàn ý bài viết số 4 lớp 10 đề 1
I. Mở bài
- Giới thiệu về đối tượng thuyết minh: Vai trò của cây cối.
- Thể hiện thái độ, đánh giá của bản thân: Đây là đối tượng, hiện tượng tích cực cần khẳng định, ngợi ca.
II. Thân bài
* Những hiểu biết về cây cối.
- Cây cối là thể thực vật có thể tự sinh ra hoặc do con người tạo ra.
- Cây cối hiểu theo nghĩa rộng đó là thiên nhiên bao gồm rừng, bầu trời, sông nước, cỏ cây, chim muông.
- Cây cối theo nghĩa hẹp là cây xanh, rừng
- Nguyên tắc sống của cây cối là ban ngày tiết ra khí oxi, lấy lại khí cacbon cung cấp sự sống
- Hệ thống tán lá, tán cây có vai trò như một bộ phận phổi xanh, làm màng lọc bảo vệ môi trường.
* Vai trò của cây cối trong việc bảo vệ môi trường
a. Đối với môi trường tự nhiên
- Bảo vệ nguồn nước ngầm: Tán lá ngăn cản những chất độc hại từ mưa thấm trực tiếp vào mạch nước ngầm dưới lòng đất
- Bảo vệ đất: ngăn chặn sự xói mòn, rửa trôi đất nhờ hệ thống tán lá cản mưa trực tiếp rơi xuống đất
- Điều hòa không khí:
+ Giảm lượng khí thải thông qua hệ thống lọc khí từ lá cây, làm giảm hiệu ứng nhà kính.
+ Con đường trồng cây xanh sẽ làm dịu giao thông trong những ngày nắng nóng, giảm thiểu khí độc từ phương tiện giao thông phát tán ra môi trường.
- Giúp đối phó với nguy cơ của thiên tai, biến đổi khí hậu đối với môi trường
b. Đối với môi trường sống.
- Cây cối cung cấp khí oxi cho cuộc sống hằng ngày của chúng ta.
- Giảm căng thẳng, tạo sự thư thái và tinh thần sảng khoái cho con người.
- Tạo ra không gian trong lành, thư giãn, bảo vệ sức khỏe cho con người.
* Cách ứng xử của con người đối với cây cối.
- Một số người hiểu đúng vai trò của cây cối, trân trọng và yêu quý giá trị của chúng. Họ thường xuyên tham gia trồng cây gây rừng, xanh môi trường sống, giúp cải thiện chất lượng không khí.
- Một số người chưa nhận thức đúng về vai trò của cây cối. Do lợi ích cá nhân, họ tiếp tục tàn phá cây xanh, khai thác rừng một cách quá mức...
* Biện pháp
- Nhà nước đã áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt để xử lý những hành vi phá hoại cây cối.
- Tăng cường trồng cây gây rừng, xanh biển đất trống, những khu vực trống trải.
- Tuyên truyền, giáo dục mọi người về vai trò và bảo vệ cây cối.
- Lên án và ngăn chặn những hành động phá hoại cây cối.
- Rút ra bài học và áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.
- Học sinh trong trường cần nhận thức đúng về vai trò của cây xanh, yêu quý và bảo vệ chúng.
- Liên kết với văn học: Những bài học về việc trồng cây, những lời của Bác Hồ nhằm tuyên truyền vai trò của cây cối như câu 'Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người.'
III. Kết bài
- Tóm tắt lại về đối tượng thuyết minh.
- Đưa ra lời khuyên, kêu gọi cho mọi người.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 1 - Mẫu 1
Bác Hồ đã từng phát biểu:
Mùa xuân là thời điểm trồng cây
Làm cho đất nước ngày càng phồn thịnh
Không chỉ trong quá khứ, mà ngay cả vào thời điểm hiện tại và trong tương lai, cây cối vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống của con người. Vì vậy, chúng ta cần phải thực hiện những biện pháp cụ thể để bảo vệ cây cối. Bảo vệ chúng cũng là bảo vệ môi trường sống trong lành, tốt đẹp cho chúng ta và cho thế hệ tương lai.
Trước hết, chúng ta cần hiểu môi trường sống là gì? Môi trường sống bao gồm tất cả mọi thứ xung quanh con người như đất, nước, không khí, bầu trời, cây cỏ, động vật, chúng có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của loài người. Đặc biệt là cây cối, chúng ngày càng khẳng định vai trò to lớn của mình trong việc bảo vệ môi trường sống.
Cây cối là như lá phổi khổng lồ cung cấp oxy cho hoạt động sống của con người và các loài khác. Nếu con người cần có lá phổi khỏe mạnh để thở, để sống, thì môi trường sống cũng cần một lá phổi như vậy. Và không gì khác, lá phổi đó chính là cây xanh. Theo nguyên lý hoạt động, cây xanh vào ban ngày hấp thụ khí CO2 và thải ra khí O2, loại khí mà chúng ta cần. Cây xanh đảm bảo không khí luôn trong lành, sạch sẽ, từ đó bảo vệ sức khỏe cho muôn vật, muôn loài.
Ngoài ra, cây xanh còn bảo vệ nguồn nước ngầm của chúng ta. Khi mưa rơi xuống đất, cây xanh là một lớp lá chắn, làm cho nước không đổ quá mạnh xuống dưới đất, gây xói lở, mòn đất. Thay vào đó, nước được hấp thụ từ từ vào lòng đất, giúp cho mạch nước ngầm luôn được duy trì, không bị cạn kiệt.
Cây xanh cũng giúp giảm thiểu hiện tượng lũ ống, lũ quét ở vùng núi. Trong những nơi thiếu cây xanh bao phủ, khi có mưa lớn từ đầu nguồn đổ về, không có gì cản trở, dẫn đến lũ quét gây thiệt hại nghiêm trọng cho con người và tài sản. Ngược lại, ở những nơi được cây xanh bao phủ, mưa lũ bị ngăn lại, một phần được rễ cây hút, thấm vào đất, giảm thiểu lũ lụt, giảm thiệt hại về người và tài sản.
Cây xanh lớn, cao còn làm ngăn chặn hiện tượng rửa trôi chất dinh dưỡng trong đất, tạo điều kiện cho sinh vật sống và phát triển. Hãy tưởng tượng ở những nơi đồi núi trần trụi, khi mưa đến kèm theo địa hình dốc, chất dinh dưỡng trong đất bị rửa trôi, làm đất mất chất, màu mừng. Cây cối ở những nơi như vậy trở nên khô cằn và dần dần bị tiêu diệt. Ngược lại, ở những nơi có cây xanh che phủ, đất luôn tươi mát hơn rất nhiều, cây cối mọc dày đặc nhờ được cung cấp chất dinh dưỡng. Đồng thời, ở những nơi này, không có hiện tượng xói mòn, rửa trôi, đất mất chất.
Không chỉ vậy, màu xanh tươi mát của hoa lá cỏ cũng giúp tinh thần chúng ta thư thái, thoải mái hơn sau những ngày làm việc căng thẳng. Đó cũng là lý do tại sao các khu du lịch sinh thái ngày càng phát triển. Ở đó, con người không chỉ rời xa cuộc sống ồn ào của thành phố, mà còn được tận hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ của thiên nhiên, được thả hồn vào không gian yên bình, dịu dàng. Đó chính là cách tuyệt vời nhất để lấy lại năng lượng cho một tuần làm việc mới.
Tuy nhiên, hiện nay, con người đã phá hủy, tàn phá cây cối một cách nghiêm trọng. Những mảng xanh dần biến mất, thay vào đó là đồi núi trần trụi, không còn dấu vết của những cánh rừng xanh tươi. Ở Đắk Nông, diện tích rừng bị phá hủy từ đầu năm đến nay đã lên đến 225 ha, tăng gần 100 ha so với cùng kỳ năm trước. Đây chỉ là một ví dụ nhỏ so với rất nhiều diện tích rừng bị phá hủy trên toàn quốc. Và hậu quả của việc này chính là con người phải gánh chịu. Lũ lụt, hạn hán xảy ra ngày càng thường xuyên, với mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng; trái đất ngày càng nóng lên, băng tan ở hai cực; ô nhiễm không khí đe dọa sức khỏe, tính mạng của con người.
Để ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng đó, ngay từ bây giờ, ngay từ lúc này, con người cần phải hợp tác để bảo vệ môi trường. Mỗi người chúng ta cần phải có ý thức, không vứt rác bừa bãi, đặc biệt là túi nilon để ngăn chặn sự phát triển của cây cỏ. Mở rộng diện tích trồng rừng. Có những đạo luật nghiêm ngặt để xử lý những hành vi phá hủy rừng trái phép. Hãy cùng nhau đoàn kết để bảo vệ môi trường sống cho chính chúng ta và cho thế hệ sau.
Cây cối đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống của con người, đặc biệt là vào thời điểm hiện nay khi diện tích rừng giảm mạnh do nạn phá rừng bừa bãi. Nếu không hành động ngay từ bây giờ, con người đang tự hủy hoại cuộc sống của mình cũng như của muôn loài.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 1 - Mẫu 2
Cây xanh có vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sự sống của con người. Chúng được coi là những lá phổi xanh của Trái đất, giúp điều hòa và cung cấp khí oxy cho sự sống của muôn loài. Tuy nhiên, con người đã và đang làm gì với cây xanh?
Quần thể cây xanh lớn nhất phải kể đến rừng, nơi có đa dạng sinh học vô cùng phong phú, với hàng ngàn loài cây cùng tồn tại, tạo nên thảm thực vật dày đặc, độc đáo, tương trợ và bảo vệ lẫn nhau. Vậy rừng có vai trò gì trong việc bảo vệ môi trường?
Trước hết, cần nhấn mạnh đến việc làm sạch không khí, điều hòa khí quyển trên Trái đất. Chúng ta đã biết rằng cây xanh tham gia vào hai quá trình là hô hấp và quang hợp, nhưng quá trình quang hợp đóng vai trò quan trọng nhất trong việc bảo vệ khí quyển. Quá trình này diễn ra khi cây xanh hấp thụ khí CO2 và sản xuất ra khí oxy, giúp làm giàu oxy trong không khí. Điều này dễ cảm nhận bởi vào những ngày nắng nóng trưa hè, khi chúng ta bước vào bóng cây xanh, ngay lập tức cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn rất nhiều. Ai cũng có thể thử trải nghiệm điều này.
Tiếp theo là khả năng lọc sạch bụi bẩn trong không khí. Dù khả năng này chỉ tương đối nhưng vẫn mang lại hiệu quả nhất định. Đặc biệt, những loại cây có tán lá dày và rộng, bề mặt lá thô nhám có khả năng lọc bụi trong không khí càng tốt hơn. Cơ chế hoạt động là khi gió thổi mang theo bụi trong không khí đi qua tán cây, lá sẽ giữ lại phần lớn bụi bẩn trên bề mặt. Khi mưa đến, lớp bụi này sẽ được rửa sạch và trôi xuống đất, tạo thành vòng tuần hoàn tự nhiên. Xung quanh các nhà máy và trên các con đường, người ta thường trồng nhiều cây với mục đích này.
Một tác dụng không thể thiếu của cây xanh trong việc bảo vệ môi trường là khả năng chống xói mòn và sạt lở đất. Ở các vùng núi, đồi có độ dốc lớn, thường xuyên xảy ra thiên tai và lũ lụt. Nếu thiếu cây xanh, đất sẽ bị xói mòn liên tục, tạo ra các khe rãnh lớn. Đất màu sẽ trôi đi hết, để lại chỉ lớp đất đá cứng nhắc, không thể canh tác. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá trình canh tác nông nghiệp và cuộc sống của người dân. Ngoài ra, gió và bão cũng là những nguyên nhân gây mất cân bằng thảm thực vật. Những cơn gió mùa mang theo sức nóng, cát, bụi làm vùi lấp đồng ruộng, cây trồng và ô nhiễm không khí, giảm khả năng thụ phấn của hoa. Bão kéo đến, nếu không có gì che chắn, nhà cửa, cây trồng và vật nuôi sẽ bị cuốn phăng. Tuy nhiên, nếu chúng ta trồng cây xanh thành rừng hoặc bãi cây lớn, sẽ giảm bớt đáng kể những tác động kể trên.
Cây xanh còn đóng một vai trò quan trọng trong việc cải tạo đất, làm tơi xốp và giữ ẩm cho bề mặt đất. Cây giữ lại nước và các chất dinh dưỡng trong mặt đất, khi lá rụng xuống, chúng phân hủy thành phân hữu cơ, cung cấp dinh dưỡng cho đất. Ngoài ra, cây xanh còn cung cấp thức ăn và chất xơ cho con người. Chúng cung cấp một lượng lớn vật liệu như gỗ, tre, nứa cho ngành công nghiệp xây dựng, nội thất và sản xuất giấy.
Như đã đề cập ở phần đầu, quần thể cây xanh rộng lớn nhất phải kể đến rừng. Rừng là nơi có đa dạng sinh học cao nhất, với nhiều loài cây từ thân gỗ đến thân cỏ, thân leo, tuổi thọ phụ thuộc vào từng loài. Rừng được phân tầng theo chiều cao và các đặc tính của cây, cũng như các đặc điểm của thực vật khác. Sự đa dạng này tạo nên một môi trường sống lý tưởng cho động vật hoang dã như hươu, nai, vượn, sóc, hổ, cùng với nhiều loại chim và côn trùng khác. Điều này giữ cân bằng sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học của Trái Đất, bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm khỏi nguy cơ tuyệt chủng. Rừng cung cấp nguồn tài nguyên quý giá như các loại vị thuốc, gỗ quý như lim, trầm hương, sến, táu, với một lượng giới hạn cho phép. Ngoài rừng tự nhiên, con người còn trồng rừng nhân tạo như rừng tre, rừng nứa, rừng keo hoặc rừng ngập mặn, để phù hợp với mục đích sử dụng và bảo vệ cuộc sống khỏi tác động của thiên nhiên.
Ngày nay, rừng còn là một điểm du lịch sinh thái lý tưởng, phù hợp với các du khách yêu thiên nhiên và thích khám phá. Rừng mang vẻ đẹp tự nhiên, trong lành, khoáng đạt. Khi đến đây, người ta như được trở về thời cổ đại, hoang sơ, bí ẩn, khi chưa có nhà máy và khói bụi thành phố. Được tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ, thực sự tuyệt vời. Trong các khu dân cư và thành phố, cây xanh tạo cảnh quan, nâng cao thẩm mỹ, làm bóng mát cho đường phố, trường học, nhà ở, giảm nhiệt độ và ô nhiễm không khí cũng như tiếng ồn.
Với vai trò quan trọng như vậy, nhưng ngày nay ý thức bảo vệ cây xanh, bảo vệ rừng của con người ngày càng giảm sút. Họ không nhận ra được những hậu quả nghiêm trọng của việc chặt phá cây xanh đến đâu, chỉ quan tâm đến lợi ích ngắn hạn. Thỉnh thoảng trên các phương tiện truyền thông lại đưa tin về việc lâm tặc chặt phá rừng, khai thác gỗ trái phép, hoặc người dân đốt rừng để làm nương rẫy. Do đó, diện tích rừng ngày càng giảm, đất trống đồi trọc tăng nhanh chóng. Việc trồng cây để bù đắp cho sự phá hủy không thể nhanh chóng bằng tốc độ phá hoại của con người.
Hậu quả của việc phá rừng là các trận lũ lụt, sạt lở đất nghiêm trọng ở các vùng núi. Rất nhiều nhà cửa, tài sản và cả tính mạng con người bị thiệt hại. Có những nơi, vì khí hậu quá nóng, rừng bị cháy, động vật không có nơi trú ngụ, nhiều loài bị tuyệt chủng, loài khác bị đe dọa. Trong khi đó, con người lại săn bắn, vây bắt, dẫn đến mất cân bằng nghiêm trọng trong hệ sinh thái. Tác động của việc phá rừng có hệ quả lan truyền, mỗi hệ quả đều kéo theo những hệ quả khác.
Nhận thấy tính nghiêm trọng của vấn đề chặt phá rừng bừa bãi, Đảng và Nhà nước đã áp dụng các chính sách phù hợp nhằm bảo vệ rừng. Cụ thể, chính sách khoán cho dân trồng rừng, khuyến khích phủ xanh đất trống đồi trọc, cung cấp vốn và giống cây. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông về vai trò của rừng và hậu quả của việc phá rừng, khuyến khích việc trồng cây, phủ xanh thành phố.
Mỗi học sinh cần tích cực tham gia vào việc tuyên truyền và khuyến khích trồng cây gây rừng, cảnh báo với người thân và mọi người xung quanh về hậu quả của việc phá rừng. Đồng thời, cần học tập chăm chỉ, tiết kiệm giấy, nước, không xả rác bừa bãi, bảo vệ và chăm sóc cây xanh xung quanh, góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch đẹp cho cuộc sống.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 1 - Mẫu 3
Cây xanh chính là lá phổi của Trái Đất. Không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của chúng trong việc bảo vệ môi trường sống của con người.
Trong lịch sử phát triển của nhân loại, thiên nhiên luôn đóng vai trò quan trọng, và cây cối là một phần không thể thiếu của hệ sinh thái. Chúng là sinh vật gắn bó với sự tiến hóa của con người từ xa xưa.
Cây cối không chỉ là một bộ phận của thiên nhiên mà còn là một phần quan trọng của hệ thống sinh thái, tương tác chặt chẽ với nhiều loài sinh vật khác. Vai trò của cây cối là vô cùng quan trọng đối với sự sống của con người và các sinh vật khác trên Trái Đất.
Cây cối đóng vai trò cực kỳ quan trọng với môi trường sống của con người, cung cấp oxi, duy trì sự sống cho tất cả sinh vật trên hành tinh. Qua quá trình quang hợp, chúng hấp thụ CO2 và tạo ra lượng lớn O2, đồng thời điều hòa khí hậu, tạo bóng mát, cung cấp thức ăn và tạo phân bón tự nhiên.
Hãy tưởng tượng một ngày không có cây cối trong cuộc sống của chúng ta. Trong thời đại công nghệ số 4.0 với lượng lớn sóng âm tần, điện từ và sự phát triển của các thiết bị công nghệ thông tin, cuộc sống sẽ trở nên khó khăn hơn khi không có cây cối để làm sạch không khí. Hiện tượng ô nhiễm không khí sẽ gia tăng, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng như mưa lũ, hạn hán, hiệu ứng nhà kính... ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta một cách nghiêm trọng.
Cuộc sống của con người không thể hoàn thiện nếu thiếu sự hiện diện của tự nhiên. Cây cối tạo nên rừng, nơi mà rất nhiều loài động vật khác sinh sống. Rừng ngăn chặn sự xói mòn, sạt lở đất. Cây cối cung cấp chuỗi thức ăn tự nhiên, duy trì cân bằng sinh thái và cung cấp những tài nguyên thiên nhiên quý giá phục vụ cuộc sống của con người. Rừng là nơi sinh sống của rất nhiều loài động vật quý hiếm.
Thế nhưng, thực tế hiện nay lại là gì? Diện tích rừng ngày càng thu hẹp, không chỉ do tác động của tự nhiên như cháy rừng mà còn do sự phá hủy của con người, chặt phá cây để lấy gỗ, phá rừng trái phép. Con người mải mê theo đuổi những lợi ích cá nhân mà không để ý đến những hậu quả nghiêm trọng của hành động đó.
Trước đây, đất nước ta nổi tiếng với “rừng vàng biển bạc”. Nhưng giờ đây, hàng năm lại có hàng trăm hecta rừng bị cháy hoặc bị chặt hạ trái phép. Môi trường sinh thái đang đối diện với nguy cơ bị phá hủy, đặc biệt là trong bối cảnh Trái Đất đang nóng lên từng ngày.
Ngày nay, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, việc bảo vệ môi trường được coi trọng hàng đầu và cây xanh là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong quá trình này. Các biện pháp được thực hiện như trồng cây để phủ xanh đồi núi, bảo vệ lá phổi của Trái Đất được khuyến khích và thúc đẩy mạnh mẽ.
Hiểu biết về cây xanh, nhận thức về vai trò và nguy cơ của chúng, chúng ta mới có thể điều chỉnh hành vi một cách phù hợp. Hãy cùng nhau bảo vệ và phát triển cây xanh, để bảo vệ môi trường sống của chúng ta ngày một tốt đẹp hơn.
...............
Bài viết số 4 lớp 10 đề 2: Thuyết minh về tác hại của ma túy
Dàn ý bài viết số 4 lớp 10 đề 2: Thuyết minh tác hại của ma túy
I. Mở đầu
- Giới thiệu vấn đề cần thảo luận về tác hại của ma túy (có thể giới thiệu trực tiếp hoặc gián tiếp)
+ Trực tiếp giới thiệu: Khẳng định về hậu quả của ma túy đối với con người.
+ Giới thiệu gián tiếp: Bắt đầu từ thực tế cuộc sống hiện nay, với sự gia tăng của nhiều vấn đề xã hội, việc sử dụng ma túy trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng.
- Thái độ cá nhân: Phản đối, lên án, chỉ trích.
II. Nội dung chính
1. Khái niệm về ma túy
- Ma túy là thuật ngữ chung chỉ những chất kích thích, khi sử dụng một lần có thể gây nghiện cho con người.
- Các chất ma túy tồn tại tự nhiên trong một số loại thực vật như cây anh túc, nha phiến, ở một số vùng miền núi phía Bắc, cây cần sa ở các tỉnh biên giới phía Nam, cây coca ở Nam Mỹ,... Ngoài ra, ma túy cũng được tổng hợp từ các chất như heroin, amphetamine,...
- Ma túy có nhiều dạng khác nhau như ma túy đá, viên, nước, tép,... và được sử dụng qua nhiều hình thức như hút, chích, hít,...
- Ma túy có khả năng gây ra nghiện nặng, khiến người sử dụng không thể kiểm soát, trở thành nạn nhân của chúng.
2. Tình hình sử dụng ma túy hiện nay
- Hiện nay, ở Việt Nam, việc sử dụng ma túy trở nên phổ biến với hàng trăm nghìn người tham gia.
- Đối tượng sử dụng ma túy đa dạng, từ người lớn tuổi, người trung niên cho đến rất nhiều thanh niên - đây chính là thế hệ tương lai của đất nước đang sa vào tình trạng nghiện ngập.
- Ma túy đã xâm nhập vào mọi lớp người, từ lao động, công nhân cho đến người trí thức. Đáng lo ngại hơn, ma túy còn xuất hiện ngày càng nhiều trong các cơ sở giáo dục, khi mà không ít học sinh, sinh viên bị lôi kéo, dụ dỗ sử dụng ma túy.
3. Nguyên nhân
- Nguyên nhân cơ bản:
+ Sự phát triển của xã hội dẫn đến những hệ quả đáng tiếc, khi con người có đủ vật chất, họ thường tìm kiếm những khoái cảm tinh thần. Đồng thời, áp lực về việc làm, nhà ở tăng cao, khiến nhiều người không có việc làm ổn định và dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy ma túy.
+ Thiếu sự quan tâm và giáo dục từ gia đình, nhà trường và xã hội.
+ Sự dụ dỗ từ những đối tượng xấu.
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Sự buông thả, ham chơi, thích hưởng thụ của bản thân.
+ Sự tò mò và thiếu hiểu biết của một số bạn trẻ.
+ Thiếu lập trường vững vàng, dễ bị lạc lối và dụ dỗ.
4. Hậu quả của việc sử dụng ma túy
- Đầu tiên, ma túy ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, gây ra những căn bệnh nguy hiểm như ung thư, phá hủy nội tạng và các cơ quan trong cơ thể.
- Ảnh hưởng tới tinh thần, khiến con người luôn ở trạng thái u mê, thiếu tỉnh táo và mất tập trung. Hình ảnh của những thanh niên lảng lơ trong hẻm vắng, bãi rác thật sự là nỗi ám ảnh kinh hoàng.
- Tác động đến nền kinh tế khi con người trở nên hoàn toàn phụ thuộc vào ma túy, khiến họ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
- Gây suy thoái đạo đức và lối sống của con người, dẫn đến tội phạm như trộm cắp, cướp giật, giết người, gây rối trật tự công cộng. Các vụ thảm sát, vụ cướp giật diễn ra gần đây đều có liên quan đến ma túy.
- Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát của đại dịch HIV trên toàn cầu.
- Người nghiện ma túy sẽ bị bạn bè, đồng nghiệp lánh xa, và tự đánh mất tương lai của bản thân.
5. Giải pháp
- Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục rộng rãi về những hậu quả nghiêm trọng của ma túy, nhằm khuyến khích mọi người nhận thức và từ chối nó.
- Đầu tư vào các cơ sở cai nghiện, hỗ trợ những người nghiện ma túy trở lại cuộc sống bình thường.
- Chính phủ nên có biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt đối với buôn bán, vận chuyển và sử dụng ma túy.
- Tạo ra cơ hội việc làm, tăng thu nhập cho người dân, và tăng cường công tác giảm nghèo để ngăn chặn sự lan truyền của tệ nạn xã hội.
- Quan trọng nhất là phải quan tâm đến thế hệ trẻ tương lai, thông qua sự hợp tác giữa gia đình và trường học trong việc giáo dục con em.
- Lên án và loại bỏ những hành vi ủng hộ ma túy.
- Mỗi người cần nhận thức được trách nhiệm cá nhân, nâng cao tri thức và lòng đạo đức.
6. Liên kết với bản thân
- Là học sinh, chúng ta cần tích cực học hỏi, hiểu biết về nguy hại của ma túy và tệ nạn xã hội để phòng tránh và tránh xa.
- Tuyên truyền về hậu quả kinh khủng của ma túy tới bạn bè, người thân.
III. Tóm tắt
- Tóm lại vấn đề
- Đề xuất giải pháp và kêu gọi hành động
Bài viết mẫu số 4 lớp 10 - Mẫu 1
Bạn đã từng nghe về 'nàng tiên nâu' hay 'cái chết trắng' chưa? Và bạn đã bao giờ tự đặt câu hỏi về ma túy là gì và tại sao Đảng và Nhà nước cũng như toàn xã hội đang cố gắng loại bỏ nó khỏi cuộc sống của chúng ta? Điều này không phải là ngẫu nhiên. Ma túy chính là nguyên nhân gây ra nhiều bi kịch cho con người.
Ma túy đã từ lâu được coi là một trong những điều hủy diệt con người. Nó đẩy con người vào những bi kịch đau đớn, không chỉ về thể xác mà còn về tinh thần. Nhưng bạn đã biết ma túy được làm từ những gì và tại sao nó lại có sức mạnh đến vậy chưa?
Ma túy là một loại chất kích thích tổng hợp, có nguồn gốc từ hoa anh túc và nhựa cây thuốc phiện. Sau một lần sử dụng, nó có khả năng gây nghiện lớn và khiến người dùng không thể dứt ra được. Ma túy tồn tại dưới nhiều dạng như: bột, nước, lắc. Người dùng ma túy thường xuyên gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, kinh tế và là nguyên nhân của nhiều tệ nạn xã hội.
Việc sử dụng ma túy gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Ma túy không chỉ đưa con người đến cửa tử mà còn khiến họ trở nên xanh xao, gầy mòn, mệt mỏi, rũ rượi, sợ nước. Đây cũng là nguyên nhân của nhiều căn bệnh như: nhồi máu cơ tim, suy tim, bệnh não và nguy hiểm nhất là HIV/AIDS. Bởi việc sử dụng kim tiêm làm lây nhiễm virus vào máu. AIDS hiện vẫn chưa có thuốc chữa trị. Ngoài ra, dùng thuốc phiện còn gây ra hiện tượng sốc thuốc và tử vong. Phụ nữ dùng ma túy còn khiến khả năng sinh nở bị suy giảm, gây hại cho thai nhi.
Chúng ta có thể kể hàng ngàn bi kịch do sử dụng ma túy. Có hình ảnh những ngôi sao nổi tiếng suy tàn thể lực, kiệt quệ thậm chí mất mạng vì sử dụng ma túy quá liều. Xung quanh chúng ta, không ít những con người ưu tú, những cử nhân đại học cũng vướng phải cái chết trắng vì ma túy.
Không chỉ gây tổn hại về sức khỏe mà ma túy còn gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế. Người dùng thuốc phiện thường ở trong tình trạng đói thuốc, vật vã mỗi khi nghiện và họ phải kiếm tiền để mua thuốc. Mỗi tép thuốc có giá lên tới vài trăm ngàn đồng, dù gia đình có điều kiện cũng không thể nuôi sống ma túy được. Do đó, lâu dài, ma túy khiến cho gia đình khốn khổ, suy sụp và tan nát. Rất nhiều trường hợp vợ chồng ly thân, bố mẹ từ mặt con cái chỉ vì ma túy.
Ngoài việc gây tổn hại đến sức khỏe và kinh tế, ma túy còn là nguyên nhân gây nhiều tệ nạn xã hội. Những người nghiện ma túy thường rơi vào trạng thái tinh thần kích động, hoang tưởng và không kiểm soát được hành vi của mình. Họ gây ra các vụ đua xe trái phép, vụ giết người man rợ. Việc phải chi tiền mua thuốc liên tục thúc đẩy họ đến hành vi trộm cắp, giết người…
Hiện nay, các cấp và các ngành đang từng ngày đấu tranh chống lại việc buôn bán thuốc phiện. Nhà nước đã ban hành nhiều luật, nhiều hình phạt dành cho những kẻ gieo rắc cái chết trắng lên xã hội. Chúng ta cần đoàn kết để loại bỏ ma túy khỏi cuộc sống. Đối với những người nghiện, hãy giúp họ cai nghiện hiệu quả, không nên xa lánh hay phê phán họ, mà hãy giúp họ trở lại cộng đồng. Hãy truyền đạt những hậu quả nghiêm trọng của ma túy đến người thân và từ đó thay đổi suy nghĩ của họ về ma túy. Chủ động phòng tránh và nói không với ma túy.
Ma túy là một trong những tệ nạn nguy hiểm nhất đối với con người. Ngay bây giờ, hãy cùng nhau bảo vệ cuộc sống và tương lai của chúng ta bằng cách nói không với ma túy.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 2 - Mẫu 2
Ngày nay, con người đối mặt với nhiều hiểm họa, và một trong những hiểm họa lớn nhất đó chính là tệ nạn ma túy. Ma túy đã trở thành vấn nạn toàn cầu, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến cá nhân, gia đình và sự phát triển của xã hội.
Ma túy theo định nghĩa khoa học là các chất có nguồn gốc tự nhiên như morphine, các dạng tổng hợp như heroin hoặc amphetamine có tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương của con người. Chúng có thể làm giảm đau, tạo cảm giác hưng phấn hoặc đem lại cảm giác thoải mái, dễ chịu. Tuy nhiên, sử dụng chúng nhiều lần sẽ gây nghiện, và người dùng phải tái sử dụng nhiều lần nếu không muốn gặp khó khăn. Một cách đơn giản hơn, ma túy được hiểu là heroin, bạch phiến. Dù hiểu theo cách nào, ma túy đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với người sử dụng.
Theo thống kê, đến cuối tháng 6 năm 2011, nước ta có 149.900 người nghiện ma túy, tăng gấp 2,7 lần so với năm 1994, và con số này đang tiếp tục tăng. Người nghiện ma túy chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy có thể kể đến việc bị bạn bè lôi kéo, rủ rê hoặc muốn trải nghiệm, khẳng định bản thân. Tuy nhiên, đây là suy nghĩ hoàn toàn sai lầm. Nguyên nhân cơ bản nhất vẫn là không kiểm soát được bản thân, để mình sa đà vào con đường nghiện ngập.
Ma túy gây ra những tác động lớn đến cơ thể người dùng. Đối với hệ hô hấp, sử dụng ma túy với liều lượng lớn, liên tục sẽ kích thích hệ hô hấp, làm tăng tần số thở trong một phút, sau đó chúng ức chế hô hấp, gây nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, sử dụng ma túy còn gây phù phổi cấp, tràn khí màng phổi, viêm phế quản, cảm giác như hen suyễn và các bệnh nguy hiểm khác.
Không chỉ vậy, sử dụng ma túy còn ảnh hưởng mạnh đến hệ thần kinh của con người, gây đau đầu, rối loạn thần kinh, giảm trí nhớ, kích động và gây ra các hành vi không kiểm soát. Ngoài ra, dùng ma túy còn dẫn đến hiện tượng ảo giác, hoang tưởng, lo sợ và tự nói chuyện với bản thân, gây nguy hiểm cho mọi người và xã hội: gây tai nạn, đánh người vô cớ. Ma túy còn gây ảnh hưởng đến tim mạch và hệ sinh dục của con người.
Đặc biệt, ma túy còn hủy hoại nhân cách con người. Người nghiện sẵn sàng làm bất cứ điều gì để thỏa mãn cơn thèm, bao gồm cả ăn cắp, trộm cắp và thậm chí giết người. Khi đó, họ chỉ muốn cơ thể được ngủ trong chất ma túy độc hại.
Ma túy không chỉ ảnh hưởng đến người sử dụng mà còn gây tác động nghiêm trọng đến gia đình. Gia đình có con bị nghiện ma túy thường trải qua giai đoạn khó khăn về kinh tế, không khí gia đình lúc nào cũng u ám, ảm đạm. Hơn nữa, nếu cha mẹ nghiện ma túy, sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển và nhân cách của con cái, dẫn đến sự tan vỡ của hạnh phúc gia đình.
Ma túy còn gây tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế của xã hội. Nếu thanh niên, thế hệ trẻ nghiện ma túy, tương lai của đất nước sẽ trở nên mờ nhạt. Tệ nạn ma túy cũng gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội. Các khu vực tập trung nhiều người nghiện thường không đảm bảo an ninh, trật tự, tăng nguy cơ về tội phạm và đe dọa sự an toàn của cộng đồng.
Trước tình hình phức tạp của tệ nạn ma túy, chúng ta cần phải đoàn kết để đẩy lùi. Yếu tố quan trọng nhất là ý thức của từng người dân. Người nghiện cần có ý chí mạnh mẽ để cai nghiện, tái hòa nhập với cộng đồng, để có thể sống và làm việc, đóng góp cho đất nước. Đây là một hành trình gian nan và khó khăn đòi hỏi họ phải nỗ lực không ngừng. Để hỗ trợ quá trình cai nghiện, cần sự phối hợp từ gia đình, sự động viên từ những người thân yêu, là nguồn động viên lớn lao cho họ. Hàng xóm, cộng đồng không nên kì thị, xa lánh người nghiện, mà phải giúp họ cai nghiện và hòa nhập trở lại với cộng đồng. Mọi người không nghiện cần tránh xa tệ nạn nguy hiểm này để bảo vệ sức khỏe bản thân, hạnh phúc của gia đình và sự phát triển của đất nước. Hơn nữa, cần phối hợp với các cấp chính quyền, bắt giữ những kẻ buôn bán ma túy, ngăn chặn nguồn gốc của tệ nạn xã hội này. Chỉ khi có sự đoàn kết của tất cả mọi người, chúng ta mới có thể đẩy lùi tệ nạn ma túy.
Là học sinh, chúng ta cần phải tránh xa các loại tệ nạn xã hội như ma túy. Cần có kiến thức cơ bản về nguy hại và hậu quả của ma túy để biết cách tránh xa. Hãy lên tiếng và thuyết phục mọi người loại bỏ tệ nạn ma túy và các loại tệ nạn khác. Hãy cố gắng học tập để đóng góp vào sự phát triển của đất nước.
Ma túy ngày càng ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của con người và sự phát triển của xã hội. Tất cả mọi người đã nhận thức rõ tác hại khôn lường của ma túy, vì vậy chúng ta phải nâng cao ý thức, đẩy lùi ma túy, mang lại cuộc sống tốt đẹp cho hiện tại và cho thế hệ tương lai.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 2 - Mẫu 3
Chúng ta đang sống trong một đất nước đang phát triển không ngừng trên hành trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ. Để đạt được điều đó, chúng ta phải vượt qua những trở ngại, khó khăn.
Một trong số những trở ngại đó là các tệ nạn xã hội như: ma túy, cờ bạc, văn hóa phẩm đồi trụy. Tuy nhiên, tệ nạn nguy hiểm nhất chính là ma túy. Hãy cùng tìm hiểu về những tác hại lớn lao của ma túy để bảo vệ bản thân, gia đình và xã hội.
Để phòng chống một tệ nạn, chúng ta cần phải hiểu rõ về nó. Ma túy là một loại chất kích thích, gây nghiện có nguồn gốc từ cây túc anh hoặc nhựa cây thuốc phiện được trồng ở 12 tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam hoặc từ lá, hoa, quả của cây cần sa được trồng ở các tỉnh giáp ranh biên giới Việt Nam – Campuchia. Đặc biệt, ma túy có sức hút ghê gớm, khiến người bị dính vào không thể cưỡng lại, chẳng khác gì “ma đưa lối, quỷ dỗ ngã”. Ma túy tồn tại dưới nhiều dạng như tép, nước, bột, hồng phiến, bạch phiến, thuốc và được sử dụng qua nhiều hình thức hút, chích, hít. Nó được coi là tệ nạn nguy hiểm nhất vì sức hút của nó không phân biệt tuổi tác và khả năng gây nghiện nhanh chóng. Hơn nữa, ma túy còn là nguyên nhân của nhiều tệ nạn xã hội khác.
Chúng ta thường nghe nói ma túy có hại nhưng ít ai hiểu được tác động thực sự của nó! Trước tiên, nó gây hại trực tiếp đến người nghiện. Về sức khỏe, ma túy gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho cơ thể. Người nghiện sẽ bị hại cho niêm mạc mũi nếu sử dụng ma túy theo hình thức hít, có nguy cơ ngừng thở đột ngột, đe dọa tính mạng. Còn nếu sử dụng theo hình thức hút, cơ quan bị ảnh hưởng là phổi. Phổi sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, gây ra ung thư phổi, viêm đường hô hấp, nhiễm trùng phổi… Và nguy hiểm nhất là sử dụng ma túy theo hình thức chích, đây là con đường ngắn nhất dẫn đến AIDS. Người tiêm không biết rằng trên mũi kim có hàng vạn quả cầu gai gây ra căn bệnh thế kỉ hiểm nghèo, cứ thế họ truyền nhiễm lẫn nhau, đưa virus vào máu của mình. Ở những nơi tiêm chích, họ còn pha thêm các chất bẩn gây nghiện, hậu quả là những người nghiện phải cưa cụt tay chân hoặc bị nhiễm trùng máu. Đó chưa kể đến tình trạng sốc thuốc gây ra cái chết. Câu chuyện về “cái chết trắng” của Raphael, con trai của một tỉ phú trẻ, chết ngay bên đường sau khi sử dụng bạch phiến quá liều.
Những người nghiện lâu ngày dễ nhận biết, da xám, gầy gò, tóc xơ xác. Hệ thần kinh bị tổn thương nặng, kém tập trung, suy nghĩ, chán nản và thiếu ý chí vươn lên, việc cai nghiện cũng khó khăn. Đáng sợ hơn, người mới nghiện heroin, khi 'phê' thường gia tăng kích thích tình dục, dẫn đến hành vi tình dục không an toàn, có thể bị lây nhiễm HIV, nhưng nếu sử dụng lâu ngày sẽ làm suy yếu khả năng tình dục. Tiêm chích ma túy còn hủy hoại con đường công danh, sự nghiệp của người nghiện. Đã có nhiều bài học, câu chuyện kể về công nhân, kĩ sư đã gục ngã trước ma túy, bị bạn bè, đồng nghiệp xa lánh, con đường tương lai tươi sáng bỗng tối tăm. Và nhất là những bạn học sinh, tuổi đời còn quá dài mà chỉ vì một phút nông nỗi, bị bạn bè rủ rê đã đánh mất tương lai. Thật đáng thương!
Ma túy không chỉ gây hại cho người dùng mà còn cho cả gia đình, khiến họ mất dần khả năng lao động, trở thành gánh nặng. Gia đình người nghiện ma túy sống trong không khí lạnh lẽo, buồn khổ. Công việc làm ăn giảm sút do không được tín nhiệm. Nền kinh tế cũng suy sụp theo. Khi đã nghiện, họ luôn cần hơn nữa, đồng nghĩa với việc phải có tiền, mà tiền lấy từ đâu? Từ gia đình. Rồi những người vợ, người mẹ sẽ ra sao khi thấy chồng, con mình vật vã khi thiếu thuốc, khi lìa bỏ cõi đời vì mặc cảm, vì bệnh tình đã ở giai đoạn cuối? Thật đau lòng cho những gia đình bất hạnh có người nghiện ma túy.
Không dừng lại ở đó, ma túy còn như một con sâu đục khoét xã hội. Khi muốn thỏa mãn cơn nghiện, con nghiện không từ mọi thủ đoạn, hành vi trộm cắp, giết người để có tiền mua heroin, hoặc nổi máu anh hùng xa lộ, đua xe, lạng lách. Những người nghiện mà không được gia đình chấp nhận sẽ đi lang thang làm mất vẻ mỹ quan, văn minh lịch sự của xã hội, vật vờ trên những con đường. Nhà nước, xã hội phải tốn tiền để tổ chức lực lượng phòng chống và giải quyết những thiệt hại do con nghiện gây ra. Mất tiền xây dựng các trại cải tạo, giáo dục, điều trị cho người nghiện. Một thiệt hại lớn mà ma túy gây ra cho nền kinh tế quốc gia là ngành du lịch bị giảm sút. Các bạn hãy thử nghĩ xem, ai dám đi du lịch sang một đất nước mà toàn người nhiễm HIV/AIDS. Họ sẽ nghĩ gì về nước ta, họ sẽ nhìn nước ta với ánh mắt khinh thường, chẳng ai dám đầu tư vào đây nữa. Quả là một mất mát, thiệt hại cho nước nhà!
Nhưng các bạn đừng lo, nếu chúng ta biết cách phòng chống thì những mối nguy ngại trên sẽ được giải quyết, sẽ không còn tệ nạn ma túy nữa. Mỗi người phải có trách nhiệm, tích cực tuyên truyền, giáo dục cho người thân về sự nguy hiểm của ma túy để không ai bị chết vì thiếu hiểu biết. Luôn tránh xa ma túy, mọi người nên sống lối sống lành mạnh, trong sạch, không xa hoa, luôn tỉnh táo, đủ bản lĩnh để chống lại mọi thử thách, cám dỗ của xã hội. Đồng thời cũng lên án, dẹp bỏ tệ nạn bằng cách không tiếp tay cho chúng. Nếu vô tình vướng phải, phải dùng nghị lực, quyết tâm, vượt lên chính mình để từ bỏ con đường sai trái. Bên cạnh đó nhà nước cũng phải đưa những người nghiện vào trường cai nghiện, tạo công ăn việc làm cho họ, tránh những cảnh ' nhàn cư vi bất thiện', giúp họ nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống cộng đồng, không xa lánh, kì thị họ.
Ma túy thực sự là một con quỷ khủng khiếp nhất của gia đình và xã hội, còn hơn cả bệnh tật và đói khát. Chúng ta vẫn có thể phòng trừ nanh vuốt của con quỷ dữ này. Mỗi chúng ta phải nâng cao cảnh giác, chung tay ngăn chặn nó, mở rộng vòng tay đỡ những người nghiện, đừng để họ lún quá sâu vào bóng tối. Đặc biệt là học sinh chúng ta phải kiên quyết nói không với ma túy, xây dựng một mái trường, một xã hội không có ma túy.
...............
Bài viết số 4 lớp 10 đề 3: Thuyết minh về kinh nghiệm viết văn hoặc học văn
Dàn ý bài viết số 4 lớp 10 đề 3
1. Mở đầu:
- Ngày nay, có hiện tượng học sinh thường tránh môn văn vì cho rằng đây là môn học khó và gây áp lực. Nguyên nhân chính là do các bạn chưa biết cách tự rèn luyện cho mình những kỹ năng cần thiết cho môn học này.
- Việc “Nắm bắt tác phẩm qua đặc điểm thể loại” là một kinh nghiệm giúp bạn hiểu sâu về môn học và từ đó phát hiện ra sự hấp dẫn của văn chương.
2. Nội dung chính:
- Mô tả lại quá trình trải nghiệm cá nhân để có được kinh nghiệm này:
+ Mỗi nhà văn trong quá trình sáng tác đều tuân theo các đặc điểm cốt lõi của thể loại văn học. Có 3 phong cách sáng tác chính: tự sự, trữ tình, kịch. Mỗi phong cách mang đến cách tiếp cận riêng với cuộc sống và phương thức nghệ thuật riêng biệt.
+ Trong quá trình học tập, giáo viên thường hướng dẫn học sinh nắm bắt đặc điểm thể loại của tác phẩm để hiểu sâu về nó.
Ví dụ khi tìm hiểu tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, thầy cô sẽ hướng dẫn chúng ta nhận biết từ tình tiết truyện, nhân vật, ngôn ngữ…
+ Trước khi soạn bài, tìm hiểu tác phẩm ở nhà cũng dựa trên các câu hỏi về đặc điểm thể loại. Khi soạn truyện cười “Nhưng nó phải bằng hai mày”, học sinh sẽ được hướng dẫn tìm hiểu từ tính kịch tính của màn kịch, từ nghệ thuật gây cười để suy ra tính cách nhân vật.
- Chia sẻ kinh nghiệm:
+ Quan điểm: để hiểu tác phẩm, ta cần nhìn nhận từ góc độ đặc điểm thể loại. Từ đó sẽ hướng dẫn cho việc tìm ý và viết văn (thuyết minh, nghị luận, biểu cảm…).
+ Để làm điều đó, trước tiên chúng ta cần phải hiểu rõ về thể loại tác phẩm. Khi học về văn học dân gian trong học kỳ I, chúng ta phải hiểu được sự khác biệt giữa sử thi, ca dao, truyện cười… Khi học về văn học trung đại, phải hiểu rõ về phú, hịch, cáo, chiếu, biểu.
+ Sau đó, dựa vào đặc điểm thể loại, chúng ta sẽ tìm hiểu về nội dung và hình thức nghệ thuật của tác phẩm. Rồi từ đó áp dụng vào việc làm văn.
Ví dụ: khi tìm hiểu những đoạn trích trong sử thi “Đăm Săn”, chúng ta cần hiểu rõ đặc điểm của thể loại sử thi anh hùng. Về nội dung: sử thi anh hùng thường ca ngợi những nhân vật anh hùng có nhiều chiến công, lãnh đạo cộng đồng thị tộc làm ăn sản xuất hoặc chiến đấu chống kẻ xâm lược. Về mặt nghệ thuật, sử thi anh hùng thường sử dụng nhiều so sánh, phóng đại, trùng lặp, và ngôn ngữ giàu hình tượng… Dựa trên kiến thức về thể loại đó, khi học và tìm hiểu đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”, chúng ta cần tập trung vào hai điểm chính: thứ nhất, là sự xuất sắc của nhân vật anh hùng Đăm Săn trong trận đánh với Mtao Mxây (hành động, sức mạnh, lời nói, phẩm chất anh hùng); thứ hai, là cuộc sống của cộng đồng trong lễ ăn mừng chiến thắng. Ngoài ra, cần phân tích nghệ thuật của so sánh, phóng đại, trùng lặp trong miêu tả.
+ Cuối cùng, mô hình hóa cách hiểu tác phẩm theo đặc điểm thể loại thành đề cương ôn tập để làm tài liệu ôn thi hoặc làm văn. Ví dụ, khi ôn thi, chúng ta sẽ phân loại tác phẩm theo thể loại (tự sự, trữ tình) để ôn. Trong truyện, cần hiểu về hình ảnh thơ, tứ thơ, hình ảnh, ngôn ngữ, nhịp điệu…
- Đánh giá, áp dụng:
+ Kinh nghiệm hiểu tác phẩm theo đặc điểm thể loại sẽ giúp chúng ta phát huy được tính tích cực, chủ động trong việc học.
+ Khuyến khích quá trình tự học, tự nắm bắt kiến thức và làm chủ kiến thức bằng cách sử dụng công cụ hiệu quả này.
+ Áp dụng kinh nghiệm đó sẽ giúp học sinh chúng ta hiểu tác phẩm một cách dễ dàng hơn và đặc biệt khi viết văn sẽ không bị lạc đề.
3. Tổng kết:
Môn Ngữ văn là một môn học kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học. Việc học và làm văn hiệu quả sẽ giúp chúng ta khám phá những điều bí ẩn của văn chương. “Nắm bắt tác phẩm qua đặc điểm thể loại” là một trong những kinh nghiệm quan trọng như vậy.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 3 - Mẫu 1
Ngữ văn – tên gọi hiện nay của môn văn trong trường phổ thông, đang gặp phải sự lo ngại về việc học. Tại sao lại như vậy? Liệu việc học văn không được hứng thú là do chương trình quá nặng, phương pháp dạy của giáo viên chưa đáp ứng hay là do sự phát triển nhanh chóng của xã hội khiến việc học văn trở nên không còn cần thiết? Dù lý do là gì, nhưng trước hết nó phụ thuộc vào người học. Người học chưa tự yêu thích hoặc chưa nhận ra giá trị của việc học văn không chỉ trong trường học mà còn trong cuộc sống. Vì vậy, phương pháp học văn là một bước quan trọng giúp học tốt môn này. Phương pháp học văn theo lối tư duy sau đây sẽ gợi ý giúp các bạn.
Nhắc đến học tập theo phương pháp tư duy, nhiều người nghĩ rằng nó phù hợp với lối học của các môn tự nhiên hơn. Nhưng thực tế không phải như vậy, đây là một kinh nghiệm học tập phù hợp với tất cả các môn khoa học. Riêng với môn văn, một môn học rất quan trọng hiện nay, vì nó sẽ xuất hiện trong tất cả các kỳ thi. Vì vậy, việc học và làm văn theo lối tư duy là cần thiết, phù hợp với cả học sinh yêu thích môn văn và học sinh chỉ học văn để đạt điểm cao.
Vậy học văn, làm văn theo lối tư duy là gì? Đó là cách học theo hệ thống logic rõ ràng, mạch lạc giúp ghi nhớ kiến thức và phát triển suy luận. Môn văn là một môn khoa học xã hội, có khối lượng kiến thức khá lớn, việc học theo lối tư duy rất phù hợp, giúp người học văn không cần phải “học thuộc lòng” như nhiều người nghĩ mà vẫn ghi nhớ và hiểu được kiến thức của môn học này.
Đầu tiên, sử dụng tư duy để xây dựng hệ thống kiến thức cho nội dung bài học. Hiện nay, kiến thức môn văn được chia thành hai phần: đọc hiểu và tạo lập văn bản. Kiến thức của phần đọc hiểu bao gồm kiến thức về tiếng Việt và làm văn. Hầu hết các khái niệm, tính chất, đặc điểm đã được biết trước. Vì vậy, chỉ cần phân loại, tổ chức. Ví dụ, phần Tiếng Việt có thể chia thành các đơn vị kiến thức về phong cách ngôn ngữ chức năng, các biện pháp tu từ. Còn phần làm văn, có các thao tác lập luận, các phương pháp biểu đạt.
Đối với việc tạo lập văn bản, chủ yếu kiến thức là ở các tác phẩm văn học. Ở nội dung này, cần chú ý đến hai phần: kiến thức chung về tác giả, tác phẩm và kiến thức trọng tâm trong tác phẩm. Ví dụ, để hệ thống kiến thức về tác giả, để có cái nhìn tổng quát, so sánh, ta chỉ cần tập trung vào hai phương diện: vị trí và đặc điểm sáng tác của tác giả đó. Ví dụ về tác giả Phạm Ngũ Lão (trong bài thơ Tỏ lòng), vị trí của ông là một vị danh tướng tài giỏi của nhà Trần, cũng là một nhà thơ của dân tộc; đặc điểm nổi bật trong sáng tác của ông là lòng yêu nước, mang âm hưởng hào hùng, đậm chất hào khí Đông A. Tương tự, các tác giả khác cũng có những điểm tương tự. Với kiến thức trọng tâm trong mỗi tác phẩm, cần hệ thống theo ý. Việc hệ thống ý giúp ta nhìn thấy toàn bộ nội dung, đồng thời cũng là căn cứ để ghi nhớ và suy luận. Ví dụ, trong bài Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi, có hai nội dung lớn: vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Trong vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên, ta có thể hệ thống ba ý chính là: bút pháp nghệ thuật, mô tả, cảm nhận qua hình ảnh, màu sắc, âm thanh, trạng thái, vị trí; vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên: sống động, rực rỡ, căng tràn, bao quát và rất gần gũi, đậm chất làng quê; vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ: tinh tế, nhạy cảm, yêu thiên nhiên. Cách hệ thống đơn giản mà hiệu quả giúp học sinh liên kết các kiến thức.
Tuy nhiên, sau khi áp dụng phương pháp học văn này, cần phải đảm bảo một số yêu cầu. Đầu tiên, các kiến thức hệ thống phải được xây dựng chuẩn xác. Thứ hai, khi xây dựng đơn vị kiến thức, cần lựa chọn từ khóa ngắn gọn, súc tích nhưng vẫn thể hiện đầy đủ nội dung tinh thần của tác phẩm. Thứ ba, cách ghi chép, trình bày phải khoa học, dễ nhớ để nội dung hệ thống có thể phát huy hiệu quả. Chúng ta có thể sử dụng bảng biểu, sơ đồ tư duy, các hình vẽ,… để trình bày cách hệ thống. Ví dụ, để hệ thống về tất cả các tác giả văn học, có thể dùng bảng biểu gồm: tên tác giả, tác phẩm, vị trí của tác giả, đặc điểm sáng tác. Sau đó, sắp xếp theo thứ tự, chỉ cần gạch chân từ khóa đối với mỗi tác giả, sẽ rất dễ nhớ và thậm chí còn dễ so sánh. Hoặc sơ đồ tư duy là một trong những cách trình bày hỗ trợ tích cực trong phương pháp học văn theo lối tư duy. Từ kiến thức tác phẩm văn học đã được hệ thống theo cách trình bày thông thường, thay vào đó là sơ đồ tư duy với nhiều màu sắc và các cách kí hiệu sẽ dễ dàng giúp người học văn nhớ kiến thức. Việc tự vẽ sơ đồ tư duy cũng sẽ tạo hứng thú cho việc học văn và ghi nhớ một cách không nhàm chán những kiến thức dài của môn học này.
Có thể thấy, việc học văn theo tư duy không phức tạp. Phương pháp này chỉ giúp người học nhận ra tính khoa học của bộ môn. Trình bày kiến thức theo hệ thống logic giúp người học tự khai thác khả năng suy luận. Thậm chí chỉ cần nhìn vào hệ thống đó, có thể hiểu mà không cần phải có đầy đủ, chi tiết. Hệ thống kiến thức theo tư duy cũng giúp người học văn phát triển cách viết văn theo lối tư duy. Khi có kiến thức trong tay, theo một hệ thống nhất định, người viết văn sẽ không còn việc viết tùy tiện. Trước khi viết bài, cần có sự tính toán, sắp xếp và khai thác kiến thức sao cho phù hợp, đúng và trúng vấn đề nhất.
Lợi ích của việc học theo lối tư duy không chỉ phù hợp và hiệu quả với môn văn mà còn với môn học nào khác. Đặc thù là một môn xã hội, với khối lượng kiến thức nhiều, đa dạng, phương pháp học này rất bổ ích và có lợi cho học sinh. Nếu bạn chỉ là học sinh trung bình, cách học này giúp bạn tránh hổng kiến thức. Còn nếu bạn là học sinh giỏi, đây là cơ hội để bạn phát huy năng lực cảm thụ, phân tích, suy luận trong văn chương. Trong phạm vi một bài viết ngắn, việc giới thiệu về phương pháp này vẫn còn rất sơ lược. Tuy nhiên, sẽ giúp các bạn học tốt và yêu thích môn văn hơn.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 3 - Mẫu 2
Trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa, khi con người như bị cuốn hút vào đồng tiền, cơn bão vật chất, văn chương, chữ nghĩa gần như trở thành một trang sức tầm thường, có cũng được mà không có cũng chẳng sao. Hiếm người nhận ra giá trị thực sự của việc học văn. Vì vậy, để nhận ra những giá trị của văn chương, cần phải có những phương pháp tiếp cận hiệu quả, để học, để có những bài văn hay, thuyết phục những con người mù quáng đó.
Điều quan trọng nhất là chọn được thầy cô giỏi để học. Nếu gặp được những thầy cô giáo tâm huyết, dày công giảng dạy và hướng dẫn, chúng ta sẽ cảm thấy văn học thú vị và hấp dẫn hơn, hiểu sâu sắc hơn vấn đề. Hiện nay, thị trường sách văn học có rất nhiều tài liệu tham khảo, để chọn được những cuốn sách chất lượng, chúng ta nên nhờ thầy cô uy tín giới thiệu. Khi đọc sách tham khảo, không nên sao chép nguyên văn của người khác vào bài văn của mình. Người viết bài cần nhớ rằng không được sao chép nguyên văn. Đọc sách tham khảo không chỉ để sao chép mà còn để hiểu cách triển khai vấn đề và cách làm bài...
Thứ hai, để hiểu được một tác phẩm văn học, chúng ta cần khám phá tác phẩm qua các mối liên hệ. Tác phẩm văn học không chỉ là sản phẩm tinh thần của nhà văn, mà còn là kết quả của hoàn cảnh lịch sử, thời đại và là nơi ghi lại tâm hồn, tư tưởng, tài năng của nhà văn trong một thời điểm nhất định. Để hiểu rõ tác phẩm, chúng ta cần biết tác phẩm đó gắn liền với hoàn cảnh lịch sử nào. Khi nghiên cứu văn học, cũng phải đặt nó trong mối liên hệ mật thiết với giai đoạn văn học, trào lưu văn học, thời kỳ hoặc phong cách sáng tác... Mỗi tác phẩm văn chương thường có hai phần quan trọng là nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật. Nắm bắt nội dung để hiểu tư tưởng và quan điểm của nhà văn về con người và cuộc sống, nắm bắt hình thức để đánh giá tài năng nghệ thuật của nhà văn, cũng như sự thống nhất và phù hợp của hình thức với nội dung. Nên từ hình thức tìm ra nội dung và tránh diễn xuôi tác phẩm, văn thơ. 'Mọi chân lí sẽ trở nên sai lầm, nếu chúng ta cứ xét đoán nó trên cơ sở của nhưng kinh nghiệm hằng ngày'. Thế giới hình tượng trong tác phẩm được xây dựng nên từ các chi tiết nghệ thuật. Nghiên cứu tác phẩm phải luôn xuất phát từ chi tiết. Mỗi chi tiết trong tác phẩm là một ô cửa mở ra cả một thế giới mới.
Nói chung, với văn xuôi, chúng ta phải nắm vững diễn biến câu chuyện, cách kể và giọng điệu của nhà văn, nhân vật trung tâm và những chi tiết, sự kiện xoay quanh nhân vật trung tâm đó.
Với thơ, cần phải nắm vững cảm hứng chủ đạo của thơ, cấu trúc cảm hứng của bài thơ, từng đoạn thơ, các chi tiết, hình ảnh mà nhà thơ sử dụng để thể hiện cảm xúc.
Với kịch, cần phải nắm vững mâu thuẫn, xung đột, các đoạn lời thoại quan trọng... Từ những chi tiết nghệ thuật đó, tìm ra tư tưởng và tình cảm mà nhà văn truyền đạt cũng như tài năng nghệ thuật của nhà văn.
Để viết được một bài văn hay, không phải là cứ dùng từ ngữ hoa mỹ, câu nghệch ngợm, mơ hồ là đã hay. Một câu văn hay là một câu văn đơn giản, ngắn gọn, rõ ràng và đủ ý. Chỉ khi tâm hồn sáng tạo thì văn chương mới đạt đến mức độ thuần túy, trong sáng, không hề 'bay bổng'. Để diễn đạt đến mức tinh tế, ngôn ngữ phải được sử dụng chính xác. Đơn giản nhưng lại là điều phức tạp nhất. Làm thế nào? Hãy đọc nhiều sách, và một cách đơn giản hơn, hãy sở hữu một cuốn từ điển Tiếng Việt. Trong số chúng ta, hầu hết đều có các từ điển ngoại ngữ mà không có một cuốn từ điển Tiếng Việt, điều này thực sự trớ trêu. Chúng ta chỉ nên đọc, không nên tra. Chỉ những người không hiểu biết về văn học và viết văn mới cho rằng văn chương phải lung linh, mơ mộng, càng dài càng tốt, muốn viết thế nào thì tùy.
Văn học là một môn khoa học nghệ thuật ngôn ngữ. Do đó, cần kết hợp giữa tăng cường chất lượng văn và sự chính xác trong bài văn, đặc biệt là trong việc trích dẫn kiến thức và dẫn chứng. Cụ Tú Xương đã từng dạy rằng 'Văn chương nào cũng phải đơn giản / Đừng nên viết cao, chết bỏ bu'
Khi viết văn, cần tuân theo các nguyên tắc. Để đạt điểm cao, bài văn phải được trình bày rõ ràng, sạch sẽ. Vì thế, khi triển khai ý làm bài, chúng ta nên trình bày mỗi ý thành một đoạn văn, với dấu chấm xuống dòng để phân biệt. Cách trình bày như vậy không chỉ giúp bài văn trở nên sạch sẽ hơn, gây ấn tượng tốt với giáo viên, các ý trong bài cũng nổi bật hơn, giúp giáo viên không bỏ sót ý, từ đó bài văn được đánh giá cao hơn.
Diễn đạt là quá trình vô cùng quan trọng, không kém phần quan trọng so với việc tìm ý cho bài văn. Không có ý, thì không có gì để viết, nhưng có ý đầy đầu mà không biết cách nói ra, thì ý dù hay, dù sâu sắc đến đâu cũng trở nên vô nghĩa. Cần tránh việc diễn đạt mập mờ, dễ gây hiểu nhầm cho độc giả. Vì thế, chúng ta cần rèn luyện cho mình cách diễn đạt đúng, tức là nói và viết đúng ngữ pháp. Nếu chưa giỏi diễn đạt, hãy viết các câu văn ngắn, ít thành phần câu, tránh cầu kì, rườm rà và dễ mắc lỗi ngữ pháp. Sau đó, khi đã tiến bộ, cần sử dụng linh hoạt các kiểu câu, linh hoạt các hình ảnh, các phép tu từ, chuyển nghĩa để lời văn trở nên cảm xúc và có chất văn.
Giống như quá trình tư duy, quá trình nhận thức của con người, khi học và viết văn, cũng cần qua ba bước là 'HIỂU – NHỚ - VẬN DỤNG'. Để nhớ kiến thức, trước hết phải hiểu. Muốn hiểu, phải tìm hiểu, suy ngẫm. Học văn không phải là cứ ghi chép cho đầy vở, mà là phải hiểu, nhớ và ghi lại những ý quan trọng, giá trị. Gặp vấn đề chưa hiểu, cứ dũng cảm hỏi, chắc chắn không có giáo viên nào từ chối. Kiến thức càng được sắp xếp hệ thống, chặt chẽ, rõ ràng bấy nhiêu, thì càng dễ nhớ bấy nhiêu. Để tránh việc học vẹt, khi học văn, chúng ta không nên thuộc lòng, mà nên học theo phương pháp tái hiện.
Sau giờ học trên lớp, hãy dành thời gian tĩnh tâm (khoảng 20-30 phút) để ôn lại kiến thức vừa học. Việc hệ thống kiến thức theo bảng, theo mô hình nhánh cây và kết nối văn học với cuộc sống cũng giúp chúng ta nhớ kiến thức lâu và sâu sắc.
Sau khi đã hiểu và nhớ, cần áp dụng bằng cách làm bài tập,... Để dễ nhớ dẫn chứng và học văn đạt kết quả tốt, cần đọc tác phẩm trước. Ta nên đọc tác phẩm trước khi được học trên lớp, khi chưa hề nghe giảng. Điều này rất quan trọng, bởi những ấn tượng ban đầu của các em khi tiếp xúc với tác phẩm sẽ được ghi nhớ lâu và giúp định hướng tác phẩm.
Nhìn chung, để học văn đạt hiệu quả, chúng ta phải học văn bằng cả trái tim và trí óc của mình, tự tìm một con đường riêng cho mình.
Maxim Gorky đã từng nói 'văn học là nhân học'. Đến với văn học, chúng ta sẽ tự mình đến với những cung bậc và cảm xúc khác nhau của cuộc sống. Đến với văn học, chúng ta sẽ nhìn đời sâu sắc hơn cũng như khám phá thêm nhiều điều thú vị và bổ ích về cuộc sống. Vậy nên, hãy học văn một cách khoa học ngay từ hôm nay để có những kiến thức vững chắc và viết được những bài văn hay.
Bài viết số 4 lớp 10 đề 3 - Mẫu 3
Ngày nay, hiện tượng sợ học văn ngày càng trở nên phổ biến ở các bạn học sinh. Tuy nhiên, thực tế học văn không đáng sợ như vậy. Khi áp dụng phương pháp học văn đúng đắn, chắc chắn bạn sẽ thấy thú vị với môn học này. Dưới đây là cách học văn bằng sơ đồ tư duy mà tôi muốn chia sẻ cùng các bạn.
Học bằng sơ đồ tư duy là một phương pháp học tập phổ biến, hiện đại và được áp dụng ở nhiều môn học khác nhau. Đây là cách học nhanh chóng, dễ dàng nhưng lại mang lại hiệu quả cao. Môn Văn cũng không nằm ngoài quy luật đó. Đừng nghĩ rằng môn văn phức tạp và nhiều lời, nếu có phương pháp học phù hợp, bạn hoàn toàn có thể biến chúng thành các sơ đồ tư duy đơn giản và dễ hiểu.
Trước hết, để tạo sơ đồ tư duy, bạn cần phải nắm chắc kiến thức của tác phẩm. Đây là bước quan trọng nhất để hình thành sơ đồ tư duy. Hãy tưởng tượng, nếu bạn không nắm chắc kiến thức mà bắt tay vào tạo sơ đồ, bạn sẽ lúng túng, không biết phân chia các phần như thế nào. Điều này dẫn đến việc sơ đồ tư duy thất bại ngay từ khâu đầu tiên. Nắm chắc kiến thức bằng cách đọc văn bản ba lần: lần một nắm được tinh thần chung; lần hai nắm được nội dung, cấu trúc, ý chính; lần ba cảm nhận cái hay, cái đẹp của văn bản. Hãy kết hợp bài giảng trên lớp và đọc thêm của bạn để phân tích ý hợp lý.
Sau khi đã nắm được tinh thần bài học và nội dung chính của tác phẩm, hãy bắt đầu tạo sơ đồ tư duy. Bước đầu tiên là xác định từ khóa. Từ khóa là những từ chủ chốt, thể hiện nội dung chính của văn bản. Để xác định từ khóa, hãy đọc kỹ văn bản, lọc ra những từ quan trọng, không thể thiếu. Điều này quan trọng vì chỉ khi xác định được từ khóa, các bước tiếp theo mới triển khai được. Hãy tự tạo thói quen tìm và ghi nhớ từ khóa của mỗi bài. Từ khóa sẽ là người bạn đồng hành trong quá trình tạo sơ đồ tư duy.
Bước tiếp theo, hãy chuẩn bị một tờ giấy lớn và nhiều bút màu. Sau khi hoàn thành sơ đồ, bạn sẽ tạo ra một bức tranh vô cùng thú vị và đặc biệt. Hãy vẽ chủ đề chính ở trung tâm tờ giấy, sử dụng một bút màu nổi bật để tô màu cho chủ đề đó. Như vậy, bạn sẽ dễ dàng chú ý và nhận biết vấn đề nhanh chóng hơn. Lưu ý sử dụng giấy trắng không có dòng kẻ và đặt tờ giấy ngang. Giấy trắng và không có dòng kẻ giúp tăng cường tư duy sáng tạo, không bị giới hạn và phân tâm.
Hoàn thành bước thứ ba, tiếp tục sử dụng một chiếc bút màu khác để vẽ các tiêu đề phụ cấp độ một. Các tiêu đề này nên được vẽ cách đều nhau và kết nối với chủ đề trung tâm bằng đường kẻ, để làm nổi bật, bạn cũng có thể viết bằng chữ in hoa.
Sau khi xác định các ý chính, chúng ta sẽ triển khai các ý con của mỗi tiêu đề đó, còn được gọi là các nhánh cấp 2, cấp 3, hoặc nhiều hơn tùy thuộc vào nội dung của các bạn. Lưu ý, ở các nhánh này nên chỉ ghi các từ khóa, tránh làm sơ đồ trở nên rối rắm, khó hiểu. Màu sắc của các nhánh này nên giống với nhánh cấp 1, giúp bạn dễ theo dõi và bảo toàn tính gọn gàng của sơ đồ.
Gần hoàn thành bức tranh sơ đồ tư duy. Bước cuối cùng, hãy sử dụng sự khéo léo, tài năng hội họa của mình để vẽ những hình ảnh đáng yêu vào bức tranh. Những hình ảnh này giúp bạn tiếp thu bài học nhanh hơn, vì cơ chế hoạt động của não luôn hướng đến việc tiếp thu nhanh các hình ảnh.
Tạo sơ đồ tư duy không hề khó. Nếu lần đầu còn bỡ ngỡ, chỉ cần làm hai ba lần là bạn sẽ thuần thục trong các thao tác để tạo sơ đồ. Trung bình mất khoảng bốn lăm phút cho mỗi sơ đồ tư duy cho mỗi bài học, thời gian có thể thay đổi tùy thuộc vào độ dài và độ khó của bài học. Mặc dù bạn phải bỏ thời gian và công sức, nhưng cách học này lại hiệu quả hơn rất nhiều. Kiến thức được tiếp thu dễ dàng, giúp bạn rèn luyện tư duy và còn được thể hiện tài năng hội họa của mình.
Không có gì khó, chỉ là bạn dành bao nhiêu thời gian và công sức cho nó thôi. Khi bạn quyết tâm và có ý thức học tập, không chỉ môn Văn mà bất kỳ môn học nào khác cũng trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Học văn bằng sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp học tập hiện đại. Hãy áp dụng để nhận được những kết quả ngoài mong đợi nhé.
............
Vui lòng tải tài liệu đính kèm để biết thêm thông tin chi tiết