Trong truyện thần thoại Cuộc tu bổ lại các giống vật, độc giả sẽ được trải nghiệm nhiều kiến thức thú vị và hấp dẫn về những thói quen sinh hoạt của các loài vật xuất phát từ đâu. Các yếu tố siêu nhiên được khám phá trong tác phẩm đã góp phần làm cho những ý nghĩa nhân văn hiển hiện một cách rõ ràng. Bên cạnh việc phân tích truyện thần thoại Cuộc tu bổ lại các giống vật, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm nhiều tài liệu khác tại phần Văn 10 Kho tàng sáng tạo.
Bố cục phân tích Cuộc tu bổ lại các giống vật
I. Khai mạc:
- Giới thiệu về truyện kể: Truyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' là một phần trong thần thoại Việt Nam, được tìm kiếm và xuất bản trong tác phẩm 'Tổng quan về thần thoại Việt Nam'.
- Tóm tắt tổng quan nội dung cần phân tích, đánh giá: Nội dung và nghệ thuật của truyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật'.
II. Phần chính:
1. Xác định chủ đề chính của câu chuyện:
- Truyện kể về quá trình sáng tạo các loài vật và công việc tu bổ các loài vật do Ngọc Hoàng và ba vị Thiên thần thực hiện.
2. Phân tích và đánh giá các khía cạnh trong đề tài của câu chuyện:
- Quá trình tái tạo các loài vật của Ngọc Hoàng và ba Thiên thần:
- Thời gian: ở thời kỳ sơ khai, khi con người chưa tồn tại.
- Không gian: không có một không gian cụ thể, vì thế giới chưa được hình thành.
- Nhân vật: Ngọc Hoàng và ba Thiên thần.
- Cách thức tái tạo các loài vật: ba Thiên thần đã cố gắng sửa chữa các phần thiếu sót của các sinh vật bằng mọi biện pháp có thể.
3. Đánh giá tác động của những đặc điểm nghệ thuật trong việc thể hiện đề tài của câu chuyện:
- Cốt truyện đơn giản, gần gũi với cuộc sống của con người.
- Sử dụng các yếu tố tưởng tượng, phi thực tế.
- Sáng tạo trong việc phát triển nhân vật: xây dựng nhân vật dưới hình thức các vị thần nhưng vẫn có nét tính cách tương đồng với con người.
III. Kết luận:
- Khẳng định lại giá trị của đề tài và phong cách nghệ thuật của câu chuyện kể.
- Đề cập đến ý nghĩa của tác phẩm đối với tác giả và độc giả.
Đánh giá thần thoại Cuộc tu bổ lại các giống vật
Với cách giải thích nguồn gốc của mọi loài một cách hấp dẫn, “Cuộc tu bổ lại các giống vật” đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Tác phẩm này được nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Đổng Chi sưu tầm và in trong “Lược khảo về thần thoại Việt Nam”. Đặc biệt, truyện còn được xem là một tác phẩm độc đáo về chủ đề và đặc sắc trong hình thức nghệ thuật.
“Cuộc tu bổ lại các giống vật” xoay quanh việc Ngọc Hoàng tạo ra vạn vật trước khi tạo ra con người. Trong quá trình làm việc, một phần do thiếu nguyên liệu, một phần do sự vội vã, các loài vật được hình thành nhưng chưa hoàn thiện bộ phận trên cơ thể.
Do đó, để khắc phục những thiếu sót đó, Ngọc Hoàng đã sai ba vị Thiên thần xuống trần gian để tu bổ, bổ sung các bộ phận còn thiếu. Qua câu chuyện, tác giả dân gian đã giải thích một cách thú vị về đặc điểm, tập quán của một số loài vật quen thuộc trong cuộc sống con người như vịt, chó, chim.
Quá trình Ngọc Hoàng tạo ra muôn vật diễn ra vào buổi sơ khai, khi thế gian chưa xuất hiện loài người “trước khi sáng tạo ra con người đã tạo ra vạn vật”. Trong khoảng không gian vũ trụ rộng lớn và buồn tẻ đó, Ngọc Hoàng mong muốn “có một thế giới ngay trong một sớm một chiều” nên đã tạo ra vạn vật.
Tuy nhiên, vì không đủ nguyên liệu và muốn thế giới sôi động hơn, nhiều loài vật được tạo ra nhưng chưa hoàn thiện về cơ thể. Để khắc phục thiếu sót ấy, Ngọc Hoàng đã sai ba vị Thiên thần xuống núi cùng các nguyên liệu để tiến hành công cuộc tu bổ.
Tuy nhiên, trong quá trình bù đắp, ba loài vật là vịt, chó và chim vì đến muộn nên ba vị Thiên thần đã tận dụng các nguyên liệu còn thừa để hoàn thiện những cái chân còn thiếu của chúng. Các vị Thiên thần “tạm thời ghép chân cho con vịt và chó, sử dụng nguyên liệu dư thừa”, “tạo ra một đôi chân mới cho chúng từ phần thừa lại”.
Nhờ lòng tốt của ba vị Thiên thần, vịt, chó và chim đã có đầy đủ bộ phận giống như các loài vật khác. Tuy nhiên, chúng lại không hoàn toàn hài lòng khi cơ thể được hoàn thiện, mà lại rất lo lắng “Làm sao chân như vậy mà đứng vững được”.
Qua những chi tiết như vậy, ta thấy được sự quan sát tỉ mỉ của con người thời xưa về đặc điểm, hành vi của loài vật. Họ phát hiện ra những điều lý thú về đặc tính trên cơ thể mỗi loài và mong muốn có lời giải thích chính xác.
Với những lời giải thú vị, chủ đề của truyện “Cuộc tu bổ lại các giống vật” không chỉ là hình ảnh về việc đào non, lấp biển, chia trời đất mà trở nên gần gũi, quen thuộc khi nói về các sự vật, hiện tượng liên quan đến cuộc sống hàng ngày của con người.
Đặc sắc về hình thức nghệ thuật cũng đóng vai trò quan trọng trong thành công của tác phẩm. Ban đầu, câu chuyện có cốt truyện đơn giản, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của người dân Việt Nam. Nội dung chính của truyện chỉ đơn giản xoay quanh các lý giải thú vị về đặc điểm, tập quán của vịt, chim, chó,… Để làm cho câu chuyện thêm hấp dẫn và sống động hơn, các tác giả dân gian đã sáng tạo với yếu tố kì ảo, hư cấu.
Đặc biệt là trong việc miêu tả vật các vị thần Ngọc Hoàng và ba vị Thiên thần với sức mạnh phi thường “Ngọc Hoàng trước khi sáng tạo ra con người đã nặn ra các vật”, “ba vị Thiên thần mang nguyên liệu xuống núi để thực hiện công việc tu bổ, bù đắp cho những con vật nào mà cơ thể còn chưa đầy đủ”. Yếu tố kì ảo cũng được áp dụng linh hoạt, thể hiện qua công việc tu bổ, bù đắp những thiếu sót bộ phận cơ thể của mỗi loài vật.
Ngoài ra, một trong những điểm độc đáo về nghệ thuật phải kể đến là cách xây dựng nhân vật. Đầu tiên, các tác giả dân gian đã thành công trong việc mô tả hình ảnh của Ngọc Hoàng – vị thần quen thuộc trong truyện thần thoại, có sức mạnh siêu nhiên và tài năng vượt trội khi tạo ra con người và thế giới muôn loài. Tiếp theo, Ngọc Hoàng cũng là vị thần có sự gần gũi với con người khi nóng vội “muốn tạo ra thế giới ngay trong một sớm một chiều”.
Qua các phân tích, đánh giá trên, chúng ta thấy được truyện “Cuộc tu bổ lại các giống vật” là một câu chuyện thần thoại hấp dẫn với các sáng tạo độc đáo về hình thức nghệ thuật. Câu chuyện đã làm phong phú hơn chủ đề lớn của thể loại thần thoại – quá trình tạo ra thế giới, muôn loài.
Câu chuyện “Cuộc tu bổ lại các giống vật” đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc với cách lí giải thú vị của con người thời xưa về các đặc điểm, tập quán của loài vật quen thuộc trong cuộc sống. Từ đây, chúng ta càng trân trọng và hiểu biết hơn về trí tưởng tượng và sự sáng tạo của dân gian xưa.
Phân tích câu chuyện Cuộc tu bổ lại các giống vật
Với từng nền văn hóa khác nhau, dân gian lại có cách giải thích về nguồn gốc của muôn ngàn loài vật khác nhau. Tuy nhiên, những sáng tạo đó vẫn có điểm gặp nhau tại một điểm tương đồng nào đó. Nếu bạn gặp thần lơ đễnh, đãng trí Ê-pi-mê-tê trong 'Prô-mê-tê và loài người' của thần thoại Hy Lạp thì khi đến với 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' của thần thoại Việt Nam, bạn sẽ lại thấy sự hấp tấp, vội vã của Ngọc Hoàng. Truyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' được tìm kiếm và in trong 'Lược khảo về thần thoại Việt Nam' là câu chuyện có chủ đề gần gũi với con người và hình thức nghệ thuật độc đáo.
Câu chuyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' kể về việc Ngọc Hoàng tạo ra các loài vật nhưng cơ thể chúng lại không hoàn thiện. Để khắc phục những thiếu sót đó, ông đã phái ba vị Thiên thần xuống trần gian để tu bổ lại các loài vật. Qua câu chuyện, ta thấy cách giải thích sáng tạo của con người về đặc tính, tập quán của loài vật. Quá trình tu bổ của Ngọc Hoàng diễn ra vào lúc sơ khai. Khi ấy, thế giới chưa được tạo lập nên Ngọc Hoàng luôn mong muốn 'có một thế giới ngay' Trước khi sáng tạo ra con người, ông đã nặn ra vạn vật nhưng do thiếu nguyên liệu và vội vã muốn tạo ra thế giới ngay lập tức nên nhiều con vật không có đủ bộ phận trên cơ thể như ngày nay. Để bù đắp những thiếu sót đó, Ngọc Hoàng phái ba vị Thiên thần mang theo các nguyên liệu xuống núi để thực hiện công việc tu bổ, bù đắp cho những con vật có cơ thể chưa đầy đủ. Ba vị Thiên thần với những nỗ lực đã giúp cho loài vật có được những bộ phận còn thiếu. Trong quá trình tu bổ, vì vịt, chó và chim đến muộn nên ba vị Thiên thần có tấm lòng tốt bụng đã lấy chân ghế chắp cho vịt và chó, chân hương gắn cho chim. Như vậy, các con vật đều có đủ các bộ phận như mong muốn. Tuy nhiên, câu chuyện không chỉ kể về quá trình bù đắp các khiếm khuyết mà còn là những quan sát tỉ mỉ về đặc điểm, tập tính của con vật. Con người thời xưa đã phát hiện ra những điều thú vị về đặc điểm cơ thể của mỗi loài nên mong muốn có một đáp án chính xác. Vì vậy, bằng trí tưởng tượng của họ, họ sáng tạo ra câu chuyện gắn liền với chân sau của chó, chân còn thiếu của vịt và thói quen chớp ba lần để thử đặt chân trước khi đậu của các loài chim. Như vậy, chủ đề của tác phẩm trở nên gần gũi hơn với con người khi xoay quanh các sự vật gắn liền với đời sống hàng ngày.
Câu chuyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' không chỉ là sự giải thích của con người về sự hình thành của các con vật mà còn là bài học về sự hấp tấp, vội và sự thích nghi với cuộc sống. Ngọc Hoàng vì vội vàng muốn tạo ra thế giới cho nên khi nặn ra các loài vật thì lại có những loài thiếu đi một bộ phận nào đó trên cơ thể. Cho nên, trong cuộc sống chúng ta cần phải suy nghĩ kĩ càng, lên kế hoạch, mục tiêu cụ thể trước khi hành động để tránh gặp phải những sai lầm không đáng có. Bên cạnh đó, công việc của ba vị Thiên thần cũng giúp chúng ta học được sự dung túng và lòng từ bi cùng tấm lòng nhân ái khi vịt, chó và chim đến muộn nhưng ba vị thần vẫn cố gắng hết mình để giúp đỡ chúng để chúng có một cuộc sống tốt hơn.
Một trong những điểm đặc sắc tạo nên sự thành công của câu chuyện 'Cuộc tu bổ lại các giống vật' đó chính là cách xây dựng cốt truyện và sử dụng các yếu tố hư cấu, kì ảo vào trong câu chuyện. Câu chuyện có cốt truyện đơn giản, gần gũi với đời sống con người Việt Nam bởi nội dung xoay quanh các loài vật thường thấy trong cuộc sống như vịt, chó,... Câu chuyện đã giải thích các đặc tính, tập quán của các con vật này một cách thú vị và hấp dẫn qua các yếu tố hư cấu. Yếu tố hư cấu kì ảo cùng ngôn ngữ đơn giản được thể hiện ở việc ba vị Thiên thần dùng chân ghế để chắp cho vịt và chó, chân hương để gắn cho chim khiến câu chuyện trở nên hài hước hơn. Đây là cách giải thích đầy hóm hỉnh, tạo tiếng cười cho người đọc. Bên cạnh đó, cách xây dựng nhân vật cũng tạo nên sự đặc sắc cho câu chuyện và đóng góp thành công trong việc làm nổi bật chủ đề. Ngọc Hoàng - vị thần có sức mạnh siêu nhiên khi có thể tạo ra muôn loài nhưng lại có nét tính cách tương đồng với con người. Vì tính nóng vội khi 'muốn có một thế giới ngay trong một sớm một chiều' nên các loài vật mà Ngọc Hoàng nặn ra đã bị thiếu một bộ phận nào đó trên cơ thể.
Trong truyện 'Cuộc sửa chữa các loài vật', dấu ấn sâu sắc của truyền thống dân gian kết hợp với yếu tố tưởng tượng và hư cấu, ngôn từ đơn giản, đã giải thích về các đặc tính, tập quán của những loài vật quen thuộc với chúng ta. Qua câu chuyện này, chúng ta được hiểu biết sâu sắc hơn về trí thông minh và trí tưởng tượng phong phú của dân gian trong quá khứ.